Chơi Nhạc Rock Nên Dùng Loại đàn Gì?. | Vatgia Hỏi & Đáp

Giải trí > Âm nhạc, điện ảnh > Nhạc Rock

Chơi nhạc rock nên dùng loại đàn gì?. E muốn mua một cây đàn để chơi rock nhưng chưa bit chọn loại đàn gì? ai bit thì giúp e với Chita Trả lời 14 năm trước Phàm làm bất cứ một nghề gì cũng phải có đồ nghề, chơi rock cũng vậy.Đối với các nhóm rock ,đồ nghề của họ là những nhạc cụ (musical instruments) mà tiêu biểu nhất là ba món :guitar, bass và dàn trống (drum kit). Đó là điều tất nhiên,ai cũng biết nhưng, biết kĩ về từng loại nhạc cụ đã tạo nên cái thần cho nhạc rock thì chưa chắc ai cũng hiểu rõ,kể cả các rock fan. Hôm nay chúng ta sẽ "nghiên cứu, soi mói" từng món một để hiểu rõ hơn về những nhạc cụ của nhạc rock. a/ Guitar, đơn giản mà phức tạp Đã trở thành một thói quen, hễ khi nói đến một nhóm rock, nguời đầu tiên được quan tâm nhiều nhất là tay guitarist,linh hồn của cả ban nhạc. Guitar trong nhạc rock đóng vai trò quan trọng như thế nào, có lẽ đã có nhiều ý kiến , và thực tế là 99,9% các ca khúc rock đều được xây dựng trên nền của cây guitar. Tớ không đi sâu vào lich sử phát triển của cây guitar mà chủ yếu phân tích cấu tạo của nó và những phụ tùng được sử dụng để tạo nên hiệu quả đặc biệt cho cây guitar. Hiện nay có hai loại guitar được sử dụng nhiều nhất trong dàn nhạc nhẹ nói chung và nhạc rock nói riêng là guitar gỗ (acoustic guitar) và guitar điện (electric guitar). Dù là điện hay gỗ thì một cây guitar luôn bao gồm ba phần chính: đầu (machine head), cần (neck) và thân (body). Đầu và cần của guitar gỗ và điện tương đối giống nhau. Đầu (machine head) có bộ khoá (clef) để căng chỉnh (tune) dây đàn . Các khoá có thể nằm cùng một phía hoặc nằm đối xứng nhau hai bên đầu đàn,mỗi khoá tương ứng với một dây (string). Cần đàn (neck) được làm bằng gỗ,thường là gỗ thích (maple), gụ (mahogany) hoặc hồng (rosewood).Mặt trước của cần đàn nơi tiếp xúc với ngón tay được gọi là fingerboard và chia thành 20-24 ngăn (frets) đối với guitar gỗ hoặc 26-28 ngăn đối với guitar điện. Các frets có khuynh hướng nhỏ dần theo chiều từ đầu đàn đến thân đàn. Điểm khác biệt quan trọng nhất giữa đàn điện và đàn gỗ là phần thân đàn (body). Guitar gỗ có thân rỗng (hollow body) bằng gỗ.Mặt trước của thân đàn được gọi là sound board, trên soundboard có khoét lỗ cộng âm (sound hole) và con ngựa (bridge) để cố địn dây đàn. Về phần dây, guitar thông thường gồm 6 dây thép (six steel strings) được đánh dấu từ 1 tới 6 theo thứ tự tăng dần của độ rung (vibration). Thứ tự sắp xếp các dây đàn từ 1-6 như sau: E (high)-B-G-D-A-E (low). Guitar điện có thân đàn đặc (solid body) và phẳng (flat). Vì không có thân đàn rỗng, guitar điện được khuếch âm bằng những bộ phận cảm ứng từ (pick-ups) nối với các cuộn cảm ứng (coils) quấn quanh các lõi (bobbin) đặt chìm trong thân đàn. Dân chơi guitar ở VN hay gọi lầm cái pick-up là bobbin,thật ra bobbin là phần chìm bên trong chứ không phải phần lộ ra ngoài,Mỗi cây guitar điện có thể có từ một đến 3 pick-ups. Trên thân đàn còn có 2 núm điều chỉnh âm lượng (volume) và âm sắc (tone) và lỗ để cắm dây dẫn (jack) đến ampli (ampliifier). So với đàn gỗ, dây đàn điện có khuynh hướng mỏng và dẻo hơn. Đối với dân chơi jazz,blues, cây đàn Gibson Les Paul là cây đàn được ưa chuộng với hai pick-ups kép ( double-coiled pick-ups) tạo ra âm sắc trầm ấm(humbuckle tone),phù hợp với cái hồn của nhạc blues.Còn đối với các rocker, cây guitar điện hiệu Fender Stratocaster luôn là nhãn hiệu được yêu thích nhất. Bí quyết của cây guitar này nằm ở chỗ 3 pick-ups đơn (Single-coiled pic-kups) tạo nên âm sắc sắc lạnh đặc trưng.Nếu quan sát kĩ một cây FS, ta sẽ thấy pick-ups thứ ba được gắn hơi nghiêng chứ không song song với hai pick-ups còn lại .Chính điều này tạo nên bí quyết về mặt âm thanh của cây đàn Fender . Một cải tiến nữa của cây FS đó là cần nhúng (tremolo bar) rất đặc trưng mà cây Gibson không có. Bên cạnh Gibson Les Paul và Fender Stratocaster lẫy lừng danh tiếng, các kiểu Fender Telecaster, Rickenbacker,Epiphone Jumbo và Hoffman Flying-V cũng là các kiểu guitar điện khá được ưa chuộng. * Phụ tùng cho cây guitar: "Chơi" guitar cũng giống như "chơi" xe, nhất là guitar điện,cần phải có "đồ phụ tùng" (gears) cho cây guitar. Đồ phụ tùng bao gồm: bao đựng đàn (Guitar sac/case), giá đỡ (stand),dây đeo (strap), miếng khảy (picks), thanh chặn dây (capo), ống trượt (slide),đồ lên dây (tuning gears).Đối với guitar điện, để tạo âm sắc đặc trưng khi chơi solo,bộ phận biến âm (distortion) và bộ phận khuếch âm (amplifier) là không thể thiếu. a/ bao đựng và giá đỡ: Đây là những phụ tung để bảo quản (maintaining) chứ không phải là phụ tùng hỗ trợ kĩ thuật (technical gears).Các bộ phận chính của guitar chủ yếu làm bằng gỗ nên rất dễ bị hư gãy khi vận chuyển,chính vì vậy bao đàn được chế tạo để bảo vệ cây đàn yêu quí khỏi bị hư hại hoặc bị bụi bám. Tuỳ theo độ dày của thùng đàn mà bao đàn có độ dày thích ứng. Có hai loại bao đàn,cứng (hard-shell) và mềm (soft-shell).Ở nước ngoài,nguời ta thích sử dụng loại hard-shell hơn vì lí do vận chuyển và thời tiết, trong khi ở VN, dân chơi đàn thường chuộng loại bao da mềm,dễ đeo sau lưng khi lái xe. Các bao đàn thường có thêm một túi nhỏ (pocket) để đựng dây đàn,miếng khảy và các thứ linh tinh khác. Để bảo quản cây guitar ở những nơi cố định(ở nhà, trong phòng thu...),nguời ta thường dùng giá đỡ (stand) làm bằng nhôm,có bọc nhựa nơi tiếp xúc với cổ và đáy đàn. b/Dây đeo: Ngồi chơi guitar thì không nói làm gì,chứ như các tay guitarist vừa solo vừa "làm trò" trên sân khấu thì sao? Lúc này dây đeo (strap) là người trợ thủ đắc lực giúp các tay guitar có thể đàn trong tư thế đứng hoặc di chuyển. Thường thì cây guitar điện nào cũng có sẳn hai cái mấu (nail) để mắc dây đàn,còn guitar thùng thì muốn có phải khoan lỗ để bắc vào. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của những tay chơi đàn thùng,không nên khoan lỗ ở phần cần đàn,nhất là đối với các loại cần đàn bằng gỗ tạp ở VN,nếu khoan lỗ thì sẽ dễ bị vênh cần hoặc nứt cần.Cách tốt nhất là chỉ khoan lỗ bắt ốc phần đáy, còn [hần trên dùng một sợi dây nhỏ buộc vào con ngựa phía trên. Các sợi dây đeo đàn có nhiều mẫu hoa văn phong phú đa dạng.Cách chọn một sợi dây đeo cũng thể hiện trình độ thẩm mĩ của tay guitarist. Phụ tùng cho cây guitar (tt) c/Miếng khảy (pick) Lại là một sai lầm "đáng yêu" của dân chơi guitar khi gọi cái miếng khảy này là "phím" mặc dù nếu so với các phím của một cây piano thì phím này chẳng có điểm gì chung về cả chức năng lẫn hình dáng. Những ai đã học guitar đều nhớ bài học đầu tiên là cách cầm phím cho đúng cách, rồi cách khảy lên,khảy xuống như thế nào. Vì thế miếng khảy là phụ tùng đầu tiên không thể thiếu cho cây guitar.Xét về độ cứng, thì có thể chia miếng khảy ra làm ba loai: soft (mềm,dẻo dùng để đệm), medium (có độ cứng trung bình, có thể vừa đệm vừa solo) và hard (cứng, dùng để đánh solo). Tuy nhiên ở VN hầu như ít thấy loại hard và soft, toàn là cỡ medium.Về chất liệu, miếng khảy có thể được làm bằng plastic, sang hơn một chút là bằng gỗ hoặc bằng đồi mồi (tortoise shell).Có nhiều tay thích dùng đồng xu để đánh đàn hơn nhưng thật ra làm như vậy chỉ để ra vẻ ta đây khác người vì đồng xu hình tròn,khó tiếp xúc với dây đàn, lại có độ dày lớn nên dễ tạo ra tạp âm nhất là khi chơi guitar điện. Về hình dạng, có ba dạng cơ bảng,dang móng tay (fingernail) là dạng thông thường nhất, dạng vây cá mập có răng cưa (shark fin) dùng để chơi solo tạo hiệu ứng đặc biệt và dạng tam giác (triangle).Hai dạng sau cũng không thấy ở VN. d/Thanh chặn dây (Capo): Ai cũng biết khi chơi đàn ở ba ngăn đầu tiên thì các hợp âm phần lớn là các hợp âm mở (open chords) nên các ngón tay di chuyển khá linh hoạt để vừa có thể chơi solo vừa có thể đệm,nhưng càng lên cao thì càng không thể vì các hợp âm đều cấu tạo đóng,tức là cần ngón trỏ để barre cả một ngăn. Để giải phóng cho ngón trỏ ,người ta chế tạo ra thanh chặn dây Capo (viết tắt của từ tiếng Ý Capotosta,có nghĩa là cái chặn đầu).Nguời chơi đàn gắn capo vào ngăn cần chặn dây là có thể sử dụng ngón trỏ thoải mái.Capo còn tiện lợi cho những người chơi hợp âm mà chưa biết nhiều,vì cùng một thế bấm hợp âm mở,họ có thể chơi các hợp âm khác nhau khi dịch chuyển capo đúng vị trí. Bậc thầy về sử dụng Capo có thể nói đến Paul Simon, ông đã đem lại nhiều âm sắc rất lạ cho cây đàn thùng chỉ bằng cách dịch chuyển capo trên cần đàn. Cần đàn có gắn capo(dạng số 4) e/ Ống truợt (slide) Những tay chơi blues guitar thường có một dụng cụ gọi là ống slide để tạo ra âm thanh não nuột.Về cấu tạo ống slide là một ống hình trụ bằng thuỷ tinh hoặc bằng thép giống như cái cổ chai dùng để truợt trên các ngăn. Ngưòi chơi có thể đeo ống slide vào ngón áp úp của tay trái ( tay bấm) hoặc dặt nó nằm trong lòng bàn tay. Có cả một trường phái chơi rock bằng slide guitar.Ở VN chưa thấy ai chơi slide guitar cả. f/ Đồ nghề chỉnh dây (tuning devices): Để hoà nhạc ,các nhạc cụ phải có cùng một cao độ mới với nhau thì mới có thể chơi được, vì vậy cần phải có một mẫu âm chuẩn (standard sound sample) để mọi cây đàn theo đó mà chỉnh dây cho đồng bộ. Dụng cụ này khá đa dạng ,từ thô sơ như cái âm thoa (tuning fork) gồm một thanh thép hình chữ U với một cái dùi,khi gõ sẽ phát ra âm chuẩn cho đến bộ còi chỉnh dây (tuning whistles) gồm 6 chiếc,mỗi chiếc ứng với một dây của cây guitar.Nhưng hiện đại hơn cả vẫn là máy chỉnh dây (tuning machine) trông giống như cái dồng hồ đo điện dùng để chỉnh guitar điện,một đầu nối với guitar,một đầu nối với ampli. Nếu kim chỉ vào vạch đỏ ở giữa là dây đó đã được canh đúng. Nếu không,với cây harmonica, bạn cũng có thể chỉnh dây cho cây guitar của mình (đó là cách tớ làm). g/ Bộ phận khuếch âm (amplifier) Có một lần làm quen với một tay tự nhận là rock fan,ngồi nói chuyện bàn về Metallica, G'n'R rất ư rôm rả,nhưng đến khi tớ giả vờ hỏi rằng cây guitar điện cắm ở chỗ nào, thì tay này ú ớ,khi bị hỏi dồn thì đáp liều rằng "Thì cắm vào...ổ cắm điện chứ đâu,thế mà cũng hỏi!!)Vậy thì cây guitar điện cũng như các nhạc cụ điện tử khác muốn phát âm được thì phải cắm ở đâu? Để bắt cây guitar điện lên tiếng nói cần phải có bộ phận khuyếch âm (amplifier ,gọi tắt là amp hay ampli).Ampli là bộ phận trung gian nối giữa nhạc cụ ( đầu in) và loa phóng thanh ( dầu out) có nhiệm vụ biến các sóng từ của pickup thành sóng âm phát ra ở loa. Trên ampli có các núm điều chỉnh tiếng trầm (bass) tiếng bổng (treble) và âm lượng (volume).Các ampli ở nước ngoài dành cho nguời mới chơi nhạc thường có luôn cả loa gắn kèm (VN mình cũng không có loại này,chán chưa?) với dáng nhỏ gọn có thể xách tay được rất tiện lợi (portable amp).Ampli của các hãng Vox, Marshall, Penvey và Randall rất được ngưòi chơi guitar ưa chuộng.

CÂU HỎI LIÊN QUAN

1 vài tên tuổi của nhạc Rock Mỹ tại Seattle?? Helloween là ban nhạc của nước nào? Dạo này có ban nhạc rock nào hay không nhỉ? Ai biết bài rock mới nào hay bảo tớ với? Ai có thông tin gì về Album mới của ban nhạc Anathema không ? Cho em hỏi thể loại nhạc mà ban nhạc Bon Jovi chơi là gì ? Bài hát "Em sẽ là giấc mơ" do ca sỹ Hoàng Hải trình bày có phải là cover của nhạc nước ngoài không?