Chương IV: Chăm Sóc Và Giáo Dục Vệ Sinh Cho Trẻ Mầm Non

• Trang chủ
• Đăng ký
• Đăng nhập
• Liên hệ

Thư Viện Tài Liệu, Ebook, Giáo Án, Bài Giảng

Thư viện tài liệu, giáo trình, giáo án, bài giảng, đồ án, luận văn tham khảo cho học sinh, sinh viên

Chương IV: Chăm sóc và giáo dục vệ sinh cho trẻ mầm non

VỆ SINH HỆ THẦN KINH

1.1. Tổ chức chế độ sinh hoạt hợp lí là cơ sở vệ sinh hệ thần kinh

a. Vệ sinh hệ thần kinh

Hệ thần kinh giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong cơ thể. Nó là trung tâm

điều khiển hoạt động của cơ các cơ quan và hệ cơ quan trong cơ thể, giúp chúng

hoạt động thống nhất, nhịp nhàng. Hệ thần kinh còn điều khiển sự tương tác

giữa cơ thể và môi trường bên ngoài, làm cho cơ thể nhanh chóng thích nghi với

điều kiện luôn thay đổi của môi trường.

Đặc điểm hệ thần kinh của trẻ nhỏ là chưa hoàn thiện về cấu tạo và chức

năng nên hoạt động trí tuệ và thể chất diễn ra kém; quá trình hưng phấn phát

sinh và lan toả nhanh chóng chú ý của trẻ không bền Do vậy, khi hoạt động

và nghỉ ngơi không hợp lí sẽ làm rỗi loạn chức năng hệ thần kinh dẫn đến trạng

thái mệt mỏi ở trẻ nhỏ ( trẻ quấy khóc, kém ăn, khó ngủ, có thể có tình trạng vật

vã )

104 trang | Chia sẻ: Mr Hưng | Lượt xem: 2867 | Lượt tải: 1 Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Chương IV: Chăm sóc và giáo dục vệ sinh cho trẻ mầm non, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênợp với xoa bóp, thể dục thụ động và tích cực (trẻ nhỏ), kết hợp với trò chơi vận động, lao động ngoài trời (trẻ lớn). Sự vận động tích cực sẽ hình thành nhiệt trong cơ thể, giúp cơ thể tránh được lạnh. Trẻ tắm không khí lúc đầu trong trang phục áo may ô, quần soóc, dép có quai hậu; sau đó chỉ mặc quần đùi và đi dép (nếu địa điểm tốt có thể cho trẻ đi chân đất). Thời gian tối thiểu và tối đa cho trẻ ra ngoài trời phụ thuộc vào lứa tuổi, đặc điểm cá biệt và mức độ đã được rèn luyện ở trẻ. Cách tiến hành như sau: bắt đầu tắm không khí cho trẻ ở nhiệt độ nhất định, với thời gian tối thiểu của biện pháp tác động đầu tiên, sau 3 – 4 ngày sẽ tăng lên từ 2 – 3 phút và dần dần sẽ đạt thời gian tối đa. Đối với trẻ có sức khoẻ loại II cũng tham gia rèn luyện bằng không khí trong trang phục áo may ô, quần soóc và đi dép. Bảng 3. Chế độ tắm không khí cho trẻ từ 3 – 6 tuổi. Lứa tuổi (tháng) Mức độ 3 - 12 12 - 36 36 – 72 Nhiệt độ không khí tối thiểu (0C) 22 20 18 Thời gian tắm lần 1 (phút) 3 8 10 Thời gian tắm tối đa (phút) 30 60 60 - 120 b) Rèn luyện với tia Mặt Trời. Các tia Mặt Trời có ảnh hưởng lớn đến hoạt động sống của cơ thể trẻ. Trong các tia Mặt Trời, ngoài tia nhìn thấy với các bước sóng khác nhau còn có các tia không nhìn thấy được như tia hồng ngoại và tia tử ngoại. Các tia Mặt Trời này đều có ảnh hưởng đến cơ thể con người. Dưới tác động của các tia Mặt Trời, các quá trình sinh lí và hoá học trong tế bào, mô xảy ra nhanh hơn, sự trao đổi chất nói chung được tăng cường, các lớp biểu bì dày thêm, số lượng các tế bào sắc tố tăng thêm, các tiền vitamin ở mặt da sinh ra vitamin D dễ hấp thụ cho cơ thể, chống còi xương, diệt vi khuẩn, trung giun sán. Ngoài ra, các tia Mặt Trời còn có tác dụng tăng cường trạng thái của cơ thể, giúp trẻ ăn ngon, ngủ tốt, tăng khả năng làm việc Tuy nhiên, các tia Mặt Trời chỉ có tác dụng tốt đối với cơ thể khi được sử dụng hợp lí. Nó có thể đưa đến hậu quả nghiêm trong như gây bỏng da, các bệnh về mắt và một số bệnh ở đường tiêu hoá, hô hấp Dưới tác động của tia Mặt Trời trong thời gian ngắn (đối với những trẻ chưa quen với tác động đó), có thể xuất hiện các vùng mẩn đỏ (bỏng độ I), nếu lâu hơn có thể xuất hiện các bỏng nước (bỏng độ II), và lâu hơn nữa sẽ làm cho da chết (bỏng độ III). Bỏng da do nắng, thậm chí chỉ ở mức độ I, nếu bỏng vùng da rộng có thể dẫn đến các phản ứng bệnh lí: nhiệt độ cơ thể tăng lên, xuất hiện cảm giác lạnh, rét run, các biểu hiện uể oải, lờ đờ, đau đầu, buồn nôn Vì vậy, khi tổ chức tắm nắng cho trẻ cần căn cứ vào lứa tuổi, trạng thái sức khoẻ Có thể tiến hành các biện pháp rèn luyện bằng tia Mặt Trời sau đây: - Tắm nắng: Tắm nắng là sử dụng trực tiếp bức xạ Mặt Trời. Đây là biện pháp có tác động đến cơ thể rất mạnh nên chỉ tiến hành đối với trẻ khoẻ mạnh và vào các mùa khác nhau. Cách tiến hành như sau. Tổ chức tắm cho trẻ khi nhiệt độ không khí ngoài trời không nóng quá, nhiệt độ không khí trong bóng râm từ 200C – 250C. Tổ chức tắm nắng cho trẻ vào buổi sáng (nếu tắm 1 lần trong ngày) và buổi chiều (tắm 2 lần trong ngày). Thời điểm tắm thích hợp đối với các vùng như sau: ở đồng bằng, buổi sáng từ 7h30 đến 9h30, buổi chiều từ 16h30 đến 18h30; ở vùng núi, buổi sáng từ 9h30 đến 10h30, buổi chiều từ 15h30 đến 16h30. Tuy nhiên, thời điểm cụ thể phụ thuộc vào nhiệt độ không khí ngoài trời. Thời gian tắm tối đa cho trẻ ở các độ tuổi như sau: Trẻ từ 3 – 6 tháng, thời gian tắm tối đa từ 5 đến 10 phút Trẻ từ 6 – 12 tháng, thời gian tắm tối đa từ 10 đến 20 phút Trẻ từ 12 – 36 tháng, thời gian tắm tối đa từ 20 đến 30 phút Trẻ từ 36 – 72 tháng, thời gian tắm tối đa từ 30 đến 40 phút Khi tắm, toàn bộ cơ thể trẻ (trừ đầu) đều phơi ra ngoài nắng, cần có các dụng cụ bảo vệ mắt cho trẻ như mũ, nón, kính râm Trẻ nằm trên đệm cá nhân, chân hướng về phía tia Mặt Trời. Để các tia Mặt Trời có thể chiếu rọi đều lên cơ thể, trẻ cần thay đổi tư thế vài lần trong một lần tắm. Sau tắm nắng, có thể tiến hành lau cơ thể bằng khăn ướt, sau đó (đối với trẻ nhóm I) có thể cho trẻ xối nước hoặc tắm. Tất cả mọi trẻ cần được theo dõi chặt chẽ phản ứng của cơ thể. Nếu thấy trẻ có biểu hiện giảm trạng thái cơ thể như: uể oải, bị kích thích, ra nhiều mô hồi, mặt và các vùng da cơ thể đỏ cần cho trẻ vào bóng râm mát và uống nước. Trong trường hợp xuất hiện nhiều ban đỏ, trẻ đau đầu cần dừng ngay tắm nắng. Mỗi đợt tắm không kéo dài quá 25 – 30 ngày, tiến hành khoảng 20 lần với thời gian tắm 15 phút đến 20 phút cho 1 lần tắm. Trong điều kiện ở trường mầm non, chỉ tiến hành đối với trẻ nhóm I. - Tắm ánh sáng và không khí. Tắm không khí và ánh sáng là sử dụng bức xạ Mặt Trời khuyếch tán và không khí. Biện pháp này có ưu điểm là tác động của tia Mặt Trời lên cơ thể trẻ nhẹ hơn so với tắm nắng (do đã giảm được cường độ của ánh sáng), nhưng vẫn tận dụng được những ảnh hưởng có lợi của tia Mặt Trời đối với cơ thể. Do vậy, có thể sử dụng biện pháp tắm ánh sáng và không khí đối với trẻ nhỏ và trẻ yếu. Trẻ dưới 1,5 tuổi nằm trên đệm thoáng, cởi bớt quần áo; trẻ trên 1,5 tuổi có thể tắm trong trang phục quần đùi, đi dép hoặc để chân không. Khi tắm, trẻ có thể chạy nhảy, chơi, thể dục, lao động Tắm ánh sáng và không khí được tổ chức vào buổi sáng, trong bóng râm của cây hoặc nhà mái che, căng bạt ở những nơi không có gió to. Tắm mỗi đợt trung bình 25 – 30 lần (bảng 4). Bảng 4. Phân bố số lần tắm ánh sáng và không khí theo tuổi Trật tự số lần tắm Thời gian tắm (phút) < 1 tuổi 1 – 3 tuổi 3 – 6 tuổi 1 – 3 3 5 10 4 – 6 5 10 15 7 – 9 8 15 20 10 – 15 10 20 30 16 – 20 15 30 40 21 – 25 20 45 50 26 – 30 30 60 60 Nhiệt độ tối thiểu (0C) 22 20 19 c) Rèn luyện bằng nước Nước có tác dụng tốt đối với cơ thể: làm tăng vận mạch ở da, làm cho da quen dần với kích thích của nhiệt độ, nhất là nhiệt độ thấp. So với các biện pháp rèn luyện bằng không khí, bằng tia Mặt Trời, nước có nhiều ưu điểm đối với việc rèn luyện: nó là yếu tố dễ định lượng (dễ xác định mức độ tác động của nước đối với cơ thể), cho phép ta chủ động tổ chức rèn luyện cơ thể cho trẻ. Khi trẻ tắm, đặc biệt là tắm ngoài trời, cơ thể chịu tác động của nhiều yếu tố như nhiệt độ, áp lực của nước, thành phần hoá học của nước. Khi lau bề mặt da bằng khăn khô, cơ thể được xoa bóp, có tác dụng làm cho sự lưu thông máu diễn ra tốt hơn. Ngoài ra, nó còn có tác dụng gây hưng phấn các tế bào thần kinh, tăng trưởng lực cơ, có thể tiến hành sau thể dục sáng và sau giấc ngủ trưa. Các biện pháp rèn luyện bằng nước gồm có: - Rửa mặt, rửa tay: Rửa mặt, rửa tay thường được tiến hành với mục đích vệ sinh, nhưng nếu được tiến hành trong điều kiện nhất định có thể coi như một biện pháp rèn luyện cơ thể cho trẻ. Cách tiến hành: Rửa mặt, rửa tay cho trẻ với nhiệt độ giảm dần theo tuổi Trẻ từ 1-2 tuổi, nhiệt độ của nước giảm dần từ 280C xuống đến 200C phạm vi rửa là mặt và bàn tay Trẻ từ 2-3 tuổi, nhiệt độ của nước giảm dần từ 280C xuống đến 180C phạm vi rửa là mặt , cổ và từ bàn tay đến khuỷu tay. Trẻ trên 3 tuổi, nhiệt độ của nước giảm dần từ 280C xuống đến 140C. Phạm vi rửa là mặt, cổ, phần trên ngực và bàn tay đến khuỷu tay. - Rửa chân: rửa chân cũng được tiến hành hàng ngày với mục đích vệ sinh, nhưng nếu được tiến hành trong điều kiện nhất định có thể coi là một biện pháp rèn luyện cơ thể cho trẻ. Khi chân lạnh, có thể dẫn đến nhiều bệnh khác nhau. Bởi vì, khi chân bị lạnh cóng, các ống dẫn máu ở mũi, hầu, theo phản xạ bị co lại, làm cho sự hấp thụ của màng nhầy mũi và họng giảm sút, hoạt động sống của các vi khuẩn ở đây tăng lên. Ngoài ra, việc rửa chân hàng ngày (đặc biệt là vào buổi tối) sẽ làm giảm mồ hồi chân, là biện pháp phòng chống bàn chân bẹt rất tốt và có tác dụng củng cố toàn bộ cơ thể. Rửa chân có thể tiến hành trong mọi điều kiện: Ngâm chân trong chậu nước, xối nước bằng thùng tưới, bằng vòi nước Nhiệt độ của nước giảm dần cho đến khi đạt tới nhiệt độ tối thiểu là 200C đối với trẻ từ 1,5 – 3 tuổi và 18 – 160C đối với trẻ từ 3-6 tuổi. Trong khi rửa chân, nên để chân của trẻ trong trạng thái luôn vận động: co duỗi các ngón chân, đạp chân tại chỗ. Rửa chân sẽ có hiệu quả rất tốt trong trường hợp trước khi rửa, chân của trẻ không bị lạnh mà ấm (Sau thể dục sáng, sau giấc ngủ trưa). Ngoài ra có thể sử dụng biện pháp rửa chân “tương phản” để phòng chống các bệnh ở chân cho trẻ. Cách tiến hành như sau: sử dụng 2 chậu nước, một chậu có nhiệt độ của nước không thay đổi là 360C; chậu thứ hai có nhiệt độ của nước giảm dần từ 350C xuống 180C (Sau từ 2-4 ngày giảm đi một độ). Xối nước từ đầu gối đến bàn chân, thời gian xối mỗi lần kéo dài từ 1-3 phút đối với trẻ từ 1-3 tuổi và từ 3-5 phút đối với trẻ 4-6 tuổi. Sử dụng nước ở 2 chậu để lần lượt xối lên hai chân hoặc lần lượt cho chân vào 2 chậu để ngâm. - Lau bằng khăn dấp nước: Biện pháp này có ưu điểm là tác động của nước đến cơ thể nhẹ hơn, nên có thể tiến hành rèn luyện cho trẻ ở các lứa tuổi khác nhau và các mức độ sức khoẻ khác nhau. Có thể bắt đầu lau cho trẻ 3 tháng tuổi, trẻ yếu Trước khi tiến hành biện pháp này khoảng 1-2 tuần, có thể lau khô da cho trẻ bằng khăn sạch cho đến khi da của trẻ hơi ửng đỏ. Cách tiến hành: Lau bề mặt cơ thể bằng khăn mặt hấp nước có nhiệt độ giảm dần 350C xuống đến 220C (bảng 5). Tư thế lau cho trẻ ở các độ tuổi như sau: Trẻ dưới 1 tuổi, lau ở tư thế ngồi bế trẻ, trẻ từ 1 đến 3 tuổi: cho trẻ ngồi ghế và lau cho trẻ; trẻ từ 3 đến 6 tuổi: dạy trẻ tự lau ở tư thế ngồi. Lau cho trẻ theo thé tự phần trên trước (mặt, cổ, lưng, ngực, bụng, hai bên sườn), phần dưới sau (từ thắt lưng trở xuống chân). Trước khi tiến hành, cần chuẩn bị các dụng cụ cần thiết sao cho trẻ không pải chờ đợi lâu. Trẻ lứa tuổi mẫu giáo cần tiến hành lau ở phòng riêng cho trẻ trai và gái. Bảng 5: Nhiệt độ của nước theo lứa tuổi Lứa tuổi Nhiệt độ nước lần 1 (0C) Nhiệt độ nước tối thiểu (0C) 1 tuổi 35 28 1-3 tuổi 34 25 3-6 tuổi 32 22 - Xối nước: Đây là biện pháp rèn luyện có tác động tới cơ thể trẻ mạnh hơn biện pháp lâu do dòng nước sối trực tiếp vào cơ thể, làm sạch bề mặt, tăng cường lực cơ, tăng vận mạch Do vậy, chỉ nên tiến hành đối với trẻ trên 2 tuổi ở nhóm I. Nhiệt độ không khí trong phòng tối thiểu phải đạt được từ 20-220C đối với trẻ từ 2-3 tuổi và 18-200C đối với trẻ từ 3-6 tuổi (bảng 6) Bảng 5: Nhiệt độ nước xối theo tuổi và theo mùa Lứa tuổi Nhiệt độ nước lần 1 (0C) Nhiệt độ nước tối thiểu (0C) Mùa đông Mùa hè Mùa đông Mùa hè 1-3 tuổi 34 33 28 24 3-5 tuổi 33 32 26 22 5-6 tuổi 32 30 24 20 Để đề phòng áp lực của nước quá lớn lên da, độ cao của vòi nước chảy cách đầu trẻ khi đứng là 40cm – 50cm. Độ cao này sẽ đảm bảo áp lực vừa phải của dòng chảy lên cơ thể trẻ (không mạnh quá hoặc yếu quá). Xối theo thứ tự: lưng, bụng, hai bên sườn, tay, chân. Trong lúc xối nước, trẻ đứng trong chậu nước ấm (37-380C), hoặc trên đệm gỗ hoặc cao su trong phòng ấm, đầu đội mũ tắm, mỗi lần xối không quá 40 giây. Trong điều kiện ở trường mầm non, chỉ tiến hành xối nước cho trẻ từ 2 tuổi trở lên, nhóm I (Hình 8 và 9) - Tắm trong phong: tắm trong phòng là biện pháp vệ sinh thân thể hàng ngày, nhưng nếu được tiến hành trong điều kiện nhất định có thể coi là biện pháp rèn luyện cơ thể cho trẻ. Cách tiến hành tắm cho trẻ ở các độ tuổi như sau: Trẻ dưới 1 tuổi: tắm cho trẻ trong điều kiện nhiệt độ nước giảm dần từ 360C – 300C; thời gian tắm từ 3-5 phút. Trẻ từ 1-3 tuổi: tắm cho trẻ trong điều kiện nhiệt độ nước giảm dần từ 30- 250C; thời gian tắm từ 5-7 phút. Trẻ từ 3-6 tuổi; tắm cho trẻ trong điều kiện nhiệt độ nước giảm dần từ 250C – 200C; thời gian tắm từ 7-10 phút. Tuy nhiên, nhiệt độ nước tối thiểu phụ thuộc vào phản ứng cơ thể và kinh nghiệm đã được rèn luyện của từng trẻ. - Tắm ngoài trời: Đây là biện pháp có tác dụng tối đối với cơ thể và trẻ nhỏ rất thích. Khi tắm ở ngoài trời, cơ thể trẻ cùng một lúc chịu sự tác động tổng hợp của nước, không khí và tia Mặt trời (ngày có nắng). Tất cả các yếu tố này kết hợp với vận động tích cực của trẻ (chơi đùa, bơi) làm tích cực hoá hoạt động của các tế bào thần kinh, tuần hoàn, hô hấp Với tác động tổng hợp của các yếu tố đến cơ thể, tắm ở ngoài trời có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều hoà nhiệt độ trong cơ thể trẻ nên cần phải thận trọng khi tiến hành rèn luyện cho trẻ. Trong điều kiện ở trường mầm non, chỉ tiến hành cho trẻ mẫu giáo có sức khoẻ loại I. Vào những ngày thời tiết đẹp, không có gió to, nhiệt độ không khí trên 250C nhiệt độ của nước trên 200C có thể tổ chức tắm ngoài trời cho trẻ. Không nên tắm cho trẻ lúc đói hoặc quá no (khoảng 1,5 giờ sau bữa ăn). Tắm lần đầu cho trẻ không quá 2 phút, sau tăng dần thời gian lên 5 phút đối với trẻ dưới 5 tuổi và lên 10 phút đối với trẻ trên 5 tuổi. Cho trẻ tắm buổi sáng, sau tắm nắng. Về mùa hè có thể tắm vào buổi chiều, sau giấc ngủ trưa khoảng 1,5 giờ. Có thể tổ chức tắm cho trẻ ở các địa điểm (bể, sông, hồ, biển) có bờ sạch, thoải mái, không có đá to và nhọn, có nhiều bóng cây râm mát. Khi tổ chức cho trẻ, cần có 2 giáo viên (trong đó, có ít nhất 1 giáo viên biết bơi) và 1 cán bộ y tế đi kèm. Chia lớp ra nhiều nhóm nhỏ, mỗi nhóm 5-6 trẻ, giáo viên hướng dẫn trẻ vận động chừng 5-6 phút trước khi xuống nước; sau đó 1 giáo viên (biết bơi) sẽ hướng dẫn trẻ vận động dưới nước (chơi bóng, trò chơi vận động, tập bơi (đối với trẻ lớn) rồi lên bờ, lau khô và vào bóng râm nghỉ, các nhóm khác tiếp tục xuống nước và vận động. Trong lúc tắm, không cho trẻ kêu to, làm các tín hiệu cấp cứu giả, xô đẩy nhau, lặn Nếu trẻ có các biểu hiện da, niêm mạc nhợt, bắt đầu run cần đưa trẻ lên bờ, lau khô và vào bóng râm nghỉ và cho uống nước ấm. Tắm biển là phương tiện rèn luyện tốt đối với trẻ ở mọi lứa tuổi. Về mùa hè có thể tổ chức những đợt tắm biển cho trẻ khoảng 20 lượt (mỗi ngày 1 lượt) vào ngày lạnh, có mưa nên thay tắm biển bằng lau hoặc xối nước biển. CÂU HỎI ÔN TẬP 1. Phân tích các yêu cầu vệ sinh khi tổ chức cho trẻ luyện tập ở trường mầm non 2. Phân tích những ảnh hưởng của sự sai lệch tư thế đối với sự phát triển cơ thể trẻ mầm non và các biện pháp phòng ngừa sai lệch tư thế cho trẻ nhỏ. 3. Phát hiện trẻ sai lệch tư thế ở trường mầm non. Tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất các biện pháp phòng ngừa sai lệch tư thế cho trẻ. 4. Dựa vào bản chất của sự rèn luyện cơ thể, hãy phân tích các nguyên tắc rèn luyện cơ thể cho trẻ em. 5. Vận dụng các nguyên tắc rèn luyện để giải thích các biện pháp rèn luyện cơ thể cho trẻ bằng không khí, nước và tia mặt trời. Chương VI: TỔ CHỨC VỆ SINH MÔI TRƯỜNG 1. VỆ SNH KHÔNG KHÍ 1.1. Thành phần không khí tự nhiên Không khí có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. Nó tác động vào con người nhờ các tác nhân vật lý như: nhiệt độ, độ ẩm, gió, bức xạ Mặt trời và các tác nhân hoá học như ôxy, cácbonnic, nitơ, bụi Các tác nhân của không khí có ảnh hưởng trực tiếp, gián tiếp, có lợi và cũng có hại cho con người. Nó tác động một cách riêng biệt, độc lập với nhau nhưng cũng thường liên quan với nhau, phối hợp với nhau để cùng tác động đến cơ thể. a. Tác nhân lý học Nhiệt độ của không khí: đó là độ nóng hay lạnh của không khí được xác định bằng nhiệt kế. Nhiệt độ không khí không ổn định mà thay đổi trong 24 giờ, do bức xạ của Mặt trời tới Trái đất không đều nhau. Do vậy, cần xác định nhiệt độ không khí trong ngày hoặc trung bình trong năm (xác định nhiệt độ không khí trung bình trong ngày có giá trị đánh giá chế độ thời tiết, còn trong năm có giá trị đánh giá chế độ khí hậu) Nhiệt độ không khí có ảnh hưởng tới quá trình điều hoà nhiệt độ cơ thể. Để đánh giá ảnh hưởng của không khí tới cơ thể phải xác định nhiệt độ da vì đó là nơi tiếp xúc trực tiếp với không khí. Nhiệt độ da trung bình là 320C – 340C. Nhiệt độ không khí có ảnh hưởng tới quá trình đào thải nhiệt ra môi trường. Khi nhiệt độ không khí cao hơn nhiệt độ cơ thể, cơ thể sẽ có cảm giác nóng bức, khó chịu do cơ thể không đào thải được nhiệt ra môi trường bên ngoài (da căng do cơ thê không đào thải được nhiệt ra môi trường mô hôi toát ra) Đến một mức độ nào đó cơ thể không chịu đựng nổi nữa sẽ có hiện tượng say nóng. Hiện tượng này thường gặp ở trẻ nhỏ vào mùa hè vì khả năng điều hoà nhiệt của trẻ kém. Khi nhiệt độ không khí thấp hơn nhiệt độ cơ thể, cơ thể sẽ có cảm giác lạnh buốt do bị mất nhiều nhiệt ra môi trương bên ngoài (các mao mạch co lại, nổi da gà, rét run) Đến một mức độ nào đó cơ thể không chịu được nữa sẽ xẩy ra hiện tượng nhiễm lạnh (trẻ nhỏ hay gặp hiện tượng nhiễm lạnh cục bộ khi một phần cơ thể như cổ, ngực, chân bị lạnh). Nhiễm lạnh toàn thân cũng có thể gặp khi toàn bộ cơ thể bị lạnh do tiếp xúc lâu với không khí. Các biện pháp phòng chống tác hại của nhiệt độ: nhà phải có trang bị chống lạnh về mùa đông và chống nóng về mùa hè, chú ý hướng nhà; cần cho trẻ mặc quần áo phù hợp với thời tiết; có chế độ uống hợp lý cho trẻ; tổ chức rèn luyện cơ thể cho trẻ là biện pháp giúp trẻ chủ động phòng tránh những tác hại của nhiệt độ. - Độ ẩm: là lượng hơi nước được tính bằng gam có trong không khí có 3 loại độ ẩm: Độ ẩm tuyệt đối là lượng hơi nước được tính bằng gam có trong 100m3 không khí đo ở nhiệt độ nào đó Độ ẩm tối đa là lượng hơi nước bão hoà được tính bằng gam, có trong 100m3 không khí đo ở nhiệt độ nhất định. Độ ẩm tương đối là tỉ số giữa độ ẩm tuyệt đối với độ ẩm tối đa Thông thường, người ta đo độ ẩm tương đối ở từng vùng nhất định. Nước ta có độ ẩm tương đối cao trên 80%. Độ ẩm của không khí có ảnh hưởng tới sự bay hơi nước trên da. Độ ẩm của không khí thường liên quan với nhiệt độ và ảnh hưởng tới cơ thể. Khi nhiệt độ và độ ẩm cao - thời tiết nóng ẩm, mô hồi thoát ra khó bị bay hơi do không khí nhiều hơi nước, cơ thể càng khó đào thải nhiệt ra bên ngoài. Trong điều kiện này, cơ thể dễ bị say nóng. Khi nhiệt độ thấp và độ ẩm cao - thời tiết lạnh ẩm. không khí lạnh và nhiều hơi nước, cơ thể càng dễ đào thải nhiệt ra bên ngoài, cơ thể dễ bị cảm lạnh. Trong mọi điều kiện khi độ ẩm cao sẽ tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, làm giảm sức đề kháng cua cơ thể với nhiều loại bệnh, đặc biệt là các bệnh thuộc đường hô hấp. Các biện pháp phòng tránh tác hại của độ ẩm: nhà cửa cao ráo, thoáng mát, tận dụng nguồn sáng tự nhiên hợp lý, thông thoáng khí thường xuyên. - Gió: là sự chuyển động của không khí do Mặt trời hun nóng Trái đất không đều nhau gây ra sự chênh lệch về nhiệt độ và áp suất. Thông thường có 4 hướng gió thổi: 4 hướng chính và 4 hướng phụ. Tuỳ theo địa lý , mỗi nước sẽ có một vài hướng gió thổi là hướng chính. Nước ta có 2 hướng gió thổi chính là hướng đông nam và đông bắc. Gió có tác dụng tốt về mặt vệ sinh và đời sống, làm đảo lộn lớp không khí, tăng bay hơi nước, giúp toả nhiệt dễ dàng. Cần tránh những luồng gió độc, gió kích thích. Để tận dụng và tránh tác hại của gió cần chú ý chọn hướng nhà, vệ sinh, thông thoáng thường xuyên. - Bức xạ Mặt trời: mặt trời là nguồn sáng, nguồn nhiệt, nguồn sống trên Trái Đất. Trong ánh sáng Mặt trời có 3 tia: Tia hồng ngoại có tác dụng tăng vận mạch, tăng chuyển hoá cơ bản, giúp cơ thể phát triển tốt, chống bức xạ Mặt trời. Tia tử ngoại có tác dụng chống còi xương, diệt vi khuẩn, diệt trứng giun sán. Tia sáng nhìn thấy cho ta cảm giác về ánh sáng, có thể nhìn thấy mọi vật. b. Tác nhân hoá học: Thành phần cơ bản của không khí gồm có: - Ôxy: Ôxy rất quan trọng đối với mọi sinh vật sống, cần cho quá trình hô hấp của động, thực vật. Nguồn gốc của ôxy trong không khí là do hiện tượng quang hợp của cây xanh. Bình thường, ôxy chiếm 20% - 21% thành phần không khí. Khi tỷ lệ này trong không khí giảm, cơ thể sẽ có biểu hiện thiếu ôxy (ngột ngạt, buồn nôn, thân nhiệt giảm, bí đái và có thể tử vong nếu lượng ôxy trong không khí giảm chỉ còn 7% - 8%. - Cacbonic: Là loại khí độc đối với cơ thể. Nguồn gốc của cacbonic trong không khí là do hiện tượng hô hấp của động thực vật quá trình phân huỷ các chất hữu cơ, do sự đốt cháy nhiên liệu trong nhà máy, gia đình Bình thường, khí cacbonic trong không khí chiếm tỷ lệ thấp (0,03% - 0,07%) Khi lượng cacbonic tăng trong không khí sẽ ảnh hưởng tới cơ thể với các biểu hiện: chóng mặt, nhức đầu, mệt mỏi, khả năng lao động giảm, có thể tử vong nếu lượng cacbonic tăng quá 5%. Tỷ lệ cácbonic cho phép tối đa trong không khí là 0,1%. - Nitơ: Nitơ chiếm tỷ lệ cao trong không khí, nhưng ít có ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể. - Hợp chất khí không bền: Là chất bình thường ít tồn tại trong không khí, chúng dễ bị phân huỷ như ôzôn. Ôzôn có trong không khí là do tác dụng của dòng điện (sấm chớp, mưa bão) hoặc tia tử ngoại Mặt trời. Bình thường ôzôn chiếm 0,2mg – 0,3mg/100m3 không khí. Loại khí này có tác dụng ôxy hoá cao, dễ kết hợp với các chất hữu cơ không bền để tạo thành 1 phần tử ôxy. Ôzôn có tác dụng làm sạch môi trường, thường có ở những nơi không khí trong sạch như vườn hoa, công viên. - Một số khí độc: Ở các nước phát triển, lượng khí độc tăng lên. Trong môi trường bị ô nhiễm thường gặp các loại khí độc sau: + Ôxitcacbon: chỉ số bình thường của ôxicacbon trong không khí là 0,03mg/m3. Khi tỷ lệ này tăng sẽ có các triệu chứng ngộ độc như: mệt mỏi, nhức đầu, buồn nôn, choáng. + Sunfuarơ: Chỉ số bình thường trong không khí là 0,02mg/m3. Khi tỷ lệ này sẽ có các triệu chứng ngộ độc như kích thích niêm mạc, suy hô hấp. Sunfuahyđrô: Chỉ số bình thường trong không khí là 0,01mg/m3. Khi tỷ lệ này tăng sẽ có các triệu chứng ngộ độc như kích thích niêm mạc, co giật, thậm chí tử vong. - Bụi khí: Bụi có trong không khí là do gió cuốn từ đất vào không khí Tác hại của bụi phụ thuộc vào kích thước và tính chất của bụi + Về kích thước: bụi to, có đường kính > 10µm, thường ít gây ngộ độc cho cơ thể do bị giữ lại khi qua đường hô hấp. Bụi vừa, có đường kính 0,1µm - 10µm, qua được đường hô hấp, đến phế nang, vào phổi. Bụi nhỏ, có đường kính < 0,1m phân tán nhiều trong không khí, ít gay nguy hiểm như bụi vừa. + Về tính chất hoá học: Bụi có thể gây ngộ độc đường hô hấp như bụi than, chì, gây bỏng da như bụi vôi; gây xơ hoá phổi, bụi phổi như bụi than. Tiêu chuẩn cho phép bụi trong không khí là 0,2mg/m3 không khí Để hạn chế bụi cần trồng cây xanh, nhà máy, xí nghiệp, khu dân cư nằm ở đầu gió có hệ thống lọc bụi - Các vi sinh vật: các vi sinh vật thường không theo bụi vào không khí. Không khí càng nhiều bụi thì càng nhiều vi sinh vật. Số lượng vi sinh vật thay đổi theo điều kiện, thời tiết, khí hậu, hoàn cảnh. Các biện pháp hạn chế vi sinh vật trong không khí là vệ sinh môi trường, nhà cửa sạch, thoáng, chấp hành chế độ vệ sinh, phát hiện trẻ ốm, tiêm chủng phòng bệnh. 1.2. Đặc điểm không khí phòng trẻ. Môi trường không khí ở trường mầm non có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và trạng thái sức khoẻ của trẻ. Khi không khi bị ô nhiễm, hoạt động của tất cả các cơ quan trong cơ thể đều bị ảnh hưởng. Nhu cầu về không khí trong lành ở trẻ rất lớn vì cơ thể trẻ đang phát triển nhanh trong điều kiện hệ hô hấp chưa hoàn thiện ( lồng ngực chưa phát triển đầy đủ, cơ hô hấp, dung lượng khi qua phổi thấp nên hiệu quả trao đổi khí thấp) Do hoạt động sống của cơ thể nên thành phần không khí trong phòng trẻ vào cuối ngày có xu hướng giảm về chất lượng. Hiện tượng này xảy ra có thể là do các nguyên nhân như: - Trong quá trình hô hấp, các chất có lợi cho cơ thể ngày càng giảm, các chất có hại cho cơ thể ngày càng tăng trong không khí. - Các quá trình bài tiết của cơ thể làm cho lượng hơi nước tăng lên, nhiệt động không khí tăng, khí amôniac và một số hợp chất của nitơ cũng tăng, ôxy trong không khí giảm đi do quá trình ôxy hoá các chất thải của cơ thể. - Các hoạt động hằng ngày của trẻ sẽ làm cho nhiệt độ không khí trong phòng tăng lên nếu không tiến hành vệ sinh không khí. Trong thực tiễn chăm sóc và giáo dục trẻ ở trưởng mầm non, do môi trường hoạt động và điều kiện sinh hoạt của trẻ bị hạn chế ( diện tích các phòng nhỏ, chưa có đủ các phòng cho trẻ hoạt động, số trẻ trong mỗi nhóm lớp đông. ..) đã ảnh hưởng đến chất lượng không khí trong phòng trẻ. 1.3. Các biện pháp vệ sinh không khí Để cải thiện điều kiện không khí trong phòng trẻ cần thực hiện các biện pháp sau: a. Các biện pháp vệ sinh - Vệ sinh nền nhà được tiến hành nhiều lần trong ngày, trước và sau các hoạt động chính của trẻ như: trước khi trẻ đến lớp, sau khi ăn, trước khi ngủ, sau khi trẻ trẻ. - Vệ sinh cá nhân cho trẻ được tiến hành thường xuyên sau các hoạt động và sinh hoạt hằng ngày của trẻ. - Vệ sinh các trang thiết bị trong phòng được tiến hành thường xuyên hằng ngày, hàng tuần. b. Các biện pháp thông thoáng khí - Trao đổi khí tự nhiên xảy ra do cách thiết kế phòng được thực hiện qua lỗ thông hơi, khe cửa sổ, cử

Các file đính kèm theo tài liệu này:

• gtmn0001_p2_7774.pdf

Tài liệu liên quan

• Đánh giá trong giáo dục (educational evaluation) phương pháp kiểm tra trắc nghiệm

  39 trang | Lượt xem: 974 | Lượt tải: 0

• Chương trình nâng cao năng lực cán bộ quản lý tài chính công và kế toán công

  142 trang | Lượt xem: 1173 | Lượt tải: 0

• Sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học, KTĐG và tổ chức, quản lí các hoạt động chuyên môn qua mạng

  51 trang | Lượt xem: 953 | Lượt tải: 1

• Giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả qua một số môn học và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường phổ thông

  45 trang | Lượt xem: 882 | Lượt tải: 0

• Quản lí nhà nước - Kĩ năng ủy quyền

  20 trang | Lượt xem: 588 | Lượt tải: 0

• Chương trình tư vấn hướng nghiệp năm 2012

  93 trang | Lượt xem: 861 | Lượt tải: 0

• Chuyên đề Quản lý hành chính - Tư pháp

  56 trang | Lượt xem: 659 | Lượt tải: 0

• Tổ chức hoạt động giáo dục ở trường phổ thông trung học

  17 trang | Lượt xem: 912 | Lượt tải: 0

• Xử lý tín hiệu và mã hóa - Chương 4: Phát hiện biên và phân vùng ảnh

  41 trang | Lượt xem: 285 | Lượt tải: 0

• Tổng quan chung về đánh giá trong giáo dục đại học

  76 trang | Lượt xem: 1108 | Lượt tải: 0

Copyright © 2024 ZUN.vn - Thư viện luận văn, Mẫu Đơn, Thư viện tài liệu tham khảo hay