Chí Khí Anh Hùng (trích Truyện Kiều) - Ngữ Văn 10 - Hoc247

YOMEDIA NONE Trang chủ Ngữ Văn 10 Tuần 30 Ngữ Văn 10 Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều) - Ngữ văn 10 ADMICRO Lý thuyếtSoạn bài 95 FAQ

Qua bài học này, giúp các em hiểu được người anh hùng Từ Hải là một sáng tạo đặc sắc của Nguyễn Du về phương diện cảm hứng sáng tạo và nghệ thuật miêu tả.

ATNETWORK YOMEDIA

1. Tóm tắt bài

1.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả Nguyễn Du

b. Đoạn trích "Chí khí anh hùng"

1.2. Đọc- hiểu văn bản

a. Cuộc chia tay giữa Từ Hải và Thúy kiều sau nửa năm chung sống

b. Cuộc đối thoại giữa Thúy Kiều và Từ Hải

c. Ý chí và tính cách của Từ Hải

2. Bài tập minh họa

3. Soạn bài Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều)

4. Một số bài văn mẫu về Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều)

5. Hỏi đáp về bài Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều)

Tóm tắt bài

1.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả Nguyễn Du

• Tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
• Là một nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam
• Xuất thân trong một gia đình có truyền thống văn học và làm quan.
• Vốn là người học giỏi nên lớn lên Nguyễn Du đã đỗ Thái học sinh và ra làm quan.
• Thanh niên ông được chuyển sang đi sứ Trung Quốc
• Về già bệnh tật phải ăn nhờ ở đậu nhà người thân
• Ông để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó nổi bật nhất là "Truyện Kiều"

b. Đoạn trích "Chí khí anh hùng"

• Ví trí: từ 2213 đến 2230 trong Truyện Kiều.
• Nội dung: Kiều bị lừa và rơi vào lầu xanh lần thứ hai, cuộc đời nàng hầu như bế tắc hoàn toàn thì đột nhiên Từ Hải xuất hiện đưa Kiều thoát khỏi cảnh ô nhục. Hai người rất tâm đầu ý hợp, sống hạnh phúc. Nhưng Từ Hải không bằng lòng với cuộc sống êm đềm bên cạnh nàng Kiều tài sắc, chàng muốn có sự nghiệp lớn nên sau nửa năm “Hương lửa đang nồng” đã từ biệt Kiều ra đi. Đoạn trích này cho thấy chí khí của Từ Hải.
• Chủ đề: Đoạn trích là ước mơ công lí của Nguyễn Du gửi gắm qua hình tượng Từ Hải với dáng dấp tráng chí của một bậc đại trượng phu anh hùng cái thế, một tráng sĩ anh hùng tung hoành trong thiên hạ, vừa có chí khí phi thường vừa có tâm hồn khoáng đạt. Đồng thời đoạn trích còn thể hiện ngòi bút đầy sáng tạo của Nguyễn Du khi xây dựng hình tượng nhân vật Từ Hải với bút pháp ước lệ và cảm hứng vũ trụ gắn bó chặt chẽ với nhau.
• Ý nghĩa nhan đề:
  • "Chí": thể hiện ý chí con người hướng đến những việc làm lớn lao.
  • "Khí": là nghị lực để đạt tới mục đích.

→ "Chí khí anh hùng": là lí tưởng, nghị lực, và mục đích cao cả của người anh hùng.

• Bố cục: 3 phần
  • Phần 1 (4 câu thơ đầu): cuộc chia tay giữa chàng Từ Hải và Thúy Kiều sau những năm tháng chung sống.
  • Phần 2 (12 câu thơ tiếp): cuộc nói chuyện giữa Thúy Kiều và Từ Hải - thể hiện tính cách anh hùng của Từ Hải.
  • Phần 3 (còn lại): ý chí và tính cách của Từ Hải.

1.2. Đọc- hiểu văn bản

a. Cuộc chia tay giữa Từ Hải và Thúy kiều sau nửa năm chung sống

"Nửa năm hương lửa đương nồng

Trượng phu thoát đã động lòng bốn phương

Trông vời trời bể mênh mang

Thanh gươm yên ngựa lên đường thảng rong"

• Thời gian ra đi
  • “Nửa năm”: Là một con số không nhiều thế nhưng chàng và nàng đã có biết bao nhiêu là kỉ niệm.
• Hoàn cảnh ra đi
  • ​"Hương lửa": Tình ảnh ước lệ " tình yêu".

→ "Hương lửa đương nồng": Tình cảm của hai người đang rất mặn nồng.

• Lí do ra đi:

  • "Trượng phu": Người đàn ông có tài năng xuất chúng.

  • Từ Hải đã "động lòng bốn phương": Ý chí muốn làm nên sự nghiệp lớn. Hình ảnh "trời bể mênh mang" như thể hiện được ý chí lớn lao của Từ Hải.

  • Khát khao được vẫy vùng, tung hoành bốn phương là một sức mạnh tự nhiên không gì có thể ngăn cản nổi.

  • Thoắt (tính từ): Dứt khoát, mau lẹ, kiên quyết, chỉ sự nhanh chóng trong khoảnh khắc bất ngờ.

• Tư thế
  • Thanh gươm yên ngựa: 1 mình, 1 gươm, 1 ngựa.
  • Thẳng rong: Đi liền 1 mạch

→ Tư thế oai phong, hào hùng sánh ngang với trời đất

• Cách miêu tả:
  • Đặt nhân vật sánh ngang với không gian trời bể mênh mang".

→ Cảm hứng vũ trụ"

→ Ngợi ca người anh hùng mang tầm vóc vũ trụ.

• 4 câu đầu miêu tả
  • Bối cảnh chia li giữa Thúy Kiều và Từ Hải.
  • Giới thiệu chí khí anh hùng của Từ Hải.
  • Tư thế oai phong, hào hùng của 1 con người mang tầm vóc vũ trụ

→ Ý chí quyết tâm ra đi dứt khoát không vương vấn

⇒ Bốn câu thơ đầu đã thể hiện được cuộc chia tay vô cùng kiên quyết của Từ Hải.

b. Cuộc đối thoại giữa Thúy Kiều và Từ Hải

"Nàng rằng: "Phận gaí chữ tòng

Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi"

Từ rằng: "Tâm phúc tương tri

Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?

Bao giờ mười vạn tinh binh

Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường

Làm cho rõ mặt phi thường,

Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia

Bằng nay bốn bể không nhà

Theo càng thêm bận biết là đi đâu?

Đành lòng chờ đó ít lâu

Chầy chăng là một năm sau vội gì?"

• Thúy Kiều một lòng một dạ muốn theo chồng mình: "Nàng rằng: "Phận gaí chữ tòng/ Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi"
  • Thúy kiều nhắc đến chữ tòng trong lễ giáo phong kiến, phận gái thì phải theo chồng.

  • Do tâm lí của nàng lúc này.

  • Có thể nàng muốn ra đi để cùng chia sẻ, tiếp sức và cùng gánh vác khó khăn cùng Từ Hải.

→ Đó là mong muốn chính đáng, hợp lí, thuận tình.

• Từ Hải đã từ chối mong muốn của Thúy Kiều. Đó là phản ứng tất yếu của người anh hùng chân chính: "Từ rằng: "Tâm phúc tương tri/ Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?"
  • "Sao chưa dứt khỏi nữ nhi thường tình": Khuyên Thúy Kiều vượt lên chính mình để trở thành vợ một người anh hùng.
  • ​"Tâm phúc tương tri": Hai người đã hiểu nhau sâu sắc.

• Hứa hẹn ngày trở về vinh quang

  • ​"Bao giờ mười vạn tinh binh...Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường": Khí chất anh hùng của kẻ trượng phu. Chàng phải đi đến khi nào lập nên sự nghiệp, có tinh binh đi sau, có lá cờ rợp đất thì mới trở về tìm nàng để cho nàng có một cuộc sống sung sướng.
  • "Làm cho rõ mặt phi thường/ Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia":
    • "Mặt phi thường": Ước mơ anh hùng. Phải làm cho ra dạng phi thường khi đó thì Từ Hải mới rước nàng thành vợ chính thức của chàng.
  • "Bằng nay bốn bể không nhà/ Theo càng thêm bận biết là đi đâu?":
    • ​Bốn bể không nhà: Ẩn dụ → Chí khí tung hoành ngang dọc. Còn đi theo Từ Hải thì bốn bể không nhà làm sao mà một người con gái như nàng Kiều có thể chịu đựng được.
  • "Đành lòng chờ đó ít lâu/ Chầy chăng là một năm sau vội gì?": Chàng vừa hứa hẹn vừa an ủi nàng, cùng lắm là một năm sau chàng sẽ trở về bên nàng.

→ Từ Hải quả là một người anh hùng khí thế hơn người, nữ nhi xinh đẹp cũng không thể nào ngăn được chí hướng lớn lao của người anh hùng ấy. Không những thế chàng còn hứa hẹn an ủi nàng mong ngày sum họp.

c. Ý chí và tính cách của Từ Hải

"Quyết lời dứt áo ra đi

Gió mây bằng đã đến kì dậm khơi"

• Thái độ, cử chỉ
  • Kiên quyết, dứt khoát, ko chần chừ, do dự, ko để tình cảm yếu đuối lung lạc, cản bước.
• Hình ảnh chim bằng
  • Hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho người anh hùng có lí tưởng cao đẹp, phi phàm, mang tầm vóc vũ trụ.

→ Khẳng định quyết tâm và tự tin vào thành công. Thể hiện lí tưởng của một kẻ anh hùng khao khát lập nên một sự nghiệp có ý nghĩa.

⇒ Một con người khí chất hơn người, hoài bảo lớn lao và niềm tin sắt đá vào tài năng của mình.

Bài tập minh họa

Đề bài:

Dựa vào đoạn trích "Chí khí anh hùng" và tham khảo một số đoạn trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, anh (chị) hãy viết một bài giới thiệu về nhân vật Từ Hải.

Gợi ý làm bài

a. Mở bài

• Giới thiệu khái quát:
  • Từ Hải là một anh hùng lí tưởng, một nhân vật thể hiện giấc mơ công lý của Nguyễn Du.
  • Từ ngoại hình, lời nói, đến hành động, tính cách và ngay cả cách tỏ tình của Từ Hải đều toát lên phẩm chất của người anh hùng.

b. Thân bài

• Giới thiệu về lai lịch, ngoại hình, diện mạo, tài năng, tính cách,... của Từ Hải (dựa vào một số đoạn trong Truyện Kiều).
  • Lai lịch, lí tưởng, sự nghiệp:
    • "Họ Từ tên Hải vốn người Việt đông".
    • "Giang hồ quen thói vẫy vùng".
    • "Gươm đàn nửa gánh non sông một chèo".
  • Ngoại hình, diện mạo:
    • "Râu hùm hàm én mày ngài".
    • "Vai năm tấc rộng thân mười thước cao".
  • Phẩm chất, tài năng:
    • "Đội trời đạp đất ở đời".
    • "Đường đường một đấng anh hào".
    • "Côn quyền hơn sức lược thao gồm tài".
• Giới thiệu tóm tắt toàn bộ cuộc đời, sự nghiệp và kết cục số phận của Từ Hải (dựa vào toạn bộ Truyện Kiều - những chi tiết về Từ Hải).
  • Từ Hải chống lại triều đình vì không chịu được những cảnh bất công, ngang trái. Người anh hùng cái thế này sống cuộc đời giang hồ, diệt ác trừ gian, đòi lại công bằng.
  • Từ hải qua chơi lầu xanh của Bạc Bà, cảm tấm lòng “tri kỉ” của nàng Kiều, Từ Hải đã chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh và lấy nàng làm vợ, giúp nàng báo ân báo oán.
  • Nghe lời khuyên của Kiều, Từ hải ra hàng Hồ Tôn Hiến. Nhưng không ngờ Hồ Tôn Hiến tráo trở, Từ Hải bị đánh úp và chết đứng giữa trận tiền.
• Giới thiệu về chí khí anh hùng của Từ hải (dựa vào đoạn trích Chí khí anh hùng).
  • Tâm thế Từ Hải luôn thuộc về "bốn phương", chàng là người của "trời bể mênh mang" và sẵn sàng vào tư thế "thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng dong".
  • Cuộc chia tay của Từ Hải với Thuý Kiều khác hẳn với Kim Trọng, Thúc Sinh. Đó là cuộc chia tay của một bậc trượng phu chí lớn thể hiện chí khí, quyết tâm và sự tự tin.
  • Hình ảnh cánh chim bằng lướt gió tung mây là biểu tượng cho chí khí anh hùng của từ hải.

c. Kết bài:

• Nhận xét, đánh giá tổng hợp về nhân vật Từ Hải:
  • Từ hải là một nhân vật anh hùng lí tưởng.
  • Nguyễn Du đã dành cho Từ Hải những vần thơ ngợi ca đẹp nhất, hào sảng nhất.

3. Soạn bài Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều)

Đoạn trích Chí khí anh hùng từ câu 2213 đến câu 2230 trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, nói về Từ Hải, một hình tượng nhân vật lí tưởng thể hiện ước mơ lãng mạn về một người anh hùng có những phẩm chất, phi thường. Để nắm được những nội dung chính của bài và dễ dàng trả lười được hệ thống câu hỏi trong SGK của hia chương trình chuẩn và nâng cao, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: Bài soạn Chí khí anh hùng.

4. Một số bài văn mẫu về Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều)

Trong đoạn trích Chí khí anh hùng, tác giả Nguyễn Du đã tập trung miêu tả và làm nổi bật lên vẻ đẹp ý chí và phẩm chất của Từ Hải. So với nhân vật Từ Hải trong tiểu thuyết Kim Vân Kiều truyện thì nhân vật Từ Hải của Nguyễn Du hoàn toàn khác, đó không phải một tên tướng cướp như nguyên mẫu mà là một người anh hùng đầu đội trời, chân đạp đất có bản lĩnh và ý chí phi thường. Cảm hứng ca ngợi cùng bút pháp ước lệ tượng trưng khiến cho nhân vật Từ Hải hiện lên lớn lao, kì vĩ, mang đầy đủ phẩm chất của người những người anh hùng xưa. Để nắm vững nội dung bài học cũng như dễ dàng phân tích được đoạn trích, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

• Hình ảnh Từ Hải qua đoạn trích Chí khí anh hùng của Nguyễn Du
• Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng
• Cảm nhận về đoạn trích Chí khí anh hùng của Nguyễn Du

5. Hỏi đáp về bài Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều)

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.

-- Mod Ngữ văn 10 HỌC247

NONE

Bài học cùng chương

Thề nguyền (trích Truyện Kiều) - Ngữ văn 10 ADSENSE ADMICRO Bộ đề thi nổi bật UREKA AANETWORK

XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 10

Toán 10

Toán 10 Kết Nối Tri Thức

Toán 10 Chân Trời Sáng Tạo

Toán 10 Cánh Diều

Giải bài tập Toán 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Toán 10 CTST

Giải bài tập Toán 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Toán 10

Đề thi giữa HK1 môn Toán 10

Ngữ văn 10

Ngữ Văn 10 Kết Nối Tri Thức

Ngữ Văn 10 Chân Trời Sáng Tạo

Ngữ Văn 10 Cánh Diều

Soạn Văn 10 Kết Nối Tri Thức

Soạn Văn 10 Chân Trời Sáng tạo

Soạn Văn 10 Cánh Diều

Văn mẫu 10

Đề thi giữa HK1 môn Ngữ Văn 10

Tiếng Anh 10

Giải Tiếng Anh 10 Kết Nối Tri Thức

Giải Tiếng Anh 10 CTST

Giải Tiếng Anh 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 KNTT

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 CTST

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 CD

Giải Sách bài tập Tiếng Anh 10

Đề thi giữa HK1 môn Tiếng Anh 10

Vật lý 10

Vật lý 10 Kết Nối Tri Thức

Vật lý 10 Chân Trời Sáng Tạo

Vật lý 10 Cánh Diều

Giải bài tập Lý 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Lý 10 CTST

Giải bài tập Lý 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Vật Lý 10

Đề thi giữa HK1 môn Vật Lý 10

Hoá học 10

Hóa học 10 Kết Nối Tri Thức

Hóa học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Hóa học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Hóa 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Hóa 10 CTST

Giải bài tập Hóa 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Hóa 10

Đề thi giữa HK1 môn Hóa 10

Sinh học 10

Sinh học 10 Kết Nối Tri Thức

Sinh học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Sinh học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Sinh 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Sinh 10 CTST

Giải bài tập Sinh 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Sinh học 10

Đề thi giữa HK1 môn Sinh 10

Lịch sử 10

Lịch Sử 10 Kết Nối Tri Thức

Lịch Sử 10 Chân Trời Sáng Tạo

Lịch Sử 10 Cánh Diều

Giải bài tập Lịch Sử 10 KNTT

Giải bài tập Lịch Sử 10 CTST

Giải bài tập Lịch Sử 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Lịch sử 10

Đề thi giữa HK1 môn Lịch Sử 10

Địa lý 10

Địa Lý 10 Kết Nối Tri Thức

Địa Lý 10 Chân Trời Sáng Tạo

Địa Lý 10 Cánh Diều

Giải bài tập Địa Lý 10 KNTT

Giải bài tập Địa Lý 10 CTST

Giải bài tập Địa Lý 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Địa lý 10

Đề thi giữa HK1 môn Địa lý 10

GDKT & PL 10

GDKT & PL 10 Kết Nối Tri Thức

Đề thi giữa HK1 môn GDKT&PL 10

GDKT & PL 10 Chân Trời Sáng Tạo

GDKT & PL 10 Cánh Diều

Giải bài tập GDKT & PL 10 KNTT

Giải bài tập GDKT & PL 10 CTST

Giải bài tập GDKT & PL 10 CD

Trắc nghiệm GDKT & PL 10

Công nghệ 10

Công nghệ 10 Kết Nối Tri Thức

Công nghệ 10 Chân Trời Sáng Tạo

Công nghệ 10 Cánh Diều

Giải bài tập Công nghệ 10 KNTT

Giải bài tập Công nghệ 10 CTST

Giải bài tập Công nghệ 10 CD

Trắc nghiệm Công nghệ 10

Đề thi giữa HK1 môn Công nghệ 10

Tin học 10

Tin học 10 Kết Nối Tri Thức

Tin học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Tin học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Tin học 10 KNTT

Giải bài tập Tin học 10 CTST

Giải bài tập Tin học 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tin học 10

Đề thi giữa HK1 môn Tin học 10

Cộng đồng

Hỏi đáp lớp 10

Tư liệu lớp 10

Xem nhiều nhất tuần

Đề thi giữa HK1 lớp 10

Đề thi giữa HK2 lớp 10

Đề thi HK1 lớp 10

Đề thi HK2 lớp 10

Video bồi dưỡng HSG môn Toán

Toán 10 Cánh Diều Bài tập cuối chương 1

Toán 10 Chân trời sáng tạo Bài 2: Tập hợp

Toán 10 Kết nối tri thức Bài 1: Mệnh đề

Soạn bài Ra-ma buộc tội - Ngữ văn 10 Tập 1 Cánh Diều

Soạn bài Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân - Ngữ văn 10 KNTT

Soạn bài Thần Trụ Trời - Ngữ văn 10 CTST

Văn mẫu về Bình Ngô đại cáo

Văn mẫu về Chữ người tử tù

Văn mẫu về Tây Tiến

Văn mẫu về Cảm xúc mùa thu (Thu hứng)

YOMEDIA YOMEDIA ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Bỏ qua Đăng nhập ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Đồng ý ATNETWORK ON QC Bỏ qua >>