Cánh Cung: Những Thước Phim đầy ý Niệm Chưa Tìm Ra Lời Giải Của ...

‘Cánh Cung’ khiến người ta lạc vào sự yên dịu của biển cả để rồi dậy sóng vì những ý niệm khó hiểu nó đặt ra.

Một chuyện tình trái luân lý và những biểu tượng khó lý giải

The Bow (Cánh Cung) lại là một bộ phim mang đậm cái tôi của Kim Ki Duk với những biểu tượng ẩn dụ nghệ thuật để biểu trưng cho các vấn đề nhạy cảm như đức tin, tôn giáo hay tình dục. Thật khó để đánh giá chất lượng của một tác phẩm do Kim Ki Duk đạo diễn vì nó vượt xa quy luật bình thường của phim ảnh, nhưng để so sánh với các tác phẩm khác, The Bow nhẹ nhàng, yên ắng và giảm thiểu yếu tố bạo lực đến mức tối đa. Nhưng không vì vậy mà tác phẩm này không gây nên nhiều trăn trở hơn.

Các nhân vật trong phim đều không có tên. Phim kể về một ngư dân 60 tuổi sống trên chiếc thuyền lênh đênh giữa đại dương cùng một cô gái gần mười bảy. Họ sống bằng cách cho các ngư dân có thuyền nhỏ thuê vị trí để câu cá và bói toán với phương thức đặc biệt: gã ngư dân để cô gái ngồi lên xích đu, di chuyển trước 1 tượng phật và ông đứng từ xa bắn tên về phía đó. Người ta truyền tai nhau rằng ông lượm cô gái về từ khi cô còn rất nhỏ, nuôi dạy và dự định kết hôn với cô vào sinh nhật thứ 17. Sự trông chờ của gã ngư dân rõ ràng đến mức chúng ta thấy hắn đang đếm lùi dần từng ngày trên tấm lịch duy nhất gắn trong căn phòng, những cái vuốt ve, lúc lần mò tìm nắm lấy đôi bàn tay khi họ nằm lần lượt trên chiếc giường tầng và vô số mũi tên đe dọa những người nhòm ngó cô gái trẻ.

C uộc sống gã ngư dân và cô gái trẻ diễn ra vô cùng bình thường, thậm chí là thuận lợi cho toan tính của người đàn ông 60 tuổi cho đến một ngày nọ, một ngư dân trẻ tuổi xuất hiện trên chiếc tàu và quyến rũ cô gái trẻ. Mâu thuẫn, ghen tuông, giành giật nổi dậy giữa ba người, đẩy họ vào tình trạng buộc phải cấu xé để rời xa nhau. Đến tận lúc chàng trai chiến thắng trong trận chiến tình yêu bằng cách tin vào kết quả bói toán thì gã ngư dân quyết định tự tử.

Bất ngờ bắt đầu diễn ra từ đây, khi mà cô gái sau khi nhận ra người đàn ông nuôi nấng mình suốt 17 năm sẽ chết nếu bản thân bọ đi, cô quay lại và đồng cưới ông. Từ đó kéo đến một loạt những sự kiện kì quái, mang đậm tính biểu tượng về tình dục. Thậm chí, sự phức tạp của phân cảnh này đạt đến mức đến nay, vẫn chưa có một bài phân tích nào được đưa ra rành mạch, rõ ràng. Vì để hiểu phim của Kim Ki Duk, người ta cần nhiều tri thức và cảm quan nghệ thuật hơn cả.

Bên cạnh cái kết, xuyên suốt bộ phim là một loạt hình ảnh biểu tượng đầy tính triết lý. Dễ dàng nhận ra, mọi hình ảnh trong phim đều mang lại hai ý nghĩa đối lập. Từ tên gốc Hwal vừa là cây cung, vừa nghĩa đen là cúi đầu. Cây cung vừa là công cụ giết người, đe dọa những gã đàn ông khác muốn làm vấy bẩn cô gái, vừa là nhạc cụ tạo nên âm thanh não nề kéo dài, da diết suốt phim. Người đàn ông vừa là người cứu rỗi, bảo vệ cô gái, vừa là kẻ ác, đối xử với cô gái như tù nhân. Và cô gái vừa chán ghét sự kìm hãm, vừa hạnh phúc với những gì bản thân có được.

Một điều được thể hiện rất rõ trong The Bow là những biểu tượng dự báo về tương lai. Trong đó, phải kể đến bức tranh Phật giáo dùng để bói toán. Cô gái đung đưa ngay trước mặt bức tranh trong khi mũi tên của cây cung cứ phăng phăng lao đến, người đàn ông 60 tuổi là người đe dọa cô nàng, người đàn ông trẻ tuổi thì cố gắng cứu cô. Nhưng sau khi đằm mình xuống biển, lần đầu tiên kể từ khi cô bắt đầu được tập ngồi trên cái cung ấy, thì cô vẫn quay lại với người đàn ông hướng mũi tên vào bản thân. Rõ ràng, hai phe được phân ra ngay từ đầu và cái kết được định sẵn, nhưng Kim Ki Duk không muốn ta nhìn nó một cách rõ ràng, minh bạch như xem các tác phẩm bình thường. Và đó là cách The Bow cuốn lấy người xem.

Khả năng thao túng không gian và thời gian đầy thành thạo

Về mặt hình ảnh, The Bow vẫn rất đơn giản, nhưng chính xác thì điều này làm cho bộ phim trở nên rất ấn tượng. Kim Ki Duk không bao giờ theo đuổi những thước phim đẹp, điều ông theo đuổi là những thước phim giàu ý nghĩa. Trong The Bow , Kim Ki Duk đưa chúng ta ra ngoài đại dương, cô lập khán giả và các nhân vật bằng cách nhốt họ vào một không gian cô lập, mang đậm tính chiếm hữu của gã ngư dân. Từ đầu, đây đã là trận chiến trên căn nhà của lão già 60 tuổi, những người đến chỉ là vị khách ghé qua đến rồi đi. Thế nhưng cuối cùng, sau khi tâm niệm của lão ngư dân đã hoàn thành thì thuyền cũng chìm xuống,chỉ còn lại cái xuồng nhỏ cùng cô gái mang theo sự thỏa mãn về nhục dục. Trước đó ta cũng thấy cảnh cô dùng cung với thái độ đắc ý. Đó là dự báo về một ‘gã ngư dân’ thuộc về đại dương nữa ra đời, với con mắt hướng theo cánh cung lý tưởng, độc địa và cổ quái.

Video đang HOT

Như nhiều bộ phim khác của Kim Ki Duk, The Bow rất tiết chế thoại. Thậm chí, giữa hai nhân vật chính hoàn toàn không có thoại hay bất kì dạng ngôn ngữ nào dành cho nhau nhằm mục đích giao tiếp. Thay thế vào thoại, phim tập trung vào tiếng đàn được tạo ra từ cây cung. Cây cung mà ông già sử dụng cũng đóng vai trò như một nhạc cụ dẫn dắt nhịp điệu của tác phẩm (ngay cả khi âm nhạc không nhất thiết phải khớp với các chuyển động mà ông đã thấy) và báo hiệu nhiều cung bậc cảm xúc từ khao khát đến ngưỡng mộ đến thương hại. Đây có lẽ là bộ phim mang đậm tính âm nhạc nhất của Kim Ki Duk và nó sẽ trở thành dấu mốc đáng nhắc tới giữa muôn trùng tác phẩm khác trong kho tàng của ông.

Khi những ý niệm không tìm được điểm đến

Nhiều khán giả xem Kim Ki Duk là một nhà làm phim cực đoan, tuy nhiên với The Bow hay dấu ấn sự nghiệp – Xuân, Hạ, Thu, Đông… rồi lại Xuân , ông đã chứng minh điều ngược lại. Thật không may, so với Xuân, Hạ, Thu, Đông… rồi lại Xuân , The Bow ít được đón nhận hơn vì sự khó hiểu trong cách truyền tải thông điệp. Dẫu biết Kim Ki Duk từ trước đến nay vẫn luôn là nhà làm phim xem trọng cái tôi hơn hơn cảm nhận của khán giả, nhưng theo quy luật của nghệ thuật, người làm nghệ thuật cần kết nối được với khán giả thông qua tác phẩm của mình. Tức, tác phẩm là phương thức truyền tải tư tưởng của tác giả đến người xem, nếu nó không thể truyền tải, lý tưởng mất đi giá trị. Và The Bow mất đi cái chốt cuối cùng trong quá trình đó. Điều đó khiến The Bow không tạo được hiệu ứng lớn mạnh như các tác phẩm khác của Kim Ki Duk.

Thế nhưng The Bow suy cho cùng vẫn là một sản phẩm nghệ thuật giàu tính suy nghiệm, chất chứa cái tôi mạnh mẽ và đánh dấu bước chuyển mình của Kim Ki Duk trong nghệ thuật. Đến nay, những câu hỏi về hình ảnh biểu tượng, cái kết của The Bow vẫn liên tục nổ ra; trong khi đó, imdb của bộ phim này là 7.1 và rotten tomatoes là 86%. Điều đó chứng minh là sức nóng của tác phẩm này chưa bao giờ kết thúc. Và The Bow vấn đáng để xem, để suy ngẫm và tìm ra lời giải cho những câu đó mà Kim Ki Duk cài cắm vào.

Cánh cung: Vở nhạc kịch hay nhất Kim Ki-duk

Bộ phim là một bức chân dung về tình yêu trong bối cảnh trừu tượng.

The Bow - tựa Cánh cung của Kim Ki-duk được đánh giá là vở nhạc kịch hay nhất trong số 12 bộ phim của đạo diễn thành công nhất Hàn Quốc cho đến nay. Xuyên suốt với các yếu tố ám ảnh, tôn giáo từ nhiều tác phẩm trước đây, đặc biệt là The Isle, Bad Guy, 3-Iron và Xuân, Hạ, Thu, Đông .... Bộ phim là một bức chân dung về tình yêu trong bối cảnh trừu tượng, một chiếc thuyền đánh cá nhỏ giữa đại dương mênh mông, vô định khiến tôi liên tưởng đến bức tranh tuyệt đẹp, biệt lập trong Xuân, Hạ, Thu, Đông...

Bộ phim ẩn chứa vẻ đẹp, màu sắc, sự uể oải và cởi mở, một câu chuyện đơn giản bị lừa dối có chút phản cảm xen lẫn mơ hồ. Dường như Kim luôn có cách mang đến cho người xem cảm giác chống chênh, cô đơn đến xé lòng. Vẫn là phong cách Kim, lối kể chuyện của Kim, luôn giữ một nhịp độ cảm xúc quen thuộc tưởng như chậm nhưng lại căng như dây cung. Những cảnh quay mở đầu về một ông già đang dựng cây đàn cò Hàn Quốc từ cây cung và chiếc trống âm thanh đã tạo nên vai trò mạnh mẽ của âm nhạc trong phim.

Cánh cung mang đến hình ảnh quyến rũ của một cô gái mười sáu tuổi (Han Yeo-reum) đã trải qua mười năm trưởng thành của mình trên chiếc thuyền đánh cá với ông già (Jeon Seong-hwang) chạy dịch vụ thuê tàu từ đất liền. Kể từ khi lên thuyền, cô gái không bao giờ trở lại đất liền và tầm nhìn của cô do đó bị giới hạn ở chiếc thuyền đang trôi giữa vùng nước khổng lồ, không bến bờ.

Cô ấy dường hạnh phúc, vì thỉnh thoảng cô nở nụ cười mãn nguyện. Cuộc sống lênh đênh trên thuyền của cô gái có vẻ 'bất thường' nhưng chúng ta cũng khó có thể định nghĩa được khái niệm 'bình thường' trong bối cảnh khi cả hai nhân vật chính đều duy trì giá trị và lối sống ít được thừa nhận.

Cuộc sống có vẻ suôn sẻ khi ông lão háo hức chờ đợi sinh nhật lần thứ mười bảy của cô gái đủ tuổi kết hôn với ông. Ông ấy trở về sau mỗi chuyến đi với các phụ kiện và trang phục cưới: một đôi giày lụa đỏ, áo choàng thêu, chiếc mũ đội đầu nạm ngọc. Những thứ này ông ấy giấu trong một chiếc tủ có khóa, và sau đó đánh dấu những ngày đã qua trên lịch.

Ông già có khả năng đoán vận may bằng cách bắn 3 mũi tên vào hình nữ hình vẽ của Đức Phật trên mạn thuyền, trong khi cô gái ngồi trên chiếc xích đu treo lủng lẳng lướt qua lướt lại. Cô gái lấy lại mũi tên được bắn rồi thì thầm vào tai ông lão, ông ta thì thầm vào tai người câu cá đang muốn xem vận may. Những gì ông già và cô gái dự báo người xem đều không được nghe, còn xem bói lại có những cảm xúc lúc tức giận, vui cười... Người xem mãi mãi đặt dấu chấm hỏi và không biết tính xác thực trong những lời tiên đoán ấy.

Khi không sử dụng cây cung để nói về vận may, ông già cho nó vào chiếc trống nhỏ, bọc da, tạo ra âm thanh như tiếng vĩ cầm khi dây cung được chơi với mũi tên được xâu bằng lông ngựa.. Nhưng Trong khi đó, nếu bất kỳ nam giới thô lỗ nào tán tỉnh cô gái bằng mọi cách, ông ta sẽ bắn một mũi tên vào chỗ ngồi của họ.

Một ngày nọ, một chàng trai trẻ (Seo Si-jeok) lên thuyền, và có thể đoán trước rằng, cô gái đã cảm nắng anh và người đàn ông già nhìn thấy kế hoạch kết hôn của ông ta có thể biến mất. Trận chiến đấu trí sau đó bắt đầu và trở nên bí ẩn, kịch tính vì cả ông già và cô gái đều không nói một lời nào (họ có thể nói chuyện, họ thì thầm, nhưng không ai được biết chính xác họ nói gì). Kim cũng giới hạn toàn bộ bộ phim trong chiếc thuyền, và những cảnh quay phần lớn trong im lặng. Bộ phim mở ra với tốc độ hoàn hảo cho một câu chuyện nhỏ như vậy mà không quá ngọt ngào hay tham vọng.

Không quá nổi bật như The Isle, Samaritan Girl và 3-Iron , bản thân Cánh cung là sự pha trộn hài hòa của những yếu tố tốt nhất trong vũ trụ điện ảnh của Kim Ki-duk. Bộ phim tối giản với cảnh biển mênh mông và hai nhân vật chính như đóng kịch câm ngoại trừ việc thì thầm lời bói vào tai bất cứ ai muốn nghe, tránh xa những cạm bẫy của xã hội hiện đại.

Tác phẩm này mang đến cho chúng ta một Kim Ki-duk thanh thản với đầy đủ các phương diện với lời thoại tối thiểu, bối cảnh tự nhiên, âm nhạc du dương và những ẩn dụ tiềm ẩn. Sự tĩnh lặng bao trùm được ước ủng hộ, lúc bình yên mời gọi, lúc lại sóng gió và ngăn cấm. Âm nhạc phát ra từ chiếc vĩ cầm tạm bợ của một ông già tạo nên giai điệu cho tác phẩm bí ẩn này. Và cây cung như vũ khí, nhạc cụ và thiết bị bói toán mang lại nhiều khả năng ẩn dụ.

Nếu các cuộc đối thoại ngày càng hiếm trong các tác phẩm của Kim Ki-duk, thì ngôn ngữ hình ảnh và âm thanh của tác phẩm này rõ ràng đã phải đưa con tàu với di sản đặc biệt như vậy cập cảng. Khoảng thời gian này, phong cách hình ảnh của nhà làm phim không còn có thể kiểm soát được nữa, trong khi khán giả bị ru ngủ và khó chịu bởi sự bốc đồng của các nhân vật và giai điệu nhạc truyền thống lấp đầy những khoảng trống.

Do đó, Kim Ki-duk đã thổi một luồng sinh khí mới vào bộ đôi trang phục truyền thống của mình, say sưa với cuộc sống hàng ngày mà họ là những người duy nhất ngay từ đầu xác định các quy tắc.

Do đó, đạo diễn đã củng cố những nền tảng khác nhau mà cuộc sống trong xã hội bây giờ liên quan đến việc đưa ra một giọng điệu mơ mộng, thậm chí thần bí, một sự thay thế sẽ ngày càng ít vô lý hơn khi câu chuyện tiến triển. Không chấp nhận một vị trí mơ hồ như trong Samaritan Girl, Kim Ki-duk vẫn khiến người xem phải suy ngẫm trong khi tôn trọng sự do dự của anh ấy khi đối mặt với một lời cầu hôn như vậy.

Trong sự kỳ dị của thế giới trôi nổi này là một cây cung mà ông già sử dụng thay thế nhau như một vũ khí, một nhạc cụ và một thiết bị bói toán. Và khi những người đánh cá tỏ ra quá thân thiện với cô gái, ông già đã chống trả họ bằng những mũi tên chính xác. Hầu hết người câu cá trên thuyền đều tò mò mối quan hệ giữa chủ thuyền 60 tuổi và thiếu nữ trẻ tuổi xinh đẹp.

Với khung cảnh xa xôi, biển và bầu trời (không có vùng đất nào được hiển hiện), sự ngắn gọn của cuộc đối thoại và những cảm xúc trần trụi, rõ ràng ngay từ cuộn phim đầu tiên rằng đây là sự trở lại của thế giới trừu tượng của The Isle , bộ phim đầu tiên đưa Kim thu hút sự chú ý của quốc tế. Tuy nhiên, ở đây, mối quan hệ trung tâm không được thúc đẩy bởi các nghi lễ buồn bã; thay vào đó, giống như tất cả các bộ phim của Kim kể từ Xuân, Hạ, Thu, Đông..., phim được thúc đẩy bởi sự tin tưởng tuyệt đối giữa hai người, theo cách kỳ lạ của nó, là một biểu hiện của tình yêu tuyệt đối.

Kim giữ cho cốt truyện mỏng manh nổi lên với sự pha trộn gọn gàng giữa những khúc quanh co trong nửa sau và những khúc nhạc đan xen đầy lôi cuốn khi ông già chơi trò đùa của mình. Với âm thanh u sầu của nhạc cụ tương tự như tiếng violin thô ráp, nhưng âm nhạc, được ghi điểm như một bản concerto cho dàn nhạc của nhà soạn nhạc Kang Eun-il. Cây cung vừa là người bảo vệ vừa là nàng thơ, vừa là nơi chết chóc vừa là nơi nuôi dưỡng tinh thần.

Mặc dù hai nhân vật chính không có đối thoại, nhưng lại được cân chỉnh một cách tuyệt vời, đặc biệt là Jeon trong vai ông già bảo vệ quyết liệt người phụ nữ của mình, lý do duy nhất để ông ta sống nhưng cuối cùng kết thúc với khúc nhạc u sầu, buồn bã. Kết thúc siêu thực, đòi hỏi người xem một bước nhảy vọt về niềm tin, đang diễn ra một cách phi kịch tính.

Cái kết có thể hơi kỳ lạ đối với hầu hết người xem, nhưng đó là Kim. Nhà làm phim Hàn Quốc Kim Ki-duk luôn thêm thắt những chi tiết nhỏ thường xuyên để đảm bảo tiến trình chậm nhưng liên tục. Kim Ki-duk biết vũ trụ này được tạo thành từ những không gian rộng lớn mà sự ru ngủ của nó bị mất đi trong sự hỗn loạn phát ra từ các trung tâm đô thị lớn và nơi các nhân vật im lặng tự nguyện đến với nhau.

Kim Ki-duk một lần nữa miêu tả một câu chuyện tình yêu kỳ quặc ủng hộ một lối sống mà những người trong cuộc đơn giản là không thể hiểu được. Không có nhiều cốt truyện nhưng Kim - nổi tiếng với Xuân, Hạ, Thu, Đông ... - về tâm trạng và vẻ đẹp hình ảnh và màu sắc, sự uể oải và cởi mở của tác phẩm mới nhất đã khắc phục nó trong tâm trí.

Kim Ki-duk yêu thích lễ hội của Hàn Quốc có hai chế độ: phim đảo (The Isle ; Xuân, Hạ, Thu, Đông ...) và phim đô thị (Bad Guy; Samaria; 3-Iron). Có vẻ như những câu chuyện về thành phố của anh ấy là sự phát triển từ lưỡi câu cá và sự cô lập của Người đàn bà với những câu chuyện về hòn đảo trước đó của anh ấy, vì cả Samaria và 3-Ironpremiered tại các liên hoan phim châu Âu năm 2004.

Nhưng với Cánh cung , bộ phim đã mở màn cho hạng mục Không nhất định tại Cannes, Kim đã trở lại với những chủ đề thế giới nổi cũ của mình. Đối với Kim, những nhân vật ít nói hoặc không nói chút nào, biểu tượng Phật giáo, màu cơ bản, ngư dân, bí mật ẩn sau cánh cửa và trong ngăn kéo, và sự Mỹ hóa văn hóa thanh niên Hàn Quốc đã khiến ông đào bới một cách xuất sắc tâm trạng và chuyển biến tâm lí của nhân vật. Tưởng như cô gái đã quyết định ra đi với chàng sinh viên trẻ tuổi để được ngắm nhìn thế giới rộng lớn hơn không gian chật hẹp trên thuyền, nhưng khi phát hiện người đàn ông chăm sóc mình bao năm qua quyên sinh bằng việc thắt cổ, cô chấp nhận làm đám cưới.

Có sự giằng xé, đấu tranh mạnh mẽ, có sự nỗ lực từ bỏ thói quen 'được yêu và được chăm sóc', nhưng ẩn sâu trong cô vẫn lưu giữ một thứ tình yêu 'kì quặc', khó gọi tên. Đám cưới mảnh ghép cuối cùng lấp đầy khoảng trống trong lòng ông lão và cả lòng tham, sự chiếm hữu... Mọi nghi lễ, mọi việc ông muốn làm, hôn cô gái, chơi một bản nhạc u sầu... và kết thúc giữa tiếng rơi bõm của một đời người.

Kim là một bậc thầy của câu chuyện điện ảnh tối giản. Cánh cung theo dõi một vòng tròn thỏa mãn và đầy sức gợi, từ mâu thuẫn qua bất hòa đến giải quyết. Nhưng nó cũng chứa đựng một chút ấm áp đủ để vỗ về. Kim quan tâm đến các bẫy nghi lễ của văn hóa Hàn Quốc đến đây và trong bộ quần áo cưới truyền thống được tích trữ và cuối cùng được mặc trong một trong những cảnh cuối cùng; nhưng cũng có một số hợp thể tượng trưng của Freud (máu kinh trên vải lanh trắng, mũi tên như thể bộ phận sinh dục nam, v.v), ham mê, dục vọng và kết thúc...

Dù Cánh cung được quay đẹp mắt, thể hiện sự tương phản giữa kết cấu và màu sắc mờ nhạt của tấm giấy nháp trôi nổi này và cơ thể của cô gái trẻ khi nó nở hoa thành phụ nữ, nhưng điều này vẫn chưa đủ để mang lại cho bộ phim sự sâu sắc hay tiếng vang của tác phẩm xuất sắc nhất của Kim.

Và vẫn là cái kết theo cách của Kim, mũi tên được bắn lên, một chiếc thuyền tự quay lại, và chiếc thuyền còn lại tự chìm với dải lụa trắng biểu tượng của chết chóc, tang thương và kết thúc lướt nhẹ trên mặt nước. Dường như, Kim luôn thử thách trí tưởng tượng và lòng kiên nhẫn của khán giả. Và việc sử dụng chủ nghĩa tượng trưng oniric thay vì logic kịch tính để kết thúc câu chuyện có cảm giác giống như một chút giả tạo.

100 bom tấn Hàn hay nhất mọi thời đại do các nhà phê bình phim quốc tế chọn: Tới 6 lần cha đẻ Parasite được xướng tên! Burning, Parasite, Oldboy,... là một trong số những phim Hàn đứng đầu danh sách. 158 nhà phê bình phim quốc tế ở khắp các châu lục đã cùng tham gia vào cuộc bình chọn ra 100 phim điện ảnh Hàn Quốc hay nhất mọi thời đại. Những nhà phê bình này tới từ các tạp chí, thời báo, kênh tin tức danh tiếng...