Chó Pug – Wikipedia Tiếng Việt

Chó Pug

Hai chú chó Pug, một màu nâu vàng và một màu đen.
Tên khác	Chinese pugDutch bulldogDutch mastiffMini mastiffMopsCarlin
Nguồn gốc	Trung Quốc[1]
Đặc điểm Nặng 6 - 8 kg Cao 25 - 40 cm Bộ lông Mềm, mịn, ngắn và bóng Màu Trắng, Nâu vàng, đen,... Tuổi thọ 14-15 năm
Phân loại & tiêu chuẩn AKC Toy tiêu chuẩn ANKC Group 1 (Toys) tiêu chuẩn CKC Group 5 (Toys) tiêu chuẩn KC (UK) Toy tiêu chuẩn NZKC Toy tiêu chuẩn UKC Companion breeds tiêu chuẩn

Pug, hay thường được gọi là chó mặt xệ, là giống chó thuộc nhóm chó cảnh có nguồn gốc từ Trung Quốc, chúng có một khuôn mặt nhăn, mõm ngắn, và đuôi xoăn. Giống chó này có bộ lông mịn, bóng, có nhiều màu sắc nhưng phổ biến nhất là màu đen và nâu vàng. Cơ thể của Pug nhỏ gọn hình vuông với các cơ bắp rất phát triển.

Pug được đưa từ Trung Quốc đến châu Âu vào thế kỷ thứ XVI và trở nên phổ biến ở Tây Âu nhờ nhà Orange-Nassau của Hà Lan và nhà Stuart.[2] Tại Vương quốc Anh, vào thế kỷ thứ XIX, Victoria của Anh có một niềm đam mê vô cùng to lớn đối với loài chó Pug và bà đã lan truyền nó đến các thành viên khác trong Hoàng tộc.

Pug là một giống chó rất thân thiện và hiền lành.[3] Nó giữ vững sự phổ biến cho đến thế kỷ thứ XXI, với nhiều người nổi tiếng sở hữu giống chó này. Một chú chó Pug đã đoạt giải Nhất sự kiện World Dog Show năm 2004.[4]

Nguồn gốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Pug nguồn gốc từ châu Á khoảng 400 trước Công nguyên. Tuy vậy hiện nay nguồn gốc của Pug vẫn còn là vấn đề tranh cãi. Một số chuyên gia cho rằng Pug có gốc từ vùng Viễn Đông được du nhập bởi các nhà lái buôn Hà Lan. Họ cũng cho rằng có thể đây là một nhánh của giống chó Bắc Kinh lông ngắn. Tuy vậy có ý kiến khác cho rằng Pug là kết quả của việc lai tạo giống chó Bulldog bé.

Từ thế kỷ XVI, Pug trở thành loài chó cảnh yêu thích và thời thượng nhất trong các triều đình châu Âu, đạt đến đỉnh cao vào thời kỳ Victoria. Pug là loài chó yêu thích trong các đền chùa tại Tây Tạng, sau đó chúng được nhập vào Nhật Bản. Tiếp tục cuộc chu du đến châu Âu, loài chó này nhanh chóng trở thành vật nuôi trong hoàng gia của nhiều quốc gia và thậm chí đã trở thành loại chó chính thức của Hoàng gia Hà Lan. Chính chú chó Pug nhỏ bé đã cứu mạng hoàng tử William khi đánh động cho chủ biết về cuộc tấn công vào năm 1572. Khi người Anh xâm chiếm hoàng cung tại Bắc Kinh, họ tìm thấy ở đây một số chó Pug và chó Bắc Kinh và mang chúng trở về Anh quốc. Liên đoàn chó Mỹ đã chính thức công nhận loại chó Pug vào năm 2021.

Đặc điểm

[sửa | sửa mã nguồn]

Chó Pug có thân hình chắc lẳn, gọn gàng, Cơ thể của loài chó này được coi là cân đối nếu chiều cao tính đến vai gần tương đương với chiều dài từ vai đến hết mông. Chó chuẩn có hình dáng giống quả lê, phần vai rông hơn phần hông. Bộ lông ngắn, mềm mại, dễ chải có màu nâu, trắng, vện và trộn lẫn giữa chúng. Da chúng mềm mại, tạo cảm giác dễ chịu khi vuốt ve. Chúng có đôi mắt tròn lồi màu sẫm và hàm dưới hơi trề ra rất ngộ. Đuôi thẳng hoặc xoắn. Chăm sóc thích hợp của các nếp nhăn là quan trọng nhất.

Điều kiện sống

[sửa | sửa mã nguồn]

Rất thích hợp cho các căn hộ có diện tích vừa phải. Tuy vậy lý tưởng nhất đối với Pug khi có không gian để chạy nhảy. Thích nghi kém với thời tiết nóng và lạnh, vì vậy lúc đó tốt nhất là nên giữ chúng ở trong nhà, nơi có nhiệt độ thích hợp.

Sức khỏe và chăm sóc

[sửa | sửa mã nguồn]

Do Pug có một cái mũi ngắn và thiếu phần xương trên mắt nên chúng rất dễ bị tổn thương mắt, gặp các vấn đề về mắt như lồi mắt, xước giác mạc, quặp mí. Đường thở của chúng cũng rất hẹp, gây khó thở hoặc không điều hòa được thân nhiệt thông qua sự bay hơi ở lưỡi. Thân nhiệt bình thường của Pug rơi vào khoảng từ 101 °F (38 °C) đến 102 °F (39 °C). Nếu thân nhiệt của nó vượt quá 105 °F (41 °C), nhu cầu oxy sẽ tăng cao và cần phải hạ thân nhiệt ngay lập tức. Nếu thân nhiệt chạm ngưỡng 108 °F (42 °C) sẽ xảy ra tổn thương nội tạng.[5] Tình trạng thở khó khăn của Pug có thể tiến triển nặng hơn nếu nó bị stress khi được vận chuyển bằng đường hàng không, vì nó bị giữ trong không gian chật và nhiệt độ cao. Do gây ra cái chết của nhiều chú chó Pug và các loài sọ ngắn khác, nhiều hãng hàng không đã cấm vận chuyển hàng và ban hành luật hạn chế theo mùa.[6][7]

Những con chó Pug không vận động nhiều sẽ dễ dẫn đến béo phì, cho dù có thể phòng tránh nhờ tập thể dục thường xuyên và chế độ ăn hợp lý.[8] Vòng đời của Pug trung bình khoảng 11 năm, khá tương đồng với các giống chó khác cùng kích cỡ.[9]

Pug có thể bị một loạt các vấn đề sức khỏe, bao gồm cả béo phì, quá nhiệt và một số rối loạn di truyền. Hai điều kiện trong viêm não màng não hoại tử đặc biệt, đó là tình trạng viêm ảnh hưởng đến não và màng của nó, và hemivertebrae, có thể dẫn đến tê liệt. Chăm sóc phải thực hiện làm sạch tai và nếp gấp da trên khuôn mặt của những chú chó này. Đòi hỏi rất ít cho việc chăm sóc bộ lông. Chỉ cần chải lông đều đặn là đủ. Chỉ tắm cho chúng khi cần thiết. Sau khi tắm xong, cần lau khô và sấy ấm cho chúng ngay để tránh bị cảm lạnh. Vệt nước mắt trên mặt có thể lau cho chúng thường xuyên. Pug là loại chó rụng lông theo mùa, tương đối nhiều nhưng cũng không quá lo vì lông của loài này ngắn và không xù. Loài Pug có thể sống từ 12 đến 15 năm.

Các bức họa lịch sử về loài Pug

[sửa | sửa mã nguồn]

• Hai đứa trẻ của Marquis de Béthune với một chú chó Pug 1761
• Một con Pug đực 1802
• Bức họa chân dung của Sylvie de la Rue khoảng năm 1810
• Young Lady in a Boat với một con Pug vẽ bởi James Tissot 1870
• Bức chạm trổ của hai chú chó Pug "Punch và Tetty" trong cuốn sách năm 1895 "The Dog in Health and Disease"
• Pug năm 1915
• Ảnh một chú chó Pug, được chụp khoảng năm 1900. Chú ý tới cái đầu nhỏ và chi dài.
• A Pug bởi Carl Reichert (1836-1918)
• Bức họa chân dung Henriette Marie của Brandenburg-Schwedt với một con Pug 1747

x t s Chó
Tập tính	Sủa Giao tiếp Trí thông minh Chó và chủ
Sức khỏe	Chó dại Bọ chét chó Lão hóa Tiêm chủng
Nòi chó	Chó hoang Chó săn Chó cảnh Chó xù Chó nghiệp vụ Chó cảnh vệ Chó chăn cừu Chó kéo xe Chó cứu hộ
Giống chó	Béc-giê Collie Dachshund Chó đốm Chó Pug Dobermann Pit bull Husky Ngao Tạng Greyhound Rampur Whippet Sloughi Azawakh Borzoi Chó cỏ Chihuahua Chó Nhật Chó Bắc Kinh Chó Pungsan Golden Retriever Great Dane Chó Phú Quốc Chó Bắc Hà
Hoạt động	Cảnh khuyển
Với người	Trong văn hóa Đua chó Chọi chó Trộm chó Thịt chó Chó cắn

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ “American Kennel Club - Pug History”. AKC.org. American Kennel Club. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2006.
2. ^ Farr, Kendall; Montague, Sarah (1999). Pugs in Public. New York: Stewart, Tabori & Chang, a division of U.S. Media Holdings. ISBN 1-55670-939-0.
3. ^ Morn, September (2010). Our Best Friends: The Pug. Pittsburgh: ElDorado Ink. tr. 11, 14-15. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2015.
4. ^ “Interview with Ann Joe Sampaio, owner of Double D Cinoblu's Masterpiece”. World Dog Show 2015. ngày 27 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2016.
5. ^ “Keeping your Pug cool during the dog days of summer”. OwnedByPugs.com. ngày 18 tháng 7 năm 2005. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2009.
6. ^ “Air Travel and Short-Nosed Dogs FAQ”. American Veterinary Medical Association. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2014.
7. ^ Haughney, Christine (ngày 26 tháng 10 năm 2011). “Banned by Many Airlines, These Bulldogs Fly Private”. The New York Times. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2014.
8. ^ “Obesity in Pugs”. PugInformation.org. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2009.
9. ^ “2004 KC/BSAVA Purebred Dog Health Survey” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 7 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2010.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

• Dữ liệu liên quan tới Chó Pug tại Wikispecies