Chuyện Về Những Phụ Nữ "Giỏi Việc Nước, đảm Việc Nhà"

Những phụ nữ chúng tôi đã gặp, tuy có hoàn cảnh khác nhau, giữ những cương vị công tác khác nhau, nhưng họ có điểm chung là luôn nỗ lực phấn đấu, kế thừa xứng đáng truyền thống, những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam, tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của thành phố. Họ chỉ là một phần nhỏ trong vườn hoa “Hai giỏi” đầy hương sắc, đang nở rộ trên các lĩnh vực...

1. Chúng tôi gặp tiến sĩ Trần Ngọc Liên, Trưởng khoa Khoa học tự nhiên, Trường Đại học Cần Thơ vào buổi chiều cuối tuần trong căn phòng khá chật hẹp mà cô vẫn gọi đùa là “nhà kho”, bởi nó chứa rất nhiều loại sách, tài liệu nghiên cứu, cả những thiết bị văn phòng, tranh thư pháp do học trò vừa tặng... Cách nói chuyện của cô thật

gần gũi, khác với hình dung của chúng tôi về sự nghiêm nghị của một nữ tiến sĩ tuổi trung niên, có nhiều năm làm công tác quản lý. Nghe hỏi về “bí quyết” để luôn là phụ nữ “Hai giỏi”, cô cười vui, chia sẻ: “Chính những năm tháng ác liệt trong chiến tranh, những khó khăn, thiếu thốn trong thời bao cấp đã “tôi luyện” cho tôi ý chí, niềm tin vững chắc... và trong thời bình, chính tình yêu thương của gia đình là “điểm tựa” để giúp tôi có được những thành công như ngày hôm nay”.

Quê nội ở huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang nhưng cô Liên được sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, trong thời gian cha mẹ cô tập kết ra Bắc. Sau ngày đất nước thống nhất, cô theo cha mẹ trở về miền Nam và vào học ngành sư phạm Toán, Trường Đại học Cần Thơ (ĐHCT), khóa 1. Tốt nghiệp đại học (năm 1980), cô được giữ lại trường làm cán bộ giảng dạy và kết hôn với người bạn cùng lớp. Cô tâm sự: “Tuy phần lớn thời gian tôi dành cho công tác giảng dạy, nghiên cứu, nhưng vẫn sắp xếp thời gian để chăm sóc gia đình. Hiện giờ, con gái đã tốt nghiệp đại học và đi làm nhưng mỗi tuần đôi ba lần, hai mẹ con thường chở nhau đi dạo, mua sắm, trò chuyện rất tâm đầu ý hợp...”.

Vốn là học sinh giỏi văn, có nhiều tài lẻ về ngâm thơ, hát hay và là một cán bộ đoàn năng nổ từ thời sinh viên, nhiều năm qua, bên cạnh công tác giảng dạy, cô đã góp nhiều kinh nghiệm để nâng cao chất lượng hoạt động của các đoàn thể. Tuy công việc ở trường, ở nhà rất bận nhưng cô vẫn dành thời gian nghiên cứu khoa học và luôn phấn đấu học tập để nâng cao trình độ chuyên môn. Cô bộc bạch: “Sau một thời gian công tác, tôi nhận thấy cần phải học tập, nghiên cứu ở bậc học cao hơn để mở mang kiến thức nên đã tự ôn tập và quyết định ra Hà Nội thi cao học. Lần ấy thi không đỗ nhưng cô không nản chí. Ngoài giờ lên lớp, cô vẫn tiếp tục tự học, tự nghiên cứu thêm sách vở và trau dồi khả năng tiếng Anh. Cô Liên bộc bạch: “Những năm tháng kinh tế khó khăn, tôi vừa đi dạy vừa chăn nuôi để dành dụm tiền đi học tiếp...”. Năm 1997, cô được chọn tham gia chương trình đào tạo Thạc sĩ tại Hà Lan 2 năm. Trở về trường giảng dạy, cô không ngừng học tập, nghiên cứu và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ Toán học vào năm 2007, với đề tài nghiên cứu “Bài toán khôi phục trong lý thuyết hàm giải tích”. Cũng trong năm này, cô được bổ nhiệm làm Trưởng Khoa cho đến nay. Cô nói: “Để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, tôi đã sắp xếp thời gian khoa học hơn, kế hoạch hóa mọi hoạt động của đơn vị, một ngày làm việc của tôi luôn từ 12 đến 14 tiếng”.

Với vai trò là Trưởng khoa, Bí thư Chi bộ, cô Liên luôn chú trọng phát huy sức mạnh, tinh thần đoàn kết, nhất trí của tập thể, thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở..., góp phần cùng tập thể khoa giữ vững danh hiệu tập thể lao động tiên tiến, xuất sắc trong nhiều năm. Chi bộ khoa nhiều năm đạt danh hiệu “Chi bộ trong sạch vững mạnh”, được Thành ủy tặng bằng khen “Chi bộ trong sạch vững mạnh, tiêu biểu” 5 năm liền. Với sự phấn đấu liên tục, nhiều năm cô đạt danh hiệu “Hai giỏi” cấp cơ sở, cấp thành phố, vinh dự được nhận bằng khen trong phong trào”Giỏi việc trường, đảm việc nhà” 5 năm (2005-2009) của Công đoàn ngành Giáo dục Việt Nam phát động và cô được cử tham dự Hội nghị tổng kết phong trào “Giỏi việc trường, đảm việc nhà” tại TP Hồ Chí Minh vừa qua.

Nhìn lại chặng đường phấn đấu không mệt mỏi của mình trong suốt thời gian qua, cô Liên tâm sự: “Hạnh phúc lớn nhất mà tôi có được bây giờ là đứa con gái thông minh, học giỏi, hiếu thảo. Tôi mong mình có nhiều thời gian hơn nữa để dành cho gia đình thân yêu của mình”.

2. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo, đông con làm nghề bán hàng rong và may quần áo tại chợ Cái Tắc (huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang), từ nhỏ, Nguyễn Thị Thanh Lý đã sớm bộc lộ ý chí vượt khó, vươn lên trong cuộc sống. Tháng 7- 1976, Thanh Lý được nhận vào ngành công an, với công việc ban đầu là đăng ký thống kê hồ sơ, rồi trở thành Tổ trưởng, Đội trưởng của bộ phận này. Qua quá trình công tác, phấn đấu liên tục, đến nay, thượng tá Nguyễn Thị Thanh Lý là Phó trưởng phòng Hậu cần, Công an TP Cần Thơ. Chị kể: “Khi vào công tác, tôi chỉ mới học hết lớp 5, tự nhận thấy với trình độ như thế sẽ không đảm đương nổi công việc nên tôi đăng ký đi học bổ túc văn hóa vào các buổi tối cho đến khi tốt nghiệp cấp 2. Lên cấp 3, mỗi tuần tôi đi học 2 ngày cho đến khi tốt nghiệp THPT vào năm 1985”. Lập gia đình, sinh con trong thời điểm kinh tế nhiều khó khăn, đồng lương hạn hẹp, nhiều người khuyên chị chuyển sang công việc khác có thu nhập cao hơn nhưng chị quyết tâm theo đuổi nghề mình đã chọn. Để có tiền lo cho con ăn học, bên cạnh tận dụng khoảng đất trống trong khu tập thể để chăn nuôi, các buổi tối, chị đi nhận hàng về gia công; đến mùa Trung thu thì nhận đi giao bánh...”. Khó khăn là thế nhưng trong công tác chị luôn đặt ra cho mình mục tiêu phải phấn đấu công tác tốt và tiến bộ. Năm 1992, chị được cơ quan đưa đi học các lớp Trung cấp chính trị, hệ tập trung, rồi học tiếp khóa Cao cấp lý luận chính trị. Để nâng cao năng lực quản lý, chị còn tham gia khóa bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo đương chức mở tại Đồng Tháp, bậc đại học.

Năm 1991, chồng đột ngột qua đời vì tai nạn giao thông, để lại nỗi đau xé lòng cho chị và đứa con trai mới 9 tuổi. Chị bồi hồi nhớ lại: “Lúc đó, tôi buồn nhiều lắm, nhưng phải cố gắng vượt qua để công tác tốt và nuôi dạy con ăn học thành tài...”. Không phụ lòng kỳ vọng của mẹ, con trai chị hiện cũng là chiến sĩ công an Phòng Quản lý hành chính, Công an TP Cần Thơ. Một mình gánh vác việc nhà, nhưng chị luôn nhiệt tình trong các hoạt động ở đơn vị. Chị Lê Diễm Thúy, Ban Y tế (thuộc Phòng Hậu cần, Công an TP Cần Thơ), kể với vẻ khâm phục : “Cô Lý rất đảm đang, tỉ mỉ, chu đáo từ công việc cơ quan đến việc gia đình. Cô rất quan tâm, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và tạo điều kiện cho cán bộ, chiến sĩ nữ tại đơn vị tiến bộ”.

Với quá trình phấn đấu liên tục, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, chị vinh dự được nhận các Huy chương “Vì an ninh Tổ quốc” (năm 2004), Huy chương “Chiến sĩ vẻ vang- Hạng nhất” (năm 2006) do Chủ tịch nước tặng; Huy chương “Vì sự nghiệp giải phóng phụ nữ”... Đến nay, chị có 17 năm đạt danh hiệu “chiến sĩ thi đua” cơ sở và nhiều bằng khen, giấy khen khác do Công an thành phố và Hội LHPN trao tặng.

3. Hơn 32 năm công tác trong ngành thuế, cô Châu Thị Ngọc Thanh, Quyền Chi cục trưởng, kiêm Bí thư Đảng ủy Chi cục Thuế quận Ninh Kiều, đã tham gia viết nhiều đề tài sáng kiến, cải tiến kỹ thuật... Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả công tác chuyên môn, rút ngắn thời gian, giảm phiền hà cho nhân dân. Trong năm 2009, đề tài “Biện pháp chống thất thu trong ngành ăn uống” của cô được Hội đồng sáng kiến Chi cục Thuế quận Ninh Kiều công nhận loại giỏi. Cô Thanh phấn khởi, nói: “Các đề tài mà chúng tôi thực hiện tuy không lớn nhưng là cơ hội để anh em trong ngành có dịp học hỏi, chia sẻ và rút những kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả công tác”.

Năm 1978, sau khi tốt nghiệp cấp 3, Ngọc Thanh xin vào công tác tại Chi cục thu thuế quốc doanh. Tháng 4-1979, cô hoàn thành chương trình bồi dưỡng sơ cấp và sau đó tiếp tục học đại học tại chức, chuyên ngành Kế toán. Cô chia sẻ: “Yêu cầu công tác ngày càng cao, đòi hỏi mỗi người, nhất là phụ nữ, phải luôn phấn đấu học tập để nâng cao trình độ các mặt, khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, vừa phải làm tròn trách nhiệm đối với gia đình”. Chia sẻ bí quyết để xây dựng gia đình hạnh phúc, cô nói: “Vì tôi là con một trong nhà nên khi lập gia đình, chúng tôi vẫn ở chung với cha mẹ. Mặc dù “ba thế hệ” cùng sống chung trong một mái nhà nhưng hiếm khi xảy ra mâu thuẫn, bất đồng, mọi thành viên luôn kính trên nhường dưới và có trách nhiệm với gia đình. Từ lâu, gia đình tôi có một số “qui định bất thành văn”, chẳng hạn như trước 8 giờ tối cả nhà thường quây quần trò chuyện, chia sẻ thông tin với nhau, đôi khi cùng giúp một thành viên tháo gỡ vướng mắc nào đó. Ai bận việc về nhà trễ thì phải gọi điện báo...”. Trong gia đình, cô Thanh là người phụ nữ đảm đang, còn tại cơ quan cô là trung tâm đoàn kết, nhất là trong giới nữ. Cô thường xuyên chỉ đạo tổ chức những hoạt động vui chơi, chăm sóc sức khỏe định kì cho chị em... Chị Nguyễn Ngọc Nho, cán bộ Phòng Tổ chức kiêm Trưởng ban Nữ công Công đoàn cơ sở Chi cục Thuế quận Ninh Kiều, cho biết: “Chị Thanh rất giỏi thu vén công việc gia đình, nuôi dạy con ngoan, vừa là người cán bộ gương mẫu, nhiệt tình, chu đáo trong công việc. Tuy đảm đương nhiều việc nhưng chị luôn xây dựng kế hoạch hợp lý nên công việc đạt hiệu quả cao. Chị xứng đáng là tấm gương cho chị em phụ nữ học tập. Nhiều năm qua, chị đều đạt danh hiệu “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” cấp quận, đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua” cấp cơ sở, cấp quận và nhiều bằng khen, giấy khen các cấp...”.

4. Hẹn gặp chị Phan Thị Nguyệt, Chủ tịch UBND phường An Thới, quận Bình Thủy thật khó, bởi nếu không bận giải quyết công việc tại cơ quan thì chị luôn dành thời gian đến các khu vực. Khi chúng tôi hỏi vui: “Vậy chị có còn thời gian dành cho chồng, con không?” - Chị cười thật tươi, trả lời: “Có nhiều chứ! Trước đây, mình còn bận rộn hơn nhưng vẫn thu xếp để vừa đảm bảo hoàn thành chương trình Đại học tại chức, chuyên ngành Xã hội học, vừa chăm sóc con nhỏ...”.

Năm 1992, sau khi học hết lớp 12, chị Nguyệt xin vào UBND phường làm nhân viên thống kê - thủ quỹ. Trong thời gian đó, chị tranh thủ thời gian buổi tối học lớp Trung cấp kế toán, đào tạo trong khoảng 1,5 năm. Sau đó, chị trở thành thành viên của UBND phường, phụ trách công tác tài chính- kế toán. Chị Nguyệt cho biết: “Tôi luôn sử dụng hết thời gian ban ngày để giải quyết công việc cơ quan, tranh thủ buổi trưa và buổi tối làm công việc nhà, chăm sóc con cái. Điều quan trọng là phải biết sắp xếp, lên kế hoạch giải quyết công việc hợp lý”. Với sự nhiệt tình, năng động của tuổi trẻ, cộng với tinh thần cầu thị, ham học hỏi, năm 2004, chị được bầu làm Phó Chủ tịch UBND phường An Thới. Đến đầu năm 2008, chị được bầu làm Chủ tịch UBND phường. Chị tâm sự: “ Lúc mới nhận nhiệm vụ, tôi rất lo lắng vì hoàn cảnh gia đình đơn chiếc, phần vì công việc khá mới. Nhờ sự động viên, tận tình chỉ bảo của các chú, các anh đi trước, nhất là nhiệm vụ, tính tiên phong, gương mẫu của người đảng viên không cho phép tôi lùi bước. Từ đó, tôi quyết tâm khắc phục khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ, lãnh đạo phường thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu kinh tế- xã hội hàng năm”.

Trong công tác lãnh đạo, chị Nguyệt mạnh mẽ, quyết đoán bao nhiêu thì trong cuộc sống đời thường chị Nguyệt lại mềm mỏng, nhẹ nhàng bấy nhiêu. Chị Trần Thị Tươi, Chủ tịch Hội LHPN phường An Thới, nguyên Phó Chủ tịch Công đoàn phường, cho biết: “Mặc dù hoàn cảnh gia đình đơn chiếc, có con nhỏ nhưng Nguyệt luôn nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ. Dù rất bận, Nguyệt tranh thủ tham dự các hoạt động do các đoàn thể tổ chức và gắn bó với cơ sở...”. Trong công tác tiếp dân, chị rất nhã nhặn, luôn lắng nghe và giải thích cặn kẽ những thắc mắc của bà con. Chị Phan Thị Huệ, người dân khu vực 8, phường An Thới, nói: “Cuối năm rồi, tôi có đến UBND phường gặp Chủ tịch để hỏi về thủ tục nhà đất thì được cô Nguyệt hướng dẫn tận tình, giải đáp cho tôi với thái độ hòa nhã ...”. Với sự nỗ lực trên, từ năm 2004 đến nay, hàng năm chị Nguyệt đều nhận được giấy khen hoàn thành tốt nhiệm vụ hàng năm của UBND quận Bình Thủy. Đặc biệt, qua triển khai thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, chị vinh dự được nhận “Huy hiệu Bác Hồ” vào năm 2009.

Nhắc đến việc thu xếp thời gian hàng ngày để vừa bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ của một Chủ tịch UBND phường, vừa bảo đảm có thời gian cùng chồng chăm lo cho “tổ ấm” của mình với hai con (1 trai, 1 gái) đang tuổi ăn, tuổi lớn, chị tâm sự: “Vì cả hai vợ chồng đều là cán bộ cơ quan nhà nước nên cũng dễ dàng thông cảm, chia sẻ những buồn vui , khó khăn trong công việc, cuộc sống...”. Chia tay chúng tôi, bên cạnh trăn trở về những khó khăn phải vượt qua khi phụ nữ làm công tác lãnh đạo, ánh mắt chị đầy tin tưởng khi nói về sức mạnh, sự đoàn kết, đồng lòng của tập thể đảng bộ phường- cái nôi đã chăm bồi, giáo dục, giúp chị ngày càng trưởng thành hơn.

THỦY LAM