Cây Ngũ Sắc Chữa Bệnh Gì?

Cây ngũ sắc hay còn gọi được là cây cứt lợn là một loại cây mọc nhiều ở khắp nơi trên đất nước ta. Từ xa xưa, nhiều người đã lưu truyền cây ngũ sắc _cây cứt lợn) có tác dụng chữa bệnh viêm xoang một cách thần kỳ. Vậy sự thật của tin đồn này là gì và sử dụng nó như thế nào cho đúng? Cây hoa ngũ sắc là gì? Cây ngũ sắc chữa bệnh gì? Hãy cùng gia công thực phẩm chức năng Life Gift giải đáp từng điều một qua các bài viết sau.

Hoa ngũ sắc là gì?

Để tìm hiểu cây ngũ sắc chữa bệnh gì ta hãy cùng tìn hiểu về những đặc điểm mô tả của cây ngũ sắc nhé.

Hình ảnh hoa ngũ sắc:

Cây hoa ngũ sắc thuộc họ cúc, có tên khoa học là Ageratum conyzoides, cây còn có nhiều tên gọi khác như cây cứt lợn, cỏ thúi địt, thắng hồng kế, cây bù xít, cỏ hôi,…

Cây ngũ sắc là loài cây thân gỗ nhỏ, thân cây mềm, mọc thẳng, chiều cao cây trung bình khoảng 25-50 cm. Thân cây có màu tím hoặc xanh lam, bao phủ một lớp lông ngắn màu trắng.

Các lá hình trứng và mọc đối xứng nhau, cuống lá dài và nhọn một đầu. Kích thước của mỗi lá dài xấp xỉ 2-6 cm và rộng 1-3. Mép lá tròn, có răng cưa, mặt trên và mặt dưới của lá có lông. Các lá màu xanh lục, nhưng nhạt hơn bên dưới. Khi vò lá, đưa lên mũi ngửi sẽ thấy mùi rất nồng.

Hoa mọc thành chùm ở ngọn và có màu tím, màu tím xanh hoặc màu trắng. Mỗi bông hoa gồm nhiều cánh hoa nhỏ. Theo màu sắc của hoa, người ta chia loại thảo mộc này thành hai loại: Hoa ngũ sắc trắng và hoa ngũ sắc tím. Quả bế mọng, thường có hình cầu, có 3-5 gai dọc, vỏ cứng và sần sùi. Chúng thường có màu đen khi trưởng thành.

Hoa ngũ sắc thường  nở quanh năm, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoa nở càng rực rỡ. Từ tháng 4 đến tháng 9, cây này sẽ kết trái.

Khu vực phân bố

Hiện vẫn chưa rõ nguồn gốc của hoa ngũ sắc từ đâu. Một số người tin rằng những cây hoa ngũ sắc có nguồn gốc từ Hy Lạp, trong khi những người khác tin rằng chúng mọc đầu tiên ở Nam Mỹ, Tây Ấn và Trung Mỹ. Vì là loại cây dễ sống nên hiện nay hầu như chúng được phân bố rộng khắp nơi trên toàn cầu.

Loại cây này thường mọc ở những nơi ẩm thấp gần nơi nó sinh sống. Chúng phát triển mạnh trong bất kỳ đất nông nghiệp hay khu vườn nào. Loài này cũng sinh sống trong rừng, đồng cỏ, đất canh tác, vùng ven sông, đất ngập nước và cồn cát ven biển. Vòng đời của cây hoa ngũ sắc thường không quá 12 tháng.

Thu hái, chế biến

Người ta thường dùng hoa, lá và rễ để sử dụng làm thuốc chữa bệnh.

Cây phát triển quanh năm nên hầu hết có thể thu hoạch bất cứ lúc nào. Cây trưởng thành được thu hoạch mang về loại bỏ lá vàng, sâu bệnh, héo úa. Sau đó rửa sạch dược liệu để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất, chờ cạn nước hoặc dùng tươi.

Để dùng tươi thì ngâm và khử trùng bằng nước muối loãng, đem phơi nắng cho khô. Cắt dược liệu thành từng đoạn dài 2 – 3 cm, đem phơi nắng hoặc sấy khô.

Dược liệu tươi cần dùng ngay hoặc rửa sạch để ráo nước, cho vào túi ni lông có đục nhiều lỗ nhỏ, để trong ngăn mát tủ lạnh bảo quản được từ 2 – 3 ngày. Còn dược liệu khô cần tránh nơi ẩm ướt, bảo quản nơi khô ráo thoáng mát.

Thành phần hóa học

Sau đây là một số thành phần dinh dưỡng của cây hoa ngũ sắc, các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu và công bố:

Lá của cây hoa ngũ sắc chứa 0,2% tinh dầu ở dạng tươi. Còn ở dạng khô, nó chứa 0,07% tinh dầu. Ngoài tinh dầu của lá cây còn có hai hoạt chất khác là lataden và latanin.

Hoa của cây hoa ngũ sắc chứa 0,07% tinh dầu. Ngoài tinh dầu đầu tiên trong lá cây còn chứa một số hoạt chất khác như hoạt chất terpenbicyclic khoảng 8% và cuối cùng hoạt chất L-a-phelandren chiếm khoảng 10-12%.

Trong vỏ cây hoa ngũ sắc có chứa một hợp chất alkaloid gọi là lantanin chiếm khoảng 0,08%.

Tác dụng dược lý

Trong đông y cây ngũ sắc chữa bệnh gì?

Theo đông y, cây ngũ sắc là vị thuốc tốt trong việc điều trị các loại bệnh và đặc biệt bệnh  thoát vị đĩa đệm là một trong số các bệnh đó.

Bộ phận làm thuốc thường là lá, hoa và rễ, các đặc tính y học của các bộ phận này như sau:

• Rễ cây hoa ngũ sắc: Có chứa dược tính mạnh nhất, vị ngọt dễ uống, dùng để chữa các bệnh về cơ xương khớp.
• Lá cây ngũ sắc: Có mùi khó chịu, ít độc, tính mát. Lá có tác dụng chữa các bệnh về đường tiêu hóa, cầm máu, viêm phế quản, tiêu viêm,viêm họng.
• Hoa ngũ sắc có vị ngọt, mùi hắc đậm,hoa ngũ sắc thường được dùng để cầm máu, chữa bệnh cao huyết áp.

Trong y học hiện đại cây ngũ sắc chữa bệnh gì?

Cây cứt lợn có tác dụng gì? Theo nghiên cứu, cây có các chức năng sau:

• Nó có tác dụng ức chế một số loại vi khuẩn như trực khuẩn xanh,tụ cầu vàng và trực trùng coli.
• Các nghiên cứu trên động vật cho thấy nó có tác dụng chống dị ứng, chống viêm và chống phù nề.
• Với nồng độ thấp có khả năng làm giãn mạch ngoại biên.
• Làm loãng đờm và tăng sự dẫn lưu của hốc xoang, từ đó cải thiện tình trạng nghẹt mũi, thở khò khè và khó chịu.
• Bởi vì nó giàu chất xơ và protein, nó có thể ngăn ngừa táo bón và thúc đẩy sự phát triển của tế bào.
• Ngăn chặn co thắt cơ trơn, hạ huyết áp, ức chế sự phát triển của khối u,…

Khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Việt Nam-Cu Ba (Hà Nội) đã ứng dụng chế phẩm từ cây ngũ sắc để chữa bệnh viêm xoang:

• Nó có tác dụng điều trị tốt đối với bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang mãn tính. Tác dụng kéo dài có thể giảm nghẹt mũi, giảm tiết dịch, giảm viêm, giảm hắt hơi và sổ mũi nhức đầu.
• Thuốc không có hiệu quả hoặc hiệu quả kém đối với viêm xoang cấp tính hoặc mãn tính.
• Không có tác dụng phụ đối với cơ thể người bệnh, tuy nhiên việc sử dụng thuốc nhỏ mũi có thể gây sốt trong thời gian ngắn.
• Người ta thường dùng cay ngũ sắc để chữa băng huyết ở phụ nữ sau sinh.

Cây ngũ sắc chữa bệnh gì?

Cây hoa ngũ sắc chữa bệnh gì cũng luôn là vấn đề mà nhiều người thắc mắc, ta hãy tìm hiểu qua những thông tin chữa bệnh của cây ngũ sắc dưới đây. Cây ngũ sắc có tác dụng gì?

• Chữa eczema, mụn nhọt, viêm da
• Lao phổi, ho ra máu, hạch ở phổi
• Cầm máu, sát khuẩn
• Bệnh tiểu đường
• Thoát vị đĩa đệm
• Đau nhức xương khớp
• Bệnh quai bị
• Chữa đau răng
• Điều trị viêm xoang
• Chữa viêm họng
• Sốt, cảm mạo, ho
• Rong huyết ở phụ nữ sau sinh
• Xuất huyết do ngoại thương
• Bệnh ở yết hầu
• Bệnh sỏi đường tiết niệu
• Viêm nhiễm đường hô hấp
• …

Những bài thuốc chữa bệnh từ cây ngũ sắc

Chữa viêm xoang

Nếu dùng cây cứt lọn chữa bệnh viêm xoang ta có thể lấy 50g cây cứt lợn rửa sạch rồi ngâm với nước muối loãng khoảng 20 phút. Sau đó vớt ra, để ráo và đem giã nát hoặc máy xay nhuyễn. Dùng vải sạch lọc bỏ bã, lấy nước uống. Sử dụng lá ngũ sắc uống ngày 2 lần để tối ưu hóa hiệu quả điều trị và kiên trì uống cho đến khi khỏi hẳn các triệu chứng bệnh. Nước ép từ cây ngũ sắc tươi có vị hăng nên hơi khó uống. Nếu không dùng được nước sắc tươi, người bệnh có thể chuyển sang dùng lá ngũ sắc khô, sau đó sắc lấy nước, uống thay nước mỗi ngày.

Hoặc đối với những người bị viêm xoang nặng thì xông hơi bằng từ dược liệu cây ngũ sắc là cách nhanh nhất và hiệu quả nhất giúp thông đường thở. Nhờ dược chất và hơi nước nóng sẽ nhanh chóng làm loãng dịch nhầy ứ đọng trong xoang, kích thích cơ thể tống dịch xoang ra ngoài giúp người bệnh dễ thở hơn. Ta lấy 50g hoa ngũ sắc cùng với 500ml nước sạch đun sôi, sau đó để lửa nhỏ tiếp tục nấu đến khi nước sắc lại còn 200ml thì ngưng. Chia nước làm 2 phần, một phần để uống, một phần đem xông hơi. Khi xông hơi, nên xông ngay khi thuốc còn nóng, đổ thuốc ra bát, lấy 1 cái khăn lớn trùm kín đầu, mặt, mũi cúi xuống bát thuốc. Hít thở sâu, để khí nóng đi sâu vào mũi, đi qua lỗ chân lông, thải độc tố ra khỏi cơ thể.

Người bệnh có thể xông hơi 3 – 4 lần / tuần và uống nước hoa ngũ sắc mỗi ngày. Các hoạt chất trong hoa ngũ sắc sẽ thấm sâu vào mũi, làm loãng và tống chất nhờn, vi khuẩn và bụi bẩn ra ngoài. Do đó, các triệu chứng khó chịu sẽ nhanh chóng biến mất.

Chưa lao phổi, hạch ở phổi

Để điều trị bệnh lao hay nổi hạch ở phổi, chúng ta dùng khoảng 10 gam hoa ngũ sắc khô, sắc với 3 chén nước. Để lửa nhỏ, đến khi nước sắc còn 1 chén rưỡi thì ngưng, chia làm 3 lần sử dụng sáng, trưa, chiều.

Chữa bệnh quai bị

Ta lấy 15g hoa ngũ sắc dạng khô sắc kỹ với 300ml nước, chia làm 2 phần uống, kiên trì sử dụng sẽ thấy hiệu quả.

Cây ngũ sắc hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường

Lấy 39g cành, lá và hoa ngũ sắc, sắc với 1 lít nước trong 5 phút, chia thuốc làm nhiều phần uống trong ngày.

Chữa đau răng

Lấy 25g rễ cây ngũ sắc, 30g thạch cao sắc với lượng nước vừa đủ, súc miệng mỗi ngày 3 lần.

Chữa sỏi đường tiết niệu

Lấy hoa ngũ sắc, xa tiền, mã đề mỗi loại dược liệu 20g; Cam thảo đất, bạch thảo nhĩ mỗi loại 16g và 12g râu ngô.

Chữa bệnh ở yết hầu

Lấy 30 – 60g lá cây ngũ sắc giã nát, cho vào ly nước sôi để nguội khuấy đều rồi chắt lấy phần nước. Chia làm 3 lần uống trong ngày, có thể cho thêm đường phèn vừa đủ ngọt.

Hoặc dùng hoa của cây ngũ sắc đem phơi hoặc sấy khô, sau đó đem tán thành bột mịn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần dùng lấy bột ngậm rồi nuốt từ từ.

Chắc các bệnh thấp khớp

Lấy 40g rễ cây ngũ sắc khô hoặc 25g rễ khô, sắc uống hoặc có thể sử dụng đem ngâm rượu. Đối với bệnh thấp khớp, dùng lá ngũ sắc tươi hơ trên ngọn lửa rồi đắp lên chỗ đau thường xuyên.

Những lưu ý khi sử dụng cây ngũ sắc chữa bệnh

Khi sử dụng cây cứt lợn cần lưu ý:

• Sử dụng nguồn nguyên liệu sạch, không bón nhiều phân hoặc phun nhiều thuốc bảo vệ thực vật. Tốt nhất, bạn nên tìm những loại cây dại mọc hoang.
• Trước khi chế biến dược liệu chữa viêm xoang, cần rửa sạch lá và hoa ngũ sắc nhiều lần với nước để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn. Điều này giúp ngăn ngừa vi khuẩn phá hủy thành trong của khoang mũi và làm bệnh trầm trọng hơn.
• Tránh lạm dụng cây ngũ sắc chữa bệnh
• Tốc độ điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân, cơ địa và sức khỏe của người bệnh. Ngoài ra, so với thuốc tây, tác dụng của bài thuốc dân gian này thường khá chậm. Vì vậy, người bệnh cần có sự kiên trì nhất định, tránh bỏ cuộc giữa chừng,
• Cây ngũ sắc có mùi khó chịu có thể gây khó uống nước, nôn trớ. Vì vậy, tránh sử dụng thuốc ở trẻ nhỏ và phụ nữ có thai.
• Đối tượng có tiền sử dị ứng, mẫn cảm với các thành phần khác nhau có trong dược liệu thì không được sử dụng.
• Trong quá trình điều trị viêm xoang bằng thuốc nam, nếu cơ thể có những biểu hiện bất thường không rõ nguyên nhân, người bệnh nên tạm ngưng sử dụng và nhờ đến sự hỗ trợ của bác sĩ chuyên khoa.
• Cần thận trọng khi điều trị viêm xoang kết hợp với dược liệu cây ngũ sắc. Vì sử dụng đồng thời có thể gây ra tương tác thuốc, từ đó làm tăng tác dụng phụ.

4.8 / 5 ( 5 bình chọn )