Con Cuốn Chiếu, Tác Dụng Cai Rượu Và độc Tính Chết Người

Ai đã từng lớn lên ở đồng quê chắc hẳn không lạ gì con cuốn chiếu. Đó là khi bạn giở mấy tấm lá mục lên thì thấy có con vật nho nhỏ, tròn dài với rất nhiều chân và đốt.

Khi lỡ tay chạm vào nó hoặc làm động đến xung quanh, con vật ấy sẽ cuộn tròn lại và nằm im thin thít. Đợi thật lâu sau, khi nó cảm thấy bốn bề đã yên tĩnh và có vẻ an toàn, nó mới thả người ra và bò đi lăm răm bằng những cái chân bé tí. Vì thế, thường thì người ta không có ý định làm hại nó.

Tuy nhiên, có một vấn đề cần lưu ý là trong con cuốn chiếu có độc.

Con cuốn chiếu có cắn người không?

Câu trả lời là có. Trong trường hợp cảm thấy nguy hiểm, một số loài cuốn chiếu có thể phòng vệ bằng cách tiết ra hóa chất nhằm xua đuổi hoặc cắn vào đối tượng tác động đến nó. Tuy nhiên, vết cắn do cuốn chiếu gây ra thường không nguy hiểm như một số lời đồn thổi mà chỉ làm kích ứng da, với các biểu hiện như nổi mẩn đỏ, sưng tấy (trường hợp nặng thì có thể gây viêm loét da). Thông thường, sau vài ngày, các biểu hiện kích ứng nhẹ sẽ tự khỏi (theo quan điểm của bác sĩ da liễu Đỗ Thị Phương Nhung) (2).

Tuy nhiên, nếu không may bị dính phải các chất độc từ con cuốn chiếu (nhằm mục đích tự vệ) thì vùng da tiếp xúc có thể bị đau nhức, rộp da (nếu dính vào mắt thì có thể gây ra các vấn đề về mắt như viêm kết mạc…) (4).

Nhìn chung, việc những con cuốn chiếu bò lang thang trong nhà, dưới gốc cây… cũng không phải là điều đáng quan ngại trừ khi bạn tác động và gây nguy hiểm đến nó. Bởi lẽ, loài động vật này thường tự vệ bằng cách cuộn tròn là chính. Ở một số nơi, người ta còn săn tìm loài cuốn chiếu chân vàng làm thú cưng để tăng thêm cá tính!

Hiển nhiên, cũng có người rất sợ con cuốn chiếu và tìm cách tiêu diệt nó.

Con cuốn chiếu có độc không và có giúp cai rượu được không?

Cuốn chiếu là loài động vật rất độc. Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Võ Văn Chi thì trong trường hợp dùng làm thuốc, người ta có thể dùng ngoài da để điều trị lở loét (bắt 1 con cuốn chiếu phơi khô, đốt cháy đen rồi tán mịn, rắc lên da) (3). Tuy nhiên, cách dùng này cũng không phổ biến vì có rất nhiều giải pháp khác điều trị viêm loét da an toàn hơn con cuốn chiếu.

Về vấn đề cuốn chiếu có tác dụng cai rượu không thì trong sách Dược tính chỉ nam có ghi rằng, với những người ghiền rượu, cắt lấy một đốt của cuốn chiếu đốt thành tro rồi uống thì sau đó sẽ sợ rượu. Tuy nhiên, nếu dùng nhiều hơn (quá hai đốt) thì sẽ dẫn đến tử vong. Điều này cho thấy nếu không cẩn trọng, người dùng sẽ rất dễ gặp nguy hiểm (3).

Bởi lẽ, cuốn chiếu có đến hơn mười ngàn loại và ở nước ta, có con nhỏ chỉ như cọng tâm nhang và dài chưa bằng chiếc kim nhưng cũng có con to dài bằng ngón tay, như vậy, một đốt của nó là bao nhiêu thực khó mà phân định!

Như vậy, nếu so sánh giữa tác dụng mà cuốn chiếu có thể mang lại và độ nguy hiểm khi dùng nó thì thiết nghĩ, trong bất cứ trường hợp nào, chúng ta cũng không nên tự ý dùng con cuốn chiếu (3).

Tham khảo: Quả dư thừa (trái dư) có độc tính chết người dược dùng làm thuốc thế nào?

Những đặc điểm khác của cuốn chiếu

1. Cuốn chiếu là tên gọi chung của hơn mười ngàn loài cuốn chiếu được phát hiện trên toàn thế giới (số lượng thực tế sẽ cao hơn nhiều) và chúng thuộc lớp Chân kép: Diplopoda. Tuy nhiên, ở mỗi quốc gia thường chỉ có một số loài phổ biến (1).

2. Cuốn chiếu còn được gọi là con trăm chân, tuy nhiên, chúng thường có ít hơn một trăm chân và khi mới nở, con cuốn chiếu chỉ có vài đôi chân (số chân của nó sẽ tăng lên sau nhiều lần lột xác). Mặc dù vậy, cũng có những loài cuốn chiếu có thể có đến 750 chân như loài Illacme plenipes (1). Mặt khác, có loài cuốn chiếu rất nhỏ nhưng cũng có loài khổng lồ, có thể dài đến 38, 6 cm như loài Archispirostreptus gigas.

▼ Nguồn tham khảo

1. Cuốn chiếu, https://vi.wikipedia.org/wiki/Cu%E1%BB%91n_chi%E1%BA%BFu, ngày truy cập: 15/ 01/ 2019.
2. Thông tin sâu cuốn chiếu cắn khiến chân chảy máu đầm đìa gây xôn xao, đâu là sự thật?, https://vietnammoi.vn/thong-tin-sau-cuon-chieu-can-khien-chan-chay-mau-dam-dia-gay-xon-xao-dau-la-su-that-86381.htm, ngày truy cập: 15/ 01/ 2019.
3. Cai rượu bằng con cuốn chiếu: coi chừng bị thiệt mạng, https://nld.com.vn/suc-khoe/cai-ruou-bang-con-cuon-chieu-coi-chung-bi-thiet-mang-20100101030329164.htm, ngày truy cập: 15/ 01/ 2019.
4. Cuốn chiếu có gây độc?, https://kienthuc.net.vn/cong-nghe/cuon-chieu-co-gay-doc-264671.html, ngày truy cập: 15/ 01/ 2019.