Chèo Làng Khuốc - Khoảng Lặng Thu Hút Giới Trẻ

Nói làng Khuốc là nôi hát chèo, nhưng những ngày đầu để khôi phục được chèo tại làng Khuốc không hề dễ dàng. Nói về lịch sử của chèo thì kinh đô Hoa Lư của Ninh Bình mới là đất tổ của sân khấu chèo vùng đồng bằng Bắc Bộ. Nhưng chèo làng Khuốc có nét đặc trưng mà nhiều nơi khác không có. Chèo bắt nguồn từ âm nhạc và múa dân gian, nhất là trò Nhại từ thế kỷ X. Qua thời gian, người Việt đã  phát triển các tích truyện ngắn của chèo dựa trên các trò Nhại thành những vở diễn trọn vẹn dài hơn. Sau đó tiếp nhận thêm đặc điểm của kinh kịch, từ chỗ chỉ có phần nói và ngâm các bài dân ca, chèo đã có thêm phần hát.

Vào thế kỷ XV, do chịu ảnh hưởng của đạo khổng, chèo xa rời cung đình trở về với nông dân, các kịch bản lúc này đều lấy từ truyện viết bằng chữ nôm.  Đầu thế kỷ XX, chèo được đưa lên sân khấu thành thị để trở thành chèo văn minh, vì thế chèo không chỉ ca tụng hành động anh hùng của giới quyền quý, mà còn miêu tả cuộc sống bình dị của những người nông dân, thể hiện đức tính tốt đẹp của người phụ nữ sẵn sàng hy sinh vì người khác...

Hội Người cao tuổi làng Khuốc duy trì sinh hoạt câu lạc bộ đều đặn ở ngôi nhà Tổ chèo. Ngôi nhà Tổ thực ra là nơi thờ Thành hoàng làng, người có công xây dựng chèo làng Khuốc từ buổi sơ khai, tọa lạc trên một vị trí đẹp, không gian tôn kính thiêng liêng. Đây còn là nơi lưu giữ tài liệu từ hàng trăm năm nay như một cuốn gia phả ghi lại quá trình hình thành chèo làng Khuốc.

Vào trung tuần tháng 8 âm lịch hàng năm, dân làng lại mở hội tưởng nhớ công ơn người xưa, con cháu gần xa rủ nhau trở về ghi nhớ nguồn cội. Làng Khuốc được coi là một trong những cái nôi chèo, có đặc trưng riêng. Nhưng có một thời gian, có lẽ chèo làng Khuốc dường như đã ngủ yên trước vòng xoáy hối hả của cơ chế thị trường. Những nghệ nhân trong làng ngày một vắng bóng, chèo chỉ còn thu hút những người trung niên trong làng - thế hệ làm cha làm mẹ, những người đã có thể thấu hiểu được nỗi lòng của bề trên. Rồi do nhu cầu tuyên truyền, ca từ của những bài chèo mới đã thay đổi, phản ánh hiện thực của cuộc sống tại địa phương. Chính vì điều này, lớp trẻ ngày một quan tâm đến chiếu chèo hơn, nhiều nghệ sỹ chèo đã trưởng thành từ làng Khuốc, họ nhanh chóng trở thành những nghệ sỹ chủ chốt ở những đoàn chèo trong cả nước - đó chính là một lý do thu hút thêm nhiều thanh niên quan tâm đến chiếu chèo làng hơn xưa. Các trường học trong xã đã đưa chèo thành bộ môn nghệ thuật dạy trong nhà trường, người già động viên con cháu tham gia luyện tập. Lúc đầu chỉ vài ba cháu, dần dần các cháu rủ nhau đến xem ngày một đông hơn, vậy là những giờ rảnh rỗi các em nhỏ và những cụ già trong làng lại có cơ hội gần gũi nhau hơn...

Không ai biết chính xác chèo làng Khuốc có từ bao giờ, nhưng mỗi khi tiếng trống chèo vang lên, người làng Khuốc lại cất tiếng hát say sưa. Giữa những bộn bề của cuộc sống, chiếu chèo làng Khuốc như khoảng lặng thu hút giới trẻ, hướng đến điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống, giúp cho các thế hệ làng Khuốc xích lại gần nhau hơn.

Ảnh: Ngôi nhà Tổ chèo làng Khuốc