Chương 4: Cạnh Tranh Hoàn Hảo

©1989 & 2002 John Petroff.

CHƯƠNG 4:

CẠNH TRANH HOÀN HẢO

ĐỐI TƯỢNG HỌC Trong chương này, chúng ta đề cập tới các nguyên lý mà các doanh nghiệp áp dụng để đưa ra quyết định về giá bán và sản lượng trong thời kỳ ngắn hạn và dài hạn. Nhu cầu và doanh số tới hạn được thu thập. Sự tương đương giữa lợi nhuận tối đa và sự cân bằng giữa doanh thu và chi phí cận biên được thiết lập. Trạng thái cân bằng trong dài hạn được nghiên cứu. Tác động kinh tế của hình thái thị trường này là điều kiện tốt nhất cho xã hội.

CẠNH TRANH HOÀN HẢO Thị trường cạnh tranh hoàn hảo đặc trưng bởi các yếu tố sau - Có một số lượng lớn những nhà sản xuất nhỏ hoặc nhà bán nhỏ, - Có sản phẩm tiêu chuẩn, đồng nhất, - Các cá nhân bán lẻ không có khả năng gây ảnh hưởng tới giá bán, - Khả năng ra nhập và rời bỏ thị trường một cách tự do của người bán, và - Người bán và người mua có thông tin hoàn hảo (Những hoạt động phi giá cả không cần thiết).

Những dẫn chứng cho thị trường cạnh tranh hoàn hảo gần như không có. Những thị trường trong ngành bán lẻ, dịch vụ và nông nghiệp tiếp cận gần nhất thị trường này. Nhưng, trong ngành nông nghiệp, việc chính phủ thực hiện các chương trình trợ giá đã bóp méo cơ chế vốn có của thị trường. Mặc dù thiếu các ví dụ thực tế, hình thái thị trường này rất quan trọng bởi vì theo các nhà kinh tế học, đây là hình thái thị trường hoàn hảo nhất.

SỐ LƯỢNG CÁC DOANH NGHIỆP TRONG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Một số lượng cực lớn các công ty riêng lẻ trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo có nghĩa là mỗi công ty khi so sánh với toàn bộ thị trường là nhỏ. Thực tế là, nếu có một công ty có quy mô lớn, nó đồng nghĩa với việc công ty đó sẽ thâu tóm thị trường và tính cạnh tranh sẽ bị xoá bỏ hay ít nhất bị giảm bớt.

Trong lĩnh vực sản xuất sữa nông nghiệp, những nông trại luôn là nhỏ. Chúng đặc biệt nhỏ so với quy mô của toàn bộ thị trường sữa. Lưu ý rằng, những người phân phối sữa là rất lớn, nhưng không phải những nông trang năng suất.

SẢN PHẨM TIÊU CHUẨN CẠNH T RANH HOÀN HẢO Sản phẩm trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo được gọi là tiêu chuẩn (hay đồng nhất). Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp sẽ bán ra sản phẩm như nhau tới khách hàng: nó hoàn toàn tương đồng. Đây là sự khác biệt lớn nhất giữa cạnh tranh hoàn hảo và cạnh tranh độc quyền: khi khách hàng nhận thấy sự khác biệt nào đó về sản phẩm, doanh nghiệp sẽ có quyền với khách hàng của họ..

Sữa là sản phẩm đồng nhất. Nó không tạo ra sự khác biệt giữa sữa của nông trại này với nông trại khác. Chính phủ thực sự đề ra những tiêu chuẩn về chất lượng, hàm lượng chất béo và độ tiệt trùng của sữa..

NGƯỜI CHẤP NHẬN GIÁ Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, các hộ kinh doanh, (doanh nghiệp) không có quyền quyết dịnh giá: họ phải bán theo giá thị trường. Các doanh nghiệp trong thị trường này được gọi là những người chấp nhận giá. Nếu một doanh nghiệp nỗ lực tăng giá thêm một lượng nhỏ, người mua hàng sẽ không mua hàng hoá đó vì họ có thể mua cũng sản phẩm đó nhưng từ một doanh nghiệp khác. Hạ thấp giá bán cũng không cần thiết bởi vì doanh nghiệp có thể bán mọi sản phẩm đầu ra của nó theo giá thị trường quyết định.

Một nhà sản xuất sữa cố gắng tăng doanh thu của mình bằng cách tăng giá sữa bán ra, rất khó để tìm một công ty trong vùng sẵn sàng thu mua theo giá đó. Vì vậy, một đơn vị kinh doanh cá thể không thể tác động tới giá của sữa trên toàn thị trường.

VIỆC RA NHẬP VÀ RÚT KHỎI THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Không có những rào cản đối với việc ra nhập và rút lui khỏi thị trường trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Điều kiện này đảm bảo rằng không có doanh nghiệp nào có thể khống chế thị trường và gây tác động tới các doanh nghiệp khác. Nó cũng đảm bảo cho số lượng các doanh nghiệp (mặc dù có sự thay đổi) luôn duy trì một số lượng lớn.

Việc sản xuất nông nghiệp có thể bắt đầu đối với mọi mùa vụ bằng việc đơn giản nhất là trồng trọt trên một mảnh đất, như việc trồng hoa quả hay rau xanh. Tuy nhiên, với một số sản phẩm khác như sữa hay thuốc lá, chính phủ sẽ hạn chế lượng sản xuất bởi vì nhiều lúc lượng sản phẩm tạo ra lớn hơn nhu cầu.

HOẠT ĐỘNG PHI GIÁ CẢ TRÊN THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Những hoạt động phi giá (những hoạt động không tính vào giá sản phẩm) như quảng cáo, dịch vụ sau bán hay bảo hành, là không cần thiết trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo bởi vì các doanh nghiệp có thể bán mọi sản phẩm của nó theo giá thị trường, và nếu doanh nghiệp sẽ không thu được lợi nhuận nếu tiếp tục chi các khoản bổ sung như vậy. (Tuy nhiên, những hoạt động không tính vào giá sản phẩm lại hữu dụng với toàn bộ nền công nghiệp).

Một nhà sản xuất sữa không thể có khả năng ảnh hưởng tới việc tiêu dùng sữa trên diện rộng, và do đó không cần thực hiện các hình thức quảng cáo. Tuy vậy, một hiệp hội những nhà sản xuất sữa hay những nhà cung cấp sữa lớn cần tiến hành quảng cáo một cách hiệu quả.

CẦU TRÊN THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Cầu của các doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo thì thực sự hoàn hảo (tức là, sự thay đổi giá cả nhỏ nhất có thể sẽ dẫn tới sự thay đổi số lượng giới hạn). Những nhu cầu như vậy được thể hiện trên biểu đồ bằng đường cong của cầu trên trục hoành: dù lượng bán là bao nhiêu, giá cả không thay đổi, và đó là giá bán trên thị trường.

Graph G-MIC4.1

Nói chung, nhu cầu đối với sữa dường như đi xuống, ngược chiều so với giá cả. Nhưng với một nhà sản xuất sữa đơn lẻ, giá cả quyết định nhu cầu tại đó người sản xuất nhận được: giá cả thị trường. Nó không thay đổi, không phụ thuộc vào lượng sản xuất ra, vì vậy, đường cầu là một đường thẳng.

DOANH THU CẬN BIÊN TRÊN THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Đường cong về cầu cũng là doanh thu cận biên của doanh nghệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Doanh thu cận biên, hay doanh thu bổ sung, khi có thêm một đơn vị hàng hoá bán được, sẽ cân bằng với giá thị trường (được thể hiện bằng đường cong nhu cầu). Lưu ý rằng, doanh thu bình quân cũng là đường cong nhu cầu và tổng doanh thu là mộ đường thẳng dốc đứng.

TỐI ĐA HOÁ LỢI NHUẬN Một doanh nghiệp phải tìm cách bán ra một lượng hang hoá mà tại đó tổng doanh thu thu về lớn nhất so với tổng chi phí bỏ ra nhỏ nhất, do đó, thu được lợi nhuận nhiều nhất.

TỐI THIỂU HOÁ THUA LỖ Nếu một doanh nghiệp thất bại trong việc thu được lợi nhuận, dù vậy, trong ngắn hạn, nó sẽ sản xuất lượng bán ra tại mức mà sự cách biệt giữa chi phí và doanh thu là thấp nhất, mức thua lỗ là nhỏ nhất.

RA QUYẾT ĐỊNH ĐÓNG CỬA Nếu một doanh nghiệp có doanh thu nhưng không đủ để trang trải ngay chi phí cố định trong ngắn hạn, doanh nghiệp đó phải đóng cửa.

ĐIỂM HOÀ VỐN Lượng hàng hoá sản xuất ra mà tại đó tổng doanh thu bằng tổng chi phí được gọi là điểm hoà vốn. Một doanh nghiệp muốn thu được lợi nhuận tối đa phải sản xuất lượng hàng hoá lớn hơn so với điểm hoà vốn.

LUẬT CHI PHÍ CẬN BIÊN - DOANH THU CẬN BIÊN Sản xuất hàng hoá tại điểm mà doanh thu cận biên bằng chi phí cận biên sẽ thu được lợi nhuận tối đa. Thực tế, nếu ít hơn 1 đơn vị sản phẩm, lợi nhuận thu được sẽ nhỏ hơn do doanh thu cận biên chưa đủ bù chi phí cận biên ở đơn vị sản phẩm cuối cùng. Nhưng nếu sản xuất thêm một đơn vị sản phẩm, lợi nhuận cũng sẽ nhỏ hơn, lần này, chi phí cận biên sẽ lớn hơn doanh thu cận biên cho sản phẩm sản xuất đó.

CHI PHÍ CẬN BIÊN DOANH THU CẬN BIÊN Quy luật chi phí cận biên = doanh thu cận biên có thể áp dụng được với việc tối thiểu hoá chi phí và tối đa hoá lợi nhuận. Tuy nhiên, điểm giao nhau giữa doanh thu cận biên và chi phí cận biên ở bên dưới chi phí có thể thay đổi trung bình, điều này có nghĩa là doanh thu không đủ bù đắp chi phí và doanh nghiệp phải đóng cửa.

LỢI NHUẬN TỐI ĐA Lợi nhuận tối đa đạt được bằng việc xác định trước tiên lượng sản phẩm đầu ra tại đó doanh thu cận biên bằng chi phí cận biên (vì vậy có thể lợi nhuận không tăng). Sau đó, tiếp tục xác định: - tổng doanh thu xác định bởi giá cả nhân với số lượng sản phẩm. - tổng chi phí bằng chi phí trung bình nhân với số lượng sản phẩm. - sự khác biệt giữa 1 và 2 là lợi nhuận (hay thua lỗ).

BIỂU ĐỒ BIỂU DIỄN LỢI NHUẬN TỐI ĐA Vì, lợi nhuận tối đa là phần dư ra khi tổng doanh thu lớn hơn tổng chi phí, biểu đồ chỉ rằng hình chữ nhật biểu hiện tổng doanh thu lớn hơn hình chữ nhật biểu hiện tổng chi phí. Chiều cao của hình chữ nhật thể hiện tổng doanh thu biểu diễn giá bán doanh nghiệp bán được, và chiều rộng biểu diễn lượng hàng hoá bán ra có lợi nhất (MR=MC). Chiều cao hình chữ nhật biểu hiện tổng chi hía là tổng chi phí bình quân (trên đường cong ATC), và chiều rộng là biểu diễn lượng hàng hoá bán ra có lợi nhất.

Graph G-MIC4.2

ĐƯỜNG CUNG NGẮN HẠN Đường cung ngắn hạn của doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo là tỉ lệ phần trăm nghiêng thêm của đường cong giá bán cận biên (ở phía trên điểm giao nhau trung bình). Thực tế, một doanh nghiệp xác định số lượng hàng bán ra tiềm năng bằng cách lấy điểm giao nhau giữa doanh thu cận biên và chi phí cận biên. Doanh thu cận biên cũng là là giá bán tại đó doanh nghiệp bán được. Vì vậy sự kết hợp giá cả-số lượng của nhà cung cung ứng được đưa ra bỏi tỉ lệ phần trăm nghiêng thêm cận biên (thêm vào phía trên cận biên).

CÂN BẰNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO TRONG DÀI HẠN Sự cân bằng trong dài hạn đối với 1 doanh nghiệp trong cạnh tranh hoàn hảo là điểm nhu cầu (và doanh thu cận biên tương ứng với nó) tiếp xúc với giá trị nhỏ nhất của tổng chi phí trung bình (nơi chi phí cận biên cũng giao với tổng chi phí). Tại điểm đó, doanh nghiệp không có lợi nhuận hay bị thua lỗ. (Lưu ý rằng không có lợi nhuận kinh tế hoàn toàn, nhưng lợi nhuận thông thường vẫn có).

SỰ RA NHẬP CỦA DOANH NGHIỆP TRONG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Nếu nhu cầu (đường cầu) ở trên tổng chi phí trung bình tối thiểu, lợi nhuận hoàn toàn sẽ có cho một doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Lợi nhuận này sẽ thu hút nhiều doanh nghiệp mới ra nhập ngành công nghiệp. Việc ra nhập của các doanh nghiệp mới không bị cản trở bởi những rào cản ra nhập ngành trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Những doanh nghiệp mới sẽ tăng tổng cung thị trường và kéo giá bán đi xuống. Giá bán thấp hơn đẩy cầu cho mỗi doanh nghiệp xuống thấp, thậm chí xuống thấp hơn điểm cân bằng trung bình tổng chi phí tối thiểu.

SỰ RÚT KHỎI THỊ TRƯỜNG CỦA DOANH NGHIỆP TRONG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Nếu đường cầu ở phái dưới tổng chi phí trung bình tối thiểu, sự thua lỗ của doanh nghiệp sẽ buộc daonh nghiệp rời bỏ khỏi ngành. Khi các doanh nghiệp rời bỏ ngành, sự giảm xuống của tổng cung sẽ đẩy giá tăng trở lại. Sự tăng lên của giá bán sẽ nâng (đẩy) đường cong nhu cầu đối với các doanh nghiệp đơn lẻ lên cao hoặc thậm chí cao hơn điểm cân bằng. Việc rút khỏi hay ra nhập thị trường của các doanh nghiệp sẽ tiếp tục đến khi giá bán ở mức cân bằng với chi phí trung bình tối thiểu.

ĐƯỜNG CUNG TRONG DÀI HẠN Đường cung trong dài hạn đối với một ngành công nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo thì hoàn toàn không đổi khi ngành có chi phí không đổi, và tăng khi ngành có chi phí tăng. Việc một ngành có chi phí không đổi hay chi phí tăng được xác định bởi sự tồn tại của những nguồn lực còn thiếu hay dư thừa.

ẢNH HƯỞNG KINH TẾ TRONG THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là một mô hình lý tưởng của thị trường bởi vì đem lại cho xã hội các tác động kinh tế hiệu quả, được nhận biết từ: - tính hiệu quả về địa điểm, và - tính hiệu quả về năng suất. Mặc dù vậy, vẫn tồn tại một vài yếu điểm.

HIỆU QUẢ CHẤT LƯỢNG (NĂNG SUẤT?) Tính hiệu quả năng suất trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo được nhận thấy tại điểm cân bằng trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo của tất cả các doanh nghiệp trong ngành, tại điểm đó có tổng chi phí trung bình tối thiểu. Điều này đồng nghĩa với việc mọi doanh nghiệp nỗ lực cắt giảm chi phí và vận dụng tối ưu công nghệ cho phép tốt nhất nhằm để có tổng chi phí trung bình tối thiểu thấp hơn tất cả các doanh nghiệp khác trong cùng ngành. Cũng không có việc sử dụng dưới mức năng lực hay quá mức năng lực cho phép.

HIỆU QUẢ SỐ LƯỢNG Tính hiệu quả số lượng trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo xuất phát từ sự thật rằng số lượng sản xuất ra của mỗi doanh nghiệp để thị trường trả giá thì cân bằng với chi phí nguồn lực thêm vào (chi phí cận biên). Lượng sản xuất nhiều hơn sẽ không có khả năng đạt được mức giá bán thấp hơn. Những nguồn lực cũng được xác định ở mức hiệu quả nhất trong ngành vì các doanh nghiệp sẽ đấu giá để các nguồn lực này lên tới giá mà người tiêu dùng muốn trả cho chúng.

NHƯỢC ĐIỂM CỦA THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO Mặc dù có những tác động tích cực như trên, song thị trường cạnh tranh hoàn hảo có những thất bại sau: - cung cấp bất cứ điều chỉnh nào cho sự bất bình đẳng phân phối thu nhập, - sản xuất bất cứ hang hoá công cộng nào vì nó không có lợi nhuận, - kích thích tiến trình công nghệ ngay cả khi thiếu lợi nhuận, - đưa ra sự đa dạng trong sản phẩm khi chúng đạt tiêu chuẩn.

Review Quiz

Assignments

[Đóng góp của các bạn là quan trọng với chúng tôi, nếu các bạn có câu hỏi gì có thể gửi về [email protected] .]

Previous: Production_costs

Next: Pure_monopoly