Chăm Sóc Người Bệnh được đặt Thông JJ

Trong một số trường hợp sau điều trị sỏi thận, sỏi niệu quản hoặc hẹp niệu quản, bệnh nhân sẽ được đặt vào trong niệu quản một ống thông nhỏ (thông J hay thông JJ) để tránh tình trạng tắc nghẽn niệu quản sau mổ.

Hình 1. Các loại thông: A. Thông J-đơn; B. Thông JJ hay J-kép, mỗi đầu quăn một vòng; C.Thông JJ, mỗi đầu quăn 2 vòng.

Thông J và thông JJ là gì?

Đó là một loại ống thông bằng nhựa dẻo mềm được đặt vào trong niệu quản khi phẫu thuật hay khinội soi. Nếu ống chỉcó một đầu quăn hình đuôi heo thì đó là thông J-đơn (nay ít thông dụng), nếu ống quăn hai đầu thì đó là thông JJ hay thông J-kép. Hai đầu quăn làm cho ống không bị tụt xuống bàng quang cũng như không bị tụt lên thận, các đầu quăn có thể là một vòng hay hai vòng (Hình 1).

Khi nào phải đặt thông JJ?

- Sau các phẫu thuật lấy sỏi, các mảnh sỏi nhỏ có thể rơi xuống làm tắc niệu quản gây đau và ứ đọng nước tiểu ở thận gây nhiễm khuẩn, lâu dài có thể làm hư hại thận. Thông JJ giúp dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang, đề phòng hoặc giải quyết được tắc nghẽn của niệu quản (Hình 2, Hình 3). - Đặt thông JJ lâu dài để nong trong điều trị trít hẹp niệu quản. - Thông JJ còn được đặt sau các phẫu thuật lấy u của niệu quản,u của thận hay các u quanh niệu quản.

Hình 2. Thông JJ đặt trong 1 trường hợp sỏi kẹt niệu quản.

Hình 3. Hình X-quang: thông JJ đặt trong 1 trường hợp thận ứ nước.

Các khó chịu có thể gặp ở bệnh nhân được đặt thông JJ

- Đau buốt vùng hông lưng hay phía trên đùi, đau tăng khi đi tiểu. - Kích thích bàng quang: cảm giác rát buốt khi tiểu gần xong hoặc đau tức vùng trên xương mu, tiểu nhiều lần, nước tiểu có lẫn máu, cảm giác cộm và căng bàng quang. Cố gắng để tiểu hết và uống đủ nước để cho nước tiểu bớt hồng. - Các khó chịu này thường giảm dần và hết sau vài ngày. Chảy máu đôi khi kéo dài cho đến khi ống thông được lấy ra.

Có thể làm gì để điều trị triệu chứng?

Giảm bớt hoạt động, ngâm trong bồn tắm nước ấm và dùng thuốc giảm đau.

Đi khám ngay hoặc điện thoại báo bác sĩ gấp nếu: các triệu chứng khó chịu tăng dần, sốt cao, đau vùng hông lưng bên có thông JJ, đi tiểu có máu cục hoặc có lẫn máu đỏ tươi, đau nhiều khi đi tiểu, rơi ống thông JJ ra ngoài.

Thường phải mang thông JJ trong bao lâu?

Thời gian lưu ống thông thay đổi tùy theo lý do phải đặt thông. Thông thường thông JJ được đặt trong niệu quản từ 2 tuần đến 1 tháng và không để lâu quá 3 tháng. Trường hợp đặc biệt phải để lâu quá 3 tháng, phải dùng thông jj chất liệu silicon và liên lạc thường xuyên với bác sĩ tiết niệu của bạn.

Bệnh nhân được lưu ý tái khám đúng hẹn để được kiểm tra, thay thông JJ mới và rút thông JJ.

Trường hợp thông JJ để quá lâu sẽ có thể có nhiều nguy cơ: tạo sỏi xung quanh thông hoặc dọc theo thông JJ, nhiễm khuẩn, tắc niệu quản, suy thận.

Thông JJ được lấy ra như thế nào?

Dây buộc vào thông JJ được kéo ra nhẹ nhàng bởi bệnh nhân, điều dưỡng viên hay thầy thuốc. Các thông không có dây buộc thì được lấy ra tại cơ sở tiết niệu bằng một máy soi đưa vào bàng quang.Cho bệnh nhân uống 2-3 ly nước ngay sau khi lấy thông. Bệnh nhân có thể đau nhẹ về một bên hay ở bụng dưới, tiểu buốt và nước tiểu có tí máu trong 2-3 ngày đầu sau rút thông.

Dinh dưỡng và sinh hoạt

- Ăn uống không phải kiêng cữ. - Uống nhiều nước trên 2 lít/ngày, uống liên tục trong ngày. - Vận động nhẹ, tránh các vận động quá sức, không khuân vác nặng. - Hoạt động thể dục thể thao nhẹ nhàng. ĐD Lê Thị Anh Đào