Công Nghệ 8 Bài 18: Vật Liệu Cơ Khí

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Các vật liệu cơ khí phổ biến

Căn cứ vào nguồn gốc, cấu tạo, tính chất để chia nhóm vật liệu cơ khí.

a. Vật liệu bằng kim loại

- Kim loại đen.

• Nếu tỷ lệ cácbon trong vật liệu ≤ 2,14% thì gọi là thép và > 2,14% là gang.
• Tỷ lệ các bon càng cao thì vật liệu càng cứng và giòn.
• Gang được phân làm 3 loại: Gang xám, gang trắng và gang dẻo.

- Kim loại màu.

+ Các kim loại còn lại ( Cu, Al,Zn, Sn, Pb......)

+ Kim loại màu thường dùng ở dạng hợp kim.

+ Có 2 loại chính:

• Đồng và hợp kim của đồng
• Nhôm và hợp kim của nhôm

+ Tính chất: dễ kéo dài, dễ dát mỏng, có tính mài mòn, tính chống ăn mòn cao, tớnh dẫn điện, dẫn nhiệt tốt…

+ Công dụng: sản xuất đồ dựng gia đình, chế tạo chi tiết máy, làm vật liệu dẫn điện…

+ Ưu điểm: dẫn điện, dẫn nhiệt tốt. ít bị ôxy hoá hơn kim loại đen, dễ rán mỏng và kéo dài....

+ Nhược điểm: kém cứng , giá thành cao hơn kim loại đen.

+ Đồng và nhôm được dùng nhiều trong công nghệ truyền tải điện năng và các thiết bị điện dân dụng.

b. Vật liệu phi kim

- Chất dẻo.

+ Là sản phẩm được tổng hợp từ các chất hữu cơ, cao phân tử, mỏ dầu , dầu mỏ, than đá…

+ Chất dẻo được chia làm hai loại:

• Chất dẻo nhiệt: nhiệt độ nóng chảy thấp, nhẹ dẻo, không dẫn điện không bị ô xi hóa, ít bị hóa chất tác dụng…dùng làm dụng cụ gia đinh: làn, rổ, cốc,can, dép…
• Chất dẻo rắn: được hóa rắn ngay sau khi ép dưới áp suất, nhiệt độ gia công. Tính chịu được nhiệt độ cao, độ bền cao, nhẹ, không dẫn điện, không dẫn nhiệt. Làm bánh răng ổ đỡ, vỏ bút, vỏ thiết bị điện đồ dùng điện…

- Cao su.

+ Là vật liệu dẻo, đàn hồi khả năng giảm chấn tốt, cách điện, cách âm tốt

+ Gồm 2 loại:

• Cao su tự nhiên
• Cao su nhân tạo

+ Công dụng: Cao su dùng làm dây cáp điện, săm lốp, đai truyền, ống dẫn,vòng đệm, vật liệu cách điện...

1.2. Tính chất cơ bản của vật liệu cơ khí

a. Tính chất cơ học

• Biểu thị khả năng của vật liệu chịu được tác dụng các lực bên ngoài.
• Tính chất cơ học bao gồm: tính cứng, tính dẻo, tính bền.

b. Tính chất vật lí

Là những tính chất của vật liệu thể hiện qua các hiện tượng vật lí khi thành phần hoá học của nó không đổi như: Nhiệt nóng chảy, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, khối lượng riêng.

c. Tính chất hoá học

Cho biết khả năng vật liệu chịu được tác dụng hoá học trong các môi trường, như tính chịu axit và muối, tính chống ăn mòn, …

d. Tính chất công nghệ

Cho biết khả năng gia công của vật liệu như: tính đúc, tính hàn, tính rèn, khả năng gia công cắt gọt, …

2. Luyện tập

Câu 1: Em hãy cho biết những sản phẩm như: lưỡi kéo cắt giấy, lưỡi cuốc, móc khoá cửa, chảo rán, lõi dây dẫn điện, khung xe đạp thường được làm bằng vật liệu gì?

Gợi ý trả lời

• Thép cacbon chất lượng tốt
• Thép cacbon chất lượng cao
• Kim loại đen(thép)
• Kim loại màu (hợp kim nhôm)
• Đồng, nhôm
• Kim loại đen(thép), kim loại màu(đuya ra)

Câu 2: Em hãy cho biết những dụng cụ như: áo mưa, can nhựa, vỏ ổ cắm điện, vỏ quạt điện, vỏ bút bi, thước nhựa được làm bằng chất dẻo gì?

Gợi ý trả lời

• Loại chất dẻo
• Chất dẻo nhiệt
• Chất dẻo nhiệt
• Chất dẻo nhiệt rắn
• Chất dẻo nhiệt rắn
• Chất dẻo nhiệt rắn
• Chất dẻo nhiệt rắn

Câu 3: So sánh tính dẫn điện, dẫn nhiệt của thép, đồng và nhôm?

3. Kết luận

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Biết được một số vật liệu cơ khí phổ biến và tính chất cơ bản của chúng.
• Biết cách phân loại vật liệu cơ khí phổ biến.
• Biết lựa chọn và sử dụng hợp lý vật liệu cơ khí.