Chắp Và Lẹo Mắt Là Gì? Cách điều Trị Chắp - Lẹo Mắt Hiệu Quả

Chắp mắt và lẹo mắt có đặc điểm chung là gây phù nề, đau nhức nhiều hay ít ở mi mắt. Điều này khiến bệnh nhân khó chịu khi nhìn; ảnh hưởng đến thẩm mỹ, lao động và sinh hoạt hàng ngày. Vậy chắp – lẹo mắt là gì? Cách điều trị chắp – lẹo mắt hiệu quả hiện nay?

1. Bệnh chắp mắt là gì?

Chắp mắt là bệnh do tắc nghẽn tuyến chế nhày của mi mắt (tuyến meibomius); biểu hiện như một khối tròn nhỏ, sưng đỏ. Vị trí thường ở xa bờ tự do của mi hơn so với lẹo. Chắp nằm ở trong đĩa sụn và thường ở mặt trong của mi mắt. Khi lật mi, bác sĩ có thể nhìn thấy được chắp; thậm chí là nhìn thấy đầu mủ trắng của chắp. Nhiều trường hợp đa chắp, tức là có rất nhiều đầu chắp trên một mi hay cả hai mi, thậm chí ở cả hai mắt.

2. Triệu chứng của chắp mắt

Khi bị chắp, người bệnh thường gặp các triệu chứng như: sưng mắt, đau ít, đỏ mắt, khó chịu ở bề mặt kết mạc của mi mắt. Sau vài ngày, chắp xẹp xuống chỉ còn khối tròn không đau; lớn dần trên mi mắt thành một khối màu đỏ trên mi mắt hoặc xám dưới kết mạc mi.

3. Bệnh lẹo mắt là gì?

Lẹo là một ổ sưng tấy cấp tính, cục bộ của mí mắt có thể là bên ngoài hoặc bên trong và thường là nhiễm khuẩn sinh mủ (hay gặp nhất là tụ cầu) hoặc áp xe. Hầu hết lẹo là tổn thương bên ngoài và là kết quả của tắc nghẽn hay nhiễm trùng nang lông và các tuyến liền kề. Sự tắc nghẽn nang có thể liên quan đến viêm bờ mi. Lẹo bên trong, rất hiếm gặp, là hậu quả của nhiễm trùng tuyến chế nhày meibomius. Đôi khi viêm mô tế bào đi kèm với lẹo.

4. Triệu chứng của lẹo mắt

Khi lẹo mới mọc, mi mắt của người bệnh sẽ hơi sưng, đỏ, kèm theo ngứa và đau. Tiếp đó, chỗ đau nổi lên một khối rắn to như hạt gạo; kèm theo bệnh nhân chảy nước mắt, sợ ánh sáng, cảm giác như có dị vật ở mắt. Lẹo thường mọc ở ngay bờ mi, dính chặt vào da mi. Sau khoảng 3-4 ngày, lẹo sẽ mưng mủ và vỡ. Lẹo có đặc điểm là rất hay tái phát; có thể bị ở một hoặc hai mi mắt, có khi sưng to cả mi gây sụp mi.

Các dạng lẹo mắt:

Lẹo trong do nhiễm trùng tuyến nhày của mi mắt: nằm ở mặt trong của mi mắt, bên trong đĩa sụn. Khi lật mi, bác sĩ có thể nhìn thấy được lẹo. Trong một số trường hợp còn có thể thấy đầu mủ trắng của lẹo.

Lẹo ngoài do nhiễm trùn nang lông mi: Lẹo ngoài là một nốt đỏ, đau ở bờ mi với kích thước và độ rắn giống như hạt đậu.

Đa lẹo: có rất nhiều đầu lẹo trên một mi hay cả hai mi, thậm chí ở cả hai

5. Chắp và lẹo khác nhau như thế nào?

Khác biệt cơ bản giữa chắp và lẹo là Chắp thì do tắc nghẽn tuyến bã nhầy, sẽ nổi khối to hơn lẹo; tuy nhiên chắp sẽ ít đau hoặc không đau, tính chất bệnh “êm ả” hơn lẹo. Lẹo do nhiễm khuẩn, khối lẹo nhỏ hơn chắp nhưng bệnh cấp tính hơn; đau, nóng, đỏ hơn chắp.

Nếu lẹo trong mi mắt không được điều trị xẹp hẳn thì chỗ sưng sẽ bị bít tắc lại; từ đó lại gây ra biến chứng thành chắp.

6. Bệnh chắp và lẹo có lây được không?

Chắp không phải do nhiễm trùng nên về bản chất sẽ không lây, nhưng lẹo thì khác. Vi khuẩn là tác nhân đứng sau tình trạng mọc lẹo ở mắt nên bệnh có tính lây truyền.

7. Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ nổi lẹo?

Các yếu tố sau có thể khiến bạn tăng nguy cơ lên lẹo ở mắt:

– Dùng tay chưa vệ sinh sạch sẽ khi thay kính áp tròng hoặc không khử trùng kính áp tròng trước khi đặt vào mắt.

– Dùng chung đồ dùng cá nhân với người bị lẹo.

– Để lớp trang điểm trên mắt qua đêm.

– Sử dụng mỹ phẩm cũ hoặc đã quá hạn sử dụng lên mắt.

– Đã từng bị viêm mí mắt hoặc bị viêm mí mắt mãn tính.

8. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Phần lớn trường hợp, nổi chắp – lẹo ở mắt thường không gây hại ảnh hưởng đến thị lực. Tuy nhiên, hãy đến bệnh viện nếu bạn có một trong các triệu chứng sau:

– Bị sốt

– Suy giảm về thị lực

– Chắp – lẹo không cải thiện trong vòng 2 ngày

– Đỏ và sưng lan sang các bộ phận trên khuôn mặt như là má, trán, mũi…

– Chắp – lẹo ở mắt chảy máu; cục u sưng rất lớn và đau đớn; nốt giộp hình thành trên mí mắt hoặc cả mí mắt hoặc mắt bị đỏ

9. Các phương pháp điều trị chắp – lẹo hiệu quả

Cách điều trị chắp và lẹo sẽ phụ thuộc vào độ nghiêm trọng của tổn thương. Một số phương pháp hiệu quả hiện nay giúp điều trị chắp – lẹo bao gồm:

Chườm nóng

Nhằm giảm sưng ở các chỗ lẹo và chắp, bằng cách dùng khăn sạch hoặc bông dùng một lần nhúng vào nước ấm. Đặt lên mi mắt trong khoảng 10 -15 phút, mỗi ngày từ 3-5 lần. Độ ẩm và nhiệt độ sẽ làm giảm tình trạng tắc nghẽn ở tuyến tiết nhày trên mí mắt. Có thể mát xa nhẹ nhàng vùng quanh mắt.

Sử dụng thuốc tại chỗ

Có thể rửa mắt bằng nước muối sinh lý kết hợp với thuốc tra nước/mỡ có bản chất kháng sinh, corticoid để chống nhiễm khuẩn, chống viêm.

Dùng thuốc toàn thân

Những trường hợp nặng có thể dùng kết hợp thêm cả giảm đau, kháng sinh, corticoid toàn thân để tăng hiệu quả điều trị.

Chích nạo chắp – lẹo

Đây là phương pháp mạnh tay nhất để điều trị chắp – lẹo. Biện pháp này áp dụng cho những trường hợp chắp – lẹo nặng, to, dai dẳng lâu ngày hay tái phát, và các trường hợp điều trị nội khoa thất bại.

Những lưu ý khi điều trị:

Rửa tay sạch sẽ trước khi chạm vào vùng mắt để tra thuốc. Tuyệt đối không được sử dụng lại thuốc cũ và thuốc đã để lâu ngày.

Không dùng kính áp tròng, không trang điểm khi bị lẹo và chắp.

Người bệnh tuyệt đối không chữa chắp – lẹo bằng cách tự ý nặn mủ, tra thuốc không theo chỉ định vì dễ làm cho tổn thương lan rộng ra phần khác trên mí mắt hoặc tái phát; dễ để lại sẹo xấu gây quặp mi.

10. Quy trình chích chắp – lẹo tai cơ sở y tế

Vô cảm:

Gây tê tại chỗ.

Kỹ thuật:

Sát khuẩn vùng chích bằng dung dịch betadin 5%.

Dùng cặp cố định, cố định chắp/lẹo. Chú ý vặn ốc vừa phải.

Dùng dao lưỡi nhỏ rạch kết mạc ở vị trí chắp/lẹo.

– Nếu rạch đường ngoài thì đường rạch phải song song với bờ mi.

– Nếu rạch đường trong thì đường rạch sẽ vuông góc với bờ mi.

Nếu có bọc xơ tránh làm vỡ bọc chắp/lẹo, dùng kéo cong nhọn phẫu tích lấy gọn chắp.

Lấy hết mủ, dịch trong ổ chắp/lẹo.

Nếu vết rạch quá 5mm thì khâu 1-2 mũi.

Tra dung dịch sát khuẩn, dung dịch gây tê bề mặt, mỡ kháng sinh.

Băng mắt.

11. Phòng ngừa chắp – lẹo

Mọi người không nên đưa tay dụi, chà mắt vì điều này có thể gây kích ứng mắt và nhiễm khuẩn lây lan.

Cần có các biện pháp bảo vệ mắt khỏi khói bụi và ô nhiễm môi trường: đeo kính bảo vệ mắt khi ra đường, khi dọn dẹp nhà cửa hay lao động. Tránh đến những nơi ô nhiễm không khí nặng nề.

Nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là khi chăm sóc một người bị mụn lẹo ở mắt.

Không dùng chung vỏ gối, ga trải giường, khăn mặt và các đồ dùng cá nhân khác với người bị lẹo.

Phụ nữ hay trang điểm, cần tẩy trang vùng mắt sạch sẽ hàng ngày; thay mascara ít nhất mỗi 6 tháng/lần bởi vì vi khuẩn có thể phát triển khi mắt được trang điểm. Khăn rửa mặt, đồ trang điểm mắt cần được dùng riêng rẽ để giữ vệ sinh.

Quý bệnh nhân có nhu cầu tư vấn sức khỏe trực tuyến, xin hãy liên hệ với Bác sĩ Luân. Số điện thoại/Zalo 0395621593 hoặc Fanpage Bác sĩ Luân – Bệnh viện Yên Lạc để được hỗ trợ.

Bác sĩ Nguyễn Văn Luân

Bài viết liên quan:

1. U bao hoạt dịch là gì? Điều trị u bao hoạt dịch
2. U bã đậu là gì? Cách điều trị u bã đậu hiệu quả
3. Bệnh mắt cá chân là gì? Cách điều trị bệnh mắt cá chân hiệu quả
4. Áp xe là gì? Cách điều trị áp xe dưới da
5. U bã đậu có nguy hiểm không? Khi nào nên mổ cắt u bã đậu?
6. Cách xây dựng một phòng mổ tiểu phẫu đạt tiêu chuẩn
7. Gây tê tại chỗ là gì? Cách gây tê tại chỗ trong mổ tiểu phẫu
8. Cách khám đánh giá và chuẩn bị bệnh nhân trước mổ tiểu phẫu
9. Chấn thương mắt tỷ lệ thương tật bao nhiêu phần trăm?
10. Vì sao bị u bã đậu? Cơ chế bệnh sinh và triệu chứng của u bã đậu