Cảm Nhận Lòng Dũng Cảm Và Tinh Thần Trách Nhiệm Trong Công Việc ...

Cảm nhận lòng dũng cảm và tinh thần trách nhiệm trong công việc của nhân vật Phương Định.

• Mở bài:

Truyện Những ngôi sao xa xôi ở trong số những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra các liệt. Phương Định là nhân vật trung tâm, được khắc họa khá kĩ lưỡng từ hình thức bên ngoài đến vẻ đẹp trong tâm hồn. Phẩm chất nổi bậc nhất ở nhân vật Phương Định chính là lòng dũng cảm phi thường và tinh thần trách nhiệm cao cả trong công việc mình đang làm.

• Thân bài:

Vẻ đẹp của Phương Định thể hiện qua lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước thiết tha. Vốn là cô gái Hà Nội, Phương Định sớm từ biệt gia đình, quê hương để vào chiến trường, bất chấp mọi gian khổ, hiểm nguy. Cô vào chiến trường ba năm, sống ở cao điểm giữa vùng trọng tuyến trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc vô cùng gian khổ, ngày nào cũng chạy trên cao điểm ban ngày, hết trận bom phải ra đo hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom, đòi hỏi sự dũng cảm và bản lĩnh cao độ. Vậy mà, với riêng Phương Định và đồng đội, đó đã trở thành công việc thường nhật: “Quên rồi, ngày phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: Ba lần”.

Từ khung cảnh và không khí chứa đầy sự căng thẳng: “Đất bốc khói, không khí chứa đầy sự căng thẳng, máy bay đang ầm ì”, lúc nào cũng phải “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp nhịp điệu”, ta mới thấu rõ nỗi khó khăn của thời bom đạn, cũng là tinh thần thép của thời đại bấy giờ. Cái chết luôn rình rập khắp mọi nơi, thế mà Phương Định chẳng bao giờ thấy sợ hãi. Cô dũng cảm băng qua sỏi đá nóng hổi, băng qua làn bom gầm thét để hoàn thành công việc. Với cô, công việc là trên hết, dẫu có hi sinh cũng phải hoàn thành.

Lòng dũng cản và tinh thần trách nhiệm với công việc của Phương Định thể hiện rõ nhất trong lần phá bom nổ chậm. Cô nhận nhiệm vụ phá bom nguy hiểm như một việc làm quen thuộc hàng ngày. Khi thực hiện nhiệm vụ phá bom, ban đầu cô cũng thấy căng thẳng, hồi hộp. Kề bên nanh vuốt của cái chết, im lìm và bất ngờ, từng hành động của con người cũng trở nên sắc nhọn hơn. Cô đã kịp thời trấn tĩnh mình khi cảm thấy có ánh mắt của các chiến sĩ đang dõi theo động viên, khích lệ, lòng tự trọng trong cô đã thắng cả bom đạn, từng hành động diễn ra mau lẹ và chính xác. “Lưỡi dao chạm vào quả bom, một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt”. Lúc này, cô không đi khom mà đàng hoàng bước tới; bình tĩnh, tự tin thực hiện từng thao tác phá bom chuẩn xác, thuần thục, chạy đua với thời gian để vượt qua cái chết. Mọi nỗ lực dường như đã được đền đáp xứng đáng. Ba quả bom nổ vang, đất đá rơi mù mịt, con đường được bảo vệ an toàn. Tất cả đã trở về an toàn nhưng cái không khí ghê người trước không khí căng thẳng của bom đạn thì như vẫn còn nguyên trong tâm khảm độc giả. Có thể thấy, chính sự khốc liệt của chiến tranh đã tôi luyện tâm hồn Phương Định từ một cô gái nhạy cảm yếu đuối trở nên bản lĩnh kiên cường, mang phẩm chất của người anh hùng cách mạng.

Qua nhân vật Phương Định, nhà văn Lê Minh Khuê đã có cái nhìn thật đẹp, thật lãng mạn về cuộc sống chiến tranh, về con người trong chiến tranh. Họ là thế hệ chịu nhiều đau thương, gian khổ, hy sinh, là thế hệ anh hùng sẵn sàng ra đi không tiếc thân mình. Họ mang trong mình tâm hồn trẻ tuổi, giàu nhiệt huyết, yêu cuộc đời Chiến tranh là đau thương mất mát song chiến tranh không thể hủy diệt được vẻ đẹp tâm hồn rất tươi xanh của tuổi trẻ, của con người. Chính từ những nơi gian lao, quyết liệt ta lại thấy ngời sáng vẻ đẹp của tuổi trẻ, của chủ nghĩa anh hùng Cách mạng Việt Nam.

• Liên hệ, so sánh:

Hình ảnh nhân vật phương Định và hai đồng đội trong những trang văn xuôi trữ tình êm mượt của Lê Minh Khuê gieo vào lòng người đọc ấn tượng khó quên về vẻ đẹp lung linh tỏa sáng của những ngôi sao xa xôi. Hình ảnh họ khiến ta nhớ đến ý thơ của Lâm Thị Mĩ Dạ trong “Khoảng trời – Hố bom”:

“Em nằm dưới đất sâu Như khoảng trời nằm yên trong đất Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng Những vì sao ngời chói lung linh”

(Khoảng trời – Hố bom, Lâm Thị Mỹ Dạ)

Họ chính là những người con gái Việt Nam anh hùng, những ngôi sao sáng nhất mãi mãi nằm trong trái tim chúng ta. Phương định không những dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, sẵn sàng hi sinh vì đất nước, mà trái tim của người con gái anh hùng ấy cũng rất giàu lòng thương yêu, nghĩa tình, quan tâm hết mực đến đồng đội. với Định, nơi đây đã trở thành gia đình thứ hai của mình, cả Nho, cả Thao đều thân thiết và quan trọng như những chị em ruột thịt.

Ba nữ thanh niên xung quanh trên tuyến đường trường Sơn là ba ngôi sao sáng trên bầu trời cách mạng. Đó không phải là thứ ánh sáng chói gắt, rực rỡ mà là thứ ánh sáng dịu dàng, âm thầm, ẩn khuất trong mưa bom bão đạn nhưng hết sức mãnh liệt, vĩnh hằng.

• Kết bài:

Chiến tranh đã qua đi nhưng vẫn còn đó một con đường Trường Sơn sừng sững, thấp thoáng bức chân dung chân thực về những thanh niên xung phong thời chống Mỹ. Hình ảnh của họ, đặc biệt là hình ảnh nhân vật Phương Định với lòng dũng cảm và tinh thần trách nhiệm trong công việc mãi mãi là niềm tự hào vô bờ của thế hệ trẻ hôm nay, nhắc chúng ta hãy sống sao cho xứng đáng nhất với thế hệ đi trước:

“Yêu biết mấy, những con người đi tới Hai cánh tay như hai cánh bay lên Ngực dám đón những phong ba dữ dội Chân đạp bùn không sợ các loài sên!”

 (Tố Hữu)

Xem thêm:

• Phân tích tâm trạng của Phương Định khi cơn mưa đá tới.
• Hình ảnh tuổi trẻ Việt Nam anh hùng qua nhân vật Phương Định.
• Cảm nhận vẻ đẹp hình ảnh cô thanh niên xung phong Phương Định.

Cảm nhận vẻ đẹp nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê