Chi Ngân Sách Năm 2020: Tồn Tại Chi Sai Chế độ, "còng Lưng" Vay Nợ ...

Ngày 15/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, biểu quyết thông qua Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.

Với 453/457 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 90,96% tổng số đại biểu Quốc hội, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.

LẬP DỰ TOÁN THU CHƯA SÁT THỰC TẾ, NỢ ĐỌNG THUẾ VẪN LỚN

Trước khi tiến hành biểu quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ và tại hội trường, ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội; Ủy ban Thường vụ Quốc hội có báo cáo tiếp thu, giải trình về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, công tác lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020 còn nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm chưa được khắc phục; kỷ luật, kỷ cương tài chính quốc gia chưa nghiêm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung đánh giá vào dự thảo Nghị quyết tại Điều 1 về các kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế nổi lên trong công tác lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020.

Đồng thời, không liệt kê các cơ quan, đơn vị vi phạm, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân vi phạm trong dự thảo Nghị quyết mà nêu tại Điều 3 dự thảo Nghị quyết: "Yêu cầu Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, kiểm điểm rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế này".

Về thu ngân sách nhà nước năm 2020, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế; chú trọng hơn trong công tác dự báo và lập dự toán thu sát khả năng thực hiện.

"Các địa phương khi lập dự toán thu tiền sử dụng đất cần bám sát kế hoạch, quy hoạch sử dụng, đấu giá quyền sử dụng đất từng thời kỳ; dự báo sự phát triển của thị trường bất động sản, khả năng đấu giá đất tại địa phương hàng năm sát thực tế", Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đề nghị.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng bổ sung Điểm a Khoản 2 và Khoản 4 Điều 3 dự thảo Nghị quyết đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế được đại biểu Quốc hội nêu về nợ đọng thuế thực tế vẫn còn rất lớn, tình trạng trốn thuế vẫn diễn ra phức tạp.

VAY HƠN 436.000 TỶ BÙ ĐẮP BỘI CHI VÀ TRẢ NỢ GỐC

Về chi ngân sách nhà nước năm 2020, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo đưa vào dự thảo Nghị quyết tại Điều 1, Điều 3 đề nghị Chính phủ cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế công tác lập kế hoạch vốn đầu tư phát triển không sát dẫn đến phải hủy bỏ vốn nước ngoài lớn; công tác giao kế hoạch vốn còn chậm, dự toán chi đầu tư phát triển phải điều chỉnh nhiều lần; quyết toán các dự án đầu tư còn chậm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo đưa vào dự thảo Nghị quyết các tồn tại, hạn chế được đại biểu Quốc hội nêu về còn nhiều hạn chế trong chi thường xuyên chưa được chấn chỉnh; còn có trường hợp chi không đúng chế độ, vượt tiêu chuẩn, định mức nhưng chưa được khắc phục tại Điều 1 và yêu cầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ kịp thời báo cáo bổ sung các nội dung đại biểu Quốc hội yêu cầu để thông tin đầy đủ đến đại biểu Quốc hội; tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc khắc phục các tồn tại, hạn chế.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, số chi chuyển nguồn 2020 lớn, có xu hướng gia tăng, chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi ngân sách nhà nước, số chi chuyển nguồn ngân sách trung ương và chi bổ sung có mục tiêu cho các địa phương lớn hơn số vay bù đắp bội chi.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo tiếp thu yêu cầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế. Theo đó, tăng cường kiểm soát, quản lý chặt chẽ các khoản chi chuyển nguồn và kết dư ngân sách địa phương.

"Trường hợp phát hiện các khoản quyết toán chi chuyển nguồn không đúng quy định hoặc đến hết thời gian chỉnh lý quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 chưa thực hiện thì xuất toán, cắt giảm, hủy bỏ, thu hồi về ngân sách nhà nước", ông Nguyễn Phú Cường nêu rõ.

Ngoài ra, có ý kiến cho rằng, trong điều kiện ngân sách phải đi vay, trả nợ lãi cao để bù đắp bội chi nhưng số dư tại các quỹ rất lớn; đề nghị báo cáo công khai Quốc hội việc huy động các khoản vốn vay và sử dụng các khoản vốn vay này.

Sau quyết toán, bội chi ngân sách 2020 trên 216.405 tỷ đồng, tương đương khoảng 9,3 tỷ USD, khoảng 3,44% GDP, không gồm kết dư ngân sách địa phương. Mức thâm hụt này thấp hơn nhiều mức Quốc hội cho phép điều chỉnh là 368.300 tỷ đồng, khoảng 5,41% GDP.

Cũng trong năm 2020, Chính phủ vay hơn 436.059 tỷ đồng (tương đương hơn 18,6 tỷ USD) để bù đắp bội chi và trả nợ gốc. Trong đó, 82% nguồn bù đắp bội chi ngân sách trung ương là vay trong nước; còn lại là vay từ nước ngoài.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo bổ sung vào dự thảo Nghị quyết giao Chính phủ rà soát, kiểm soát chặt chẽ việc huy động, quản lý các khoản vốn vay bù đắp bội chi, chi trả nợ gốc, trả nợ lãi, tạm ứng chi ngân sách nhà nước.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo công khai với Quốc hội việc huy động các khoản vốn vay và sử dụng các khoản vốn vay này bảo đảm công khai, minh bạch, sử dụng hiệu quả nguồn lực.

Nghị quyết của Quốc hội cũng nêu rõ, Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong điều kiện dịch Covid-19 bùng phát phải thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, giãn cách xã hội, thiên tai, bão lũ xảy ra nghiêm trọng ở nhiều địa phương, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng trưởng trên nhiều lĩnh vực chậm lại… nhưng tổng thu ngân sách đạt 98,2% dự toán, thu nội địa vượt 0,2% dự toán. Trong đó, tỷ trọng thu nội địa đạt 85,6% tăng so với năm trước, nợ thuế giảm 0,63%.

Bội chi ngân sách được điều hành quản lý chặt chẽ thấp hơn dự toán Quốc hội giao. Tỷ lệ nợ công đã giảm. Kỳ hạn nợ được kéo dài, chi phí huy động giảm đã góp phần cũng cố an toàn, an ninh tài chính quốc gia, giúp tạo dư địa để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, ứng phó kịp thời với dịch bệnh.