Công An địa Phương 'bó Tay' Với Pháo Bình Đà - VnExpress

Đúng hẹn, phóng viên VnExpress.net quay lại nhà Huấn "Móm" để tiếp tục mua pháo. Tuy nhiên, vừa vào nhà, chưa kịp ngồi xuống ghế hắn đã nói luôn: "Hôm nay không được. Mấy thằng trong làng vừa bị tóm".

"Biết các chú nóng ruột nhưng phải đợi qua tháng Chạp thôi, tình hình này bọn tôi không dám thò đầu ra đâu", Huấn cẩn trọng nói. Theo Huấn, bất cứ khách hàng nào tìm đến Bình Đà những ngày này đều không thể như ý. Tất cả những hộ còn làm pháo đều "co vòi" nghe ngóng tình hình.

Theo tìm hiểu của VnExpress.net, vẫn còn không dưới 10 hộ gia đình làm pháo nổ ở xã Bình Minh và gây bức xúc cho đa số người dân đã đoạn tuyệt với "thuốc súng". Anh Bùi Đăng Vinh (phố chợ Bình Đà) khẳng định, khoảng 14-15 nhà vẫn làm "tương đối công khai, đủ để người cần mua biết mà tìm đến". Còn những nhà "hoạt động ngầm" thì dù là người trong làng cũng chịu, không biết được.

Vụ nổ thuốc pháo hồi tháng 9 đã "thổi bay" tầng 2 xưởng sản xuất. Hai nhà bên cạnh tường trần nứt toác. Ảnh: Nguyễn Hưng.

Anh Vinh là chủ căn nhà 3 tầng chịu ảnh hưởng nặng nề từ vụ nổ thuốc pháo từ xưởng làm pháo của nhà hàng xóm hồi tháng 9 vừa rồi. Căn nhà bề thế mới xây được vài năm giờ chỉ còn ở được tầng một. Hai tầng trên trần nứt toác, cọc bạch đàn chống đỡ chi chít như dưới hầm than.

Theo người thanh niên này, pháo hiện có ở Bình Đà cũng như số từng bị công an bắt giữ qua một số vụ từ đầu năm đến nay là sản phẩm "chính hiệu". Khả năng đưa pháo Trung Quốc về tập kết trên địa bàn rồi phân phối là không thực tế vì chi phí rất đắt, trong khi pháo tự sản xuất thì giá rẻ, lợi nhuận cao hơn nhiều. Ngoài ra, Bình Đà còn chuyên cung cấp thuốc nổ đánh cá, bộc phá cho nhiều tỉnh.

Gắn bó với làng Bình Đà gần 50 năm nay, nghệ nhân làm pháo Phạm Đình Khiết, đồng thời cũng là giáo viên dạy Toán trường THCS Bình Minh cho biết, khi nghề pháo còn thịnh, khắp làng đầy người cụt tay, cụt chân vì làm pháo. Trẻ em không lo học hành, quanh năm ở nhà làm pháo với bố mẹ.

"Thanh niên lễ, Tết đi chơi, mang cả thuốc pháo trong người, tức nhau câu nói là lấy ra ném, không ít người vì thế mà mất mạng", ông Khiết kể.

Hầu hết những người dân đã gắn bó lâu năm với Bình Đà đều cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt giữa cuộc sống chỉ biết đến mỗi thuốc pháo so với cuộc sống hiện nay. Từ khi có lệnh cấm, dân trong làng sống thanh thản, không phải lo lắng cháy nổ hay nhưng vụ tai nạn đau lòng.

Xác pháo sau vụ nổ kinh hoàng được gia đình anh Vinh lưu lại làm bằng chứng. Ảnh: Nguyễn Hưng.

Tuy nhiên, liên tiếp nhiều sự cố liên quan đến pháo trong năm 2008 cũng như vụ bắt giữ 600 kg pháo các loại mới đây đã khiến người dân Bình Đà thực sự lo lắng. "Nếu không giải quyết dứt điểm, tôi e nghề này sẽ lại bùng phát", anh Bùi Đăng Vinh nói.

Cuối tuần trước, trên đường mang gần 100 kg (pháo quả và pháo diêm) vào nội thành để tiêu thụ, Nguyễn Văn Bính và Phạm Đình Sơn cùng ở thôn Bình Đà đã bị bắt giữ. Khai thác Bính và Sơn, công an phát hiện thêm 500 kg pháo các loại do Bùi Thị Hậu và Vũ Văn Chính (cùng ở huyện Thanh Oai) sản xuất, cung cấp.

Theo công an quận Hoàn Kiếm, chuyên án xác lập sau khi nhận có thông tin một số người trú ở huyện Thanh Oai có biểu hiện sản xuất, buôn bán, vận chuyển pháo nổ vào các quận nội thành Hà Nội trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Sửu.

Mắt xích quan trọng trong chuyên án là Bùi Thị Hậu (trú thôn Bình Đà), người cung cấp pháo cho Sơn, em chồng của Hậu, mang đi tiêu thụ. Theo công an huyện Thanh Oai, Hậu và một số người khác ở các điểm nóng pháo lậu trong huyện đã nằm trong danh sách theo dõi của cảnh sát sở tại từ trước.

Ông Đào Huy Sợi, Phó trưởng công an huyện Thanh Oai, thừa nhận, trong danh sách nghi vấn của huyện có tên của Hậu. Vị phó trưởng công an huyện này từ chối cung cấp vì "cán bộ giữ bản danh sách đó đi vắng". Khi được hỏi về số lượng hộ gia đình nằm trong diện theo dõi cũng như một vài cái tên tiêu biểu, ông Sợi cũng từ chối vì lý do nghiệp vụ.

Vụ đột kích thu giữ nửa tấn pháo của công an Hà Nội tại Bình Đà. Ảnh: Phạm Thanh.

"Trên địa bàn huyện có khá nhiều nghệ nhân, một số người được cấp phép làm pháo bông cho lễ hội, các chương trình biểu diễn nghệ thuật. Chính điều đó đã gây khó cho chúng tôi trong quá trình truy quét pháo lậu", ông Sợi nói.

Ông Sợi thừa nhận, việc sản xuất, tàng trữ pháo nổ vẫn còn tiềm ẩn trong dân. Rất nhiều hộ bày tỏ mong muốn quay lại nghề cũ dù vẫn ký vào bản cam kết thực hiện lệnh cấm. Việc quản lý hiện rất khó khăn vì lực lượng công an sở tại mỏng, trong khi dân số hai điểm nóng như xã Bình Minh và Cao Viên đều xấp xỉ một vạn người.

Ngoài ra, theo ông Sợi, không loại trừ trường hợp các thương lái đưa pháo Trung Quốc về tập kết trên địa bàn huyện, lợi dụng thương hiệu pháo Bình Đà một thời để phân phối hàng."Với khả năng này thì chúng tôi không thể kiểm soát được. Từ biên giới, hàng đã lọt qua bao nhiêu trạm kiểm soát, huống hồ ở địa phương", ông Sợi nói.

Nhắc đến vấn đề sản xuất và buôn bán pháo lậu tại địa bàn mình, ông Lê Tuấn Anh, Phó chủ tịch UBND huyện Thanh Oai tỏ ra khá bức xúc. Theo ông, tránh nhiệm chính thuộc về chính quyền xã, công an xã.

Vị lãnh đạo cấp phó của huyện Thanh Oai cho rằng, vụ bắt pháo lậu gần đây nhất ở Bình Đà lại là do công an quận Hoàn Kiếm phát hiện và truy bắt chứ không phải xã hay huyện phát hiện là điều đáng đặt câu hỏi.

"Thực ra là xã làm không sâu sát, chứ công an ở ngay trong thôn, trong làng, làm sao mà không biết được?", ông Tuấn Anh nói.

Nguyễn Hưng