Chẩn đoán Và Nguyên Tắc Xử Trí Các Biến Chứng Của Vỡ Nền Sọ

Có thể bạn quan tâm

Trang chủ
Tài liệu ôn thi nội trú

Chẩn đoán và nguyên tắc xử trí các biến chứng của vỡ nền sọ Chủ nhật, ngày 19 tháng 4 năm 2015 | 15:38 Tweet

Trình bày chẩn đoán và nguyên tắc xử trí các biến chứng của vỡ nền sọ: Định nghĩa: vỡ nền sọ là tình trạng làm mất sự liên tục của xương vùng nền sọ do CTSN gây ra

I.Đại cương: 1.Định nghĩa: vỡ nền sọ là tình trạng làm mất sự liên tục của xương vùng nền sọ do CTSN gây ra 2.Nguyên nhân:

TNGT,TNLĐ,TNSH
Bị đánh vào đầu,bị ngã..

II.Chẩn đoán vỡ nền sọ: 1.Lâm sàng:

Vỡ nền sọ tầng trước:

Tụ máu hố mắt kiểu đeo kính râm,chảy máu,DNT qua lỗ mũi.Trường hợp nặng có tổ chức não lòi ra qua lỗ mũi
Có thể liệt thần kinh II,III
Thường kèm theo tổn thương hàm mặt,do nền sọ phía trước tiếp giáp với hàm mặt.Đặc biệt là gãy xương hàm trên kiểu Lefort,nặng nhất là Lefort 4

Vỡ nền sọ tầng giữa:

Vỡ xương đá gây chảy máu tai,có khi chảy DNT qua lỗ tai,tụ máu dưới da vùng xương chũm(dấu hiệu muộn)
Có thể tổn thương dây 8,dây 7

Vỡ nền sọ tầng sau:Gây tụ máu dưới chẩm,tổn thương Đm đốt sống hoặc tiểu não
Vỡ rãnh trượt:hiếm gặp và rất nặng,thường kèm tổn thương thân não

2.Cận LS:CLVT giúp chẩn đoán,xác định vị trí,mức độ tổn thươngIII.Các biến chứng và thương tổn phối hợp: 1.Máu tụ ngoài màng cứng:

Là biến chứng hay gặp,chủ yếu ở người trẻ,người già ít hơn do màng não dính chặt vào xương sọ
Nguyên nhân: chảy máu từ lớp xương xốp,tổn thương mạch màng não,đặc biệt Đm màng não giữa,và rách xoang TM
LS:

Có khoảng tỉnh điển hình
Rối loạn tri giác:đánh giá theo thang điểm Glasgow.Cần đánh giá nhiều lần.Khi thấy giảm hơn 2 điểm cần nghĩ tới có khối máu tụ
Dấu hiệu TK khu trú

Giãn đồng tử cùng bên khối máu tụ
Liệt nửa người bên đối diện

2.Tổn thương não:

Hay gặp giập não ở nền sọ,vùng tiếp xúc nhiều với xương sọ như thùy trán và thùy thái dương
LS:biểu hiện tùy vào tính chất,vị trí và mức độ tổn thương não

BN kích động,vật vã,hôn mê
Có thể có liệt,rối loạn ngôn ngữ

3.Tổn thương các dây TK sọ:

Dây I:

Hay bị tổn thương,nhất là khi vỡ lá sàng
LS:ngửi kém hoặc mất ngửi,thường 1 bên.Thường phát hiện muộn do BN kém tỉnh táo hoặc chảy máu mũi nên không khám được

Dây II:

Hay gặp trong vỡ nền sọ tầng trước
Cơ chế:

Vỡ ống thị giác chèn ép dây II
Máu tụ sau nhãn cầu chèn ép phối hợp vỡ thành bên và trên của hố mắt
Máu tụ chèn ép TM làm tắc TM trung tâm võng mạc gây thiếu máu

LS:nhìn kém hoặc không nhìn được,giãn đồng tử,mất phản xạ ánh sáng

Dây III,VI:

Do vỡ xương vùng khe bướm
LS:sụp mi,liệt vận nhãn,đồng tử giãn,mất khả năng điều tiết

Dây VII,dây VIII: do vỡ xương đá

Liệt dây VII: giảm thính lực hoặc điếc hoàn toàn
Liệt dây VIII:liệt mặt ngoại biên

4.Tổn thương mạch máu

Tổn thương ĐM cảnh ngoài:

Do vỡ xương ở lỗ tròn bé làm máu chảy dữ dội hình thành máu tụ NMC hố thái dương,tiến triển nhanh
LS:khoảng tỉnh ngắn,các dấu hiệu TK khu trú,tri giác xấu nhanh.Bn có thể tử vong nhanh chóng

Tổn thương ĐM cảnh trong:

Do xé rách màng cứng ở đoạn ĐM này đi qua làm máu chảy ồ ạt,dẫn thiếu máu gần nửa bán cầu
LS:nhanh chóng hôn mê và tử vong

Tổn thương ĐM cảnh trong đoạn xoang hang

Hậu quả:rò Đm cảnh-xoang hang
LS:ù tai liên tục,lồi mắt 1 bên,cương tụ các Tm ở mắt,nghe thấy tiếng thổi liên tục.Khi ép vào ĐM cảnh vùng cổ,BN hết ù tai,hết tiếng thổi

Tổn thương ĐM đốt sống:

Do vỡ tầng sau
LS:chóng mặt,ngất khi quay cổ

5.Tổn thương màng cứng:

Hậu quả:rò nước não tủy vào qua mũi,qua họng,hoặc lỗ tai,sẽ gây viêm màng não
Vỡ nền sọ tầng trước:rò qua xoang trán,rò nước NT qua mũi
Vỡ nền sọ tầng giữa:rò DNT qua lỗ tai
Rò qua xoang sàng:rò DNT vào họng,ít gặp

6.Cần thăm khám cẩn thận để phát hiện các tổn thương phối hợp,nhất là trong bệnh cảnh đa chấn thương(ngực,bụng,xương..)IV.Cận lâm sàng:

Xét nghiệm cơ bản:

CTM đánh giá tình trạng mất máu,nhiễm trùng
XN DNT:làm XN sinh hóa,TB,cấy vi khuẩn,làm KSĐ khi rò DNT.Chú ý CCĐ khi BN có TALNS,rối loạn đông máu…

Chẩn đoán hình ảnh

CLVT: Sử dụng thông dụng trên lâm sàng để chẩn đoán xác định, phân loại, đánh giá các thương tổn phối hợp

CĐ:
Xác định tổn thương xương sọ
Nghi ngờ tổn thương dây II:chụp CL dày 2mm vùng đỉnh hốc mắt để tìm tổn thương
Nghi vỡ xương đá:chụp CLVT xương đá

Hình ảnh:vỡ xương,máu tụ,phù não,dập não

Chụp ĐM não:

CĐ:nghi ngờ tổn thương mạch máu
Trong rò ĐM cảnh –xoang hang:thấy lỗ rò,giãn TM mắt,thuốc lên ĐM não trước và giữa nghèo nàn

Chụp XQ sọ quy ước:khó xác định trên XQ do bị khối xương mặt che lấp.Hiện ít làm

Các XN phát hiện tổn thương phối hợp

V.Xử trí:1.Nguyên tắc:

Hồi sức tích cực tùy tình trạng BN
Tùy theo tổn thương mà có các PP xử trí thích hợp

2.Cụ thể: a.Sơ cứu ban đầu:

Đặt BN nằm đầu ngang hoặc đầu cao 30độ,tránh gập cổ
Đặt các đường truyền TM truyền dịch,kháng sinh
Thông thoáng đường thở,hô hấp hỗ trợ(thở oxy,đặt NKQ,mở KQ) nếu cần
Thuốc chống phù não:manitol,lasix.Thuốc chống trụy mạch nếu cần
Đặt sonde tiểu theo dõi lượng nước tiểu,dịch truyền

b.Điều trị thực thụ:

Rò DNT:

KS toàn thân liều cao:phối hợp cepha 3 và metronidazol
Rò DNT qua mũi có vỡ lún thành sau xoang trán:PT

Mở cửa sổ xương trán 2 bên
Vá lỗ rò:bằng cân,màng xương phối hợp cồn sinh học
Bịt lỗ thông từ xoang trán xuống mũi:bằng sáp ong tẩm betadin hoặc cơ

Rò qua xương bướm,qua lỗ tai,xoang trán mà k vỡ lún thành sau

Nội khoa:nằm đầu cao,KS,lợi tiểu để giảm tiết DNT.Trong thời gian 3 tuần
Chọc dò tủy sống:khi điều trị nội thất bại.Chọc dò hàng ngày để rút DNT,mỗi lần 30-40ml.Tốt nhất dẫn lưu bằng catheter ở vùng thắt lưng,hạ thấp dần hệ thống dẫn lưu cho đến khi hết rò.Rút sau hết rò 5 ngày.Cần vô khuẩn tuyệt đối.
PT:khi dẫn lưu DNT k có kết quả hoặc tái phát

Rò qua mũi họng:mở nắp sọ trán 2 bên,tìm lỗ rò,vá tăng cường bằng cồn sinh học
Rò qua tai:bịt hòm nhĩ bằng mỡ bụng,bịt lỗ vòi nhĩ bằng cân cơ thái dương

Tổn thương TK

Dây I:PT ít kết quả,tổn thương thường 1 bên mũi,nên điều trị nội
Dây II:PT lấy máu tụ hố mắt khi lồi nhiều.Nếu vỡ ống thị giác có mảnh xương chèn ép,mổ ngay,mở rộng lỗ thị giác,giải phóng dây II
DâyIII,IV ở khe bướm:ko có CĐ PT
Dây VII:

Liệt xuất hiện muộn:thường do phù nề,điều trị thuốc chống phù nề
Liệt ngay từ đầu:mổ qua đường mê nhĩ để nối lại dây TK bằng vi phẫu

Tổn thương mạch máu

ĐM cảnh ngoài gây MTNMC:mổ lấy máu tụ,cầm máu bằng dao điện hoặc bít lỗ tròn bé băng cơ hoặc Spongel
Rò ĐM cảnh-xoang hang: hiện nay,thường dùng điện quang can thiệp,dùng bóng để bịt lỗ rò

Sưu tầm và chia sẻ cùng nội trú ngoại

Tin nổi bật

Kết quả nội soi bóc nhân quá sản lành tính tuyến tiền liệt bằng dao điện đơn cực qua đường niệu đạo
21/05/2025 - 21:13:43
Phân loại các thương tổn GP trong CTSN và thái độ xử trí CTSN nặng
19/04/2015 - 15:53:33
Chẩn đoán và nguyên tắc xử trí máu tụ ngoài màng cứng do chấn thương
19/04/2015 - 15:47:52
Nguyên tắc chẩn đoán và thái độ xử trí vết thương sọ não hở
19/04/2015 - 15:31:55
Các phương pháp chẩn đoán xác định u não bán cầu đại não
19/04/2015 - 15:23:20
Nguyên tắc điều trị hội chứng tăng áp lực nội sọ
19/04/2015 - 15:15:31

Ý kiến bạn đọc Ý kiến của bạn Ý kiến của bạn Các tin khác

Kết quả nội soi bóc nhân quá sản lành tính tuyến tiền liệt bằng dao điện đơn cực qua đường niệu đạo
Phân loại các thương tổn GP trong CTSN và thái độ xử trí CTSN nặng
Chẩn đoán và nguyên tắc xử trí máu tụ ngoài màng cứng do chấn thương
Nguyên tắc chẩn đoán và thái độ xử trí vết thương sọ não hở

Các phương pháp chẩn đoán xác định u não bán cầu đại não
Nguyên tắc điều trị hội chứng tăng áp lực nội sọ
Mô tả các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng chẩn đoán hội chứng tăng áp lực nội sọ
Sinh bệnh học và nêu các nguyên nhân thường gặp của hội chứng tăng áp lực nội sọ
các thể lâm sàng không điển hình của viêm ruột thừa cấp
chẩn đoán và xử trí viêm phúc mạc toàn thể do viêm ruột thừa ( VRT)
chỉ định và các phương pháp điều trị sỏi thận
chẩn đoán xác định bệnh lý sỏi thận
chẩn đoán xác định và nguyên tắc điều trị suy thận cấp do sỏi niệu quản
chẩn đoán xác định và nguyên tắc điều trị ứ nước thận do sỏi niệu quản

× Nhập thông tin để gửi bình luận Nhập thông tin của bạn Hoàn tất

Đọc nhiều

Chuyên gia Rezum hàng đầu Việt Nam điều trị bốc hơi nước tuyến tiền liệt tuyến gây bí đái như thế nào?
Triển khai điều trị bí đái do u tuyến tiền liệt bằng phương pháp bốc hơi nước - Rezum
Ca lâm sàng tán sỏi nội soi cho người phụ nữ có 4 thận
Đặt lịch triển khai bốc hơi nước điều trị u phì đại tuyến tiền liệt tại Thái Nguyên
Điều trị bí đái do u tuyến tiền liệt lành tính không gây xuất tinh ngược dòng
Điều trị bí đái do u tuyến tiền liệt bằng liệu pháp vi nhiệt với kim Rezum tại bệnh viện Việt Pháp