Con Nuôi Danh Nghĩa - Trầm Tâm Linh

      Theo phong tục một số địa phương “Vô nam dụng nữ” thì người con rể cũng có quyên lợi và nghía vụ như con nuôi hạ phóng tử nói trên, nhưng chỉ đế tang bố mẹ vợ một năm, anh em ruột của vợ chín tháng/ngoài ra không để tang cho ai bên nhà vợ. Lập tự chỉ lập tự cho cháu ngoại, không lập tự cho con rể. Cháu ngoại cũng không được làm tộc trưởng (như trên).

Con nuối danh nghĩa: Có mấy trường hợp:

Nhà hiếm con qua mấy lần tảo sa, tảo lạc, hữu sinh vô dưỡng, hoặc theo số tự vi lỗi giờ sinh, xung khắc với cha mẹ nên phải bán làm con nuôi cho dễ nuôi. Khi sinh nở xong, bố đẻ sắm một chai rượu, cơi trầu đến nhà bố nuôi, làm lễ gia tiên bên bố nuôi xin cho ghé cửa nương nhờ. Sau đó mời bố mẹ nuôi đến nhà xem mặt đứa bé và nhường quyền cho bố nuôi đặt tên cho đứa bé. Sau này khi lớn lễn thì mồng 5 (Đoan Ngọ) ngày Tết dẫn bé đến tết nhà bố mẹ nuôi. Đứa bé cũng được xếp theo vị trí anh em một nhà theo quan hệ lứa tuổi. Sau này lớn lên, trong huyết thống ba đời, anh em chú cháu không được quyền lấy nhau. Nếu vi phạm cũng coi như mắc tội loạn luân. Chọn bố mẹ nuôi thì chon gia đình phúc hậu, lắm con nhiều cháu, làm ăn thịnh vượng. Do cảm ân đức, nghĩa tình nhận làm con nuôi.

Anh em kết nghĩa với nhau thân tình nhận bố mẹ của anh em cũng như bố mẹ mình và ngược lại bố mẹ cũng nhận anh em kết nghĩa với con mình như con cái trong nhà. Trong những trường hợp đó, tiếng Việt thì gọi chung là con nuôi, bố mẹ nuôi âm Hắn gọi là “Nghĩa phụ nghĩa tử” khác với loại bố nuôi, con nuôi chính thức gọi là “Dưỡng phụ dưỡng tử”. Tang lễ không quy định trường hợp “Nghĩa phụ, nghĩa tử”, nếu có gả con cho nhau thì càng tốt đẹp “Thân thương gia thân”.

     Con nuối giả vờ”: Vì con khó nuôi, sợ ma tà quấy nhiễu người mẹ đem con bỏ đường bỏ chợ, nhưng dặn trước người chực sẵn đưa về nuôi, sau vài giờ hoặc vài ngày đến chuộc nhận làm con nuôi. Đây là cách đánh tráo con đẻ thành con nuôi, con nuôi là con đẻ để lừa ma.

Trường hợp này đành rằng phải thông cảm y ước trước, nhưng vẫn phải chọn người mắn đẻ, con không sài đẹn, nuôi súc vật mát tay… Ngoài ba loại con nuôi người dương trần nói trên, còn có tục “Bán khoán” con cho thần linh như bán con cho Đức Thánh Trân, Đức Thánh Mẫu… Đã là con thần thánh, có tấu, có sở, có bùa, có dấu ấn hẳn hoi thì ma quỷ không dám bén mảng đến đã đành, mà bố mẹ nuôi con cũng phải đặc biệt chú ý: Không cho con ăn uống những thứ uế tạp, phải mặc đồ sạch sẽ không được vá chằng vá đụp, không để con bò lễ bò la, khống được chửi rủa xỉ vả con, sợ ngài gọi về trời. Con chỉ được gọi cha đẻ bằng thầy, bằng cậu… Gọi mẹ bằng mợ bằng chị, bằng u bằng đẻ. Hai từ “Cha mẹ” chỉ được tôn xưng với thần thánh.

Bán cho Đức Thánh Tần thì xưng họ Tần khi khấn vái, bán cho Phật xưng họ Mầm, nhưng bán cho Đức Thánh Mẫu là Liễu Hạnh không phải đổi họ. Sở đĩ gọi là “Bán khoán” vì chỉ bốn thời gian còn nhỏ để dễ nuôi. Đến 13 tuổi tức hết tuổi đồng ấu, đến tuổi vào sổ làng sổ xã thì làm lễ xin chuộc về.

Chính thể mới hiện nay công nhận con nuôi cũng có quyền lợi và nghĩa vụ ngang con đẻ, đó là con nuôi thực sư được chính quyền địa phương công nhận trể cơ sở thỏa thuận giữa người nuôi và người đẻ hoặc giữa người nuôi vài thân nhân đổ trang trường hợp bố mẹ đẻ không còn.

Đứa bé đến tuổi thiếu niên cứng được quyền tự nguyện xin làm con nuôi, chon bố mẹ nuôi. Bố mẹ nuôi có thể nuôi nhiều con tùy theo khả năng, nhưng con không thể nhận làm con nuôi của nhiều gia đình. Tuổi bố mẹ nuôi phải cao hơn tuổi con nuôi ít nhất 20 tuổi.