Chức Năng Của Gan | BvNTP - Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương
Có thể bạn quan tâm
Chức năng chuyển hóa
- Chuyển hóa glucid: Glucid từ ruột theo tĩnh mạch cửa về gan chủ yếu là glucose, còn lại là galactose và fructose. Fructose và galactose sẽ được gan chuyển thành glucose trước khi sử dụng. Ngoài ra, gan có thể tạo glucose từ các acid amin sinh đường, acid béo, glycerol và acid lactic. Các chất này sẽ được chuyển thành acid pyruvic hoặc phosphopyruvic rồi thành glucose-6-phosphat trước khi chuyển thành glucose.
- Chuyển hóa lipid: Gan tổng hợp acid béo từ glucid, protid và từ các sản phẩm thoái hóa của lipid. Acid béo được chuyển hóa theo chu trình ( oxy hóa của Knoop để cho năng lượng (chiếm 60% chuyển hóa acid béo của cơ thể). Ngoài ra, gan còn tổng hợp cholesterol, cholesteroleste, phospholipid, triglycerid và các lipoprotein (HDL, LDL và VLDL). Phospholipid và lipoprotein là các dạng vận chuyển lipid chủ yếu của cơ thể. Cholesteroleste là dạng vận chuyển acid béo.
- Chuyển hóa protid: Gan là cơ quan chuyển hóa cũng như dự trữ protid. Chuyển hóa protid ở gan xảy ra rất mạnh mẽ bao gồm 2 quá trình: chuyển hóa acid amin và tổng hợp protein.
- Chuyển hóa acid amin: Chuyển hóa acid amin ở gan xảy ra rất mạnh mẽ qua 3 quá trình khử carboxyl, khử amin và trao đổi amin.
- Khử carboxyl: Nhờ các enzym decarboxylase, tuy nhiên quá trình này ở gan không quan trọng.
- Khử amin: Nhờ các enzym đặc hiệu desaminase tạo nên acid cetonic và NH3. Quá trình này liên quan chặt chẽ với quá trình trao đổi amin.
- Trao đổi amin: Là quá trình quan trọng nhất để gan tổng hợp nên các acid amin nội sinh đặc hiệu cho cơ thể từ các acid amin ăn vào nhờ một loại enzym quan trọng là transaminase. Trong đó, có 2 enzym rất quan trọng là GPT và GOT.
- Tổng hợp protein: Tế bào gan sản xuất gần 50% lượng protein trong cơ thể. Vì vậy, gan có khả năng tái sinh rất mạnh. Sau khi cắt một phần, gan có thể tái tạo trở lại. Tổng hợp protein huyết tương: Gan tổng hợp toàn bộ albumin của huyết tương, một phần ( và ( globulin. Vì vậy, khi suy gan, protein máu giảm làm giảm áp suất keo, dịch từ mạch máu thoát vào tổ chức nhiều gây ra phù. Tổng hợp các yếu tố đông máu: Gan tổng hợp fibrinogen và các yếu tố đông máu II, VII, IX và X từ vitamin K. Khi suy gan, quá trình đông máu bị rối loạn, bệnh nhân rất dễ bị xuất huyết.
Chức năng dự trữ
- Dự trữ máu: Lượng máu chứa trong gan bình thường khá lớn (khoảng 600 – 700 ml). Khi áp suất máu tại tĩnh mạch gan tăng lên (truyền dịch, sau bữa ăn, uống nhiều nước…), gan có thể phình ra để chứa thêm khoảng 200 – 400 ml. Ngược lại, khi cơ thể hoạt động hoặc khi thể tích máu giảm, gan sẽ co lại, đưa một lượng máu vào hệ tuần hoàn.
- Dự trữ glucid: Gan dự trữ glucid dưới dạng glycogen, lượng glycogen dự trữ này đủ cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động trong vòng vài giờ. Thông qua việc dự trữ glycogen, gan tham gia điều hòa đường huyết. Khi đường huyết tăng, quá trình tổng hợp glycogen tăng lên để dự trữ. Ngược lại, khi đường huyết hạ, quá trình phân ly glycogen tăng lên để đưa glucose vào máu nhằm giữ ổn định đường huyết. Như vậy, gan đóng vai trò rất quan trọng trong điều hòa đường huyết. Các hệ thống điều hòa đường huyết như nội tiết và thần kinh đều thông qua gan. Khi suy gan, điều hòa đường huyết sẽ bị rối loạn cho dù hệ thống nội tiết và thần kinh vẫn còn tốt.
- Dự trữ sắt: Gan là trong 3 cơ quan của cơ thể dự trữ sắt (gan, lách và tủy xương, dự trữ 20% lượng sắt của cơ thể, khoảng 1 g). Lượng sắt dữ trữ này đến từ thức ăn hoặc từ sự thoái hóa Hb. Gan dự trữ sắt dưới dạng feritin. Khi cần, gan sẽ đưa sắt đến cơ quan tạo máu nhờ một loại protein vận chuyển sắt là transferin do gan sản xuất ra.
- Dự trữ vitamin B12: Gan có khả năng dự trữ vài miligam, trong khi nhu cầu của cơ thể khoảng 3 (g trong một ngày. Vì vậy, cơ thể rất hiếm bị thiếu B12, phải ngừng cung cấp 3 – 5 năm mới có triệu chứng thiếu vitamin B12. Thiếu vitamin B12 sẽ gây ra bệnh thiếu máu ác tính hồng cầu to.
Chức năng tạo mật
Mật là sản phẩm bài tiết của tế bào gan. Sau khi bài tiết, mật theo các ống mật vi ti đổ vào ống mật ở khoảng cửa. Từ đây, mật theo ống gan phải và ống gan trái đổ vào ống mật chung rồi theo ống túi mật đi đến chứa ở túi mật. Tại đây, mật được cô đặc lại và dưới tác dụng của một số kích thích, túi mật sẽ co bóp đưa mật vào tá tràng qua cơ vòng Oddi. Trước khi đi vào tá tràng, mật được trộn lẫn với dịch tụy trong ống tụy chính. Mật là một chất lỏng, màu xanh hoặc vàng, pH khoảng 7 – 7,7. Số lượng bài tiết khoảng 0,5 lít/ngày. Dịch mật gồm có nhiều thành phần . Trong đó, có một số thành phần quan trọng như: muối mật, sắc tố mật, cholesterol..
Chức năng chống độc
Gan được xem là một hàng rào bảo vệ cơ thể để chống lại các yếu tố độc hại xâm nhập qua đường tiêu hóa. Đồng thời, nó làm giảm độc tính và thải trừ một số chất được tạo ra trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Cơ chế chống độc của gan do cả tế bào Kupffer và tế bào gan đảm nhiệm.
Tế bào Kupffer: Thực bào các vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, đồng thời thực bào cả các hồng cầu già và xác hồng cầu bị vỡ.
Tế bào gan: Chống độc bằng 2 cơ chế: Giữ lại một số kim loại nặng như đồng, chì, thủy ngân…và một số chất màu như Bromo-Sulfo-Phtalein (BSP). Sau đó, sẽ thải ra ngoài. Bằng các phản ứng hóa học để biến các chất độc thành chất không độc hoặc ít độc hơn rồi thải ra ngoài qua đường mật hoặc đường thận.
Chức năng tiêu hóa
Chuyển đổi thức ăn thành những chất cấn thiết cho cơ thể
Thanh lọc và loại bỏ các chất độc hại sinh từ ruột hay nội sinh (do cơ thể tạo ra)
Tạo mật giúp nhũ hóa các chất béo có trong ruột non.
Không có một cơ quan nhân tạo nào có thể đảm trách được toàn bộ chức năng vô cùng phức tạp của gan. Vì vậy chăm sóc gan là yếu tố sống còn giúp duy trì và tăng cường sức khỏe.
Xem thêm: Xét nghiệm chức năng gan
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp
Từ khóa » Gan Người Có Chức Năng Gì
-
Chức Năng Của Gan đối Với Cơ Thể | Vinmec
-
VAI TRÒ CHỨC NĂNG CỦA GAN TRONG CƠ THỂ CON NGƯỜI
-
Chức Năng Của Gan Quan Trọng Thế Nào? Hiểu Rõ để Bảo Vệ Gan Tốt ...
-
Cấu Trúc Và Chức Năng Của Gan - Phiên Bản Dành Cho Chuyên Gia
-
Chức Năng Của Gan đối Với Cơ Thể - YouTube
-
Vai Trò Của Chức Năng Gan Trong Cơ Thể Con Người
-
[Giải đáp] Cấu Tạo Và Chức Năng Của Gan đối Với Cơ Thể Như Thế Nào?
-
Gan Nằm ở Vị Trí Nào? Cấu Tạo Và Chức Năng Của Gan Bạn Cần Biết
-
Rối Loạn Chức Năng Gan Và Suy Giảm Chức Năng Gan Có Nguy Hiểm ...
-
CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA GAN TRONG CƠ THỂ - SUNKUN
-
Giải độc Gan Có Tác Dụng Gì Và Thực Hiện Ra Sao?
-
Các Xét Nghiệm Chức Năng Gan Phổ Biến Nhất Hiện Nay
-
Gan – Wikipedia Tiếng Việt