[CHUẨN NHẤT] HNO3 Là Chất Gì? - TopLoigiai

Đăng nhập Đăng kí Hỏi đáp

• ÔN TẬP HÓA 11

Đặt câu hỏi HNO3 là chất gì?

Axit nitric có công thức hóa học là HNO3, được gọi là dung dịch nitrat hidro hay còn được gọi là axit nitric khan. Cùng Toploigiai tìm hiểu về Axit Nitric cũng như những tính chất của chất này nhé!

Mục lục nội dung Axit Nitric – HNO3 là gì?Tính chất vật lý của axit nitricTính chất hóa học:Điều chế axit nitric - HNO3Ứng dụng của Axit Nitric – HNO3

Axit Nitric – HNO3 là gì?

Axit nitric có công thức hóa học là HNO3, được gọi là dung dịch nitrat hidro hay còn được gọi là axit nitric khan. Axit này được hình thành ở trong tự nhiên, tạo ra từ những cơn mưa do sấm và sét tạo thành. 

Tính chất vật lý của axit nitric

TÍNH CHẤT
Công thức hóa học	HNO3
Khối lượng phân tử	63.012  g · mol −1
Ngoại quan	Chất lỏng bốc khói không màu, vàng hoặc đỏ
Mùi	vị chát, ngột ngạt
Tỉ trọng	1,51 g cm 3 , 1,41 g cm 3 [68% w / w]
Độ nóng chảy	−42°C (−44 ° F; 231 K)
Điểm sôi	83 ° C (181 ° F; 356 K) dung dịch 68% sôi ở 121° C (250° F; 394 K)
độ hòa tan trong nước	Hoàn toàn có thể trộn được
đăng nhập P	.130,13
Áp suất hơi	48 mmHg (20° C)
Độ axit (p K a )	−1.4
Cơ sở liên hợp	Nitrat
Nhạy cảm từ (χ)	1,99 × 10 −5  cm 3 / mol
Chỉ số khúc xạ ( n D )	1.394 (16,5 ° C)
Khoảnh khắc lưỡng cực	2,17 ± 0,02 D
NHIỆT HÓA HỌC
Entropy mol std ( S o 298 )	146 J · mol · 1 · K 1
Entanpy Std củahình (Δ f H ⦵ 298 )	−207 kJ · mol 1

Khối lượng riêng: 1,52 g/cm3

Điểm nóng chảy: -42 °C

Khối lượng phân tử: 63,01 g/mol

Điểm sôi: 83 °C

Tính chất hóa học:

- Tính chất hóa học cơ bản: 

+ Tính axit mạnh (do H+ gây ra)

+ Tính oxi hóa mạnh (do N+ 5 số oxi hóa cao nhất gây ra).

1. Tính axit mạnh:

- Là 1 trong các axit mạnh nhất.

- Phân li hoàn toàn trong dung dịch loãng:     HNO3 →  H+  +  NO3-

- Làm quỳ tím chuyển đỏ.

- Tác dụng với oxit bazơ (trong đó kim loại đã đạt hóa trị cao nhất)→ muối + H2O

VD: CaO + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + H2O

2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O

- Tác dụng với các bazơ (trong đó kim loại đã đạt hóa trị cao nhất) → muối + H2O

VD: Mg(OH)2 + 2HNO3 → Mg(NO­3)2 + 3H2O

KOH + HNO3 → KNO3 + H2O

- Tác dụng với muối (trong muối kim loại đã đạt hóa trị cao nhất) → Muối mới + axit mới (yếu hơn axit HCl)

VD: BaCO3 + 2HNO3 → Ba(NO3)2 + CO2 + H2O

2. Tính oxi hóa mạnh:

a. Tác dụng với kim loại:

+ HNO3 phản ứng với hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) → muối nitrat + H2O + sản phẩm khử của N+5 (NO2, NO, N2O, N2 và NH4NO3).

• Chú ý: Sản phẩm khử của N+5 là tùy thuộc vào độ mạnh của kim loại và nồng độ của HNO3.
• Nếu dung dịch đặc → NO2.
• Nếu dung dịch loãng → NO (dung dịch axit càng loãng, kim loại càng mạnh thì N bị khử xuống mức càng sâu).

Tổng quát:

VD:

Cu + 4HNO3 đặc, nóng → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O

Fe + 4HNO3 loãng → Fe(NO3)3 + NO + 2H2O

8Na + 10HNO3 loãng → 8NaNO3 + NH4NO3 + 3H2O

• Lưu ý:

- Nếu cho Fe hoặc hỗn hợp Fe và Cu tác dụng với dung dịch HNO3 mà sau phản ứng còn dư kim loại → trong dung dịch Fe thu được chỉ ở dạng muối Fe2+.

- HNO3 đặc nguội thụ động hóa với Al, Fe, Cr.

b. Tác dụng với phi kim → NO2 + H2O + oxit của phi kim.

C + 4HNO3 đặc,nóng → CO2 + 4NO2 + 2H2O

S + 4HNO3 đặc,nóng → SO2 + 4NO2 + 2H2O

P + 5HNO3 đặc,nóng → H3PO4 + 5NO2 + H2O

c. Tác dụng với các chất khử khác: (oxit bazơ, bazơ và muối trong đó kim loại chưa có hóa trị cao nhất...).

4HNO3 đặc,nóng + FeO → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O

4HNO3 đặc,nóng + FeCO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O + CO2

Điều chế axit nitric - HNO3

Trong tự nhiên, axit nitric được tạo ra từ các cơn mưa lớn có sét, gây nên những trận mưa axit.

1. Điều chế axit nitric - HNO3 trong phòng thí nghiệm

Người ta cho muối natri nitrat tinh thể tác dụng với axit sunfuric đặc, chưng cất hỗn hợp này tại nhiệt độ sôi của axit nitric là 83 °C cho đến khi còn lại chất kết tinh màu trắng. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ tạo ra một lượng nhỏ axit.

H2SO4 đặc + NaNO3 (tinh thể) → HNO3 + NaHSO4

Axit nitric bốc khói đỏ thu được có thể chuyển thành axit nitric màu trắng. Khi thực hiện thí nghiệm , các dụng cụ phải làm từ thủy tinh, đặc biệt là bình cổ cong nguyên khối do axit nitric khan.

2. Điều chế axit nitric - HNO3 trong công nghiệp

Axit nitric loãng có thể cô đặc đến 68% axit với một hỗn hợp azeotropic với 32% nước. Để thu được axit có nồng độ cao hơn, tiến hành chưng cất với axit sunfuric H2SO4. H2SO4 đóng vai trò là chất khử sẽ hấp thụ lại nước.

4NH3 + 5O2  → 4NO + 6H2O (Pt, 850oC)

2NO + O2 → NO2

4NO2  + O2 + 2H2O → 4HNO3

Dung dịch axit nitric công nghiệp thường có nồng độ 52% và 68%. Việc sản xuất axit nitric được thực hiện bằng công nghệ Ostwald do Wilhelm Ostwald phát minh.

Ứng dụng của Axit Nitric – HNO3

1.Trong phòng thí nghiệm

 – Axit nitric là thuốc thử chính được sử dụng cho quá trình nitrat hóa – việc bổ sung một nhóm nitro, điển hình là một phân tử hữu cơ. Và nó cũng thường được sử dụng như một tác nhân oxy hóa mạnh.

 – Axit nitric cũng được sử dụng trong phòng thí nghiệm trường học để tiến hành các thí nghiệm liên quan đến việc thử clorit. Cho axit nitric tác dụng với mẫu thử, sau đó cho dung dịch bạc nitrat vào để tìm kết tủa trắng của bạc clorua.

2.Trong công nghiệp

 – Axit nitric 68% được sử dụng để chế tạo thuốc nổ bao gồm nitroglycerin, trinitrotoluen (TNT) và cyclotrimethylenetrinitramin (RDX).

– Axit nitric có nồng độ 0,5-2% được sử dụng làm hợp chất nền nhằm xác định trong dung dịch có tồn tại kim loại không. Người ta gọi đó là kỹ thuật ICP-MS và ICP-AES.

– Đồng thời axit còn ứng dụng trong ngành luyện kim, xi mạ và tinh lọc. Khi cho axit này kết hợp với axit clorua, ta được dung dịch nước cường toan có khả năng hòa tan bạch kim và vàng.

– Sử dụng axit nitric để sản xuất các chất hữu cơ, bột màu, sơn, thuốc nhuộm vải và thuốc tẩy màu.

– Axit nitric được dùng để sản xuất nitrobenzen – tiền chất để sản xuất anilin và các dẫn xuất anilin với những ứng dụng then chốt trong sản xuất bọt xốp polyuretan, sợi aramit và dược phẩm.

– Trong một nồng độ thấp (khoảng 10%), axit nitric thường được dùng để nhân tạo thông và maple . Màu sắc được tạo ra là một màu vàng xám rất giống như gỗ cũ hoặc gỗ hoàn thiện 

– Axit nitric cũng là hợp chất trung gian dùng trong sản xuất bọt xốp polyuretan mềm và các sản phẩm polyuretan khác, ví dụ các chất kết dính, các chất bịt kín, các chất bọc phủ và các chất đàn hồi, đi từ nguyên liệu toluen diisoxyanat.

– Dùng làm chất tẩy rửa các đường ống, bề mặt kim loại trong các nhà máy sữa.

– Axit nitric được dùng để loại bỏ các tạp chất, cân bằng lại độ tiêu chuẩn của nước. 

– Sử dụng trong sản xuất phân bón, được sử dụng chủ yếu để sản xuất phân đạm, các muối nitrate ngành phân bón như KNO3, Ca(NO3)2,…

Xuất bản : 30/11/2021 - Cập nhật : 20/12/2022 Tải về

Câu hỏi thường gặp

Đánh giá độ hữu ích của bài viết

😓 Thất vọng🙁 Không hữu ích😐 Bình thường🙂 Hữu ích🤩 Rất hữu ích

• Bộ 100 Đề thi Giữa kì, Cuối kì các Môn học mới nhất.
• Tuyển tập các khóa học hay nhất tại Toploigiai.

Bài trước Bài sau Tìm Kiếm Bài Viết

Xem thêm các bài cùng chuyên mục

• Nêu vai trò của ancol trong đời sống
• Vì sao không nên sử dụng phân hóa học quá nhiều?
• Chất nào sau đây là muối trung hòa?
• C2H4 là chất gì?
• Na2S là chất gì?
• Metan ra Andehit Fomic

Ôn tập Hóa 11

Website khóa học, bài giảng, tài liệu hay nhất

Email: [email protected]

SĐT: 0902 062 026

Địa chỉ: Số 6 ngách 432/18, đường Đội Cấn, Phường Cống Vị, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội

Hỏi đáp

Về chúng tôi

Giáo viên tại Toploigiai

Báo chí nói về chúng tôi

Giải thưởng

Khóa học

Về chúng tôi

Giáo viên tại Toploigiai

Báo chí nói về chúng tôi

Giải thưởng

Khóa học

CÔNG TY TNHH TOP EDU

Số giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh: 0109850622, cấp ngày 09/11/2021, nơi cấp Sở Kế Hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội

Group Hỏi bài - Nhận thưởng Tham Gia Nhóm Đặt câu hỏi