Chủ Nghĩa Phát Xít Là Gì? Định Nghĩa, Đặc điểm Và Nguyên Nhân Ra đời

0 (0)

Với chính sách hiếu chiến, độc tài và phản động là những đặc điểm mà bất cứ ai cũng nghĩ về chủ nghĩa phát xít. Vậy khái niệm chủ nghĩa phát xít là gì? Vì sao chủ nghĩa phát xít Đức lại châm ngòi nổ gây ra thế chiến thứ hai vô cùng thảm khốc? Đặc điểm của chủ nghĩa phát xít là gì? Nguyên nhân ra đời chủ nghĩa phát xít? Tại sao nói chủ nghĩa phát xít là chiến tranh?… Để hiểu rõ bản chất cực đoan và độc tài của hệ tư tưởng chính trị này, hãy cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu chi tiết về chuyên đề chủ nghĩa phát xít là gì cùng với một số nội dung liên quan qua bài viết dưới đây nhé!.

Tìm hiểu về chủ nghĩa phát xít

Một số thông tin cụ thể về khái niệm chủ nghĩa phát xít là gì cùng với ý nghĩa biểu tượng của chủ nghĩa phát xít sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của đế chế này.

Khái niệm chủ nghĩa phát xít là gì?

Chủ nghĩa phát xít được định nghĩa là gì? Chủ nghĩa phát xít chính là hình thức chuyên chính của tư bản chủ nghĩa. Chủ nghĩa phát xít có tham vọng thống lĩnh thế giới. Và để đạt được tham vọng thống trị đó, hệ tư tưởng này sẵn sàng thực thi các chính sách khủng bố, đàn áp một cách tàn bạo và điên cuồng như những kẻ khát máu.

Chủ nghĩa đế quốc, hiểu theo một cách khác, chính là một hệ tư tưởng chính trị mà theo nhiều độc giả được cấu thành bởi một số đặc điểm điển hình như quân phiệt, độc tài quân sự, chống cộng sản, chủ nghĩa toàn trị và chuyên chế mang tính dân tộc hẹp hòi của bộ phận giai cấp tư sản. Vậy bản chất chủ nghĩa đế quốc là gì?

Chủ nghĩa đế quốc hình thành những chủ trương nhằm triệt tiêu mọi quyền tự do và bình đẳng của con người. Bên cạnh đó, đế chế này luôn khủng bố, đàn áp tàn bạo nhân dân đồng thời gây chiến tranh xâm lược nhằm thống trị thế giới. Có thể thấy, chủ nghĩa đế quốc là đế chế chống lại cộng sản và chủ nghĩa tự do và độc lập.

Chủ nghĩa phát xít được xem là lực lượng đế quốc phản động và có tính hiếu chiến nhất. Đế chế này luôn “ấp ủ” chủ trương, khát vọng thủ tiêu mọi quyền tự do của con người để thiết lập nên một chế độ do chủ nghĩa phát xít thống trị. Nói tóm lại, chủ nghĩa phát xít là một hệ tư tưởng chính trị và các quan điểm về một nhà nước chuyên chế, quân phiệt, độc tài. Đối lập với nó là nhà nước dân chủ.

Biểu tượng của chủ nghĩa phát xít là gì?

Trong lịch sử chưa tồn tại biểu tượng của chủ nghĩa phát xít. Tuy nhiên, cho đến nay, người ta vẫn ngầm hiểu rằng biểu tượng trên lá cờ của Đức Quốc Xã ra đời năm 1920 chính là hình ảnh đại diện cho chủ nghĩa phát xít.

Lá cờ của Đức Quốc Xã nền đỏ, có một vòng tròn trắng và ở chính giữa là chữ “Vạn” (Swastika) màu đen. Với Hitler, đây chính là biểu tượng chiến thắng của cuộc chiến đấu vì một thế giới mới của chủ nghĩa phát xít.

Thế nhưng, đối với những người yêu chuộng hòa bình thì đằng sau những tội ác rợn người của Hitler, đây lại là biểu tượng của quỷ dữ. Nhìn vào hình ảnh đó, người ta lập tức liên tưởng tới những gì bạo tàn, độc đoán mà chủ nghĩa phát xít đã reo rắc cho loài người.

Ý nghĩa biểu tượng chủ nghĩa phát xít

Đến nay vẫn nhiều người băn khoăn về ý nghĩa biểu tượng của chủ nghĩa phát xít bởi sự nhầm lẫn trong chữ “Vạn” của Phật giáo với chữ Thập ngoặc trong lá cờ của chủ nghĩa phát xít.

Khi tìm hiểu về chủ nghĩa phát xít là gì, chìa khóa mà chúng ta có thể giải mã phần nào câu hỏi đó chính là giải đáp về ý nghĩa biểu tượng chủ nghĩa phát xít. Mặc dù như trên đã nói, không có một biểu tượng chính thức nào của chủ nghĩa này. Nhưng với hình ảnh tượng trưng trên lá cờ Đức Quốc Xã thì nhân loại ngầm cho rằng chữ “Vạn” đó chính là biểu tượng của chủ nghĩa phát xít.

Liệu có một sự liên hệ nào về ý nghĩa của chữ “Vạn” trên cờ Đức với chữ “Vạn” trong Phật giáo hay không? Câu trả lời là hoàn toàn không có, mặc dù về hình thức nhìn chúng khá giống nhau.

Chữ Vạn trong đạo Phật: Đây là chữ Vạn biểu thị công đức vô lượng của Đức Phật, có ý nghĩa giác ngộ vẹn toàn.

Chữ Vạn của người Aryan: Theo tìm hiểu thì Aryan là một dân tộc mà với Hitler đó là nguồn gốc xa xưa của nước Đức. Đây là dân tộc thượng đẳng nhất. Vì thế, ý nghĩa của biểu tượng này là thể hiện cho chế độ phát xít Đức nói riêng và chế độ phát xít nói chung. Đó là sự thống trị độc tài và vô cùng tàn bạo.

Có bao nhiêu nước phát xít trong lịch sử?

Trên thế giới có bao nhiêu nước phát xít? Câu trả lời đó là 3 nước phát xít lớn. Đó chính là Đức Quốc xã, Ý và Nhật Bản. Đây chính là nguồn cơn gây ra cuộc chiến tranh thế giới thứ 2 đẫm máu ở hầu khắp các quốc gia trên thế giới. Ba nước này hợp thành một khối Trục nhằm tăng cường quân sự, đàn áp các quốc gia và khu vực khác nhau trên thế giới bằng chiến tranh.

Đức Quốc xã

Chế độ phát xít Đức do Adolf Hitler và Đảng Quốc xã kiểm soát. Đây là một nhà nước phát xít toàn trị, nắm mọi quyền hành cai quản trên mọi mặt của đời sống. Đặc trưng dễ nhận biết nhất của chế độ phát xít Đức đó là nạn phân biệt chủng tộc. Đặc biệt là tư tưởng bài trừ Do Thái mà tàn bạo và khốc liệt nhất là cuộc diệt chủng Holocaust.

Phát xít Ý

Cũng như phát xít Đức, phát xít Ý cũng có lực lượng cầm quyền đó là Đảng phát xít do Mussolini lãnh đạo. Thời gian tồn tại của chủ nghĩa phát xít tại Ý từ năm 1922 đến năm 1943.

Mặc dù tồn tại trong hơn hai mươi năm, nhưng đây chính là kiểu mẫu cho những hình thức chủ nghĩa phát xít khác. Sự khốc liệt của nó không bằng phát xít Đức nhưng hệ thống này cũng đã lấy đi sinh mạng của hàng chục ngàn người chống đối.

Đế quốc Nhật Bản

Nằm ở hai thế kỷ, từ năm 1868 đến 1947, chủ nghĩa phát xít ở Nhật sụp đổ sau chiến tranh thế giới thứ hai. Trong suốt quãng thời gian tồn tại, đế quốc Nhật cũng tàn bạo, độc đoán không kém gì hai đất nước đồng minh là phát xít Đức và Ý.

Nguyên nhân ra đời của chủ nghĩa phát xít

Bối cảnh ra đời của chủ nghĩa phát xít là gì? Cùng tìm hiểu cụ thể về bối cảnh cùng nguyên nhân ra đời của chủ nghĩa phát xít.

Bước vào giai đoạn 1929-1933, ở các nước tư bản phương Tây xuất hiện cuộc khủng hoảng kinh tế, xã hội vô cùng lớn. Điều này đã dẫn đến các xu hướng chính trị bạo lực cực đoan và được cho là tiền đề cho sự ra đời của chủ nghĩa phát xít.

Cuộc khủng hoảng kinh tế đã khiến cho dân chúng ở khu vực Tây Âu và Bắc Mỹ vô cùng khốn khổ. An ninh trật tự không được đảm bảo. Đặc biệt là sự xuất hiện của xu hướng bạo lực xã hội được tạo ra bởi tầng lớp trẻ không có nghề nghiệp và mất định hướng về tương lai.

Để có thể chấm dứt tình trạng hỗn độn đó, chính phủ các quốc gia Phương Tây đặt niềm tin vào việc tăng cường các cuộc chạy đua vũ trang. Họ quân phiệt hóa nền kinh tế và toàn bộ thể chế chính trị xã hội. Đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn tới sự hình thành của chủ nghĩa phát xít.

Đặc điểm của chủ nghĩa phát xít là gì?

Khi tìm hiểu chủ nghĩa phát xít là gì, nếu như chỉ biết về định nghĩa hay ý nghĩa biểu tượng của chế độ này thì chưa đủ. Việc nắm bắt được đặc điểm của chủ nghĩa phát xít sẽ cho bạn cái nhìn toàn diện hơn về chế độ này. Những đặc điểm cơ bản của chủ nghĩa phát xít như sau:

Đối phó với nguy cơ bạo loạn, xâm lược và thủ tiêu dân chủ chính là mục tiêu cao nhất của chủ nghĩa phát xít. Chúng xây dựng một nhà nước với đảng phát xít nắm quyền hùng mạnh nhằm thực thi điều này.

Các nước theo chủ nghĩa phát xít xây dựng quân đội hùng mạnh. Với cơ cấu, vị trí chính trị của các sĩ quan quân đội giống chế độ quân phiệt.

Để thực hiện mục tiêu của mình, chủ nghĩa phát xít luôn sẵn sàng đàn áp các phong trào của chủ nghĩa cộng sản, chủ nghĩa xã hội hay các nền tảng tư tưởng dân chủ khác.

Chủ nghĩa phát xít luôn luôn đặt mục đích thủ tiêu nền kinh tế thị trường, đồng thời thiết lập nền kinh tế dưới sự kiểm soát chặt chẽ của nhà nước, phục vụ lợi ích quốc gia.

Chủ nghĩa phát xít kích động tư tưởng phân biệt chủng tộc một cách cực đoan, khẳng định tư tưởng dân tộc.

Những câu hỏi liên quan đến chủ nghĩa phát xít

Tại sao nói chủ nghĩa phát xít là chiến tranh?

Tại sao nói chủ nghĩa phát xít là chiến tranh? Bởi vì chủ nghĩa phát xít là chủ nghĩa độc đoán nhất trong lịch sử loài người, đồng thời luôn cho rằng chủ nghĩa này đã đi đến bước cuối cùng tốt đẹp nhất trong lịch sử của hệ tư tưởng chính trị.

Chủ nghĩa phát xít ảo tưởng rằng đây chính là hệ tư tưởng ưu việt nhất. Bên cạnh đó, đế chế phát xít cũng tự cho mình có quyền sinh sát để loại bỏ, thủ tiêu toàn bộ những con người không thuộc chủng người phát xít. Chủ nghĩa phát xít sử dụng vũ lực cùng chiến tranh trong việc xử lý các quan hệ quốc tế hay quốc nội.

Để thực hiện quyền lực đó, chủ nghĩa phát xít ra sức đàn áp trên mọi mặt, từ kinh tế, văn hóa, chính trị… một cách độc ác và tàn bạo. Bởi những điều này mà nhắc tới chủ nghĩa phát xít, người ta nghĩ ngay tới những cuộc chiến tranh thảm khốc và thương tâm.

Chủ nghĩa phát xít có phải chủ nghĩa quân phiệt?

Để biết chủ nghĩa phát xít có phải chủ nghĩa quân phiệt, chúng ta cần hiểu khái niệm chủ nghĩa quân phiệt là gì?. Đó chỉ là một trào lưu tư tưởng của một chính phủ với chủ trương tăng cường sức mạnh quân sự, nhằm đòi hỏi quyền lợi của quốc gia. Chủ nghĩa quân phiệt sử dụng bạo động như một thứ vũ khí.

Thực chất chủ nghĩa quân phiệt chỉ là một yếu tố tạo nên chủ nghĩa phát xít. Chứ nó không đồng nhất với nhau. Bên cạnh các yếu tố như chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, chủ nghĩa toàn trị, chuyên chế, tư bản,… quân phiệt giúp kiến tạo nên chủ nghĩa phát xít.

Đặc điểm chủ nghĩa phát xít ở Đức

Chủ nghĩa phát xít ở Đức là tiêu biểu nhất để chúng ta tìm hiểu chủ nghĩa phát xít là gì. Bước ra từ chiến tranh thế giới thứ nhất, Đức chìm trong khủng hoảng kinh tế vô cùng trầm trọng. Chính phủ Đức bấy giờ đã cho in ồ ạt tiền để trả nợ. Đây là chính sách vô cùng sai lầm vì nó dẫn tới tình trạng siêu lạm phát.

Từ đó gây ra sự hỗn loạn trong nền kinh tế ở quốc gia này. Đặc biệt kinh tế Đức càng lao đao hơn khi thị trường chứng khoán ở Mỹ sụp đổ vào tháng 10/1929.

Ở thời điểm đó, Đảng Quốc xã Đức với sự dẫn dắt của Adolf Hitler đã nhận trách nhiệm và hứa hẹn với toàn dân về một chính quyền trung ương mạnh mẽ. Quốc xã Đức hứa sẽ tăng thêm không gian sống, cũng như tạo ra sức mạnh kinh tế và tạo công ăn việc làm cho nhân dân. Vì thế, Đảng Quốc xã Đức nhanh chóng được thay thế vị trí lãnh đạo của Đảng Công dân Đức.

Ngay sau Đảng Quốc xã khi lên nắm quyền, Adolf Hitler đã đưa ra nhiều chính sách đàn áp đẫm máu. Gây ra những tội ác vô cùng nghiêm trọng và tàn khốc. Một trong số đó là tội ác diệt chủng. Cho dù không phải là đối tượng chiến tranh, nhưng nếu bị liệt vào danh sách lớp người “hạ đẳng” thì cũng bị Đức Quốc xã tiêu diệt không thương tiếc.

Ở thời điểm từ năm 1941 đến 1945, những người dân Do Thái đã sát hại một cách có hệ thống. Dưới bàn tay tàn bạo liên kết thành hệ thống của Đức Quốc xã và bè phái, chúng đã tạo ra một cuộc diệt chủng tàn bạo nhất trong lịch sử loài người.

Ngoài ra, Đức Quốc xã cũng tiến hành nhiều cuộc đàn áp, tiêu diệt khác. Đối tượng của chúng là những nhóm sắc tộc và chính trị có quyền lợi, tư tưởng, mục tiêu đối lập với phát xít Đức. Con số 6 triệu người Do Thái bị chết là con số minh chứng cho tội ác dã man của chế độ này.

Một trong những nguyên nhân căn bản nhất dẫn tới cuộc Chiến tranh thế giới thứ 2 vô cùng tàn khốc. Đó chính là đến từ phát xít Đức. Năm 1983 Đức Quốc xã đánh chiếm Áo.

Năm 1939 xâm chiếm Tiệp Khắc. Tháng 9/1939 Hitler cho quân xâm lược Ba Lan. Đây chính là sự kiện châm ngòi bùng nổ thế chiến thứ 2. Năm 1940 Đức cùng phe Trục đã chinh phạt chinh phạt gần hết châu Âu và đe dọa xâm lược nước Anh.

Phe Đồng minh thắng thế trong Chiến tranh thế giới thứ 2 chính là dấu hiệu cho sự sụp đổ của phát xít Đức. Khi Hồng quân Liên Xô tiến gần Phủ thủ Tướng, Hitler- vị tướng tàn bạo, khát máu nhất trong lịch sử nhân loại đã tự sát cùng vợ trong cung điện. Tiếp đó là sự đầu hàng vô điều kiện của quân lính vũ trang Đức.

Sự kiện đánh dấu hồi kết của chiến tranh thế giới thứ hai, cũng là sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa phát xít Đức chính là văn kiện đầu hàng Đức ký vào ngày 7/5/1945.

Đặc điểm chủ nghĩa phát xít ở Nhật Bản

Nói về bản chất của chủ nghĩa phát xít thì ở Nhật có lẽ xuất hiện sớm hơn so với phát xít Đức hay Ý. Một số ít dòng họ ở Nhật với thế lực quân phiệt qua việc dựa trên sức mạnh các võ sĩ samurai đã lên nắm quyền cai trị nước Nhật từ thế kỷ IX. Lúc này, triều đình ở Nhật chỉ còn là hình thức.

Tập đoàn quân phiệt (Mạc phủ) do tướng quân Shogun đừng đầu đã nắm chính quyền ở cuối thế kỷ XII. Mầm mống của chủ nghĩa phát xít cũng bắt đầu với hệ thống giới luật Bushido bởi việc đề cao lòng tự trọng, tinh thần dũng cảm đến mức cực đoan cùng với sự trung thành tuyệt đối với bề trên.

Nhật hoàng là biểu tượng cho đất nước Nhật vào giai đoạn này và mọi thần dân phải hoàn toàn trung thành với Nhật hoàng.

Cho đến năm 1867 thì chế độ samurai mới được bãi bỏ, quyền lực của triều đình Nhật mới được phục hồi bởi Nhật hoàng Minh Trị. Mặc dù vậy thì các thế lực quân phiệt vẫn nắm những quyền lực chính, nghị viện thì chỉ có rất ít quyền lực. Cũng từ đây giai cấp tư sản của Nhật ra đời và nhanh chóng lớn mạnh, đồng thời thực thi sự thống trị độc tài chuyên chế.

Chính sách đối ngoại chính là việc ra sức thôn tính các nước xung quanh với mục đích là biến Nhật trở thành đế quốc hùng mạnh nhất của châu Á. Về chính sách đối nội, bè lũ quân phiệt của Nhật phản đối lập Chính phủ dân sự, thực thi việc đàn áp dã man các cuộc biểu tình.

Thế nào là chủ nghĩa phát xít mới?

Chiến tranh thế giới thứ hai với thắng lợi về phe Đồng minh đã quét sạch chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ngày nay trên thế giới, ở đâu đó đã và đang xuất hiện một xu hướng mới. Gọi là chủ nghĩa phát xít mới. Tuy hình thức không hoàn toàn giống chủ nghĩa phát xít trước đây. Nhưng mức độ nguy hiểm khiến chúng ta phải quan ngại.

Một nhóm người theo chủ nghĩa này đã tổ chức tuần hành hết sức rầm rộ tại thành phố Odessa – Ukraine. Mục đích là tưởng niệm cựu thủ lĩnh nhóm dân tộc cực đoan “Máu và danh dự”.

Cuộc tuần hành đã gặp phải sự phản đối của các nhà hoạt động địa phương. Kết quả là một cuộc đụng độ diễn ra đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người vô tội. Điều đáng lo ngại là trong thành phần Quốc hội của Ukraine có thành phần theo chủ nghĩa phát xít mới.

Năm 2015, tổ chức chống phân biệt chủng tộc ở Thụy Điển đã báo cáo về hoạt động ngày càng tăng cường của tổ chức phát xít mới. Chúng thực hiện các cuộc tuyên truyền, phát tờ rơi, dán hình chủ nghĩa phát xít. Số cuộc tuyên truyền tăng gấp đôi so với năm 2014.

Còn ở Đức – quốc gia mà có chủ nghĩa phát xít tàn khốc bậc nhất trong lịch sử loài người đã xuất hiện nhóm người theo chủ nghĩa phát xít mới. Với tên gọi National Socialist Underground (NSU), nhóm người này đã tiến hành hàng loạt các vụ ám sát mang độc cơ sắc tộc. Địa điểm những vụ ám sát này ghép lại tạo thành logo của nhóm trên bản đồ nước Đức.

Những điều này mang đến dự báo về sự hồi sinh không mong muốn. Đó là sự hồi sinh của tư tưởng, đế chế Hitler tàn khốc. Là sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít trong thời đại mới. Với nhiều hình thức, thủ đoạn, tham vọng tàn bạo, tinh vi hơn. Sự trỗi dậy ngày một rõ ràng của chủ nghĩa phát xít mới đe dọa tới nền hòa bình của thế giới hiện nay.

Xem thêm:

• Phong trào dân chủ 1936 đến 1939: Nội dung, Tính chất, Kết quả, Ý nghĩa
• Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới – Lịch sử 8 Bài 19
• Phân tích tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh – Ngữ Văn 12

Trên đây là những thông tin về chủ đề chủ nghĩa phát xít đã được DINHNGHIA.VN cung cấp đến bạn học. Hy vọng những kiến thức trong bài viết đã giúp bạn có được thông tin hữu ích phục vụ cho quá trình tìm hiểu và nghiên cứu về đề tài chủ nghĩa phát xít là gì. Chúc bạn luôn học tập tốt!

Bạn thấy bài viết này hữu ích chứ?

Hãy chọn vào ngôi sao để đánh giá bài viết

Gửi đánh giá

Đánh giá trung bình 0 / 5. Lượt đánh giá 0

Hãy là người đầu tiên đánh giá bài viết