Cậu Bé Cửa Đông Là Ai ? Văn Khấn Và đền Thờ ... - Phủ Dầy Nam Định

Trong tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần, Cậu Bé Cửa Đông là vị thánh thuộc hàng Vương Tôn trong Công Đồng Trần Triều. Vậy Cậu Bé Cửa Đông là ai ? văn khấn và đền thờ Cậu Bé Cửa Đông

“Cậu Hoàng văn võ mười phần

Điều quân khiển tướng tài thần ra oai

Lĩnh ban quốc ấn quyền cai

An dân trấn giữ ra ngoài Cửa Đông”

Cậu Bé Cửa Đông là ai ?

Cậu Bé Cửa Đông là thuật ngữ mới xuất hiện trong Tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần của người Việt vào cuối thế kỷ 20 nên mọi thông tin về cậu rất mơ hồ và không rõ ràng. Đến ngày nay, người ta chưa xác định được cậu là vị thánh nào.

Một số tài liệu cho rằng Cậu Bé Cửa Đông là thánh cậu trấn giữ ở vùng Cửa Đông hoặc cậu là Cậu Bé bản đền Cửa Ông, cậu được Đức Ông Đệ Tam trao quyền canh giữ Cửa Đông nên cậu mới có tên gọi như vậy. Nhưng trong đền Cửa Ông lại không có bài vị hay ban thờ cậu. Hiện nay, có ba giả thiết về thân phận của Cậu Bé Cửa Đông.

>>> Xem thêm:

• Cậu Bé Trường Sinh là ai ?
• Sự tích về Cậu Bé Đồi Ngang, Cậu Quận Đồi Ngang
• Cậu Hoàng Cả là ai ?
• Cậu Hoàng Bơ Thoải là ai và đền thờ cậu ở đâu ?

Cậu Bé Cửa Đông là cháu của Hưng Đạo Đại Vương ?

Một hướng thì nói rằng Cậu Bé Cửa Đông là cháu trai của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, là ngang bằng với Cô Bé Cửa Suốt. Nhưng những tài liệu này lại không nói cụ thể là vị cháu trai nào. Hơn nữa, theo bản văn thì cậu trấn giữ Cửa Đông và tham gia cuộc chiến chống Nguyên Mông bảo vệ đất nước và nhân dân. Mà trong những vị cháu trai của Hưng Đạo Vương, chỉ có con của Đức Ông Đệ Tam Trần Quốc Tảng mới đáp ứng đủ các tiêu chí này tức Văn Huệ Vương Trần Quang Triều.

Văn Huê Vương Trần Quang Triều là con trai duy nhất của Đức Ông Đệ Tam Trần Quốc Tảng. Tuy nhiên, tác giả cuốn sách “Tín ngưỡng Tam Tứ Phủ và thờ Thánh ở Việt Nam” đã đối chiếu tiểu sử của ông cùng những tài liệu viết về ông và rút ra kết luận rằng Trần Quang Triều không phải Cậu bé Cửa Đông vì:

• Trần Quang Triều không tham gia cuộc chiến chống quân Nguyên Mông của nhà Trần. Mà thực tế là khi cuộc kháng chiến thứ 3 kết thúc thì ông mới được sinh ra (năm 1287). Điều này trái với bản văn viết về Cậu Bé Cửa Đông, rằng “Phất cờ hạ lệnh tiến công; Phạm Nhan mất vía Nguyên Mông chạy dài”.
• Dòng thời gian của Trần Quang Triều không liên quan đến Cửa Đông hay bất kỳ địa danh nào gần Cửa Đông. Bởi sau khi phong tước Văn Huệ Vương rồi được làm quan tại triều một thời gian, ông lui về chùa Quỳnh Lâm, hang Bích Động tại Đông Triều. Tại sách vở và bia chùa Quỳnh Lâm ngày nay vẫn còn ghi tạc công ơn của Văn Huệ Vương Trần Quang Triều và vợ ông là Công Chúa Thượng Trân.
• Theo tín ngưỡng dân gian, người được tôn xưng là cô bé, cậu bé thường là những thánh cậu, thánh cô ở độ tuổi thanh niên, nói cách khác là mất khi ở độ tuổi thanh niên. Trong khi đó, Trần Quang Triều mất ở độ tuổi 38 là độ tuổi trung niên chứ không phải thanh niên.

Từ ba lý do trên, có thể nói Văn Huê Vương Trần Quang Triều không phải Cậu Bé Cửa Đông.

Cậu Bé Cửa Đông là Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản ?

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta đều không xa lạ với câu chuyện Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản bóp nát quả cam. Trong các tướng lĩnh bấy giờ có Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản là vị tướng trẻ tuổi nhất nhà Trần. Ở độ tuổi chưa đầy 18, với lòng yêu nước và chí khí hiên ngang, ngài không ngần ngại dẫn binh tiên phong ra trận đối đầu với quân giặc Nguyên Mông hung ác, bạo tàn.

Giải thích về căn cứ cho rằng Cậu Bé Cửa Đông là Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản, tác giả cuốn sách “Tín ngưỡng Tam Tứ Phủ và thờ Thánh ở Việt Nam” cho rằng :

Thứ nhất: Trần Quốc Toản là danh tướng thuộc dòng dõi nhà Trần, là con cháu của nhà Trần. Cuốn “Tóm tắt niên biểu lịch sử Việt Nam” nói rằng Trần Quốc Toản là con Trung Thành Vương và là cháu nội của Nhân Đạo Vương. Nhưng những kết quả nghiên cứu gần đây cho rằng, Trần Quốc Toản là con của Vũ Uy Vương Trần Nhật Duy và Vương Phi Trần Ý Ninh. Trần Nhật Duy là con trai vua Trần Thái Tông nên Trần Quốc Toản là cháu nội của vua Trần Thái Tông, vị vua Trần đầu tiên của nước ta.

Thứ hai: Trần Quốc Toản là tấm gương tuổi trẻ chí lớn, với lòng dũng cảm và tinh thần yêu nước, dám hy sinh tính mạng vì dân tộc, dẫn binh tham gia chống Nguyên Mông khi tuổi đời còn chưa đầy 18 được nhân dân đời sau vô cùng nể phục. Vì vậy, Cậu Bé Cửa Đông là Trần Quốc Toản cũng hoàn toàn hợp lý khi mà Cậu Bé được tín ngưỡng dân gian coi là những vị thánh ở độ tuổi còn trẻ,

Thứ ba: Trần Quốc Toản mặc dù tham gia nhiều trận đánh ở nhiều nơi khác nhau nhưng trận đánh cuối cùng mà ngài tham gia và cũng là trận đánh ngài hy sinh đó chính là trận Vân Đồn. Đây là trận đánh nằm trong cuộc chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ ba. Trận Vân Đồn là trận thủy chiến giữa quân nhà Trần với Ô Mã Nhi nhằm tiêu diệt khi quân lương của quân Nguyên Mông. Trong trận chiến này, Trần Quốc Toản đã hy sinh anh dũng để chặn mũi tiến công của địch nhằm cướp lại kho lương thực. Vị trí Vân Đồn chỉ cách Cửa Ông chỉ vài cây số.

Thứ tư: Khi Trần Quốc Toản dẫn binh đánh giặc có mang theo lá cờ thêu sáu chữ vàng nổi tiếng sử Việt “Phá cường địch, báo hoàng ân”. Mà trong bản văn Cậu Bé Cửa Đông cũng đã viết:

“Tiên phong phất ngọn hồng kì

Bảo dân hộ quốc quản gì công lao”

Ngọn hồng kỳ trong bản văn có lẽ chính là ngọn hồng kỳ thêu sáu chữ vàng của Trần Quốc Toản.

Thứ năm: Cậu Bé Cửa Đông được phong làm Hiển Thánh Vương Tôn Chủ Bộ Tướng. Điều này hoàn toàn phù hợp với sự kiện Trần Quốc Toản được phong tước Vương sau khi hy sinh. Trong cuốn Đại Việt Sử Ký Toàn Thư có viết: “Sau khi mất, vua rất thương tiếc, thân làm văn tế, lại gia phong tước Vương”.

Thứ sáu: Cậu Bé Cửa Đông không được thờ chính thức trong hệ thống đền thờ Đức Thánh Trần cũng giống như Trần Quốc Toản thân là danh tướng thờ nhà Trần nhưng lại không có bài vị tại bất kỳ ngôi đền nào thờ Đức Thánh Trần. Sở dĩ như vậy vì khi đó, Trần Quốc Toản còn quá trẻ, mà khi đó, ngài cầm quân dưới trướng của tướng Trần Nhật Duật chứ chưa thể đứng đầu một đạo quân lớn để độc lập chỉ huy. Như vậy, xét về độ tuổi, chức vụ và công trạng thì Trần Quốc Toản rõ ràng vẫn còn thấp hơn so với những vị danh tướng khác của Nhà Trần. Nhưng xét về tuổi trẻ chí lớn và lòng dũng cảm thì ngài ngài xứng đáng là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ đời sau noi theo.

Thứ bảy: Trên khắp cả nước không có đền nào được cho là nơi thờ chính Trần Quốc Toản. Mà với những công lao của ngài thì việc có một nơi thờ chính thức và có một vị trí cụ thể trong tín ngưỡng dân gian có lẽ là một điều thỏa nguyện với mong muốn của nhân dân Việt Nam.

Vì vậy, giải thích câu hỏi Cậu Bé Cửa Đông là ai ? thì Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản được cho là người hợp lý nhất. Các sự kiện trong cuộc đời ngài đều gần sát với bản văn Cậu Bé Cửa Đông còn lưu truyền tới hiện tại.

Đền thờ Cậu Bé Cửa Đông

Đền Cậu Bé Cửa Đông nằm ở phía tây nam của đảo Quan Lạn, cách trung tâm thị trấn khoảng 7,5km cùng đường đi Eo Gió Gót Beo, nằm trong khuôn viên đền Mẫu thuộc địa phận thôn Yến Hải, xã Đảo, Quan Lạn, Vân Đồn, Quảng Ninh. Xuất phát từ Cảng Cái Rồng, Huyện Vân Đồn, sau 1 tiếng rưỡi lênh đên trên Vịnh Bái Tử Long bằng tàu cao tốc là ra tới đền cậu.

Tương truyền, sau trận chiến năm 1288 chống quân Nguyên xâm lược, phó tướng của Nhân Huệ Vương – Trần Khánh Dư đã hy sinh, xác ngài trôi dạt về vùng bờ biển phía Tây Nam đảo. Cảm tạ trước công lao to lớn của vị phó tướng, nhân dân trên đảo đã chôn cất và lập miếu thờ tại đây. Ngôi miếu còn có tên khác là: Miếu Ông Hoàng, Đền Trấn Hải, Miếu ông Phỗng.

Với Đền Cậu Cửa Đông – người dân tin rằng ở đây thờ đấng tối cao có thể che chở, bảo vệ ngư dân. Chính vì thế mà trước mỗi chuyến ra khơi, ngư dân trên đảo lại tới đây thắp những nén tâm nhang cầu cho một chuyến đi biển thuận buồm xuôi gió, tôm cá đầy thuyền.

Cùng với Cô Bé Cửa Suốt, hai người thống lĩnh ba quân, thủy quân trấn ải vùng biển Cửa Đông và Cửa Suốt cùng giành được những chiến công vô cùng hiển hách góp công lớn trong chiến thắng quân Nguyên Mông lần thứ III. Hàng năm cứ đến ngày 18 tháng 6 âm lịch, nhân dân trên đảo nói riêng và khắp vùng kéo về tề tựu cúng Đền và tổ chức lễ hội rất linh đình.

Văn khấn Cậu Bé Cửa Đông

Con nam mô A di đà Phật

Con nam mô A di đà Phật

Con nam mô A di đà Phật

Hương tử chúng con kính lạy Đức Trần Triều Hiển Thánh Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương, Đại nguyên soái, Tổng quốc chính, Thái sư Thượng phu Thượng quốc công, Tiết chế Lịch triều, Tấn tặng, Khai quốc Anh chinh, Hồng đồ Tá trị. Hiệu linh trác vĩ, minh đức trí nhân, phong huân hiền liệt, chí trung đại nghĩa, dực bảo trung hưng, thượng đẳng Tôn Thần, Ngọc Bệ hạ.

Chúng con kính lạy Nguyên từ Quốc mẫu, Thiên thành Thái trưởng công,

Tứ vị Thánh tử Đại Vương, Nhị vị Vương Cô Hoàng Thánh

Đức ông Phạm Diện Súy Tôn thần, Cô bé Cửa Suốt

Con xin cung thỉnh Cậu Bé Cửa Đông, tả Quan Nam Tào, hữu Quan Bắc Đẩu, Lục bộ Thượng từ, chư vị bách quan.

Chắp tay lễ bái phù hộ độ trì cho hương tử con là:….

Ngụ tại:….

Cùng toàn thể gia quyến luôn được khỏe mạnh, đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, được tại qua nạn khỏi, điều lành mang đến điều dữ mang đi, cầu tài được tài, cầu lộc được lộc, cầu bình an được bình an.

Con nam mô A di đà phật (3 lần)

Hầu giá Cậu Bé Cửa Đông

Cậu Bé Cửa Đông khi về đồng thường mặc y phục màu vàng hoặc màu trắng. Cậu vấn khăn ngang trên đầu. Cậu thường mang theo cờ và kiếm để múa cờ, múa kiếm đánh giặc.

Bản văn Cậu Bé Cửa Đông

Khấu đầu vọng bái tiên cung

Thỉnh mời Cậu Bé Cửa Đông ngự về

Thuyền ai thấp thoáng giang khê

Thuyền Cậu Cửa Suốt chèo về Hạ Long

Triều đình ban chỉ sắc phong

Gia ban chủ tướng vương tôn nhà Trần

Cậu Hoàng văn võ mười phần

Điều quân khiển tướng tài thần ra oai

Lĩnh ban quốc ấn quyền cai

An dân trấn giữ ra ngoài Cửa Đông

Phất cờ hạ lệnh tiến công

Phạm Nhan mất vía Nguyên Mông chạy dài

Thánh tôn xuất chúng đại tài

Văn thao võ lược đáng trai anh hùng

Danh thơm tám cõi lẫy lừng

Ngũ châu tứ hải khắp vùng ai đang

Tay mang kiếm bạc đường hoàng

Áo vàng, đai trắng ngực mang thẻ bài

Trên đời có một không hai

Thông minh chính trực nào ai dám bì

Tiên phong phất ngọn hồng kì

Bảo dân hộ quốc quản gì công lao

Để cho tỏ mặt anh hào

Thánh cậu tài giỏi trí cao hơn người

Tỏ tường chính trực vàng mười

Gian nan thử trí dẹp loài hại dân

Đánh cho tan tác gian quân

Tàu chìm bè đắm xa gần đều thua

Dẹp an về tấu Đức Vua

Mông Nguyên đã tháo đã thua tan tành

Xa gần nức tiếng thơm danh

Thánh Cậu Cửa Suốt anh linh muôn đời

Giữ cho trọn kiếp Vua tôi

Xin được lấy thưởng quy hồi nơi xưa

Kiệu vàng đón rước tiễn đưa

Qua miền Kiếp Bạc vào chùa Côn Sơn

Lễ Phật, Phật độ bình an

Lễ Thánh, Thánh độ an khang hiền hòa

Thánh Ông giá ngự trên tòa

Đòi Cậu Cửa Suốt kíp qua nghe truyền

Cậu liền giục ngựa băng miền

Thoát thôi Cậu đã về miền Quảng Ninh

Hòn Gai sơn thủy hữu tình

Lệnh cậu trấn giữ an bình yên vui

Tiểu con điểm trống ba hồi

Xin Cậu giá ngự xuống nơi bản đền

Ban công, ban lộc, ban quyền

Trừ tà diệt quỷ khắp miền nước Nam

Độ cho ngoài Bắc trong Nam

Nhớ ngày khánh hội về hàng quỳ tâu

Chúng con thành kính cúi đầu

Dâng văn thỉnh Cậu cậu thời giáng lai

Cậu về giá ngự điện đài

Khuông phù Nam Việt đời đời vinh hoa.

>>> Nhấn Subscribe để theo dõi các video về Phủ Dầy Nam Định tại kênh: Phủ Dầy Nam Định Official