Chiếc Giày Vàng Châu Âu – Wikipedia Tiếng Việt

Chiếc giày vàng Châu Âu
Hai chiếc giày vàng mà Eusébio giành được vào các năm 1968 và 1973.
Trao cho	Cầu thủ bóng đá ghi nhiều bàn thắng nhất trong một mùa giải
Được trao bởi	L'Équipe (1969-1991)ESM (1997-nay)
Lần đầu tiên	1968
Đương kim	Harry Kane (lần thứ 1)
Nhiều danh hiệu nhất	Lionel Messi (6 lần)
Trang chủ	European Sports Media

Chiếc giày vàng châu Âu (tiếng Anh: European Golden Shoe, tên gọi cũ là European Golden Boot) là một giải thưởng bóng đá hằng năm được trao cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất tại các trận đấu thuộc hệ thống các giải đấu hàng đầu quốc gia thuộc Liên đoàn bóng đá châu Âu trong một mùa giải. Cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất sẽ được nhận giải (các giải lớn như Anh, Đức, Tây Ban Nha... thì có hệ số lớn hơn). Thành tích của cầu thủ không bao gồm số bàn thắng ghi được trong các giải khác như cúp quốc gia, cúp liên đoàn và các cúp châu Âu, Siêu cúp châu Âu, Giải vô địch bóng đá thế giới các câu lạc bộ (trước là Cúp Liên lục địa), cũng như không tính các bàn thắng cầu thủ đó ghi được cho đội tuyển quốc gia trong mùa bóng đó. Kể từ khi được thành lập vào mùa bóng 1967-1968, danh hiệu có tên gọi ban đầu theo tiếng Pháp là Soulier d'Or, sau dịch thành Chiếc giày vàng châu Âu (Golden Shoe or Boot), nhằm trao tặng cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất tại tất cả các giải đấu châu Âu mùa bóng năm đó. Do tạp chí L'Équipe tổ chức lần đầu năm 1968, giải thường bắt đầu được trao bởi European Sports Media kể từ mùa 1995-96. Hiện tại Erling Haaland là chủ nhân của giải thưởng này sau 36 bàn thắng ghi được tại Premier League.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Từ năm 1968 đến năm 1991, danh hiệu được trao cho chân sút ghi nhiều bàn thắng nhất tại bất kì giải đấu châu Âu nào. Quy định này không phụ thuộc vào tính khắc nghiệt của giải đấu cũng như số trận mà cầu thủ đó thi đấu. Trong thời gian này Eusébio, Gerd Müller, Dudu Georgescu và Fernando Gomes là những cầu thủ 2 lần nhận được danh hiệu.[1] Sau một khiếu nại từ phía hiệp hội bóng đá Síp khi cho rằng một cầu thủ trong giải đấu của họ ghi được đến 40 bàn thắng, (mặc dù số liệu chính thức hai cầu thủ dẫn đầu ở giải đấu đó chỉ ghi được 19 bàn), L'Équipe đã ngừng trao giải từ 1991 đến 1996. Do sự chênh lệch giữa trình độ các giải đấu dẫn đến sự thiếu công bằng (giải đấu trình độ thấp hơn dễ ghi được bàn thắng hơn các giải đấu trình độ cao, như ở Romania, Síp) và cả sự nghi ngờ gian lận (như trường hợp Cămătaru của Romania), cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất mùa bóng 1990–91 là Darko Pancev của Nam Tư phải đến năm 2006 mới nhận được giải thưởng.

Kể từ mùa 1996-97, European Sports Media tiếp tục đứng ra trao danh hiệu này nhưng có bổ sung quan trọng là hệ số tính điểm đối với từng giải vô địch quốc gia, cho phép những cầu thủ ở các giải vô địch khắc nghiệt hơn giành chiến thắng ngay cả khi họ ghi ít bàn hơn một cầu thủ ở giải đấu thấp hơn. Hệ tính điểm được xác định bởi xếp hạng của giải vô địch theo hệ số UEFA, phụ thuộc vào thành tích thi đấu của các câu lạc bộ ở mỗi giải tại các giải đấu của UEFA trong năm mùa bóng. Số bàn thắng ghi được trong năm giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu theo danh sách hệ số được nhân với 2, số bàn thắng tại các giải đấu xếp hạng từ 6 đến 22 nhân với 1.5, còn số bàn thắng tại các giải đấu xếp hạng từ 22 trở xuống được nhân với 1.[2] Do đó, số bàn thắng tại các giải đấu hạng cao hơn sẽ tính nhiều điểm hơn số bàn tại các giải đấu hạng thấp hơn.[3] Và thực tế đã chứng minh cầu thủ ở những giải vô địch trình độ cao sẽ nhiều cơ hội giành Chiếc giày vàng hơn, khi từ năm 1996 đến nay, chỉ có 2 lần danh hiệu Chiếc giày vàng không thuộc về cầu thủ được nhân hệ số 2.

Danh sách nhận giải

[sửa | sửa mã nguồn]

^	Chỉ đội bóng của cầu thủ vô địch giải quốc gia mùa đó
Cầu thủ (X)	Hiển thị số lần cầu thủ đã giành danh hiệu ở thời điểm đó
Đội bóng (X)	Hiển thị số lần một cầu thủ từ đội bóng này đã giành danh hiệu ở thời điểm đó

Chủ nhân chiếc giày vàng châu Âu

Mùa bóng	Quốc tịch	Cầu thủ	Câu lạc bộ	Giải đấu	Số bàn	Điểm
Người nhận giải bởi L'Équipe
1967–68	Bồ Đào Nha	Eusébio	Benfica	Primeira Liga	&000000000000004300000043	&—
1968–69	Bulgaria	Petar Zhekov	CSKA Sofia	Parva Liga	&000000000000003600000036	&—
1969–70	Tây Đức	Gerd Müller	Bayern Munich	Bundesliga	&000000000000003800000038	&—
1970–71	Nam Tư	Josip Skoblar	Marseille	Ligue 1	&000000000000004400000044	&—
1971–72	Tây Đức	Gerd Müller (2)	Bayern Munich	Bundesliga	&000000000000004000000040	&—
1972–73	Bồ Đào Nha	Eusébio (2)	Benfica	Primeira Liga	&000000000000004000000040	&—
1973–74	Argentina	Héctor Yazalde	Sporting CP	Primeira Liga	&000000000000004600000046	&—
1974–75	Romania	Dudu Georgescu	Dinamo Bucharest	Liga I	&000000000000003300000033	&—
1975–76	Síp	Sotiris Kaiafas	Omonia Nicosia	Hạng nhất Síp	&000000000000003900000039	&—
1976–77	Romania	Dudu Georgescu (2)	Dinamo Bucharest	Liga I	&000000000000004700000047	&—
1977–78	Áo	Hans Krankl	Rapid Vienna	Bundesliga	&000000000000004100000041	&—
1978–79	Hà Lan	Kees Kist	AZ Alkmaar	Eredivisie	&000000000000003400000034	&—
1979–80	Bỉ	Erwin Vandenbergh	Lierse	Hạng nhất Bỉ	&000000000000003900000039	&—
1980–81	Bulgaria	Georgi Slavkov	Botev Plovdiv	Parva Liga	&000000000000003100000031	&—
1981–82	Hà Lan	Wim Kieft	Ajax	Eredivisie	&000000000000003200000032	&—
1982–83	Bồ Đào Nha	Fernando Gomes	Porto	Primeira Liga	&000000000000003600000036	&—
1983–84	Wales	Ian Rush	Liverpool	Hạng nhất Anh	&000000000000003200000032	&—
1984–85	Bồ Đào Nha	Fernando Gomes (2)	Porto	Primeira Liga	&000000000000003900000039	&—
1985–86	Hà Lan	Marco van Basten	Ajax	Eredivisie	&000000000000003700000037	&—
1986–87*	Áo	Toni Polster[a]	FK Austria Wien	Bundesliga	&000000000000004900000049	&—
1987–88	Thổ Nhĩ Kỳ	Tanju Çolak	Galatasaray	Süper Lig	&000000000000003900000039	&—
1988–89	Romania	Dorin Mateuţ	Dinamo Bucharest	Liga I	&000000000000004300000043	&—
1989–90	México	Hugo Sánchez	Real Madrid	La Liga	&000000000000003800000038	&—
	Bulgaria	Hristo Stoichkov	CSKA Sofia	A PFG
1990–91[b]	Nam Tư	Darko Pančev	Red Star	Hạng nhất Nam Tư	&—
Người nhận giải không được trao
1991–92	Scotland	Ally McCoist	Rangers	Ngoại hạng Scotland	&000000000000003400000034	&—
1992–93	Scotland	Ally McCoist (2)	Rangers	Ngoại hạng Scotland	&000000000000003400000034	&—
1993–94	Wales	David Taylor	Porthmadog	Vô địch xứ Wales	&000000000000004300000043	&—
1994–95	Armenia	Arsen Avetisyan	Homenetmen	Ngoại hạng Armenia	&000000000000003900000039	&—
1995–96	Georgia	Zviad Endeladze	Margveti	Umaglesi Liga	&000000000000004000000040	&—
Người nhận giải bởi European Sports Media
1996–97	Brasil	Ronaldo	Barcelona	La Liga	&000000000000003400000034	&000000000000006800000068
1997–98	Hy Lạp	Nikos Machlas	Vitesse	Eredivisie	&000000000000003400000034	&000000000000006800000068
1998–99	Brasil	Mário Jardel	Porto	Primeira Liga	&000000000000003600000036	&000000000000007200000072
1999–2000	Anh	Kevin Phillips	Sunderland	Ngoại hạng Anh	&000000000000003000000030	&000000000000006000000060
2000–01	Thụy Điển	Henrik Larsson (2)	Celtic	Ngoại hạng Scotland	&000000000000003500000035	&000000000000005250000052,5
2001–02	Brasil	Mário Jardel (2)	Sporting CP	Primeira Liga	&000000000000004200000042	&000000000000008400000084
2002–03	Hà Lan	Roy Makaay	Deportivo La Coruña	La Liga	&000000000000002900000029	&000000000000005800000058
2003–04	Pháp	Thierry Henry	Arsenal	Ngoại hạng Anh	&000000000000003000000030	&000000000000006000000060
2004–05	Pháp	Thierry Henry (2)	Arsenal	Ngoại hạng Anh	&000000000000002500000025	&000000000000005000000050
	Uruguay	Diego Forlán (2)	Villarreal	La Liga
2005–06	Ý	Luca Toni	Fiorentina	Serie A	&000000000000003100000031	&000000000000006200000062
2006–07	Ý	Francesco Totti	Roma	Serie A	&000000000000002600000026	&000000000000005200000052
2007–08	Bồ Đào Nha	Cristiano Ronaldo	Manchester United	Ngoại hạng Anh	&000000000000003100000031	&000000000000006200000062
2008–09	Uruguay	Diego Forlán	Atlético Madrid	La Liga	&000000000000003200000032	&000000000000006400000064
2009–10	Argentina	Lionel Messi	Barcelona	La Liga	&000000000000003400000034	&000000000000006800000068
2010–11	Bồ Đào Nha	Cristiano Ronaldo (2)	Real Madrid	La Liga	&000000000000004000000040	&000000000000008000000080
2011–12	Argentina	Lionel Messi (2)	Barcelona	La Liga	&000000000000005000000050	&0000000000000100000000100
2012–13	Argentina	Lionel Messi (3)	Barcelona	La Liga	&000000000000004600000046	&000000000000009200000092
2013–14	Uruguay	Luis Suárez	Liverpool	Ngoại hạng Anh	&000000000000003100000031	&000000000000006200000062
	Bồ Đào Nha	Cristiano Ronaldo (3)	Real Madrid	La Liga
2014–15	Bồ Đào Nha	Cristiano Ronaldo (4)	Real Madrid	La Liga	&000000000000004800000048	&000000000000009600000096
2015–16	Uruguay	Luis Suárez (2)	Barcelona	La Liga	&000000000000004000000040	&000000000000008000000080
2016–17	Argentina	Lionel Messi (4)	Barcelona	La Liga	&000000000000003700000037	&000000000000007400000074
2017–18	Argentina	Lionel Messi (5)	Barcelona	La Liga	&000000000000003400000034	&000000000000006800000068
2018–19	Argentina	Lionel Messi (6)	Barcelona	La Liga	36	72
2019–20	Ý	Ciro Immobile	S.S. Lazio	Serie A	&000000000000003600000036	&000000000000007200000072
2020–21	Ba Lan	Robert Lewandowski	Bayern Munchen	Bundesliga	41	82
2021–22	Ba Lan	Robert Lewandowski (2)	Bayern Munchen	Bundesliga	35	70
2022–23	Na Uy	Erling Haaland	Manchester City	Ngoại hạng Anh	36	72
2023–24	Anh	Harry Kane	Bayern Munchen	Bundesliga	36	72

Chú giải

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Chủ nhân giải thưởng ban đầu trong mùa 1986–87 là Rodion Cămătaru (với 44 bàn) đã bị tước danh hiệu sau đó và trao lại cho Polster năm 1990. Mặc dù vậy Camataru vẫn được phép giữ bản sao chiếc giày vàng.[4]
2. ^ Darko Pančev chỉ được nhận giải thưởng cho mùa 1990–91 vào năm 2006, sau một khiếu nại từ Síp nói rằng một cầu thủ trong giải đấu của họ ghi được 40 bàn (mặc dù số liệu chính thức hai cầu thủ dẫn đầu ở giải đấu là Suad Beširević và Panayiotis Xiourouppas chỉ ghi được 19 bàn). Cũng bởi bê bối này mà tạp chí France Football đã làm danh hiệu trở thành không chính thức.[4]

Thống kê

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhận nhiều giải nhất

[sửa | sửa mã nguồn]

Lionel Messi là cầu thủ duy nhất sở hữu 6 chiếc giày vàng châu Âu. Cristiano Ronaldo là cầu thủ đầu tiên nhận giải ba phẩy năm lần, một lần với Manchester United và ba lần với Real Madrid. Lionel Messi của Barcelona là cầu thủ đầu tiên nhận giải này 3 lần, 5 lần và 6 lần, hiện tại là cầu thủ duy nhất giành giải này 5 lần và 6 lần, cũng là cầu thủ duy nhất giành 3 chiếc giày vàng liên tiếp từ năm 2017 đến 2019, đồng thời giữ kỷ lục hiện tại với 50 bàn thắng ghi được trong mùa 2011-12. Gerd Müller của Bayern Munich là cầu thủ đầu tiên thắng giải hai lần (1969–70 và 1971–72). Bốn cầu thủ Ally McCoist (1991–92, 1992–93). Diego Forlán (Villarreal, Atlético Madrid), Luis Suárez (Liverpool F.C., FC Barcelona), Mário Jardel (Porto, Sporting CP) và Cristiano Ronaldo là những cầu thủ sở hữu giày vàng với hai đội bóng khác nhau. Cristiano Ronaldo và Luis Suárez là hai cầu thủ duy nhất đoạt giày vàng ở hai giải vô địch quốc gia khác nhau (Premier League và La Liga). Lionel Messi nhận tất cả sáu giày vàng, trong 6 chiếc đó Messi không phải chia sẻ chung danh hiệu với cầu thủ nào cả.

Chủ nhân nhiều chiếc giày vàng châu Âu nhất

Cầu thủ	Số lần	Mùa
Lionel Messi	6	2009–10. 2011–12, 2012–13, 2016–17, 2017–18, 2018–19
Cristiano Ronaldo	&00000000000000040000004	2007–08, 2010–11, 2013–14 (chia sẻ), 2014–15
Eusébio	&00000000000000020000002	1967–68, 1972–73
Gerd Müller	&00000000000000020000002	1969–70, 1971–72
Dudu Georgescu	&00000000000000020000002	1974–75, 1976–77
Fernando Gomes	&00000000000000020000002	1982–83, 1984–85
Ally McCoist	&00000000000000020000002	1991–92, 1992–93
Mário Jardel	&00000000000000020000002	1998–99, 2001–02
Thierry Henry	&00000000000000020000002	2003–04, 2004–05 (chia sẻ)
Diego Forlán	&00000000000000020000002	2004–05 (chia sẻ), 2008–09
Luis Suárez	&00000000000000020000002	2013–14 (chia sẻ), 2015–16
Robert Lewandowski	&00000000000000020000002	2020–21, 2021–22

Người nhận giải theo đội bóng

[sửa | sửa mã nguồn] Chủ nhân chiếc giày vàng châu Âu theo câu lạc bộ

Đội bóng	Tổng cộng	Cầu thủ
Barcelona	8	3
Real Madrid	5	2
Bayern Munich	3	2
Dinamo București	3	2
Porto	3	2
CSKA Sofia	2	2
Liverpool	2	2
Ajax	2	2
Sporting CP	2	2
Arsenal	2	1
Benfica	2	1
Rangers	2	1
Homenetmen	1	1
Austria Wien	1	1
Rapid Wien	1	1
Lierse	1	1
Botev Plovdiv	1	1
Omonia Nicosia	1	1
Manchester City	1	1
Manchester United	1	1
Sunderland	1	1
Marseille	1	1
Zestafoni	1	1
Fiorentina	1	1
Roma	1	1
AZ	1	1
Vitesse	1	1
Celtic	1	1
Atlético Madrid	1	1
Deportivo La Coruña	1	1
Villarreal	1	1
Galatasaray	1	1
Porthmadog	1	1
Crvena Zvezda	1	1

Người nhận giải theo quốc tịch

[sửa | sửa mã nguồn] Chủ nhân chiếc giày vàng châu Âu theo quốc tịch

Quốc tịch	Tổng cộng	Cầu thủ
Bồ Đào Nha	8	3
Argentina	7	2
Hà Lan	4	4
Uruguay	4	2
Bulgaria	3	3
Ý	3	3
România	3	2
Brasil	3	2
Áo	2	2
Wales	2	2
Nam Tư	2	2
Anh	2	2
Ba Lan	2	1
Pháp	2	1
Tây Đức	2	1
Scotland	2	1
Armenia	1	1
Bỉ	1	1
Síp	1	1
Gruzia	1	1
Hy Lạp	1	1
México	1	1
Thụy Điển	1	1
Thổ Nhĩ Kỳ	1	1
Na Uy	1	1

Người nhận giải theo giải đấu

[sửa | sửa mã nguồn] Chủ nhân chiếc giày vàng châu Âu theo giải đấu

Giải đấu	Tổng cộng	Cầu thủ
La Liga	15	7
Primeira Liga	7	4
Ngoại hạng Anh	6	5
Eredivisie	4	4
Parva Liga	3	3
Serie A	3	3
Bundesliga	3	2
Liga I	3	2
Bundesliga Áo	2	2
Vô địch Scotland	2	1
Ligue 1	1	1
Hạng nhất Anh	1	1
Division A	1	1
Süper Lig	1	1
Ngoại hạng Scotland	1	1
Hạng nhất Nam Tư	1	1
Ngoại hạng xứ Wales	1	1
Ngoại hạng Armenia	1	1
Umaglesi Liga	1	1
Hạng nhất Síp	1	1

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn] Tra cứu chung

• Arotaritei, Sorin; Di Maggio, Roberto; Stokkermans, Karel (ngày 29 tháng 2 năm 2012). “Golden Boot ("Soulier d'Or") Awards”. Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2017.

Cụ thể

1. ^ “Golden Boot: The Quotients Decide It All”. soccerphile.com. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2017.
2. ^ “European Golden Shoe”. European Sports Magazine. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2017.
3. ^ “Who will win the European Golden Shoe”. FIFA. ngày 13 tháng 3 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2017.
4. ^ a b “Golden Boot ("Soulier d'Or") Awards”. Rsssf.com. Truy cập 30 tháng 3 năm 2019.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Quả bóng vàng châu Âu

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chiếc giày vàng châu Âu.

• Website chính thức tại tạp chí Thể thao châu Âu
• Chiếc giày vàng châu Âu tại WorldSoccer.com

x t s Chiếc giày vàng Châu Âu
Giải thưởng của L'Équipe	1967–68: Eusébio 1968–69: Zhekov 1969–70: Müller 1970–71: Skoblar 1971–72: Müller 1972–73: Eusébio 1973–74: Yazalde 1974–75: Georgescu 1975–76: Kaiafas 1976–77: Georgescu 1977–78: Krankl 1978–79: Kist 1979–80: Vandenbergh 1980–81: Slavkov 1981–82: Kieft 1982–83: Gomes 1983–84: Rush 1984–85: Gomes 1985–86: Van Basten 1986–87: Cămătaru & Polster 1987–88: Çolak 1988–89: Mateuț 1989–90: Sánchez & Stoichkov 1990–91: Pančev
Không chính thức	1991–92: McCoist 1992–93: McCoist 1993–94: Taylor 1994–95: Avetisyan 1995–96: Endeladze
Giải thưởng của ESM	1996–97: Ronaldo 1997–98: Machlas 1998–99: Jardel 1999–2000: Phillips 2000–01: Larsson 2001–02: Jardel 2002–03: Makaay 2003–04: Henry 2004–05: Henry & Forlán 2005–06: Toni 2006–07: Totti 2007–08: C. Ronaldo 2008–09: Forlán 2009–10: Messi 2010–11: C. Ronaldo 2011–12: Messi 2012–13: Messi 2013–14: C. Ronaldo & Suárez 2014–15: C. Ronaldo 2015–16: Suárez 2016–17: Messi 2017–18: Messi 2018–19: Messi 2019–20: Immobile 2020–21: Lewandowski 2021–22: Lewandowski

"Chiếc giày vàng châu Âu" là một danh sách chọn lọc của Wikipedia tiếng Việt.Mời bạn xem phiên bản đã được bình chọn vào ngày 6 tháng 7 năm 2017 và so sánh sự khác biệt với phiên bản hiện tại.