Cây đơn Châu Chấu: Tính Vị, Tác Dụng Dược Lý, Cách Sử Dụng

Đặt lịch hẹn

×

Cây đơn châu chấu

Cây đơn châu chấu

Đặt lịch

Cây đơn châu chấu được dùng để chữa các bệnh như viêm gan cấp, viêm amidan, viêm họng, viêm khớp, viêm sưng vú, viêm thận phù thũng… Để việc điều trị được diễn ra an toàn, hiệu quả, nắm rõ các thông tin về loại thuốc này là điều vô cùng cần thiết. 

I/ Các thông tin cần biết về cây đơn châu chấu

1. Tên gọi

1. 1. • Tên gọi khác: Rau gai, cây cuồng, độc lực, cẩm giảng, cây đuống, đinh lăng gai, cầm giàng, cây răng…
      • Tên khoa học: Aralia armata
      • Họ: Nhân sâm

2. Đặc điểm hình thái và phân bố

*) Mô tả: 

Đây là một loại cây nhỏ, cành mọc lòa xòa, có chiều cao khoảng 1 – 2m, thân mảnh, trên thân mang nhiều gai cong quắp. Lá có kích thước lớn, mọc thành hình kép lông chim 2 – 3 lần, có chừng 9 – 11 lá chét.

Chúng có phiến hình trứng, chiều dài khoảng 4 – 8cm, rộng 2 – 3cm. Cả 2 mặt lá đều nhẵn, tuy nhiên trên gân lại xuất hiện các gai nhỏ tựa như sợi tơ, phần cuống lá có bẹ. Hoa nhỏ, màu vàng nhạt hoặc màu lục, mọc thành cụm có hình chùy với nhiều tán dài, cuống có gai. Quả hạch màu đen và có hình tròn. Cả mùa hoa và mùa quả thường rơi vào tháng 7 – 9.

*) Phân bố: 

Cây đơn châu chấu có xuất xức từ vùng núi Himalaya, dần dần chúng lan qua Ấn Độ, sang Lào rồi đến nước ta, qua Malaixia. Nó thường mọc trên các nương rẫy cũ trên các vùng rừng núi phía Bắc, vùng núi Tây Nguyên và các vùng núi ở các tỉnh phía Nam.

3. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

1. 1. • Bộ phận dùng: Rễ, vỏ rễ, lá, lõi thân.
      • Thu hái, chế biến: Lá cây đơn châu chấu thường được dùng ở dạng tươi. Rễ, vỏ rễ, thân sau khi thu hoạch, đem rửa sạch, phơi khô và cho vào túi kín để bảo quản.

4. Thành phần hóa học

Các nghiên cứu của nền y học cho thấy, trong thành phần của lá có chứa các thành phần hoạt chất  như sau:

1. 1. • 84,5g nước
      • 1,5g tro
      • 3,1g protid
      • 2,5g chất xơ
      • 8,3 glucid
      • 1,65mg caroten
      • 12,5mg vitamin C

Trong rễ có chứa chất saponin triterpen.

5. Tính vi, tác dụng

Theo Đông y, loại thảo dược này có vị hơi đắng, cay, tính ấm. Lá có khả năng tiêu độc. Thân cây, đặc biệt là lõi của thân cây có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Vỏ rễ có khả năng tiêu thũng, tán ứ, thanh nhiệt giải độc, khu phong, trừ thấp. Rễ có tác dụng kháng sinh mạnh, cũng có khả năng giải độc. Theo các nghiên cứu dược lý hiện đại, vỏ rễ có tác dụng:

1. 1. • Có tác dụng kháng viêm, ức chế khá tốt quá trình gây viêm khi bệnh ở giai đoạn mạn tính.
      • Kích thích miễn dịch.
      • Làm teo tuyến ức một cách rõ rệt. Đây là một đặc tính của của thuốc ức chế miễn dịch.
      • Có khả năng tác động như một loại nội tiết oestrogen khi thực nghiệm trên động vật thí nghiệm.
      • Có tác dụng kháng khuẩn đối với phế bào khuẩn và liên cầu khuẩn tan máu. Trong rễ cây đơn châu chấu còn tồn tại thêm các hoạt chất như saponin triterpen, genin acid oleanolic. Đây chính là những chất có khả năng chống viêm cấp, viêm mạn và gây teo tuyến ứng ở chuột cống trắng đực non.

Chính vì những tác dụng đó, cây đơn châu chấu thường được dùng để điều trị các bệnh lý như:

1. 1. • Vỏ rễ và rễ thường được chỉ định để điều trị: Viêm gan cấp, viêm amidan, viêm khớp, viêm họng, viêm thận phù thũng, sưng vú. Ngoài ra, đây còn là vị thuốc được dùng để chữa thương tích do dao chém, phong thấp tê bại, rắn cắn, bệnh sốt rét.
      • Lõi thân dùng làm thuốc bổ.
      • Lá đắp ngoài chữa mụn nhọt, nhựa của bộ phận nõn non có thể làm tan chắp lẹo tại mắt.
      • Quả cây đơn châu chấu sao khô lên, tán thành bột mịn và thổi vào mũi có tác dụng chống ngạt mũi.

II/ Các bài thuốc chữa bệnh từ cây đơn châu chấu

Để chữa bệnh từ cây cầm giàng, bệnh nhân có thể tham khảo các cách thực hiện sau đây để áp dụng cho bản thân:

*) Điều trị hen: 

Lấy 12g rễ đơn châu chấu, 8g rễ cây Ngấy tía, 8g rễ cây Han tía. Đem chúng đi rửa sạch, xắt nhỏ, phơi khô. Sau đó cho vào ấm và sắc lên với nước để uống. Thực hiện thường xuyên sẽ thấy tác dụng mà nó mang lại.

*) Trị bệnh viêm khớp: 

Nếu bị viêm khớp và muốn áp dụng cách chữa từ loại thảo dược này, bệnh nhân chỉ cần chuẩn bị khoảng 10 – 30g rễ đơn châu chấu, đem đi rửa sạch rồi sắc nước uống là được. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể phối hợp vị thuốc này cùng với 10g xà cừ, 10g mặt quỷ để tăng hiệu quả.

* ) Chữa ho lâu ngày, viêm amidan, viêm họng:

Để trị các bệnh về đường hô hấp như ho, viêm họng, viêm amidan bằng cây đơn châu chấu, bệnh nhân cần thực hiện như sau: Chuẩn bị 20g rễ cây đơn châu chấu, 20g vỏ cây khế chua. Đem chúng đi rửa sạch, thái nhỏ, cho vào ấm và sắc cùng với nước để uống.

*) Trị sưng vú:

Chuẩn bị 20g rễ đơn châu chấu, 20g vỏ rễ cây sản, 20g bồ công anh, 20g kim ngân, 20g lá Mua đỏ. Đem chúng đi giã nát cùng với muối và trộn cùng với nước vo gạo. Lấy hỗn hợp trên để đắp lên vùng bị sưng là được.

*) Điều trị bệnh bạch cầu, bí đái: 

Lấy 8 – 12g rễ cây để sắc cùng với nước và uống hàng ngày.

*) Chữa chứng phù thũng: 

Chuẩn bị 12g rễ đơn châu chấu, 10 lá cây cối xay, 10g thóc lép đem đi sao vàng, sắc cùng với nước để uống.

*) Trị rắn cắn: 

Lấy vỏ của rễ rửa sạch, giã nát để lấy nước uống. Còn bã thì đắp ở bên ngoài.

Trên đây là các thông tin cần biết về cây đơn châu chấu và các bài thuốc chữa bệnh từ loại cây này. Để được cung cấp thêm thông tin, vui lòng liên hệ với các bác sĩ hoặc lương y có chuyên môn.

Dược liệu nên kết hợp

• Tác Dụng Dược Lý của Sâm Xuyên Đá Và Cách Sử Dụng
• Cây cỏ tranh: Mô tả, Đặc điểm sinh thái và Tác dụng dược lý