Cấp Của Một Số Nguyên, Căn Nguyên Thủy | Huy Cao's Blog

By Đình Huy

Bài toán : Tìm số nguyên dương n sao cho n\mid 3^n-2^n.

Lời giải :

Hiển nhiên n=1 thỏa mãn. Xét n\geq 2, khi đó n có ước nguyên tố nhỏ nhất, gọi ước nguyên tố nhỏ nhất đó là p.

Gọi t\in \mathbb{N} là nghịch đảo của 2 modulo p, tức là 2t\equiv 1\;(mod\;p),1\leq t\leq p-1.

Ta có 3^{n}\equiv 2^{n}\;(mod\;p)\Rightarrow (3t)^{n}\equiv (2t)^{n}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(3t)\mid n\;\;(1)

Nếu p=3 thì 3\mid 3\Rightarrow 3\mid 3^{n}-2^{n}\Rightarrow 3\mid 2^n (vô lí). Vậy p\neq 3 và vì 1\leq t\leq p-1 nên gcd(t,p)=1\Rightarrow gcd(3t,p)=1.

Theo định lí Fermat nhỏ, ta có \left ( 3t \right )^{p-1}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(3t)\mid p-1\;\;(2)

Từ (1)(2) suy ra ord_p(3t) có một ước nguyên tố rr\mid n và r\leq p-1<p. Điều này mâu thuẫn với tính nhỏ nhất của p. Suy ra ord_p(3t)=1\Rightarrow 3t\equiv 1\equiv 2t\;(mod\;p)\Rightarrow t\equiv 0\;(mod\;p)

Ta gặp điều mâu thuẫn.

Kết luận : Có duy nhất một số nguyên dương n thỏa đề là n=1.

By Đình Huy

Bài toán : Cho  n là số nguyên dương thỏa mãn n\mid 2^{n}+5^{n}. Chứng minh rằng n chia hết cho 7.

Lời giải :

Dễ thấy n là số nguyên dương lẻ. Gọi p là ước nguyên tố bé nhất của n.

Gọi a là nghịch đảo của 2 modulo p. Khi đó thì 2a\equiv 1\;(mod\;p),gcd(2,a)=gcd(a,p)=1.

Ta có p\mid 2^{n}+5^{n}\Rightarrow p\mid (2a)^n+(5a)^n\Rightarrow (2a)^n+(5a)^{n}\equiv (5a)^n+1\;(mod\;p)\Rightarrow -(5a)^n=(-5a)^n\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(-5a)\mid n\;\;\;\;(1)

Dễ dàng thấy gcd(5a,p)=1 nên theo định lí Fermat nhỏ ta có (-5a)^{p-1}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(-5a)\mid p-1\;\;\;\;(2)

Từ (1)(2) suy ra tồn tại một ước nguyên tố r của ord_p(-5a) mà r<p-1<p,r\mid n. Điều này mâu thuẫn với tính nhỏ nhất của p. Như vậy phải có ord_p(-5a)=1. Suy ra -5a\equiv 1\equiv 2a\;(mod\;p)\Rightarrow 7a\equiv 0\;(mod\;p)

gcd(a,p)=1 nên p=7. Suy ra n chia hết cho 7.

By Đình Huy

Bài toán (Korea Final Round 2007)

 Tìm các số nguyên tố p,q thỏa mãn pq \mid p^p+q^q+1.

Lời giải :

Bổ đề : Cho các số nguyên tố p,q,r trong đó p lẻ và thỏa mãn p \mid q^r+1 thì khi đó 2r \mid p-1 hoặc p\mid q^2-1.

Bài toán :

Từ đề bài ta có p^{p}+1\equiv 0\;(mod\;q) và q^{q}+1\equiv 0\;(mod\;p)

Xét p=2 ta có 4+1\equiv 0\;(mod\;q)\Rightarrow q=5, thử lại cặp (2,5) thỏa mãn. Tương tự cặp (5,2) cũng thỏa mãn.

Xét các số nguyên tố p,q đều lẻ.

q\mid p^p+1 nên áp dụng bổ đề ta có 2p\mid q-1 hoặc q\mid p^2-1.

Nếu 2p\mid q-1\Rightarrow q\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow 0\equiv q^{q}+1\equiv 2\;(mod\;p)\Rightarrow p=2 (loại)

Nếu q\mid p^2-1 thì q\mid p-1 hoặc q\mid p+1. Lập luận như trên ta chỉ ra rằng q\mid p-1 là vô lí nên phải có q\mid p+1. Tuy nhiên thì p+1 chẵn và gcd(q,2)=1 nên ta có 2q\mid p+1\Rightarrow p+1\geq 2q.

Hoàn toàn tương tự ta có q+1\geq 2p. Suy ra p+q+2\geq 2(p+q)\Rightarrow p+q\leq 2 và điều này thì vô lí

Kết luận\boxed{(p,q)=(2,5),(5,2)}

By Đình Huy

Bài toán : Tìm số nguyên dương n thỏa mãn n\mid 2^n-1.

Lời giải :

Ta thấy n=1 thỏa mãn. Xét n>1. Gọi p là ước nguyên tố bé nhất của n.

Theo đề bài ta có 2^{n}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(2)\mid n.

Theo định lí Fermat nhỏ thì 2^{p-1}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(2)\mid p-1\Rightarrow p>p-1>ord_p(2)

Ta gọi q là ước nguyên tố của ord_p(2), ta thấy q\mid np>q. Điều này mâu thuẫn vì p là ước nguyên tố bé nhất của n. Trường hợp này không tìm được n thỏa đề.

Kết luận : Có duy nhất số nguyên dương thỏa mãn đề bài là \boxed{n=1}

By Đình Huy

Bài toán (USA TST 2003): Tìm các số nguyên tố p,q,r thỏa mãn đồng thời p\mid q^r+1\;,\;q\mid r^p+1\;,\;r\mid p^q+1.

Lời giải :

Bổ đề : Cho các số nguyên tố p,q,r trong đó p lẻ và thỏa mãn p\mid q^r+1 thì khi đó 2r\mid p-1 hoặc p\mid q^2-1

Xem chứng minh bổ đề tại đây

Trở lại bài toán.

Nhận thấy rằng các số nguyên tố p,q,r phải phân biệt.

  • Trường hợp 1 : Xét các số nguyên tố p,q,r đều lẻ.

Theo bổ đề ta có 2r\mid p-1 hoặc p\mid q^2-1.

Nếu 2r\mid p-1\Rightarrow p\equiv 1\;(mod\;r)\Rightarrow 0\equiv p^{q}+1\equiv 2\;(mod\;r)\Rightarrow r=2 (loại)

Do vậy phải có p\mid q^2-1\Rightarrow p\mid q-1\;\;\vee p\mid q+1.

Nếu p\mid q-1\Rightarrow q\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow 0\equiv q^{r}+1\equiv 2\;(mod\;p)\Rightarrow p=2 (loại)

Suy ra p\mid q+1q+1 chẵn và gcd(2,p)=1 nên 2p\mid q+1, từ đó q+1\geq 2p

Hoàn toàn tương tự ta được r+1\geq 2q và p+1\geq 2r.

Như vậy p+q+r+3\geq 2(p+q+r)\Leftrightarrow p+q+r\leq 3 và đây là điều vô lí.

  • Trường hợp 2 : Trong các số p,q,r có ít nhất một số chẵn. Gỉa sử r=2.

Khi đó giả thiết trở thành q\mid 2^p+1 và p\mid q^2+1.

Cũng theo bổ đề trên thì ta được q\mid r^{2}-1 hoặc 2p\mid q-1. Nếu mà 2p\mid q-1 thì q\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow 0\equiv q^{2}+1\equiv 2\;(mod\;p)\Rightarrow p=2 (loại vì p,q,r phải phân biệt)

Như vậy có q\mid r^2-1=2^2-1=3\Rightarrow q=3. Từ đó p\mid q^2+1=3^2+1=10\Rightarrow p=5

Bộ số (p,q,r)=(5,3,2) thoả mãn.

Kết luận\boxed{(p,q,r)=(5,3,2),(2,5,3),(3,2,5)}

By Đình Huy

Bài toán : Cho số nguyên dương n lớn hơn 1 và thỏa mãn n\mid 3^n-1. Chứng minh rằng n là số chẵn.

Lời giải :

Gọi p là ước nguyên tố bé nhất của n

Theo giả thiết thì 3^{n}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(3)\mid n\;\;\;(1)

Hiển nhiên p\neq 3 vì nếu vậy thì 3\mid 3^{n}-1 (vô lí). Khi đó theo định lí Fermat nhỏ ta có 3^{p-1}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(3)\mid p-1\Rightarrow p>p-1>ord_p(3)\;\;\;(2).

Gọi q là một ước nguyên tố của ord_p(3) thì theo (1), q là một ước nguyên tố của n nhưng theo (2) thì p>q. Điều này mâu thuẫn với tính nhỏ nhất của p.

Suy ra ord_p(3)=1. Khi đó 3\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow p=2. Suy ra n chẵn. Đây là điều phải chứng minh.

Tổng quát bài toán : Cho số nguyên tố p sao cho tồn tại số nguyên dương n sao cho n\mid (p+1)^n-1. Chứng minh rằng n chia hết cho p.

By Đình Huy

Bài toán  Tìm các số nguyên tố p,q thỏa mãn p^q+q^p+1 chia hết cho pq

Lời giải :

Bổ đề : Cho các số nguyên tố p,q,r trong đó p lẻ và thỏa mãn p\mid q^r+1 khi đó thì 2r\mid p-1 hoặc p \mid q^2-1.

Chứng minh bổ đề :

Từ giả thiết ta có q^{2r}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(q)\mid 2r\Rightarrow ord_p(q)\in \left \{ 1,2,r,2r \right \}

Mà theo định lí Fermat nhỏ thì q^{p-1}\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow ord_p(q)\mid p-1

Nếu ord_p(q)=1 thì q-1\equiv 0\;(mod\;p)\Rightarrow p\mid q^2-1

Nếu ord_p(q)=2 thì q^2\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow p\mid q^2-1

Nếu ord_p(q)=r thì r\mid p-1p-1 chẵn và gcd(2,r)=1 nên 2r\mid p-1

Nếu ord_p(q)=2r thì 2r \mid p-1

Tóm lại bổ đề được chứng minh

BÀI TOÁN : 

Từ đề bài ta suy ra q \mid p^q+1 và p \mid q^p+1.

Nếu p=2 thì ta có q\mid 2^{q}+1 hay 2^{q}\equiv -1\;(mod\;q). Theo định lí Fermat nhỏ thì 2^{q}\equiv 2\;(mod\;q)

Suy ra -1\equiv 2\;(mod\;q)\Rightarrow q=3.

Tương tự nếu q=2 thì p=3

Bây giờ, ta xét các số nguyên tố p,q đều lẻ.

Khi đó vì q\mid p^{q}+1 nên theo bổ đề trên thì ta có 2q \mid q-1 hoặc q\mid p^2-1.

Rõ ràng trường hợp 2q \mid q-1 không xảy ra do đó phải có q \mid p^2-1.

Suy ra q\mid (p-1) hoặc q\mid (p+1).

Nếu như q\mid p-1\Rightarrow p^{q}+1\equiv 2\;(mod\;q), mâu thuẫn.

Do vậy q\mid p+1\Rightarrow 2q \mid p+1 (vì p+1 chẵn và gcd(2,q)=1)

Suy ra p+1\geq 2p. Tương tự q+1\geq 2p.

Từ đó p+q+2\geq 2(p+q)\Leftrightarrow p+q\leq 2 và đây là điều vô lí

Kết luận\boxed{(p,q)=(2,3),(3,2)}

By Đình Huy

Bài toán (IMO Shortlist 2006)

Tìm các số nguyên dương x,y thỏa mãn phương trình \dfrac{x^7-1}{x-1}=y^5-1.

Lời giải :

Bổ đề : Cho các số nguyên dương x,m (x>1) và số nguyên tố p thỏa mãn m\mid \dfrac{x^p-1}{x-1}. Khi đó thì m\equiv 0,1\;\;(mod\;p)

Chứng minh bổ đề :

Gọi r là một ước nguyên tố của m.

Từ đề bài ta có

m\mid x^{p}-1\Rightarrow x^{p}\equiv 1\;(mod\;m)\Rightarrow x^{p}\equiv 1\;(mod\;r)\Rightarrow ord_x(r)\mid p\Rightarrow ord_x(r)\in \left \{ 1,p \right \}

Nếu ord_x(r)=1 thì x\equiv 1\;(mod\;r)\Rightarrow \dfrac{x^{p}-1}{x-1}=x^{p-1}+x^{p-2}+...+x+1\equiv \underset{p}{\underbrace{1+1+...+1}}=p\;(mod\;r)

Mà \dfrac{x^p-1}{x-1}\equiv 0\;(mod\;r)\Rightarrow p\equiv 0\;(mod\;r)\Rightarrow p=r\Rightarrow m\equiv 0\;(mod\;p)

Nếu ord_x(r)=p, hiển nhiên r\nmid x vì nếu r\mid x thì \dfrac{x^p-1}{x-1}\equiv 1\;(mod\;r) và điều này trái giả thiết.

Do đó áp dụng định lí Fermat nhỏ thì x^{r-1}\equiv 1\;(mod\;r), suy ra ord_x(r)\mid r-1\Rightarrow p\mid r-1\Rightarrow r\equiv 1\;(mod\;p)\Rightarrow m\equiv 1\;(mod\;p)

Như vậy ta có m\equiv 0,1\;(mod\;p). Bổ đề được chứng minh.

Trở lại bài toán :

Ta viết phương trình dưới dạng : \dfrac{x^7-1}{x-1}=(y-1)(y^5+y^4+y^3+y^2+y+1)

Áp dụng bổ đề trên thì ta có \left\{\begin{matrix} y-1\equiv 0,1\;(mod\;7) & (1) & \\ y^4+y^3+y^2+y+1\equiv 0,1\;(mod\;7) & (2) & \end{matrix}\right.

Nhưng từ (1) ta có y\equiv 1,2\;(mod\;7)\Rightarrow y^4+y^3+y^2+y+1\equiv 5,3\;(mod\;7). Mâu thuẫn với (2).

Kết luận : Không tồn tại các số nguyên dương x,y thỏa mãn đề bài.

Post navigation Tìm kiếm Search Thống kê Blog
  • 1,158,457 views
Lưu trữ
  • April 2017 (1)
  • June 2016 (2)
  • May 2016 (4)
  • April 2016 (8)
  • March 2016 (2)
  • February 2016 (3)
  • January 2016 (7)
  • December 2015 (5)
  • August 2015 (5)
  • July 2015 (3)
  • June 2015 (5)
  • May 2015 (9)
  • April 2015 (3)
  • March 2015 (1)
  • February 2015 (5)
  • January 2015 (3)
  • December 2014 (7)
  • November 2014 (2)
  • October 2014 (2)
  • September 2014 (21)
  • August 2014 (60)
  • July 2014 (58)
  • June 2014 (129)
  • May 2014 (78)
  • April 2014 (25)
  • March 2014 (103)
  • February 2014 (39)
  • January 2014 (67)
  • December 2013 (51)
  • November 2013 (47)
  • October 2013 (32)
  • September 2013 (39)
  • August 2013 (56)
Chuyên mục
  • (0) Nơi thần kinh rung rinh (5)
  • (1) Danh sách tổng hợp các bài toán số học (3)
  • (2) Danh sách tổng hợp các hệ thức lượng giác, hình học (5)
  • (3) Danh sách tổng hợp các bài toán về PT-HPT (4)
  • (4) Danh sách tổng hợp các bài toán về Đa thức – Phương trình hàm (4)
  • (5) Danh sách tổng hợp các bài toán Bất đẳng thức (2)
  • (6) Danh sách tổng hợp các bài toán về Giới hạn – Dãy số (2)
  • (7) Danh sách tổng hợp đề thi (5)
  • BẤT ĐẲNG THỨC THI ĐẠI HỌC (15)
  • Bất Đẳng Thức (107)
    • Ứng dụng của tam thức bậc hai trong chứng minh BĐT (2)
    • Bất đẳng thức hình học (21)
    • Bất đẳng thức Schur và kĩ thuật đổi biến P,Q,R (7)
    • BĐT với những bài toán về hằng số tốt nhất (15)
    • Cân bằng hệ số, điểm rơi giả định trong chứng minh BĐT (5)
    • Chứng minh BĐT bằng phương pháp S-S, S.O.S (6)
    • Dồn biến trong chứng minh BĐT (5)
    • Khai triển Abel trong chứng minh BĐT (7)
    • Kĩ thuật AM-GM ngược dấu (1)
    • Lượng giác hóa trong chứng minh BĐT (19)
    • Nguyên lý Biên trong chứng minh BĐT (8)
    • Những phương pháp khác chứng minh BĐT (6)
    • Phép chuẩn hóa trong chứng minh BĐT thuần nhất (10)
    • Sử dụng nguyên lí Dirichlet để chứng minh BĐT (2)
  • Các định lí hình học (11)
  • CHUYÊN MỤC ÔN THI ĐẠI HỌC (1)
  • Dãy số – Giới hạn (61)
  • Dãy số số học (50)
  • HÌNH HỌC PHẲNG TOẠ ĐỘ THI ĐẠI HỌC (3)
  • Hình học không gian (4)
  • Hình học phẳng (97)
  • Hệ phương trình (41)
  • Hệ thức lượng trong tam giác (18)
  • Phép thế lượng giác trong những bài toán PT-HPT (15)
  • PHƯƠNG TRÌNH – HỆ PHƯƠNG TRÌNH THI ĐẠI HỌC (11)
  • Phương pháp tọa độ trong mặt phẳng (1)
  • Phương trình hàm (100)
  • Phương trình hàm đa thức (14)
  • Phương trình đại số (9)
  • Số Học (148)
    • Cấp của một số nguyên (1)
    • Cấp của một số nguyên, Căn nguyên thủy (8)
    • Căn nguyên thủy (1)
    • Lý thuyết đồng dư (4)
    • Những bài toán số học liên quan đến Lifting the Exponent Lemma (LTE) (2)
    • Những dạng bài số học khác (2)
    • Phần nguyên, Phần lẻ (9)
    • Phương pháp Vieta Jumping (Bước nhảy Viete) (9)
    • Phương trình nghiệm nguyên (83)
    • Số chính phương modulo p (5)
    • Số chính phương, số lập phương, số lũy thừa (16)
    • Số nguyên tố (1)
    • Số nguyên tố, Hợp số (10)
    • Sự chia hết, đồng dư (10)
    • Định lí phần dư Trung Hoa và ứng dụng (11)
  • Sử dụng các BĐT cổ điển để chứng minh BĐT (81)
  • Sự thẳng hàng, các đường đồng quy (22)
  • Tỉ số kép – Hàng điểm điều hòa (21)
  • Tổ hợp – Rời rạc (7)
  • Đa thức (27)
Blogroll
  • Blog của Khải Hoàn
  • Blog của Nguyễn Trung Hiếu (nguyetrunghieua)
  • Blog của Nguyễn Văn Huyện
  • Blog của Phùng Minh Huyền (Annie Sally)
  • Blog của Phạm Khoa Bằng (bangbang 1412)
  • Blog của Phạm Quang Toàn (Jinbe)
  • Blog của thầy Trần Quang Hùng
  • Blog của thầy Trần Quang Hùng
  • Blog của Võ Quốc Bá Cẩn
  • Blog của Vũ Tuấn Hiền
  • Cùng học Tiếng Anh
  • Diễn đàn Mathlinks
  • Diễn đàn Mathscope
  • Diễn đàn toán học VMF
  • Edugreen.vn
  • Forum khối chuyên toán THPT Chuyên Hà Tĩnh
  • Mathematical Excalibur
  • Mathematical Reflection Archive
  • Mathley
  • Thing I See – Pham Quang Toan ' s blog
  • THPT Chuyên Lương Thế Vinh, Đồng Nai
Meta
  • Create account
  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.com
Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use. To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy
  • Subscribe Subscribed
    • Huy Cao's Blog
    • Join 137 other subscribers Sign me up
    • Already have a WordPress.com account? Log in now.
    • Huy Cao's Blog
    • Subscribe Subscribed
    • Sign up
    • Log in
    • Report this content
    • View site in Reader
    • Manage subscriptions
    • Collapse this bar
Design a site like this with WordPress.comGet started

Từ khóa » Cấp Và Căn Nguyên Thủy