Chấn Thương Lệ đạo - Những điều Cần Biết

Đường dẫn lưu nước mắt khá dài (bao gồm: lệ đạo, túi lệ, ngách lệ mũi), thế nhưng chấn thương lại hay tấn công vào lệ quản. Chấn thương lệ đạo nếu không được chữa trị kịp thời và điều trị hiệu quả bệnh sẽ tiến triển gây viêm nhiễm làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ và có thể gây mù loà.

Nguyên nhân gây chấn thương lệ đạo

-Tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt (70%)

-Tai nạn giao thông (25%)

-Tai nạn do hỏa khí  (5%).

Chấn thương mi hay đi kèm với chấn thương lệ đạo nhất bởi lẽ: mi mắt như một người lính gác cổng cho cơ quan thị giác, mọi tác nhân sang chấn hay tác nhân gây bệnh đều đi qua mi rồi mới xâm nhập được vào nhãn cầu. Rất nhiều trường hợp may mắn nhờ có mi và phản xạ nhắm mi mà con mắt được bảo toàn.

Nhưng cũng có những trường hợp cả mi và nhãn cầu đều tổn hại do tác nhân sang chấn quá mạnh. Trường hợp Nhẹ thì mi cũng sây sát bầm máu, nặng hơn thì đứt đoạn rách nát.

Chấn thương rách mi mắt ra khỏi chỗ bám của nó rất hay kèm theo đứt lệ quản (thường gặp trong những chấn thương mi nặng do mảnh thủy tinh hay vật sắc nhọn găm vào vùng góc trong khóe mắt).

Hậu quả và di chứng của chấn thương lệ đạo

-Mi mắt có chức năng che chắn, bảo vệ nhãn cầu, dàn nước mắt trên bề mặt nhãn cầu, thẩm mỹ…, do đó tổn thương mi có thể gây sẹo xấu, hở mi, hếch mi ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Nhãn cầu không được mi che chắn có thể  bị khô mắt, loét giác mạc, viêm nhiễm… gây mù loà về sau.

-Hệ thống dẫn nước mắt nếu bị cắt đứt sẽ gây chảy nước mắt kéo dài. Việc chảy nước mắt liên tục sẽ khiến bệnh nhân ngại giao tiếp, ngại ra chỗ đông người; hơn nữa, việc lau nước mắt một cách liên tục có thể làm viêm da mi, thậm chí lật mi.

Lệ đạo bị nghẽn tắc cũng làm thay đổi khúc xạ giác mạc, gây ảnh hưởng đến thị giác ban đêm, khiến người bệnh khó khăn trong điều khiển phương tiện giao thông.

-Nếu hốc mắt bị gãy, vỡ, lún gây biến dạng khuôn mặt, gây kẹt thần kinh, cơ, mạch máu vào chỗ vỡ… ảnh hưởng đến chức năng mắt.

Nhẹ thì mắt có thể bị lác hay nhìn đôi (song thị), mắt có thể bị lún vào sâu hay lồi ra, có thể vỡ kẹt vào vị trí nứt xương… rất nguy hiểm cho nhãn cầu. Đáng sợ nhất là mù loà do tổn hại thần kinh mắt đoạn sau nhãn cầu.

Điều trị chấn thương lệ đạo

Các chấn thương lệ đạo thường gây chảy máu nhiều nên việc sơ cứu rất quan trọng. Việc sơ cứu đúng cách sẽ giúp tránh việc bệnh nhân sốc do mất máu. Nên lưu ý: nếu có vết thương thủng hay vỡ nhãn cầu thì không nên băng ép bởi nếu băng ép, các tổ chức nội nhãn sẽ phòi ra.

Nên băng che hoặc dùng khiên bảo vệ mắt có lỗ sẽ tiện lợi hơn. Ngoài ra, bệnh nhân cần được giảm đau tốt, dùng kháng sinh liều đầu và phổ rộng, tiêm uốn ván nếu cần thiết.

Khâu phục hồi giải phẫu mi, nối lệ quản có đặt ống silicone qua một hoặc 2 lệ quản. Trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn hiện tại chỉ duy nhất Khoa Mắt BVĐK tỉnh Lạng Sơn thực hiện kỹ thuật này.