Chỉ Số đường Huyết Và Giới Hạn Bình Thường | BvNTP

1. Chỉ số đường huyết là gì?

Đường huyết ( hay glucose máu ) là nguồn năng lượng chính của cơ thể đồng thời cũng là nguồn nhiên liệu cực kỳ quan trọng và cần thiết cho các cơ quan đặc biệt hệ thần kinh và tổ chức não bộ.

Chỉ số đường huyết viết tắt là GI (glycemic index) được định nghĩa là giá trị chỉ nồng độ glucose có trong máu thường được đo bằng đơn vị là mmol/l hoặc mg/dl. Nồng độ glucose trong máu liên tục thay đổi từng ngày thậm chí từng phút đặc biệt liên quan đến chế độ ăn uống sinh hoạt hàng ngày. Lúc nào trong máu luôn có một lượng đường nhất định, nếu lượng đường trong máu thường xuyên cao sẽ dẫn tới bệnh đái tháo đường và ảnh hưởng biến chứng đến nhiều cơ quan đặc biệt là thận mạch máu vv...

Vậy làm thế nào để chúng ta xác định lượng đường trong máu là nhiều hay ít? Lúc đó, các bác sĩ sẽ sử dụng các xét nghiệm để định lượng chỉ số đường huyết. Loại chỉ số này thường được thường để đo nồng độ đường glucose trong máu của con người, đơn vị đo hay dùng đó là mmol/L, mg/dl.

Trên thực tế, chỉ số này sẽ thay đổi tùy từng giai đoạn trong ngày. Cụ thể đường huyết lúc đói, đường huyết sau khi đã ăn, đường huyết trước khi đi ngủ, HbA1C sẽ có sự khác biệt.

Chỉ số trên có khả năng phản ánh được tình trạng sức khỏe của con người, chúng là cơ sở để các y bác sĩ chẩn đoán bạn có mắc bệnh tiểu đường hay không.

2. Chỉ số đường huyết của một người bình thường

Có thể nói, bệnh đái tháo đường khá nguy hiểm, bệnh nhân phải chung sống với bệnh cả đời, ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hằng ngày. Vì thế, chúng ta nên cố gắng bảo vệ sức khỏe thật tốt, tránh nguy cơ mắc bệnh. Một trong những điều bạn nên làm đó là theo dõi chỉ số đường huyết của mình. Vậy, đối với người bình thường, chỉ số này thường dao động trong khoảng bao nhiêu?

2.1. Đường huyết trước khi đi ngủ

Theo nghiên cứu của các bác sĩ, nồng độ đường glucose trong máu của một người bình thường vào thời điểm trước đi ngủ có thể từ 110 - 150mg/dl. Con số này tương đương với khoảng 6,0 - 8,3mmol.

2.2. Đường huyết lúc đói

Theo dõi chỉ số về đường huyết quả thực rất cần thiết, đặc biệt là chỉ số trong thời điểm bạn đang đói. Dựa vào đó, người ta có thể bước đầu chẩn đoán khả năng mắc bệnh đái tháo đường của mỗi người.

Đối với người bình thường, chỉ số này thường nằm trong khoảng từ 70mg/dL - 92 mg/dL, tương đương với 3,9 mmol/L - 5mmol/L. Trong đó, các bác sĩ thường đo chỉ số đường huyết lúc đói vào thời điểm bắt đầu một ngày mới, khi chúng ta chưa ăn sáng thì sẽ chính xác nhất.

2.3. Đường huyết sau khi ăn

Chắc hẳn, rất nhiều người đang tò mò không biết sau khi ăn thì nồng độ đường trong máu của một người bình thường là bao nhiêu? Đối với người khỏe mạnh, không bị bệnh tiểu đường, chỉ số sau khi ăn 1 - 2 tiếng đồng hồ là nhỏ hơn 120mg/dL, tức là nhỏ hơn 6,6 mmol/L.

2.4. Chỉ số đường huyết an toàn đối với người bình thường như sau

• Đường huyết bất kỳ : < 140 mg/dL (7,8 mmol/l).
• Đường huyết lúc đói: < 100 mg/dL (< 5,6 mmol/l).
• Sau bữa ăn: < 140mg/dl (7,8 mmol/l).
• HbA1C: < 5,7 %.

Chỉ số HbA1c

Nhìn chung, những chỉ số vừa kể trên hầu như không có tác dụng trong việc chẩn đoán và phát hiện người mắc bệnh tiểu đường. Để theo dõi chỉ số đường huyết bác sĩ còn dựa vào chỉ số HbA1c (ít ảnh hưởng hơn bởi thời điểm).

Chỉ số này có khả năng phát hiện bệnh và được các bác sĩ đánh giá cao vì chúng đo lượng đường trong máu mà không phụ thuộc vào tình trạng cơ thể đang no hay đói. Với một người khỏe mạnh, không mắc bệnh thì con số cho ra dao động trong khoảng 5,4 - 6,2%.

Còn bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn tiền đái tháo đường hoặc đã mắc bệnh đái tháo đường khi chỉ số đường huyết HbA1c lớn hơn 7%. Ngược lại, nếu như lượng đường trong máu quá thấp thì có thể bạn đang rơi vào tình trạng hạ đường huyết. Hiện tượng này cũng rất nguy hiểm nếu như lượng đường huyết giảm đột ngột, người bệnh sẽ ngất và cần được cấp cứu khẩn trương.

3. Cách duy trì chỉ số đường huyết ổn định

Để duy trì mức độ đường huyết ổn định lành mạnh cần có chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục và duy trì một lối sống khỏe mạnh để duy trì mức đường huyết tốt. Bạn có thể tham khảo một số cách sau để giúp đường huyết ổn định hơn:

• Bổ sung thực phẩm màu xanh và đỏ tươi: Các loại thực phẩm có chứa anthocyanins có trong các thực phẩm màu xanh và đỏ tươi như: nho, dâu và quả mọng giúp kiểm soát lượng đường huyết tốt hơn

• Theo dõi đường huyết thường xuyên và đều đặn.
• Uống đều đặn thuốc hạ đường huyết hay tiêm insulin: Cần uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn, tuân thủ theo đơn thuốc, lộ trình điều trị của bác sĩ, không được tự ý thay đổi liều lượng thuốc hay thêm thuốc mới mà không có sự đồng ý của bác sĩ;
• Thực hiện chế độ ăn hợp lý, cân đối các thành phần: Thành phần dinh dưỡng hàng ngày được khuyến nghị là glucid 50- 60%, protid 15- 20%, lipid 20 – 30% tổng số calo trong ngày. Đặc biệt không được bỏ qua bữa sáng do ăn sáng giúp ổn định lượng đường huyết suốt cả ngày. Kết hợp lành mạnh protein, tinh bột và chất béo cộng với các loại trái cây hoặc các loại hạt sẽ giúp bạn duy trì một lượng đường huyết ổn định;
• Tập thể dục: Bạn nên tập thể dục thường xuyên, tối thiểu 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần, lưu ý kiểm tra đường huyết, huyết áp, tình trạng tim mạch trước khi tập. Việc đổ mồ hôi trong khi tập thể dục giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Khi duy trì một chế độ tập luyện phù hợp lâu dài, các tế bào sẽ trở nên nhạy cảm hơn với insulin.
• Uống sữa: Các sản phẩm từ sữa góp phần làm giảm đáng kể nguy cơ kháng insulin, vì các protein và enzyme trong sữa đã làm chậm sự chuyển hóa lượng đường trong thức ăn thành lượng đường trong máu. Uống sữa mỗi ngày có thể giảm được nguy cơ kháng insulin lên tới 20%.

​​​​​​​Tìm hiểu thêm: Chỉ số đường huyết của thực phẩm

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP

youtube.com/bvntp