Cây Uy Linh Tiên Có Tác Dụng Gì?

Uy linh tiên là loại dược liệu quý, có tác dụng chữa nhiều căn bệnh và đặc biệt là giảm đau nhức. Với nhiều dược tính đa dạng, vị thuốc uy linh tiên có tác dụng chữa nhiều bệnh lý khác nhau như đau nhức xương khớp, tổn thương dây thần kinh, chân tay tê bại, vàng da do viêm gan siêu vi, hóc xương cá, viêm khớp dạng thấp,… Tuy nhiên, không phải ai cũng biết về cây uy linh tiên, cây uy linh tiên là cây gì? Cây uy linh tiên có tác dụng gì? Cây uy linh tiên chữa bệnh gì? Để hiểu rõ hơn về công dụng của uy linh tiên, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết hơn qua bài biết sau đây.

Cây uy linh tiên là cây gì?

Cây uy linh tiên thuộc họ hoàng liên/mao lương Ranunculaceae, có tên khoa học là Clematis chinensis Osbeck và tên dược liệu là Radix Clematidis. Bên cạnh đó, cây uy linh tiên còn được gọi với những tên gọi khác như dây ruột gà, mộc thông,…

Hình ảnh uy linh tiên

Cây ruột gà là loại cây thân nhỡ, thường mọc thành bụi, có xu hướng mọc trườn trên mặt đất hoặc bám vào các cây khác. Thân nhẵn có hình trụ, nửa thân hóa gỗ, có cạnh và khía dọc, phân thành nhiều mảnh.

Lá thuộc loại lá kép, mọc đối nhau, thường có 3 phiến, 5 lá chét hình bầu dục, gốc tròn hoặc hơi hình tim, nhọn ở đầu. Hai mặt lá nhẵn hoặc có ít lông thưa, cuống lá dài bằng lá chét và thường vặn xoắn.

Hoa mọc thành chùm ở kẽ lá, cụm hoa hình nón, hoa màu trắng, có lông ở mép và nhiều nhị.

Quả bế hình trứng dẹt, tận cùng là 1 vòi nhụy dài gấp 6 đến 10 lần bầu nhụy, bên ngoài có lông màu vàng nhạt. Cây ruột gà thường ra hoa vào khoảng tháng 6-8, mùa đậu quả vào khoảng tháng 9-11 hàng năm.

Khu vực phân bố

Trên thế giới cây uy tiên linh được phân bố rộng rãi ở Trung Quốc thuộc các tỉnh như An Huy, Giang Tô, Triết Giang,…

Ở Việt Nam, cây ruột gà được di thực vào nước ta khá sớm, mọc chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai,…

Thu hái, chế biến

Rễ uy linh tiên được thu hái quanh năm, vì uy linh tiên mọc nhiều rễ, mỗi chùm rễ có đến hàng trăm sợi và dài tới 60 cm. Vị thuốc uy linh tiên có hình trụ tròn, hơi cong queo, đường kính 0,15 – 0,2cm, dài 10 – 20cm. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng những củ dài, rậm, chắc chắn, có những đường vân nhỏ, bên ngoài có màu đen sẫm, bên trong có màu trắng, khi nhai có vị hơi đắng và có mùi thơm nhẹ là loại tốt. Rễ kém chất lượng thường không có dược tính và ít được sử dụng làm thuốc.

Rễ uy linh tiên sau khi hái về thường được rửa sạch, cắt mỏng và đem phơi nắng đến khi khô. Ngoài ra, dược liệu uy linh tiên cũng có thể được bào chế bằng cách:

• Rửa sạch rễ uy linh tiên để loại bỏ rễ con và tạp chất, ngâm rễ với nước cho đến khi mềm, vớt rễ ra để ráo rồi cắt khúc dài khoảng 2cm. Lấy rễ phơi khô để dành dùng dần hoặc đem tẩm rượu và sao trên lửa nhỏ cho đến khi khô hẳn.
• Dược liệu đem rửa sạch, ủ nửa ngày rồi cắt khúc và đem phơi khô.
• Ngoài ra, uy linh tiên có thể được tẩm với mật ong, gừng, rượu hoặc giấm và sử dụng dần.

Thành phần hóa học

Trong dược liệu uy tiên có chứa các thành phần hóa học như đường, acid hữu cơ, acid amin, saponin, anemin, anemonol, clematosidphenol, oleanolic acid, sterol, tannin, ranuculin,…

Tác dụng dược lý – Cây uy linh tiên có tác dụng gì?

Trong đông y uy linh tiên có tác dụng gì?

Theo đông y, vị thuốc uy linh tiên có vị cay mặn, tính ôn nên được quy vào kinh bàng quang. Vị thuốc uy linh tiên có tác dụng chữa đau nhức xương khớp, tê bì chân tay, lợi tiểu, hóc xương cá, gân cơ co giật, lợi tiểu, lợi mật, phong ghẻ độc, nấm ngoài da, mề đay, lở móng tay chân, viêm cột sống, đau bụng, dờm lâu ngày trong ngực, phong ngứa, xuất huyết trong,….

Trong y học hiện đại uy linh tiên có tác dụng gì?

• Theo thí nghiệm trên thỏ, vị thuốc uy linh tiên có tác dụng kháng histamin trên cơ ruột và có tác dụng lợi mật.
• Các nghiên cứu thực nghiệm đã chứng minh tác dụng chống oxy hóa của vị thuốc uy linh tiên bằng cách loại bỏ các gốc tự do, làm giảm mức MDA và bảo vệ gan khỏi tác hại của quá trình oxy hóa.
• Một nghiên cứu in vitro cho thấy saponin chiết xuất từ vị thuốc u linh tiên có hiệu quả trong việc tiêu diệt các tế bào khối u S 180 A, Hep A và EAC trên chuột thí nghiệm.
• Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng,chiết xuát từ cây uy linh tiên có tác dụng hạ huyết áp thông qua cơ chế tiết histamin.
• Bảo vệ tuyến yên, hạn chế tình trạng thiếu oxy và giảm nguy cơ thiếu máu cục bộ cơ tim.
• Do đặc tính kháng histamine từ loại thảo mộc này có khả năng thư giãn.
• Thí nghiệm trên chó cho thấy nước sắc từ dược liệu có tác dụng tăng nhu động thực quản.
• Với hoạt chất Anemonin trong dược liệu có tác dụng làm xung huyết niêm mạc và gây ra mụn phỏng ngoài da, thậm chí nếu uống liều cao có thể bị xuất huyết dạ dày và gây tử vong.
• Nước sắc từ rễ uy linh tiên có tác dụng ức chế trực khuẩn lị Shigella, nấm, vi khuẩn Gram dương, vi khuẩn Gram âm và tụ cầu vàng.

Những bài thuốc chữa bệnh từ uy linh tiên

Chữa đau vai gáy – Uy linh tiên có tác dụng gì?

Lấy 12g rễ cay ruột gà, 12g sinh khương, 12g hoàng kỳ, 12g bạch thược, 12g đương quy, 16g cát cánh, 16g độc hoạt, 16g mộc qua, 10g đại táo, 8g quế chi và 6g cam thảo. Đem các dược liệu sắc với 800ml nước, đun trên lửa nhỏ đến khi nước cạn còn 200ml thì ngưng. Ngày uống 3 lần, 1 liệu trình kéo dài khoảng 1 tuần, do đó người bệnh nên sử dụng đủ thời gian để đạt hiệu quả diều trị tốt nhất.

Chữa táo bón, hỗ trợ điều trị bệnh trĩ

Lấy 40g uy linh tiên, 40g chỉ xác và 40g nhủ hương, đem tán thành bột mịn rồi vo thành viên hoàn, mỗi ngày uống 12 – 16g và uống kèm với nước cơm.

Chữa viêm khớp mạn tính – Uy linh tiên có tác dụng gì?

Lấy uy linh tiên, rau má, kê huyết đằng, cốt toái bổ, đan sâm, khương hoạt, thiên hoa phấn, độc hoạt, hy thiêm, thổ phục linh, sinh địa, thạch cao mỗi loại dược liệu 12g, 8g bạch chỉ và 4g cam thảo, đem các dược kiệu sắc uống trong ngày.

Chữa đau dây thần kinh cánh tay và cổ

Lấy 12g uy linh tiên, 12g hoàng kỳ, 12g sinh khương, 12g bạch thược, 12g đương quy, 15g độc hoạt, 15g mộc qua, 15g cát căn, 10g đại táo, 8 quế chi và 6g cam thảo, đem sắc uống trong ngày.

Kiêng kỵ – Uy linh tiên có tác dụng gì?

Cây uy linh tiên là một vị thuốc ít độc, nhưng hoạt chất trong thuốc là protoanemonin đã được chứng minh là có thể gây kích ứng da và nổi phồng da khi tiếp xúc lâu. Ngoài ra, nếu dùng uy linh tiên ở liều cao có thể gây xuất huyết dạ dày và thậm chí là tử vong. Vì vậy, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau khi sử dụng thảo dược uy linh tiên để chữa bệnh:

• Không ăn canh miếng và uống nước trà trong thời gian điều trị bằng thuốc chứa uy linh tiên.
• Cấm dùng cho những người bị phong thấp, huyết hư, gân co. Ngoài ra, những người gầy yếu, khí huyết kém cũng cần phải cẩn thận.
• Lá của cây có thể gây sẹo tím, sưng da và nổi mụn phỏng.

Nếu sử dụng cây ruột gà nhiều hơn liều lượng khuyến cáo trong thời gian dài có thể gây ra những tác dụng phụ nhất định. Vì vậy, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng các bài thuốc nam chữa bệnh.

5 / 5 ( 1 bình chọn )