CHĂM SÓC GIẢM NHẸ CHO BỆNH NHÂN UNG THƯ

Những lĩnh vực của chăm sóc giảm nhẹ

Chăm sóc giảm nhẹ rất đa dạng và thường bao gồm:

· Sử dụng thuốc

· Thay đổi chế độ dinh dưỡng

· Chế độ nghỉ ngơi, thư giãn

· Hỗ trợ tâm lý

· Hỗ trợ trẻ em và hỗ trợ người thân chăm sóc bệnh nhân

Nhân ngày Quốc tế Chăm sóc Giảm nhẹ 09/10/2021, chúng ta cùng tìm hiểu về những loại hình của chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư trên thế giới hiện nay.

Hỗ trợ về mặt xã hội

Người bệnh có thể gặp khó khăn khi nói chuyện với người thân hay người chăm sóc mình về cảm nhận của họ hay những gì họ đang trải qua. Hoặc người bệnh có thể cần một nhóm hỗ trợ hay cần đưa đón khi đi khám và điều trị. Nhân viên công tác xã hội có thể giúp người bệnh trong những trường hợp này. Ví dụ họ có thể:

· Giúp người bệnh lên kế hoạch họp mặt gia đình

· Gợi ý cách sắp xếp những người muốn giúp đỡ người bệnh

Giúp người bệnh tìm kiếm thông tin y tế, đưa đón người bệnh, hoặc các dịch vụ Nhân viên công tác xã hội Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội giúp người bệnh tìm thông tin y tế

Hỗ trợ về cảm xúc

Khi mắc ung thư, người bệnh có thể trải qua nhiều trạng thái cảm xúc khác nhau như buồn, lo lắng, hay bực bội. Bệnh ung thư cũng có thể khiến người bệnh trở nên căng thẳng. Một nhóm trợ giúp, cố vấn, chuyên gia tâm lý hay các chuyên gia khác có thể giúp người bệnh thấu hiểu và đối mặt với những cảm xúc này.

Người bệnh nên trò chuyện với bác sỹ và điều dưỡng của mình về những cảm xúc của bản thân để được trợ giúp. Người bệnh cũng có thể tìm được những lời khuyên về cách đối mặt với những cảm xúc đó.

Hỗ trợ về tâm linh và đức tin

Bệnh ung thư có thể khiến người bệnh đặt ra nhiều câu hỏi về tâm linh và đức tin. Người bệnh có thể đấu tranh tinh thần để cố hiểu tại sao mình mắc ung thư. Hoặc người bệnh có thể mong muốn nhiều hơn sau khi·khỏi bệnh.

Nếu người bệnh đang sinh hoạt trong một cộng đồng tôn giáo như như nhà thờThiên chúa, Do thái, hay tôn giáo khác, người lãnh tụ tôn giáo hay các thành viên của cộng đồng tôn giáo có thể hỗ trợ người bệnh về tâm linh và đức tin. Một giáo sĩ của bệnh viện cũng có thể hỗ trợ người bệnh về vấn đề đức tin dù người bệnh có niềm tin tôn giáo hay không. Các giáo sĩ sẽ giúp mọi người thuộc mọi tôn giáo và cả những người không theo tôn giáo cụ thể nào.

Chăm sóc sức khỏe tâm thần

Các triệu chứng của bệnh ung thư, các phương pháp điều trị và thuốc điều trị ung thư đều có thể ảnh hưởng tới tinh thần của người bệnh. Chẳng hạn, nếu người bệnh ngủ kém, người bệnh có thể cảm thấy căng thẳng, và không minh mẫn. Hay người bệnh có thể rất lo âu về việc điều trị có hiệu quả không.

Chăm sóc giảm nhẹ về sức khỏe tâm thần bao gồm tập thể dục, tư vấn, thiền định và có thể dùng thuốc giảm lo âu, trầm cảm hoặc cải thiện giấc ngủ. Một cố vấn, trưởng nhóm trợ giúp, hoặc chuyên gia tâm lý có thể gợi ý cho người bệnh các hoạt động giúp giảm căng thẳng và lo lắng, như tập yoga, sáng tạo nghệ thuật, tham gia hội những người sống chung với ung thư, hoặc tham gia những hoạt động thiện nguyện có ý nghĩa.

Hỗ trợ tài chính

Điều trị ung thư có thể rất tốn kém. Điều này có thể trở thành nguyên nhân của căng thẳng và lo âu cho người bệnh và gia đình. Ngoài chi phí điều trị, người bệnh có thể có thêm những khoản chi tiêu khác như chi phí đi lại khi phải đến trung tâm ung bướu để điều trị.

Một nhân viên công tác xã hội hoặc cố vấn về tài chính có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ trong trường hợp người bệnh gặp khó khăn. Chẳng hạn, họ có thể:

· Giúp người bệnh trao đổi với bác sỹ điều trị về chi phí điều trị.

· Giải thích các hóa đơn và chế độ bảo hiểm hoặc tìm người giải đáp các vấn đề này.

· Giúp người bệnh nộp đơn xin nghỉ phép để điều trị bệnh hoặc thủ tục hưởng trợ cấp khuyết tật.

· Tìm các chương trình cung cấp thuốc miễn phí hoặc có chi phí thấp.

· Tìm hiểu thêm về cách quản lý tài chính.

Chăm sóc thể chất

Tác dụng phụ về thể chất của ung thư và các phương pháp điều trị ung thư phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Các yếu tố này bao gồm loại bệnh ung thư, giai đoạn bệnh, phương pháp điều trị, và sức khỏe chung của người bệnh. Các tác dụng phụ về thể chất bao gồm:

· Đau

· Mệt mỏi, kiệt sức

· Buồn nôn, nôn, và mất cảm giác muốn ăn

· Các vấn đề hô hấp, như khó thở

· Các vấn đề về giấc ngủ

Chăm sóc giảm nhẹ các triệu chứng trên có thể bao gồm sử dụng thuốc chống nôn, vật lý trị liệu, hoặc hỗ trợ về chế độ dinh dưỡng. Người bệnh có thể gặp chuyên gia về chăm sóc giảm nhẹ, chuyên gia về giấc ngủ, chuyên gia về điều trị giảm đau, hay các chuyên gia khác để được trợ giúp.

Nhân viên điều dưỡng bệnh viện UBHN giúp người bệnh ăn tại giường

Chăm sóc giảm nhẹ sau khi kết thúc điều trị ung thư

Đôi khi, các tác dụng phụ về thể chất có thể kéo dài sau khi kết thúc điều trị. Bác sĩ gọi đó là các “tác dụng phụ muộn” nếu chúng xảy ra và kéo dài hàng tháng hay hàng năm sau điều trị.

Chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp điều trị các tác dụng phụ muộn này. Đây là một phần quan trọng của chăm sóc sau điều trị ung thư. Người bệnh nên hỏi bác sĩ của mình để biết việc điều trị có thể gây ra bất kỳ tác dụng phụ muộn nào không.

Chăm sóc bệnh nhi

Chăm sóc giảm nhẹ có các dịch vụ dành cho trẻ em. Đây là một phần quan trọng của kế hoạch điều trị cho trẻ, bất kể lứa tuổi và giai đoạn bệnh.

Cha mẹ nên nói chuyện với bác sỹ điều trị trước khi trẻ bắt đầu điều trị ung thư. Hãy hỏi về các tác dụng phụ của điều trị có thể có và các lựa chọn chăm sóc giảm nhẹ. Hãy cho bác sỹ biết ngay khi con của bạn gặp các tác dụng phụ mới hoặc có sự thay đổi các tác dụng phụ để bác sỹ có thể điều trị kịp thời.

Chăm sóc cho người chăm sóc và con của người bệnh

Chăm sóc giảm nhẹ không chỉ dành cho bệnh nhân ung thư mà có thể bao gồm cả hỗ trợ cho người chăm sóc và con của người bệnh. Người thân thường mang đến những sự trợ giúp quan trọng về thể chất cũng như tinh thần cho người bệnh. Người chăm sóc cũng trải qua những căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và thất vọng. Chăm sóc giảm nhẹ giúp người chăm sóc vừa đảm bảo chăm sóc được người bệnh vừa cải thiện chất lượng cuộc sống của bản thân họ.

Nếu bệnh nhân ung thư có con nhỏ, họ có thể cần thêm sự trợ giúp từ những người khác để chăm sóc con của mình. Điều này có thể bao gồm chăm sóc con sau giờ học, hoặc chuẩn bị bữa ăn cho chúng. Lúc này, tự chăm sóc bản thân là cách tốt nhất để người bệnh chăm sóc tốt cho gia đình của mình.

Nhân viên y tế hoặc nhân viên công tác xã hội có thể chăm sóc giảm nhẹ cho người chăm sóc bệnh nhân ung thư và những thành viên khác trong gia đình họ.

Đối với người cao tuổi

Chăm sóc giảm nhẹ đặc biệt quan trọng nếu người bệnh ở độ tuổi từ 65 trở lên. Người cao tuổi có thể gặp nhiều tác dụng phụ về thể chất hơn, đặc biệt là do hóa trị. Cơ thể họ có thể không hồi phục nhanh được sau phẫu thuật như trước kia.

Nguồn tài liệu: www.cancer.net

Đường dẫn: https://www.cancer.net/coping-with-cancer/physical-emotional-and-social-effects-cancer/types-palliative-care

Biên dịch: CNh ĐD. Nguyễn Thị Hồng Vân, Khoa Nội tiêu hóa theo yêu cầu - Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội

Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Thanh Hằng - Phòng HTQT & NCKH