Cung Hoàng Đạo – Wikipedia Tiếng Việt

Đối với sự khác biệt giữa các hệ thống, xem Thiên văn học Thiên văn và Chí tuyến và Đai Hoàng Đạo.

Trong chiêm tinh học phương Tây, 12 cung Hoàng Đạo là mười hai cung 30°Của Hoàng Đạo, bắt đầu từ điểm xuân phân (một trong những giao điểm của Hoàng Đạo với Xích đạo thiên cầu), còn được gọi là điểm đầu của Bạch Dương. Thứ tự của 12 cung Hoàng Đạo là Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên Bình, Thiên Yết, Nhân Mã, Ma Kết, Bảo Bình và Song Ngư. Mỗi khu vực được đặt tên theo chòm sao mà nó đi qua trong lúc được đặt tên.

Khái niệm Đai Hoàng Đạo bắt nguồn từ chiêm tinh học Babylon, và sau đó bị ảnh hưởng bởi văn hóa thời Hy Lạp hóa. Theo chiêm tinh học,các hiện tượng thiên thể có liên quan đến hoạt động của con người theo nguyên lý "trên nào, dưới thế", để các cung được cho là thể hiện các phương thức biểu hiện đặc trưng.[1] Những khám phá hiện đại về bản chất thực sự của các thiên thể đã làm suy yếu cơ sở lý thuyết gán ý nghĩa cho các cung Hoàng Đạo, và điều tra khoa học thực nghiệm đã chỉ ra rằng các dự đoán và lời khuyên dựa trên các hệ thống này là không chính xác.[2]:85;[3]:424 Chiêm tinh thường được coi là giả khoa học.

Các cách tiếp cận khác nhau để đo và phân chia bầu trời hiện đang được sử dụng bởi các hệ thống chiêm tinh khác nhau, mặc dù truyền thống về tên và biểu tượng của đai Hoàng Đạo vẫn nhất quán. Chiêm tinh học phương Tây đo từ các Điểm phân và Điểm chí (các điểm liên quan đến các ngày bằng nhau, dài nhất và ngắn nhất của năm chí tuyến), trong khi chiêm tinh học Vệ-đà và Jyotiṣa đo dọc theo mặt phẳng xích đạo (năm thiên văn). Sự tiến động dẫn đến sự phân chia đai Hoàng Đạo của chiêm tinh học phương Tây không tương ứng với các chòm sao mang tên tương tự trong thời đại hiện nay,[4] trong khi các phép đo của Jyotiṣa vẫn tương ứng với các chòm sao nền.[5]

Cung Hoàng Đạo phương Tây

[sửa | sửa mã nguồn]

Lịch sử và biểu tượng

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Đai Hoàng Đạo

Chiêm tinh học phương Tây là sự tiếp nối trực tiếp của chiêm tinh học thời Hy Lạp hóa được Ptolemy ghi lại vào thế kỷ thứ 2. Chiêm tinh học thời Hy Lạp hóa lại một phần dựa trên các khái niệm từ truyền thống Babylon. Cụ thể, việc phân chia Hoàng Đạo thành mười hai phần bằng nhau là một cấu trúc khái niệm của Babylon.[6]

Vào thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên, thiên văn học Babylon và hệ thống điềm báo thiên thể của nó có ảnh hưởng đến văn hóa của Hy Lạp cổ đại, cũng như thiên văn học Ai Cập vào cuối thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên. Điều này, không giống như truyền thống Lưỡng Hà, tập trung mạnh vào biểu đồ sinh của cá nhân và việc tạo ra chiêm tinh học cung Hoàng Đạo, dùng việc sử dụng cung mọc (mức độ tăng dần của Hoàng Đạo, tại thời điểm sinh) và mười hai nhà. Sự kết hợp các dấu hiệu chiêm tinh với bốn nguyên tố cổ điển của Empedocles là một sự phát triển quan trọng khác trong đặc tính của mười hai cung.

Phần thân của truyền thống chiêm tinh học thời Hy Lạp hóa khi nó tồn tại vào thế kỷ thứ 2 được mô tả trong Tetrabiblos của Ptolemy. Đây là công trình tinh túy của truyền thống thiên văn học sau này không chỉ ở phương Tây mà còn ở Ấn Độ và trong lĩnh vực Hồi giáo, và vẫn là tài liệu tham khảo trong gần mười bảy thế kỷ vì các truyền thống sau này đã tạo ra một số thay đổi đáng kể cho giáo lý cốt lõi của nó.

Cung	Biểu tượng	Con số	Kinh độ Hoàng Đạo(a ≤ λ < b)	Chú giải
Bạch Dương (Aries)		1	0° đến 30°	Cừu
Kim Ngưu (Taurus)		2	30° đến 60°	Bò mộng
Song Tử (Gemini)		3	60° đến 90°	Cặp song sinh
Cự Giải (Cancer)		4	90° đến 120°	Cua
Sư Tử (Leo)		5	120° đến 150°	Sư tử
Xử Nữ (Virgo)		6	150° đến 180°	Trinh nữ
Thiên Bình (Libra)		7	180° đến 210°	Cân
Thiên Yết (Scorpio)		8	210° đến 240°	Bọ cạp
Nhân Mã (Sagittarius)		9	240° đến 270°	Cung thủ (Nhân mã)
Ma Kết (Capricorn)		10	270° đến 300°	Dê
Bảo Bình (Aquarius)		11	300° đến 330°	Người gánh nước
Song Ngư (Pisces)		12	330° đến 360°	Cá

Phân cực và bốn nguyên tố

[sửa | sửa mã nguồn] Xem thêm thông tin: Nguyên tố cổ điển

Empedocles, một triết gia Hy Lạp thế kỷ V trước Công nguyên, đã xác định Lửa, Đất, Khí và Nước là các nguyên tố. Ông giải thích bản chất của vũ trụ là sự tương tác của hai nguyên tắc đối lập gọi là "tình yêu" và "xung đột" thao túng bốn nguyên tố, và tuyên bố rằng bốn nguyên tố này đều cân bằng, ở cùng một độ tuổi, mỗi nguyên tố đều cai trị các tỉnh riêng và sở hữu những cá tính riêng. Mỗi hỗn hợp khác nhau của các nguyên tố này tạo ra bản chất khác nhau của sự vật. Empedocles nói rằng những người được sinh ra với tỷ lệ gần như cân bằng của bốn nguyên tố sẽ thông minh hơn và có nhận thức chính xác nhất.[7]

Mỗi cung được liên kết với một trong các nguyên tố cổ điển (lửa, khí, đất và nước),[8][9] và chúng cũng có thể được nhóm theo phân cực (dương hoặc âm): cung Lửa và Không khí được coi là cung dương trong khi cung Nước và Đất được coi là cung âm. Bốn nguyên tố chiêm tinh cũng được coi là trực tiếp tương tự với các loại khí chất của Hippocrates (lạc quan = Khí; nóng nảy= Lửa; u sầu= Đất; lãnh đạm = Nước). Một cách tiếp cận hiện đại xem các yếu tố là "chất năng lượng của kinh nghiệm" [10] và bảng sau đây cố gắng tóm tắt mô tả của chúng thông qua các từ khóa.[11][12]

Cực tính	Nguyên tố	Biểu tượng [13]	Từ khóa	Cung
Dương (Nam)(Thể hiện)	Lửa		Nhiệt tình, nỗ lực thể hiện bản thân, niềm tin	Bạch Dương, Sư Tử, Nhân Mã
	Khí		Giao tiếp, xã hội hóa, khái niệm hóa	Song Tử, Thiên Bình, Bảo Bình
Âm (Nữ)(Kiềm chế)	Đất		Thực tiễn, thận trọng, thế giới vật chất	Kim Ngưu, Xử Nữ, Ma Kết
	Nước		Cảm xúc, đồng cảm, nhạy cảm	Cự Giải, Thiên Yết, Song Ngư

Phân loại theo các nguyên tố đã đạt được tầm quan trọng như vậy, rằng một số nhà chiêm tinh bắt đầu giải thích biểu đồ ngày sinh, bằng cách nghiên cứu sự cân bằng của các nguyên tố thể hiện qua vị trí của các hành tinh và góc [14] (đặc biệt là Mặt trời, Mặt trăng và cung Mọc).

Ba tính chất

[sửa | sửa mã nguồn]

Mỗi nguyên tố trong số bốn nguyên tố cổ điển biểu hiện thông qua ba tính chất: Tiên phong, Kiên định và Linh hoạt.[15] Vì mỗi tính chất bao gồm bốn cung, nó còn được gọi là Tứ cung.[8][9]

Tính chất	Biểu tượng [16]	Từ khóa [17][18]	Cung
Tiên phong		Hành động, năng động, chủ động, tác động lớn	Bạch Dương, Cự Giải, Thiên Bình, Ma Kết
Kiên định		Chống lại sự thay đổi, sức mạnh ý chí lớn, không linh hoạt	Kim Ngưu, Sư Tử, Thiên Yết, Bảo Bình
Linh hoạt		Khả năng thích ứng, linh hoạt, tháo vát	Song Tử, Xử Nữ, Nhân Mã, Song Ngư

Sự kết hợp giữa các nguyên tố và các tính chất tạo ra đặc tính cung cơ bản. Chẳng hạn, Ma Kết là một cung Đất, nghĩa là nó liên quan đến hành động (tính chất Tiên phong) trong thế giới vật chất (nguyên tố Đất).[19] Bảng sau đây cho thấy mười hai kết hợp giữa các nguyên tố và tính chất.

Nguyên tố	Lửa	Đất	Khí	Nước
Tiên phong	Bạch Dương	Ma Kết	Thiên Bình	Cự Giải
Kiên định	Sư Tử	Kim Ngưu	Bảo Bình	Thiên Yết
Linh hoạt	Nhân Mã	Xử Nữ	Song Tử	Song Ngư

Quyền cai trị hành tinh

[sửa | sửa mã nguồn]

Cai trị là sự kết nối giữa các hành tinh, cung và nhà tương quan.[20] Trong chiêm tinh học phương Tây truyền thống, mỗi cung được cai trị bởi một trong bảy hành tinh khả kiến (lưu ý rằng trong chiêm tinh học, Mặt Trời và Mặt Trăng được gọi là "Ánh Sáng" hoặc các ngôi sao cố định, trong khi các thiên thể khác được gọi là các hành tinh hoặc kẻ lang thang, tức là các ngôi sao lang thang trái ngược với các ngôi sao cố định). Các quyền cai trị truyền thống như sau: Bạch Dương (Sao Hỏa), Kim Ngưu (Sao Kim), Song Tử (Sao Thủy), Cự Giải (Mặt Trăng), Sư Tử (Mặt Trời), Xử Nữ (Sao Thủy), Thiên Bình (Sao Kim), Thiên Yết (Sao Diêm Vương), Nhân Mã (Sao Mộc), Ma Kết (Sao Thổ), Bảo Bình (Sao Thiên Vương) và Song Ngư (Sao Hải Vương).[21][22]

Các nhà chiêm tinh thiên về tâm lý thường tin rằng Sao Thiên Vương cai trị hoặc đồng cai trị Bảo Bình thay cho Sao Thổ; Sao Hải Vương cai trị hoặc đồng cai trị Song Ngư thay cho Sao Mộc, và Sao Diêm Vương cai trị hoặc đồng cai trị Thiên Yết thay cho Sao Hỏa. Một số nhà chiêm tinh[23] tin rằng hành tinh vi hình Chiron có thể là người cai trị Xử Nữ, trong khi nhóm các nhà chiêm tinh hiện đại khác cho rằng Ceres là người cai trị Kim Ngưu.

Bảng thời gian

[sửa | sửa mã nguồn]

Bảng dưới đây cho thấy cả quyền cai trị truyền thống[21] lẫn hiện đại[24].

Cung	Ký tự Unicode	Tên cung	Thời gian	Thiên thể cai trị
				Hiện đại	Cổ điển
	♈	Bạch Dương	21 tháng 3 - 19 tháng 4	Sao Hoả	Sao Hoả
	♉	Kim Ngưu	20 tháng 4 - 20 tháng 5	Sao Kim	Sao Kim
	♊	Song Tử	21 tháng 5 - 21 tháng 6	Sao Thủy	Sao Thủy
	♋	Cự Giải	22 tháng 6 - 22 tháng 7	Mặt Trăng	Mặt Trăng
	♌	Sư Tử	23 tháng 7 - 22 tháng 8	Mặt Trời	Mặt Trời
	♍	Xử Nữ	23 tháng 8 - 22 tháng 9	Sao Thủy	Trái Đất
	♎	Thiên Bình	23 tháng 9 - 22 tháng 10	Sao Kim	Sao Kim
	♏	Thiên Yết	23 tháng 10 - 22 tháng 11	Sao Diêm Vương	Sao Hoả
	♐	Nhân Mã	23 tháng 11 - 21 tháng 12	Sao Mộc	Sao Mộc
	♑	Ma Kết	22 tháng 12 - 19 tháng 1	Sao Thổ	Sao Thổ
	♒	Bảo Bình	20 tháng 1 - 19 tháng 2	Sao Thiên Vương	Sao Thổ
	♓	Song Ngư	20 tháng 2 - 20 tháng 3	Sao Hải Vương	Sao Mộc

Mỗi cung đều có đối lập, nghĩa là có sáu cặp đối lập. Các nguyên tố Lửa và Khí đối lập nhau và các nguyên tố Đất và Nước đối lập nhau.[25] Cung mùa xuân đối lập với cung mùa thu, và cung mùa đông đối lập với cung mùa hè.[26][27][28][29]

• Bạch Dương đối lập với Thiên Bình
• Cự Giải đối lập với Ma Kết
• Song Tử đối lập với Nhân Mã
• Song Ngư đối lập với Xử Nữ
• Kim Ngưu đối lập với Thiên Yết
• Sư Tử đối lập với Bảo Bình

Phẩm giá và bất lợi, đắc địa và suy thoái

[sửa | sửa mã nguồn]

Một tín ngưỡng chiêm tinh truyền thống, được gọi là phẩm giá bản chất, là ý tưởng cho rằng rằng Mặt trời, Mặt trăng và các hành tinh mạnh hơn và hiệu quả hơn trong một số cung nhất định so với lúc nằm trong các cung khác, bởi vì bản chất tự nhiên của cả hai được hòa hợp. Ngược lại, họ cho rằng một số cung sẽ suy yếu hoặc khó hoạt động vì bản chất của nó được cho là có xung đột. Những phạm trù này là Phẩm giá, Bất lợi, Đắc địa và Suy thoái.

• Phẩm giá và Bất lợi: Một hành tinh được củng cố hoặc tôn lên (có phẩm giá) nếu nó nằm trong cung mà nó cai trị. Nói cách khác, nó được cho là thực hiện Quyền cai trị cung đó. Ví dụ, Mặt trăng trong Cự Giải được coi là "mạnh" (được tôn phẩm giá). Nếu một hành tinh nằm trong cung đối diện mà nó cai trị (hoặc được tôn lên), nó được cho là bị suy yếu hoặc trong Bất lợi (ví dụ: Mặt trăng trong Ma Kết).[30]

Trong chiêm tinh truyền thống, các cấp độ khác nhau của Phẩm giá được công nhận ngoài Cai trị. Chúng được gọi là Đắc địa, Tam cung, Góc lục phân, Góc thập phân, cùng nhau được biết đến như là sự mô tả phẩm giá bản chất của một hành tinh, chất lượng hoặc khả năng của bản chất thực sự của nó.[30]

• Đắc địa và Suy thoái: Thêm nữa, một hành tinh cũng được củng cố khi nó ở trong cung của Sự đắc địa. Trong chiêm tinh học hàng giờ truyền thống, Đắc địa biểu hiện một mức độ phẩm giá hơi phóng đại so với Cai trị. Đắc địa được coi là mang lại cho hành tinh (hoặc những gì nó biểu thị trong biểu đồ giờ) phẩm giá, với phép ẩn dụ như một vị khách danh dự - người là trung tâm của sự chú ý nhưng khả năng hành động của họ bị hạn chế. Ví dụ về các hành tinh trong Đắc địa của chúng là: Sao Thổ (Thiên Bình), Mặt trời (Bạch Dương), Sao Kim (Song Ngư), Mặt trăng (Kim Ngưu), Sao Thủy (Xử Nữ, mặc dù một số không đồng ý với phân loại này), Sao Hỏa (Ma Kết), Sao Mộc (Cự Giải). Một hành tinh nằm trong cung đối ngược với Đắc địa của nó được cho là nằm trong Suy thoái của nó, và do đó suy yếu, có lẽ dường như còn hơn cả Bất lợi.[30] Không có sự thỏa thuận thống nhất nào về các cung mà ba hành tinh ngoài Sao Thổ nằm trong đó có thể được coi là đắc địa.[31]

Bảng sau đây tóm tắt các vị trí được mô tả ở trên:

Hành tinh (Biểu tượng)	Phẩm giá	Bất lợi	Đắc địa	Suy thoái
Mặt trời ()	Sư Tử	Bảo Bình	Bạch Dương	Thiên Bình
Mặt trăng ()	Cự Giải	Ma Kết	Kim Ngưu	Thiên Yết
Sao Thủy ()	Song Tử và Xử Nữ	Nhân Mã và Song Ngư	Xử Nữ	Song Ngư
Sao Kim ()	Thiên Bình và Kim Ngưu	Bạch Dương và Thiên Yết	Song Ngư	Xử Nữ
Sao Hỏa ()	Bạch Dương và Thiên Yết	Thiên Bình và Kim Ngưu	Ma Kết	Cự Giải
Sao Mộc ()	Nhân Mã và Song Ngư	Song Tử và Xử Nữ	Cự Giải	Ma Kết
Sao Thổ ()	Ma Kết và Bảo Bình	Cự Giải và Sư Tử	Thiên Bình	Bạch Dương
Trái Đất ()	Xử Nữ	Thiên Yết	Sư Tử	Cự Giải

Ngoài phẩm giá bản chất, nhà chiêm tinh truyền thống còn xem xét phẩm giá ngẫu nhiên của các hành tinh. Đây là vị trí của nhà trong biểu đồ được nghiên cứu. Phẩm giá ngẫu nhiên là "khả năng hành động" của hành tinh. Vì vậy chúng ta có thể có, ví dụ, Mặt trăng trong Cự Giải, được tôn lên bởi cai trị, nằm trong nhà thứ 12, nó sẽ có rất ít cơ hội để thể hiện bản chất tốt của nó.[32] Nhà thứ 12 là nhà Cuối cũng như nhà thứ 3, thứ 6 và thứ 9 và các hành tinh trong những nhà này được coi là yếu hoặc bị ảnh hưởng. Mặt khác, Mặt trăng trong nhà thứ 1, thứ 4, thứ 7 hoặc thứ 10 sẽ có nhiều khả năng hoạt động hơn vì đây là những nhà Góc. Các hành tinh trong nhà Kế của biểu đồ (thứ 2, thứ 5, thứ 8, thứ 11) thường được coi là có khả năng hành động trung bình. Bên cạnh phẩm giá ngẫu nhiên, còn có một loạt các Suy nhược ngẫu nhiên, chẳng hạn như nghịch hành, Dưới Tia sáng Mặt trời, Đốt cháy, vân vân.

Các kiểu phân loại khác

[sửa | sửa mã nguồn]

Mỗi cung có thể được chia thành ba khu vực 10° được gọi là Góc thập phân hoặc decan, và những ý tưởng này không được sự dụng nữa. Góc thập phân đầu tiên được cho là rõ ràng nhất về bản chất của chính nó và được cai trị bởi hành tinh cai trị cung.[33] Góc thập phân tiếp theo được cai trị thứ cấp bởi hành tinh cai trị cung tiếp theo trong cùng Tam cung. Góc thập phân cuối cùng được cai trị thứ cấp bởi hành tinh kế tiếp theo thứ tự trong cùng Tam cung.[34]

Trong khi yếu tố và phương thức của một dấu hiệu đủ để xác định nó, chúng có thể được nhóm lại để biểu thị tính biểu tượng của chúng. Bốn dấu hiệu đầu tiên, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử và Cự Giải, tạo thành nhóm các dấu hiệu cá nhân. Bốn dấu hiệu tiếp theo, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên Bình và Bọ Cạp tạo thành nhóm các dấu hiệu liên cá nhân. Bốn dấu hiệu cuối cùng của cung hoàng đạo, Nhân Mã, Ma Kết, Bảo Bình và Song Ngư, tạo thành nhóm các dấu hiệu chuyển giới.[35]

Dane Rudhyar đã trình bày các yếu tố chính của cung hoàng đạo nhiệt đới, được sử dụng trong chương trình giảng dạy của Trường Chiêm tinh học RASA. Cung hoàng đạo nhiệt đới là cung hoàng đạo có yếu tố mùa vụ trái ngược với cung hoàng đạo thiên văn (yếu tố chòm sao). Các yếu tố mùa vụ chính dựa trên tỷ lệ thay đổi của ánh sáng mặt trời và bóng tối trong suốt cả năm. Yếu tố đầu tiên là liệu thời gian được chọn có rơi vào nửa năm mà khi ánh sáng ban ngày tăng, hay nửa năm khi bóng tối tăng. Yếu tố thứ hai là liệu thời gian được chọn có rơi vào nửa năm khi có nhiều ánh sáng ban ngày hơn bóng tối, hay một nửa khi có nhiều bóng tối hơn ánh sáng ban ngày. Yếu tố thứ ba là mùa nào trong bốn mùa mà thời gian được chọn rơi vào, được xác định bởi hai yếu tố đầu tiên. Do đó:

• Mùa đông là khi ánh sáng ban ngày tăng và có nhiều bóng tối hơn ánh sáng ban ngày.
• Mùa xuân là khi ánh sáng ban ngày tăng và có nhiều ánh sáng ban ngày hơn bóng tối.
• Mùa hè là khi bóng tối đang gia tăng và có nhiều ánh sáng ban ngày hơn bóng tối.
• Mùa thu là khi bóng tối đang tăng và có nhiều bóng tối hơn ánh sáng ban ngày.

Chiêm tinh học Ấn Độ

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong chiêm tinh học Ấn Độ, có năm nguyên tố: lửa, đất, không khí, nước và ether. Chủ nhân của lửa là Sao Hỏa, trong khi Sao Thủy thuộc về Trái Đất, Sao Thổ của không khí, Sao Kim của nước và Sao Mộc của ether.

Chiêm tinh học Jyotish công nhận mười hai cung hoàng đạo (Rāśi),[36] tương ứng với những cung trong chiêm tinh học phương Tây. Mối quan hệ của các cung với các nguyên tố là giống nhau ở hai hệ thống.

Nakshatras

[sửa | sửa mã nguồn]

Nakshatra (Devanagari: नक्षत्र, tiếng Phạn: nakshatra, từ naksha- 'bản đồ', và tra- 'bảo vệ'), hoặc biệt thự mặt trăng, là một trong 27 đơn vị của bầu trời được xác định bởi các ngôi sao nổi bật, được sử dụng trong thiên văn học và chiêm tinh học Ấn Độ (Jyotisha).[37] "Nakshatra" trong tiếng Phạn và tiếng Tamil có nghĩa là "ngôi sao".

Cung Hoàng Đạo Trung Quốc

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Mười hai con giáp

Cung chiêm tinh của Trung Quốc hoạt động theo chu kỳ năm, tháng âm lịch và khoảng thời gian hai giờ trong ngày (còn được gọi là Thời Thìn). Một điểm đặc biệt của cung Hoàng Đạo Trung Quốc (hay còn gọi là mười hai con giáp) là hoạt động theo chu kỳ 60 năm kết hợp với Ngũ hành của chiêm tinh học Trung Quốc (Mộc, Hỏa, Kim, Thủy và Thổ).[38] Tuy nhiên, một số nghiên cứu nói rằng có một mối quan hệ rõ ràng giữa chu kỳ 12 năm của Trung Quốc và các chòm sao Hoàng Đạo: mỗi năm của chu kỳ tương ứng với một lần Sao Mộc thay đổi vị trí nhất định. Chẳng hạn, năm Tỵ Sao Mộc nằm trong cung Song Tử, năm Ngọ Sao Mộc nằm trong cung Cự Giải, và tiếp đó. Vì vậy, lịch 12 năm của Trung Quốc là lịch dương-âm-mộc.

Biểu tượng cung Hoàng Đạo Trung Quốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Bảng dưới đây cho thấy mười hai cung và thuộc tính của chúng.

Cung	Âm/Dương	Hướng	Mùa	Nguyên tố cố định	Tam phân
Tý	Dương	Bắc	Trung Đông	Thủy	Lần 1
Sửu	Âm	Bắc	Cuối Đông	Thổ	Lần 2
Dần	Dương	Đông	Đầu Xuân	Mộc	Lần 3
Mão	Âm	Đông	Trung Xuân	Mộc	Lần 4
Thìn	Dương	Đông	Cuối Xuân	Thổ	Lần 1
Tỵ	Âm	Nam	Đầu Hạ	Hỏa	Lần 2
Ngọ	Dương	Nam	Trung Hạ	Hỏa	Lần 3
Mùi	Âm	Nam	Cuối Hạ	Thổ	Lần 4
Thân	Dương	Tây	Đầu Thu	Kim	Lần 1
Dậu	Âm	Tây	Trung Thu	Kim	Lần 2
Tuất	Dương	Tây	Cuối Thu	Thổ	Lần 3
Hợi	Âm	Bắc	Đầu Đông	Thủy	Lần 4

Mười hai cung Hoàng Đạo Trung Quốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong chiêm tinh học Trung Quốc, mười hai cung Hoàng Đạo Trung Quốc (mười hai con giáp) đại diện cho mười hai loại tính cách khác nhau. Theo truyền thống, cung hoàng đạo này bắt đầu bằng cung Tý và có rất nhiều câu chuyện về nguồn gốc của mười hai con giáp giải thích tại sao nó lại như vậy. Khi mười hai con giáp là một phần của lịch 60 năm kết hợp với năm nguyên tố, theo truyền thống, chúng được gọi là mười hai Địa Chi. Mười hai con giáp của Trung Quốc tuân theo nông lịch âm dương[39] và do đó, ngày "thay đổi" trong một tháng (khi một cung thay đổi sang cung khác) thay đổi mỗi năm. Sau đây là mười hai con giáp theo thứ tự.[40]

1. 子 Tý (Dương, Tam Phân thứ 1, Nguyên tố cố định Thủy): năm Tý là năm 1900, 1912, 1924, 1936, 1948, 1960, 1972, 1984, 1996, 2008, 2020, 2032. Tý cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Tý là 11pm – 1am.
2. 丑 Sửu (Âm, Tam Phân thứ 2, Nguyên tố cố định Thổ:[41] năm Sửu là năm 1901, 1913, 1925, 1937, 1949, 1961, 1973, 1985, 1997, 2009, 2021, 2033. Sửu cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Sửu là 1am – 3am.
3. 寅 Dần (Dương, Tam Phân thứ 3, Nguyên tố cố định Mộc): năm Dần là năm 1902, 1914, 1926, 1938, 1950, 1962, 1974, 1986, 1998, 2010, 2022, 2034. The Dần cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Dần là 3am – 5am.
4. 卯 Mão (Âm, Tam Phân thứ 4, Nguyên tố cố định Mộc): năm Mão là năm 1903, 1915, 1927, 1939, 1951, 1963, 1975, 1987, 1999, 2011, 2023, 2035. Mão cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Mão là 5am – 7am.
5. 辰 Thìn (Dương, Tam Phân thứ 1, Nguyên tố cố định Thổ[41]): năm Thìn là năm 1904, 1916, 1928, 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012, 2024, 2036. Thìn cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Thìn là 7am – 9am.
6. 巳 Tỵ (Âm, Tam Phân thứ 2, Nguyên tố cố định Hỏa): năm Tỵ là năm 1905, 1917, 1929, 1941, 1953, 1965, 1977, 1989, 2001, 2013, 2025, 2037. Tỵ cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Tỵ là 9am – 11am.
7. 午 Ngọ (Dương, Tam Phân thứ 3, Nguyên tố cố định Hỏa): năm Ngọ là năm 1906, 1918, 1930, 1942, 1954, 1966, 1978, 1990, 2002, 2014, 2026, 2038. Ngọ cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Ngọ là 11am – 1pm.
8. 未 Mùi (Âm, Tam Phân thứ 4, Nguyên tố cố định Thổ[41]): năm Mùi là năm 1907, 1919, 1931, 1943, 1955, 1967, 1979, 1991, 2003, 2015, 2027, 2039. Mùi cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Mùi là 1pm – 3pm.
9. 申 Thân (Dương, Tam Phân thứ 1, Nguyên tố cố định Kim): năm Thân là năm 1908, 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016, 2028, 2040. Thân cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Thân là 3pm – 5pm.
10. 酉 Dậu (Âm, Tam Phân thứ 2, Nguyên tố cố định Kim): năm Dậu là năm 1909, 1921, 1933, 1945, 1957, 1969, 1981, 1993, 2005, 2017, 2029, 2041. Dậu cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Dậu là 5pm – 7pm.
11. 戌 Tuất (Dương, Tam Phân thứ 3, Nguyên tố cố định Thổ[41]): năm Tuất là năm 1910, 1922, 1934, 1946, 1958, 1970, 1982, 1994, 2006, 2018, 2030, 2042. Tuất cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Tuất là 7pm – 9pm.
12. 亥 Hợi (Âm, Tam Phân thứ 4, Nguyên tố cố định Thủy): năm Hợi là năm 1911, 1923, 1935, 1947, 1959, 1971, 1983, 1995, 2007, 2019, 2031, 2043. Hợi cũng tương ứng với một tháng nhất định trong năm. Giờ Hợi là 9pm – 11pm.

Ngũ hành

[sửa | sửa mã nguồn]

• Mộc: Người mệnh Mộc có đạo đức cao, tự tin, cởi mở và hợp tác, với niềm quan tâm và mục tiêu lý tưởng rộng lớn và đa dạng. Hướng tương đương với Mộc là hướng Đông và mùa là mùa Xuân, điều này khiến nó trở thành nguyên tố cố định cho cung con giáp Dần và Thỏ.[41]
• Hỏa: Người mệnh Hỏa có phẩm chất lãnh đạo, đam mê năng động, và quyết đoán, tự tin, tích cực và quả quyết. Hướng tương ứng với Hỏa là Nam và mùa là mùa Hạ, điều này khiến nó trở thành nguyên tố cố định cho cung con giáp Tỵ và Ngọ.[41]
• Thổ: Người mệnh Thổ nghiêm túc, logic và có phương pháp, thông minh, khách quan và giỏi lập kế hoạch. Hướng tương ứng với Thổ là Trung tâm. Mùa của Thổ là thời điểm giao bốn mùa. Nó là nguyên tố cố định cho cung con giáp Sửu, Thìn, Mùi và Tuất.[41]
• Kim: Người mệnh Kim chân thành, có giá trị và ý kiến cố định, mạnh mẽ về ý chí và có tài hùng biện. Hướng tương ứng với Kim là Tây. Mùa của Kim là mùa Thu. Nó là nguyên tố cố định cho cung con giáp Thân và Dậu.[41]
• Thủy: Người mệnh Thủy có sức thuyết phục, trực giác và đồng cảm. Người mênh Thủy cũng khách quan và thường đi tìm kiếm lời khuyên cho họ. Hướng tương ứng với Thủy là hướng Bắc. Mùa của Thủy là mùa Đông. Nó là nguyên tố cố định cho cung con giáp Tý và Hợi.[41]

Ngũ hành hoạt động cùng với mười hai con giáp trong lịch 60 năm. Ngũ hành xuất hiện trong lịch với cả hai hình thức âm và dương của chúng và được gọi là mười Thiên Can. Khi cố gắng tính năm tương ứng của chu kỳ liên quan đến lịch Gregory, một quy tắc dễ thực hiện là những năm kết thúc bằng số chẵn là Dương (đại diện cho nam tính, năng động và ánh sáng), những năm kết thúc bằng một số lẻ là Âm (đại diện cho nữ tính, thụ động và bóng tối).[41]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Mayo (1979), p. 35.
2. ^ Jeffrey Bennett; Megan Donohue; Nicholas Schneider; Mark Voit (2007). The cosmic perspective (ấn bản thứ 4). San Francisco, CA: Pearson/Addison-Wesley. tr. 82–84. ISBN 0-8053-9283-1.
3. ^ Zarka, Philippe (2011). “Astronomy and astrology” (PDF). Proceedings of the International Astronomical Union. 5 (S260): 420–425. doi:10.1017/S1743921311002602.
4. ^ Bobrick (2005), pp. 10, 23.
5. ^ Johnsen (2004).
6. ^ Sachs (1948), p. 289. Isolated references to celestial "signs" in Sumerian sources are insufficient to speak of a Sumerian zodiac, see Rochberg (1998), p. ix.
7. ^ Charlie Higgins (1997). “Astrology and The Four Elements”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2009.
8. ^ a b Pelletier, Robert, and Leonard Cataldo (1984). Be Your Own Astrologer. London: Pan Books. pp. 43–44
9. ^ a b Pottenger, Maritha (1991). Astro Essentials. San Diego: ACS Publications. pp. 31–36.
10. ^ Arroyo (1989), p. 27.
11. ^ Arroyo (1989), pp. 30–34
12. ^ Hone (1978), p. 42
13. ^ Ký tự từ ký hiệu giả kim thuật.
14. ^ Arroyo (1975). pp. 131–140.
15. ^ Arroyo (1989), p. 29.
16. ^ As used in Sepharial's "The Manual of Astrology"-Brazilian edition (1988) by Editora Nova Fronteira S/A, Rio de Janeiro
17. ^ Hone (1978), p. 40
18. ^ Arroyo (1989), p. 30
19. ^ Hone (1978), p. 75
20. ^ Hone (1978), p. 22
21. ^ a b Carol Wills (2007). “Rulerships”. astrologynow.com. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 1 năm 2007. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2007.
22. ^ Shamos, Geoffery (2013). “Astrology as a Social Framework: The 'Children of Planets', 1400–1600”. Journal for the Study of Religion, Nature and Culture. 7 (4): 434–460. doi:10.1558/jsrnc.v7i4.434.
23. ^ “Chiron as True Ruler of Virgo?”. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2014.
24. ^ Hone (1978), p. 21.
25. ^ “Opposition”. dichesegnosei.it (bằng tiếng Ý).
26. ^ “The element of Air”. dichesegnosei.it (bằng tiếng Ý).
27. ^ “The element of Fire”. dichesegnosei.it (bằng tiếng Ý).
28. ^ “The element of Water”. dichesegnosei.it (bằng tiếng Ý).
29. ^ “The element of Earth”. dichesegnosei.it (bằng tiếng Ý).
30. ^ a b c "Glossary of Astrological Terms". Logos, Asaa 1998–2004. 26 Nov 2007. “Archived copy”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2007.Quản lý CS1: bản lưu trữ là tiêu đề (liên kết)
31. ^ Hone (1978), p. 144
32. ^ “Accidental Dignity”. www.gotohoroscope.com. Astrological Dictionary 1998–2007. ngày 26 tháng 11 năm 2007.
33. ^ Hone (1978), p. 87
34. ^ Hone (1978), p. 88
35. ^ "An Introduction to Astrology." Spiritsingles.com 25 Nov.2007. “Archived copy”. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2007.Quản lý CS1: bản lưu trữ là tiêu đề (liên kết)
36. ^ Sutton (1999) pp. 74–92.
37. ^ Sutton (1999), p. 168.
38. ^ “'Almanac' 'lunar' zodiac beginning of spring as the boundary dislocation? – China Network”. ngày 16 tháng 2 năm 2009. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2011.
39. ^ Novak, Sarah. “The Chinese Zodiac”. Faces. 34: 42.
40. ^ Theodora Lau, Ibid, pp. 2–8, 30–5, 60–4, 88–94, 118–24, 148–53, 178–84, 208–13, 238–44, 270–78, 306–12, 338–44, 2005
41. ^ a b c d e f g h i j Chinese Astrology: Exploring the Eastern Zodiac by Shelly Wu

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

• Arroyo, Stephen (1975). Astrology, Psychology and The Four Elements. California: CCRS Publications
• Arroyo, Stephen (1989). Chart Interpretation Handbook. California: CCRS Publications. ISBN 0-916360-49-0
• Bobrick, Benson (2005). The Fated Sky: Astrology in History. Simon & Schuster. 369 pp.
• Caiozzo, Anna (2003). Images of the Sky. Paris-Sorbonne. Signs and Constellations. Lưu trữ 2021-04-17 tại Wayback Machine
• Eric Francis (2016). "Why Your Zodiac Sign is Not Wrong"
• Hone, Margaret (1978). The Modern Text-Book of Astrology. Revised edition. England: L. N. Fowler & Co. Ltd. ISBN 085243-357-3
• Johnsen, Linda (2004 March). A Thousand Suns: Designing Your Future with Vedic Astrology. Yes International Publishers.
• Mayo, Jeff (1979). Teach Yourself Astrology. London: Hodder and Stoughton.
• Rochberg, Francesca (1998), "Babylonian Horoscopes", American Philosophical Society, New Series, Vol. 88, No. 1, pp. i–164. doi:10.2307/1006632. JSTOR 1006632.
• Rudhyar, Dane (1943). Astrological Signs – The Pulse of Life.
• Sachs, Abraham (1948), "A Classification of the Babylonian Astronomical Tablets of the Seleucid Period", Journal of Cuneiform Studies, Vol. 2, No. 4, pp. 271–290. doi:10.2307/3515929. JSTOR 3515929.
• Sutton, Komilla (1999). The Essentials of Vedic Astrology. England: The Wessex Astrologer Ltd.

x t s Đai Hoàng đạo
Chiêm tinh học | Cung Hoàng Đạo
Bạch Dương													Kim Ngưu													Song Tử													Cự Giải													Sư Tử													Xử Nữ													Thiên Bình													Thiên Yết													Nhân Mã													Ma Kết													Bảo Bình													Song Ngư
Thiên văn học | Các chòm sao của đường Hoàng Đạo
Bạch Dương												Kim Ngưu												Song Tử												Cự Giải												Sư Tử												Xử Nữ												Thiên Bình												Thiên Yết												Xà Phu												Nhân Mã												Ma Kết												Bảo Bình												Song Ngư
Xem thêm: Tọa độ hoàng đạo  · Nhà  · Tuế sai của các điểm phân  · Cung Hoàng Đạo thứ 13  · Ánh sáng hoàng đạo

x t s Chiêm tinh học
Lịch sử chiêm tinh học	Lịch sử chiêm tinh học Chiêm tinh và khoa học Chiêm tinh học và Thiên văn học Musica universalis Tetrabiblos
Nhà chiêm tinh	Nhà chiêm tinh theo quốc tịch List of astrologers
Truyền thống, thể loại,chi nhánh, hệ thống	Astrology by tradition Babylonian astrology Burmese zodiac Early Irish astrology Chiêm tinh Trung Quốc Người Thiên Chúa giáo và chiêm tinh Magi Cosmobiology Astrology in Hellenistic Egypt Hamburg School of Astrology Hellenistic astrology Hindu astrology Nadi astrology Jewish views on astrology Hebrew astronomy Lịch Maya Astrology in medieval Islam Chiêm tinh học tại Sri Lanka Tibetan astrology Chiêm tinh học phương Tây Yemeni astrology Chiêm tinh theo thể loại Chiêm tinh nông nghiệp Khí tượng học Chiêm tinh học phương hướng Chiêm tinh bí truyền Hành tinh cổ điển trong chiêm tinh học phương tây Geomancy and astrology Divinatory, esoteric and occult tarot Chiêm tinh tài chính Heliocentric astrology Horary astrology Horoscopic astrology Judicial astrology Karmic astrology Katarchic astrology Locational astrology Astrocartography Medical astrology Bản đồ sao Bản đồ sao chiêm tinh Psychological astrology Sidereal and tropical astrology Cung Mặt Trời trong chiêm tinh Synoptical astrology
Bài viết liên quan	Chiêm tinh và khoa học Cổ thiên văn học Thời đại chiêm tinh Khía cạnh chiêm tinh Biểu tượng chiêm tinh Cung Hoàng Đạo Chiêm tinh và các nguyên tố cơ bản Những ảnh hưởng văn hóa của chiêm tinh học Hành tinh trong chiêm tinh học Đai Hoàng Đạo
Thể loại * Hình ảnh