'Cây Táo Yêu Thương' - ẩn Dụ Lay động Về Tình Yêu Không điều Kiện

Tên sách: Cây táo yêu thương Tác giả: Shel Silverstein Người dịch: Lương Quỳnh Mai Nhà xuất bản Dân Trí

Cuốn sách thiếu nhi Cây táo yêu thương của tác giả Shel Silverstein chuẩn bị ra mắt bạn đọc trong nước với ấn bản song ngữ Anh - Việt. Bản tiếng Anh, sách chưa đầy 400 từ. Ở bản song ngữ, sách cũng chỉ khoảng 1.000 từ. Đây có thể là một trong những cuốn sách thiếu nhi có dung lượng ngắn kỷ lục. Tuy vậy, nội dung sách để lại dư âm dài, sâu hơn số chữ.

Sách mở đầu bằng câu "Chuyện kể rằng, có một cây táo...". Và cứ thế, từng dòng ngắn tiếp theo dẫn độc giả đi vào nhịp điệu du dương, nhẹ nhàng vẽ nên mối quan hệ khắng khít giữa một cây táo và một cậu bé.

Cây táo là người bạn đồng hành suốt chặng đường đời của cậu bé. Cậu nhóc leo trèo, đu nhảy cùng cây với những trò chơi trẻ thơ. Khi cậu trở thành chàng trai, thành người đàn ông của gia đình, và cuối cùng là trở thành một ông lão già khọm, cậu vẫn tìm thấy ở cây niềm an ủi, sự ngọt ngào vô bờ bến. Cậu bé có thể đi xa và chỉ trở về khi cần điều gì đó ở cây táo. Còn cây vẫn đứng đấy, dịu dàng mở lòng đón nhận những yêu cầu với niềm hạnh phúc và vui sướng. Cuốn sách kết thúc bằng hình ảnh ông lão ngồi trên gốc cây bị chặt cụt. Lời cuối cùng của cây táo là nó vẫn luôn "... rất hạnh phúc".

"Cây táo yêu thương" có tên tiếng Anh là The giving tree do tác giả Mỹ Shel Silverstein viết - minh họa. Khi hoàn thành bản thảo, ông gặp nhiều khó khăn để tìm nhà xuất bản. Một biên tập viên của nhà Simon&Schuster từng từ chối với lý do nó quá buồn so với truyện cho trẻ con, và lại quá đơn giản so với sách cho người lớn.

Cuối cùng, nhà xuất bản Harper&Row là nơi đồng ý ấn hành cuốn sách. Tác phẩm được độc giả đón nhận nồng nhiệt nhưng nhận ý kiến trái chiều. Nội dung cuốn sách dấy lên tranh cãi: Liệu nên nhìn nhận mối quan hệ giữa cây táo và cậu bé theo hướng tích cực hay tiêu cực? Vài người lo sợ, cuốn sách hướng trẻ con đến sự ích kỷ, chỉ biết đòi hỏi và đón nhận chứ không biết đến sự chia sẻ, cảm thông. Độc giả diễn giải ẩn dụ mối quan hệ của nhân vật trong sách tùy theo cảm nhận của họ. Có người xem cây táo chính là biểu tượng của tấm lòng, sự yêu thương của cha mẹ dành cho các đứa con. Có người lại xem đó là ví von cho tình bạn cao thượng trong cuộc sống. Hoặc cũng có những độc giả, nhà phê bình nhận xét, tác phẩm gợi lên mối quan hệ giữa con người với Chúa trời hoặc giữa con người với Mẹ thiên nhiên. Vượt trên tất cả, The giving tree vẫn luôn chứng tỏ sức lay động đầy tính nhân văn về sự cao thượng và tình yêu vô điều kiện của những người yêu thương nhau trong cuộc sống.

50 năm qua, The giving tree được xem là quyển sách thiếu nhi nổi tiếng tại Mỹ được dịch ra qua hơn 30 ngôn ngữ... Theo khảo sát giai đoạn năm 1999-2000 của Hiệp hội Giáo dục Quốc gia Mỹ (NEA), The giving tree xếp hạng thứ 24 trong 100 quyển sách thiếu nhi được yêu thích nhất. Năm 2013, cuốn sách xếp thứ ba trong danh sách "Sách thiếu nhi hay nhất" của động đồng Goodreads với gần 500.000 lượt bình chọn.

Hành trình thực hiện cuốn sách này tại Việt Nam là một chặng đường dài. Từ năm 2011, anh Trần Ngọc Thái Sơn, chủ công ty sách Tiki, được một người bạn cùng ngành giới thiệu ấn bản gốc The giving tree với lời nhắn gửi làm sao để cuốn sách này đến được với độc giả Việt Nam. Do lúc đó đơn vị mới ra đời, chưa đủ tiềm lực để thực hiện dịch và ấn hành, anh Thái Sơn giới thiệu bản thảo cuốn này đến vài nhà xuất bản nhưng đều nhận được cái lắc đầu từ chối.

Sau một thời gian chuẩn bị, 10.000 ấn bản cuốn The giving tree sẽ ra mắt bạn đọc qua bản dịch của Lương Quỳnh Mai, một nữ sinh lớp 11 có giọng văn trong trẻo, nhẹ nhàng.

Tuy vậy, trước khi tung sách ra thị trường, những người thực hiện tìm ra được lỗi đánh máy một từ tiếng Anh trong ấn bản. Sau nhiều đắn đo cân nhắc, đơn vị quyết định phải dành thêm thời gian hoàn chỉnh chỗ sai này. Vì vậy, thời gian sách ra mắt bạn đọc dự kiến được dời đến ngày 1/11.

Anh Vân