Chiếm Dụng Vốn Là Gì? Những điều Căn Bản Về Vốn ... - MISA SME

4. Cách xác định chiếm dụng vốn của doanh nghiệp

Để xác định chính xác doanh nghiệp có đang chiếm dụng vốn hay không, cần phân tích hai chỉ tiêu quan trọng là tài sản thanh toán và nguồn vốn thanh toán, dựa trên số liệu từ bảng cân đối kế toán.

• Tài sản thanh toán: Đây là các khoản phải thu mà doanh nghiệp chưa thu được tiền nhưng cũng không phát sinh lãi suất trong thời gian chờ thanh toán, phản ánh phần vốn mà doanh nghiệp đang bị chiếm dụng từ khách hàng, Nhà nước hoặc đối tác. Các khoản phổ biến bao gồm:
  • Phải thu khách hàng (ngắn hạn, dài hạn, phải thu khác)
  • Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ
  • Thuế và các khoản phải thu từ Nhà nước
  • Thuế thu nhập doanh nghiệp hoàn lại
  • Phải thu từ giao dịch mua bán lại trái phiếu
  • Các khoản phải thu dài hạn khác
  • Các khoản phải thu kinh doanh khác
• Nguồn vốn thanh toán: Là các khoản phải trả mà doanh nghiệp đang được “tạm thời giữ lại” để sử dụng trong sản xuất kinh doanh, chưa đến hạn thanh toán và không chịu chi phí tài chính. Đây chính là phần vốn doanh nghiệp đang chiếm dụng từ đối tác, người lao động hoặc Nhà nước. Các khoản điển hình gồm:
  • Phải trả người bán (ngắn hạn, dài hạn)
  • Phải trả người lao động
  • Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (chưa đến hạn)
  • Tiền ứng trước của khách hàng
  • Các khoản phải trả khác không lãi suất

Sau khi xác định được hai nhóm chỉ tiêu trên, có thể áp dụng công thức:

Kết quả:

• Nếu > 0: Doanh nghiệp đang chiếm dụng vốn.
• Nếu < 0: Doanh nghiệp đang bị chiếm dụng vốn.

Kết luận

Chiếm dụng vốn là một công cụ tài chính mang tính hai mặt: vừa giúp doanh nghiệp cải thiện dòng tiền trong ngắn hạn, vừa tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu sử dụng thiếu kiểm soát. Việc nắm rõ bản chất, các hình thức chiếm dụng và cách xác định đúng tình trạng tài chính là điều cần thiết để ra quyết định hợp lý, tránh sai sót và vi phạm nghĩa vụ thanh toán.

Để quản lý hiệu quả vốn chiếm dụng, doanh nghiệp nên đầu tư vào hệ thống kế toán hiện đại giúp theo dõi công nợ chính xác, kiểm soát thời hạn thanh toán, cảnh báo rủi ro sớm.