Chủ đề 2 Thấu Kính Mỏng - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.pdf) (13 trang)

Trang chủ

Lớp 11

Vật lý

Chủ đề 2 Thấu kính mỏng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (620.2 KB, 13 trang )

Phone: 01689.996.187CHỦ ĐỀ 2. THẤU KÍNHI. KIẾN THỨC.1. Thấu kính:Thấu kính là một khối chất trong suốtgiới hạn bởi hai mặt cầu hoặc mộtmặt phẳng và một mặt cầu.Có 2 loại:- Thấu kính rìa (mép) mỏng:- Thấu kính rìa (mép) dày:- Trong không khí, thấu kính mép mỏng là thấu kính hội tụ, thấu kính mép dày là thấu kính phânkỳ.Thấu kính mỏng là thấu kính có khoảng cách O1O2 của hai chỏm cầu rất nhỏ so với bán kính R1và R2 của các mặt cầu.2. Đường đi của tia sáng qua thấu kính:- Tia sáng qua quang tâm O thì không đổi phương.- Tia sáng song song với trục chính cho tia ló (hoặc đường kéo dài) qua tiêu điểm ảnh chính.- Tia sáng (hoặc đường kéo dài) qua tiêu điểm vật chính cho tia ló song song trục chính.3. Tiêu cự. Mặt phẳng tiêu diện:- Tiêu cự: | f | = OF.Quy ước: Thấu kính hội tụ thì f > 0, thấu kính phân kỳ thì f < 0.- Mặt phẳng tiêu diện:+ Các tiêu điểm vật phụ ở trên mặt phẳng tiêu diện vật vuông góc với trục chính tại F.+ Các tiêu điểm ảnh phụ ở trên mặt phẳng tiêu diện ảnh vuông góc với trục chính tại F’.4. Trục phụ, các tiêu điểm phụ và tiêu diện– Mọi đường thẳng đi qua quang tâm O nhưng không trùng với trục chính đều gọi là trục phụ.– Giao điểm của một trục phụ với tiêu diện gọi là tiêu điểm phụ ứng với trục phụ đó.– Có vô số các tiêu điểm phụ, chúng đều nằm trên một mặt phẳng vuông góc với trục chính, tạitiêu điểm chính. Mặt phẳng đó gọi là tiêu diện của thấu kính. Mỗi thấu kính có hai tiêu diện nằmhai bên quang tâm.5. Các công thức về thấu kính.a. Tiêu cự - Độ tụ- Tiêu cự là trị số đại số f của khoảng cách từ quang tâm O đến các tiêu điểm chính với quy ước:f > 0 với thấu kính hội tụ.f < 0 với thấu kính phân kì.(|f| = OF = OF’)- Khả năng hội tụ hay phân kì chùm tia sáng của thấu kính được đặc trưng bởi độ tụ Dxác định bởi công thức:D=n111= ( tk − 1)( + )fn mtR1 R2(f : mét (m); D: điốp dp)(R > 0 : mặt lồi./ R < 0 : mặt lõm. /R = ∞: mặt phẳng ) f : mét (m); D: điốp (dp))CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187b. Công thức thấu kính* Công thức về vị trí ảnh - vật:1 1 1+ =d d' f- Quy ước: vật thật, ảo OA = dOA' = d' quy ước : OF' = f- Vật thật thì d > 0- Vật ảo thì d < 0- Ảnh thật thì d’ > 0- Ảnh ảo thì d’ 0: ảnh, vật cùng chiều; k < 0: ảnh, vật ngược chiều.)( | k | > 1: ảnh cao hơn vật, | k | < 1: ảnh thấp hơn vật )d. Hệ quả: d ' =d. fd '. f; d=d− fd '− ff =d .d ';d +d'k=ff −d'=f −df- Công thức khoảng cách vật và ảnh: L = |d + d’|.trong đó: nếu vật thật qua thấu kính cho ảnh thật thì L > 0nếu vật ảo qua thấu kính cho ảnh ảo thì L < 0các trường hợp khác thì thường chia thành hai trường hợp.- Tỉ lệ về diện tích của vật và ảnh:2S= A'B' 2 = k AB - Nếu vật AB tại hai vị trí cho hai ảnh khác nhau A1B1 và A2B2 thì: (AB)2 = (A1B1)2.(A2B2)2- Điều kiện để vật thật qua thấu kính cho ảnh thật là: L ≥ 4.f- Vật AB đặt cách màn một khoảng L, có hai vị trí của thấu kính cách nhau l sao cho AB quathấu kính cho ảnh rõ nét trên màn thì tiêu cự thấu kính tính theo công thức:f =L2 - l 24.L- Nếu có các thấu kính ghép sát nhau thì công thức tính độ tụ tương đương là: D = D1 + D2 + ...6. Khái niệm về vật và ảnh:* Vật: Là giao của chùm tia tới, chiếu tới dụng cụ+ Vật thật: chùm tới là chùm phân kì+ Vật ảo: chùm tới là chùm hội tụ* Ảnh: Là giao của chùm tia ló khỏi dụng cụ+ Ảnh thật: chùm ló là chùm hội tụ+ Ảnh ảo: chùm ló là chùm phân kì7. Tính chất ảnh của một vật qua thấu kính (chỉ xét vật thật)Với thấu kính hội tụ:CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187• Nếu cho ảnh thật: ảnh thật ngược chiều vật (hứng được trên màn)• Nếu cho ảnh ảo: ảnh ảo luôn cùng chiều vật và lớn hơn vật.Với thấu kính phân kì: Ảnh luôn là ảnh ảo, cùng chiều vật và nhỏ hơn vật.8. Cách vẽ đường đi của tia sáng*Sử dụng các tia đặc biệt sau:- Tia tới đi song song với trục chính thì tia ló (hoặc đường kéo dài tia ló) sẽ đi qua tiêu điểm ảnhchính.- Tia tới (hoặc đường kéo dài tia tới) đi qua tiêu điểm vật chính thì tia ló sẽ song song với trụcchính.- Tia tới đi qua quang tâm O thì tia ló sẽ truyền thẳng (trùng với chính tia tới).BBAOF’A’B’FB’AFF’ A’OTrường hợp tia sáng SI bất kì: Cách xác định tia lóDựng trục phụ // với tia tới.Từ F’ dựng đường thẳng vuông góc với trục chính, cắt trục phụ tại F1'Nối điểm tới I và F1' được giá của tia tớiChú ý: Đối với thấu kính giữ cố định thì vật và ảnh luôn di chuyển cùng chiều.II. CÁC DẠNG BÀI TẬP.BÀI TOÁN 1. VẼ HÌNH ĐỐI VỚI THẤU KÍNHPP:- Cần 2 tia sáng để vẽ ảnh của một vật.- Vật nằm trên tia tới, ảnh nằm trên tia ló ( hoặc đường kéo dài tia ló).- Giao của tia tới và tia ló là 1 điểm thuộc thấu kính.- Nhớ được 3 tia sáng đặc biệt- Nhớ được tính chất ảnh của vật qua thấu kínhBÀI TOÁN 2. XÁC ĐỊNH ĐỘ TỤ, TIÊU CỰ, BÁN KÍNHPP:- Áp dụng công thức tính độ tụ hoặc tiêu cự:D=1n11=(- 1)( +)fnmtR1 R 2Quy ước: mặt cầu lồi thì R > 0, mặt cầu lõm thì R < 0, mặt phẳng thì R → ∞.n là chiết suất của chất làm thấu kính, nmt là chiết suất của môi trường đặt thấu kính.CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187BÀI TOÁN 3. XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT ẢNHPP:- Biết vị trí của vật hoặc ảnh và số phóng đại:1 11=+f dd'd.fd'.f, d=d-fd' - fd'fd' - f=và vận dụng công thức độ phóng đại: k = - =df -dfsuy ra d' =- Biết vị trí của vật hoặc ảnh và khoảng cách giữa vật và màn:dùng hai công thức:1 11=+và công thức về khoảng cách: L = |d + d’|.f dd'- Chú ý:+ Vật và ảnh cùng tính chất thì trái chiều và ngược lại.+ Vật và ảnh không cùng tính chất thì cùng chiều và ngược lại.+ Thấu kính hội tụ tạo ảnh ảo lớn hơn vật thật.+ Thấu kính phân kỳ tạo ảnh ảo nhỏ hơn vật thật.BÀI TOÁN 4. DI CHUYỂN VẬTPP:- Thấu kính cố định: Khi thấu kính giữ cố định thì ảnh và vật luôn di chuyển cùng chiều.vật và ảnh dời cùng chiều.+ Trước khi dời vật:-1 11=+f dd'Khi di chuyển vật hoặc ảnh thì d và d’ liên hệ với nhau bởi:∆ d = d2 - d1 hoặc ∆ d = d1 – d2111=+f d + ∆dd' + ∆d'+ Dời vật một đoạn ∆d thì ảnh dời một đoạn ∆d’ thì:d 1'f − d 1'd 2'f − d 2'11111ff=+=+; k1 = − ==; k2 = − ==f d1 d 1' d 1 + ∆d d 1' + ∆d 'd1f − d1fd2f − d2f- Khi vật giữ cố định mà rời thấu kính thì khảo sát khoảng cách vật - ảnh để xác định chiềuchuyển động của ảnh: L = d + d '- Có thể giải bằng cách khác nếu bài tốn cho độ phóng đại k1 và k2:∆d'ff=.= - k 1 .k 2∆dd 2 - f d1 - f- Vật cố định, dời thấu kính: phải tính khoảng cách từ vật đến ảnh trước và sau khi dời thấu kínhđể biết chiều dời của ảnh.BÀI TOÁN 5. HỆ THẤU KÍNH- Nếu ta có các thấu kính ghép đồng trục sát nhau thì ta có độ tụ tương đương của hệ là:D = D1 + D 2 + ... Dn hay tiêu cự tương đương của hệ:1 111=++ ... +f f1f2fnKhi đó ta xét bài tốn tương đương như một thấu kính có độ tụ D hay có tiêu cự f.- Nếu hệ thấu kính ghép đồng trục cách nhau một khoảng O1O2 = l+ Ta có sơ đồ tạo ảnh bởi hệ là:O1O2AB → A1B1 → A2B2dd'dd'1122+ Áp dụng công thức thấu kính lần lượt cho mỗi thấu kính ta có:CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGd1' =d1 .f1; d 2 = l - d1' ;d1 - f1k=Phone: 01689.996.187d'2 =d 2 .f2d 2 - f2A 2 B 2 A 2 B 2 A 1 B1=.= k 1 .k 2ABA1B1 AB+ Khoảng cách giữa hai thấu kính: O1O2 = l và d2 = l – d1’+ Nếu hai thấu kính ghép sát nhau thì: d1’ = - d2*VÍ DỤ MINH HỌAVD1. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 15 cm. Quathấu kính cho một ảnh ngược chiều với vật và cao gấp 2 lần vật. Xác định loại thấu kính. Tính tiêucự và độ tụ của thấu kính. Vẽ hình.HD. Ảnh ngược chiều với vật nên là ảnh thật. Vật thật cho ảnh thật nên đólà thấu kính hội tụ.Ta có: k = f=fd'==-2df −d2d= 10 cm = 0,1 m3D=1= 10 dp.fVD2. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 40 cm. Quathấu kính cho một ảnh cùng chiều với vật và cao bằng một nửa vật. Xác định loại thấu kính. Tínhtiêu cự và độ tụ của thấu kính. Vẽ hình.HD. Ảnh cùng chiều với vật nên là ảnh ảo.Vật thật cho ảnh ảo nhỏ hơn vật nên đó là thấu kính phân kì.Ta có: k = D=fd'1==df −d2f = - d = - 40 cm = 0,4 m;1= - 2,5 dp.fVD3. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 30 cm. Quathấu kính cho một ảnh ngược chiều với vật và cao bằng nửa vật. Xác định loại thấu kính. Tính tiêucự và độ tụ của thấu kính. Vẽ hình.HD. Ảnh ngược chiều với vật nên là ảnh thật. Vật thật cho ảnh thật nên đó là thấu kính hội tụ.k=-fd'1==df −d2f=1d= 10 cm = 0,1 m; D = = 10 dp.3fVD4. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 10 cm. Quathấu kính cho một ảnh cùng chiều với vật và cao gấp 2,5 lần vật. Xác định loại thấu kính. Tính tiêucự và độ tụ của thấu kính. Vẽ hình.HD. Ảnh cùng chiều với vật nên là ảnh ảo. Vật thật cho ảnh ảo lớn hơn vật nên đó là thấu kính hộitụ.Ta có: k = -fd'== 2,5df −d1,5f = 2,5dCHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGf = 25 cm = 0,25 m; D =Phone: 01689.996.1871= 4 dp.fVD5. Cho một thấu kính hội tụ có tiêu cự 15 cm. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chínhcủa thấu kính cho ảnh A’B’ cách vật 60 cm. Xác định vị trí của vật và ảnh.HD. Trường hợp ảnh thật (d’ > 0): d + d’ = 60 d’ = 60 – d.Khi đó:1 111160= + = +=fd d ' d 60 − d 60d − d 2d2 – 60d + 900 = 0d = 30 (cm); d’ = 60 – 30 = 30 (cm).Trường hợp ảnh ảo (d’ < 0): |d’| - d = - d’ - d = 60Khi đó:1 111160= + = +=fd d ' d − 60 − d60d + d 2d’ = - 60 - d.d2 + 60d – 900 = 0d = 12,43 cm hoặc d = 72,43 cm (loại vì để có ảnh ảo thì d < f)d’= - 60 - d = - 72,43 cm.VD6. Một tia sáng SI đi qua một thấu kính MN bị khúc xạ như hình vẽ.Hãy cho biết (có giải thích) đó là loại thấu kính gì? Bằng phép vẽ (cógiải thích), xác định các tiêu điểm chính của thấu kính.HD.a) Tia ló lệch xa trục chính hơn tia tới nên đó là thấu kính phân kì.Vẽ trục phụ song song với tia tới; đường kéo dài của tia ló gặp trục phụ tại tiêu điểm phụ Fp’; TừFp’ hạ đường vuông góc với trục chính, gặp trục chính tại tiêu điểm ảnh chính F’; lấy đối xứng vớiF’ qua O ta được tiêu điểm vật chính F.b) Tia ló lệch về gần trục chính hơn tia tới nên đó là thấu kính hội tụ.Vẽ trục phụ song song với tia tới; tia ló gặp trục phụ tại tiêu điểm phụ Fp’; Từ Fp’ hạ đườngvuông góc với trục chính, gặp trục chính tại tiêu điểm ảnh chính F’; lấy đối xứng với F’ qua O tađược tiêu điểm vật chính F.VD7. Cho một thấu kính hội tụ O1 có tiêu cự f1 = 40 cm và một thấu kính phân kì O2 có tiêu cự f2= -20 cm, đặt đồng trục và cách nhau một khoảng l. Vật sáng AB đặt trước và vuông góc với trụcchính, cách O1 một khoảng d1. Qua hệ 2 thấu kính AB cho ảnh A2B2.a) Cho d1 = 60 cm, l = 30 cm. Xác định vị trí, tính chất và độ phóng đại của ảnh A2B2 qua hệ.b) Giử nguyên l = 30 cm. Xác định vị trí của AB để ảnh A2B2 qua hệ là ảnh thật.c) Cho d1 = 60 cm. Tìm l để ảnh A2B2 qua hệ là ảnh thật lớn hơn vật AB 10 lần.HD. Sơ đồ tạo ảnh:a) Ta có: d1’ =d1 f1= 120 cm;d1 − f1d2 f2180=cm;d2 − f27180120.(−)' '''A2 B2 A1 B1 A2 B 2d1d 2d1d247=.k==  − . −  === .d1d 2760.(−90)ABAB A1 B1 d1   d 2 d2 = O1O2 – d1’ = l – d1’ = - 90 cm; d2’ =Vậy: Ảnh cuối cùng là ảnh ảo (d2’ < 0); cùng chiều với vật (k > 0) và nhỏ hơn vật (|k| < 1).CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187d1 f140d110d1 + 1200=; d2 = l – d1’ = ;d1 − f1 d1 − 40d1 − 40d f20d1 + 2400d2’ = 2 2 =.d2 − f2d1 − 200b) Ta có: d1’ =Để ảnh cuối cùng là ảnh thật thì d2’ > 0d2 > 200 cm.d fc) Ta có: d1’ = 1 1 = 120 cm; d2 = l – d1’ = l – 120;d1 − f1d1' d 2'd2 f2− 20(l − 120)40=;k==.d2’ =d2 − f2d1d 2l − 100100 − lĐể ảnh cuối cùng là ảnh thật thì d2’ > 0 120 > l > 100; để ảnh cuối cùng lớn gấp 10 lần vật thik = ± 10l = 96 cm hoặc l = 104 cm. Kết hợp cả hai điều kiện ta thấy để ảnh cuối cùng là ảnhthật lớn gấp 10 lần vật thì l = 104 cm và khi đó ảnh ngược chiều với vậtVD8. Cho thấu kính phân kì L1 có tiêu cự f1 = -18 cm và thấu kính hội tụ L2 có tiêu cự f2 = 24 cm,đặt cùng trục chính, cách nhau một khoảng l. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính, trướcthấu kính L1 một khoảng d1, qua hệ hai thấu kính cho ảnh sau cùng là A’B’.a) Cho d1 = 18 cm. Xác định l để ảnh A’B’ là ảnh thật.b) Tìm l để A’B’ có độ lớn không thay đổi khi cho AB di chuyển dọc theo trục chính. Tính sốphóng đại của ảnh qua hệ lúc này.HD. Sơ đồ tạo ảnh:d1 f1= - 9 cm; d2 = l – d1’ = l + 9;d1 − f1d f24(l + 9)d2’ = 2 2 =.d2 − f2l − 15a) Ta có: d1’ =Để ảnh cuối cùng là ảnh thật thì d2’ > 015 > l > 0.d f− 18d 1ld + 18l + 18d1b) Ta có: d1’ = 1 1 =; d2 = l – d1’ = 1;d1 − f1 d1 + 18d1 + 18d f24(ld1 + 18l + 18d1 )d2’ = 2 2 =;d 2 − f 2 ld1 + 18l − 6d1 − 432d1' d 2'432432==.d1d 2ld1 + 18l − 6d1 − 432d1 (l − 6) + 18l − 4324Để k không phụ thuộc vào d1 thì l = 6 cm; khi đó thì k = ; ảnh cùng chiều với vật.3k=BÀI TẬP TỰ LUẬNBài 1. Vẽ ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ và phân kì trong những trường hợp sau:- Vật có vị trí: d > 2f- Vật có vị trí: d = f- Vật có vị trí: d = 2f- Vật có vị trí: 0 < d < f.- Vật có vị trí: f < d < 2fCHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187Bài 2. Vẽ ảnh của điểm sáng S trong các trường hợp sau:SOFFF'SOF'F'SOFBài 3. Trong các hình xy là trục chính O là qung tâm, A là vật, A’là ảnh. Xác định: tính chất ảnh,loại thấu kính, vị trí các tiêu điểm chính?AAA''AxAOA'yxyxyBài 4. Xác định loại thấu kính, O và các tiêu điểm chính?xyxyBài 5. Thủy tinh làm thấu kính có chiết suất n = 1,5.a) Tìm tiêu cự của các thấu kính khi đặt trong không khí. Nếu:- Hai mặt lồi có bán kính 10cm, 30 cm- Mặt lồi có bán kính 10cm, mặt lõm có bán kính 30cm.b) Tính lại tiêu cự của thấu kính trên khi chúng được dìm vào trong nứơc có chiết suất n’= 4/3?ĐA: a)15 cm; 30 cm b)60 cm; 120 cmBài 6. Một thấu kính hai mặt lồi. Khi đặt trong không khí có độ tụ D1 ,khi đặt trong chất lỏng cóchiết suất n’= 1,68 thấu kính lại có độ tụ D2 = -(D1/5).a) Tính chiết suất n của thấu kính?b) Cho D1 =2,5 dp và biết rằng một mặt có bán kính cong gấp 4 lần bán kính cong của mặt kia.Tính bán kính cong của hai mặt này?ĐA: 1,5; 25cm; 100 cm.Bài 7. Một thấu kính thủy tinh có chiết suất n = 1,5. Khi đặt trong không khí nó có độ tụ 5 dp. Dìmthấu kính vào chất lỏng có chiết suất n’ thì thấu kính có tiêu cự f’ = -1m. Tìm chiết suất của thấukính?ĐA: 1,67Bài 8. Một thấu kính thủy tinh có chiết suất n = 1,5 có một mặt phẳng và 1 mặt lồi có bán kính R =25 cm. Tính tiêu cực của thấu kính trong 2 trường hợp:a. Thấu kính đặt trong không khí?b. Thấu kính đặt trong nước có chiết suất 4/3?ĐA: 50 cm; 200 cmBài 9. Một thấu kính phẳng - lồi có n = 1,6 và bán kính mặt cong là R = 10 cm.a. Tính f và D?b. Điểm sáng S nằm trên trục chính cách thấu 1m. Xác định tính chất ảnh, vẽ hình?a ĐA: 16,7 cm; 6dp; b ĐA: 20 cmBài 10. Một thấu kính phẳng – lõm có n = 1,5 và bán kính mặt lõm là R = 15 cm. Vật AB vuônggóc với trục chính của thấu kính và trước thấu kính. Ảnh qua thấu kính là ảnh ảo cách thấu kính 15cm và cao 3 cm. Xác định vị trí vật và độ cao của vật?CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187ĐA: 30 cm; 6 cmBài 11. Một thấu kính phẳng - lồi có chiết suất n = 1,5 và tiêu cự 40 cm. Đặt mắt sau thấu kínhquan sát, ta thấy có một ảnh cùng chiều vật và có độ lớn bằng nửa vật. Xác định vị trí ảnh, vật, vàbán kính của mặt cầu?ĐA: 40 cm; -20 cm; -20 cm.Bài 12. Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính 10cm. Nhìn qua thấu kính thấy 1 ảnh cùng chiều và cao gấp 3 lần vật. Xác định tiêu cự của thấu kính,vẽ hình?ĐA: 15 cm.Bài 13. Người ta dung một thấu kính hội tụ để thu ảnh của một ngọn nến trên một màn ảnh. Hỏiphải đặt ngọnh nến cách thấu kính bao nhiêu và màn cách thấu kính bao nhiêu để có thể thu đượcảnh của ngọn nến cao gấp 5 lần ngọn nến. Biết tiêu cự thấu kính là 10cm, nến vuông góc với trụcchính, vẽ hình?ĐA: 12cm; 60 cm.Bài 14. Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ có tiêu cự 20 cm. Ảnh A1B1cách vật 18 cm. Xác định vị trí của vật và độ phóng đại ảnh?ĐA: 12 cm; 2,5.Bài 15. Một vật thật AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính. Ban đầu ảnh của vật quathấu kính là ảnh ảo và bằng nửa vật. Giữ thấu kính cố định di chuyển vật dọc trục chính 100 cm.Ảnh của vật vẫn là ảnh ảo và cao bằng 1/3 vật. Xác định chiều dời của vật, vị trí ban đầu của vậtvà tiêu cự của thấu kính?ĐA: 100 cm; 100cm.Bài 16. Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính. Qua thấu kính cho ảnh A1B1cùng chiều và nhỏ hơn vật. Nếu tịnh tiến vật dọc trục chính một đoạn 30 cm thì ảnh tịnh tiến 1 cm.Biết ảnh lúc đàu bằng 1,2 lần ảnh lúc sau. Tìm tiêu cực của thấu kính?ĐA: 30 cmBài 17. Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính 30cm. Qua thấu kính cho ảnh A1B1 thu được trên màn sau thấu kính. Nếu tịnh tiến vật dọc trục chínhlại gần thấu kính một đoạn 10 cm thì phải dịch chuyển màn ra xa thấu kính để lại thu được ảnhA2B2 . Biết ảnh lúc sau bằng 2 lần ảnh lúc đầu.a. Tìm tiêu cực của thấu kính?b. Tìm độ phóng đại ảnh lúc đầu và lúc sau?ĐA: 10cm; 0,5; 1.Bài 18. Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính 20cm. Qua thấu kính cho ảnh thật A1B1 . Nếu tịnh tiến vật dọc trục chính ra xa thấu kính một đoạn 4cm lại thu được ảnh A2B2 . Biết ảnh lúc sau bằng 1/3 lần ảnh lúc đầu.a. Tìm tiêu cực của thấu kính?b. Tìm độ phóng đại ảnh lúc đầu và lúc sau?ĐA: 18cm; 9; 3Bài 19. Một thấu kính phân kì có tiêu cự 10 cm. đặt vật AB vuông góc với trục chính cho ảnh ảoA1B1. Dịch chuyển vật sáng lại gần thấu kính 15 cm thì ảnh dịch chuyển 1,5 cm. Xác định vị trí vậtvà ảnh trước khi di chuyển vật?ĐA: 30cm; 7,5 cmCHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187Bài 20. Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính mộtkhoảng nào đó cho ảnh thật gấp 4 lần vật. Nếu tịnh tiến vật dọc trục chính lại gần thấu kính mộtđoạn 4 cm thì ảnh thu được trên màn bằng với ảnh khi ta dịch chuyển vật từ vị trí ban đầu đến gầnthấu kính 6 cm. Tìm khoảng cách ban đầu của vật.ĐA: 20 cmBài 21. Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ. Qua thấu kính cho ảnhA1B1 thu được trên màn sau thấu kính, lớn hơn vật và cao 4 cm. Giữ vật cố định, tịnh tiến thấukính dọc trục chính 5cm về phía màn thì phải dịch chuyển màn dọc trục chính 35 cm lại thu đượcảnh A2B2 cao 2cm. Tính tiêu cự của thấu kính và chiều cao của vật?ĐA: 20 cm; 1cm.Bài 22. Đặt vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ. Qua thấu kính cho ảnhthật A1B1 . Nếu tịnh tiến vật dọc trục chính lại gần thấu kính thêm một đoạn 30 cm lại thu đượcảnh A2B2 vẫn là ảnh thật và cách vật AB một khoảng như cũ. Biết ảnh lúc sau bằng 4 lần ảnh lúcđầu.- Tìm tiêu cực của thấu kính và vị trí ban đầu?- để ảnh cao bằng vật thì phải dịch chuyển vật từ vị trí ban đầu một khoảng bằng bao nhiêu,theo chiều nào?ĐA: 20cm; 60 cm ĐA: 20 cm; 60 cm.III. ĐỀ TRẮC NGHIỆM TỔNG HỢP* Đề kiểm tra thấu kính mỏng (15 CÂU)1. Một thấu kính mỏng bằng thuỷ tinh chiết suất n = 1,5 hai mặt cầu lồi có các bán kính 10 (cm) và30 (cm). Tiêu cự của thấu kính đặt trong nước có chiết suất n’ = 4/3 là:C. f = 100 (cm).D. f = 50 (cm).A. f = 45 (cm).B. f = 60 (cm).2. Một thấu kính mỏng, phẳng – lồi, làm bằng thuỷ tinh chiết suất n = 1,5 đặt trong không khí, biếtđộ tụ của kính là D = + 5 (đp). Bán kính mặt cầu lồi của thấu kính là:B. R = 8 (cm).C. R = 6 (cm).D. R = 4 (cm).A. R = 10 (cm).3. Đặt vật AB = 2 (cm) trước thấu kính phân kỳ có tiêu cự f = - 12 (cm), cách TK một khoảng d =12 (cm) thì ta thu đượcA. ảnh thật A’B’, ngược chiều với vật, vôC. ảnh ảo A’B’, cùng chiều với vật, cao 1cùng lớn.(cm).B. ảnh ảo A’B’, cùng chiều với vật, vô cùngD. ảnh thật A’B’, ngược chiều với vật, cao 4lớn.(cm).4. Chiếu một chùm sáng song song tới thấu kính thấy chùm ló là chùm phân kì coi như xuất pháttừ một điểm nằm trước thấu kính và cách thấu kính một đoạn 25 (cm). Thấu kính đó là:A. thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 25 (cm).D. thấu kính phân kì có tiêu cự f = - 25(cm).B. thấu kính phân kì có tiêu cự f = 25 (cm).C. thấu kính hội tụ có tiêu cự f = - 25 (cm).5. Vật sáng AB đặ vuông góc với trục chính của thấu kính phân kì (tiêu cụ f = - 25 cm), cách thấukính 25cm. ảnh A’B’ của AB qua thấu kính là:CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187A. ảnh thật, nằm trước thấu kính, cao gấp haiC. ảnh thật, nằm sau thấu kính, cao gấp hailần vật.lần vật.D. ảnh thật, nằm sau thấu kính, cao bằng nửaB. ảnh ảo, nằm trước thấu kính, cao bằnglần vật.nửa lần vật.6. Vật AB = 2 (cm) nằm trước thấu kính hội tụ, cách thấu kính 16cm cho ảnh A’B’ cao 8cm.Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là:D. 72 (cm).A. 8 (cm).B. 16 (cm).C. 64 (cm).7. Vật sáng AB qua thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 15 (cm) cho ảnh thật A’B’ cao gấp 5 lần vật.Khoảng cách từ vật tới thấu kính là:A. 4 (cm).B. 6 (cm).C. 12 (cm).D. 18 (cm).8. Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính, cách thấu kính một khoảng 20 (cm),qua thấu kính cho ảnh thật A’B’ cao gấp 3 lần AB. Tiêu cự của thấu kính là:B. f = 30 (cm).C. f = -15 (cm).D. f = -30 (cm).A. f = 15 (cm).9. Một thấu kính mỏng, hai mặt lồi giống nhau, làm bằng thuỷ tinh chiết suất n = 1,5 đặt trongkhông khí, biết độ tụ của kính là D = + 10 (đp). Bán kính mỗi mặt cầu lồi của thấu kính là:A. R = 0,02 (m).B. R = 0,05 (m).D. R = 0,20 (m).C. R = 0,10 (m).10. Hai ngọn đèn S1 và S2 đặt cách nhau 16 (cm) trên trục chính của thấu kính có tiêu cự là f = 6(cm). ảnh tạo bởi thấu kính của S1 và S2 trùng nhau tại S’. Khoảng cách từ S’ tới thấu kính là:B. 6,4 (cm).C. 5,6 (cm).D. 4,8 (cm).A. 12 (cm).11. Cho hai thấu kính hội tụ L1, L2 có tiêu cự lần lượt là 20 (cm) và 25 (cm), đặt đồng trục và cáchnhau một khoảng a = 80 (cm). Vật sáng AB đặt trước L1 một đoạn 30 (cm), vuông góc với trụcchính của hai thấu kính. Ảnh A”B” của AB qua quang hệ là:A. ảnh thật, nằm sau L1 cách L1 một đoạn 60C. ảnh thật, nằm sau L2 cách L2 một đoạn 100(cm).(cm).B. ảnh ảo, nằm trước L2 cách L2 một đoạn 20D. ảnh ảo, nằm trước L2 cách L2 một đoạn(cm).100 (cm).12. Hệ quang học đồng trục gồm thấu kính hội tụ O1 (f1 = 20 cm) và thấu kính hội tụ O2 (f2 = 25cm) được ghép sát với nhau. Vật sáng AB đặt trước quang hệ và cách quang hệ một khoảng 25(cm). Ảnh A”B” của AB qua quang hệ là:A. ảnh ảo, nằm trước O2 cách O2 một khoảngC. ảnh thật, nằm sau O1 cách O1 một khoảng20 (cm).100 (cm).B. ảnh ảo, nằm trước O2 cách O2 một khoảngD. ảnh thật, nằm sau O2 cách O2 một100 (cm).khoảng 20 (cm).13.Cho thấu kính O1 (D1 = 4 đp) đặt đồng trục với thấu kính O2 (D2 = -5 đp), khoảng cách O1O2 =70 (cm). Điểm sáng S trên quang trục chính của hệ, trước O1 và cách O1 một khoảng 50 (cm). ẢnhS” của S qua quang hệ là:A. ảnh ảo, nằm trước O2 cách O2 một khoảng 10 (cm).CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187B. ảnh ảo, nằm trước O2 cách O2 một khoảng 20 (cm).C. ảnh thật, nằm sau O1 cách O1 một khoảng 50 (cm).D. ảnh thật, nằm trước O2 cách O2 một khoảng 20 (cm).14.Cho thấu kính O1 (D1 = 4 đp) đặt đồng trục với thấu kính O2 (D2 = -5 đp), chiếu tới quang hệmột chùm sáng song song và song song với trục chính của quang hệ. Để chùm ló ra khỏi quang hệlà chùm song song thì khoảng cách giữa hai thấu kínhA. L = 25 (cm). B. L = 20 (cm). C. L = 10 (cm). D. L = 5 (cm).15 Một thấu kính mỏng bằng thuỷ tinh chiết suất n = 1,5 hai mặt cầu lồi có các bán kính 10 (cm)và 30 (cm). Tiêu cự của thấu kính đặt trong không khí là:A.f=20(cm).B.f=15(cm).C.f=25(cm).D.f=17,5(cm).ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 32CâuĐáp ánCâuĐáp án1B11D2A12DCHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNG3C13A4D14D5B15B6C167D178A189C1910A20CHỦ ĐỀ 2: THẤU KÍNH MỎNGPhone: 01689.996.187