Cúng Tất Niên Có ý Nghĩa Gì Và Những điều Bạn Phải Biết

Cuối năm nhà nhà đều chuẩn bị bữa cơm cúng tất niên ngày tết để chia tay năm cũ và chào đón năm mới với nhiều may mắn. Điều đó còn thể hiện phong tục tập quán của cha ông và là nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam. Đồng thời gắn kết sợi dây giữa các thành viên trong gia đình. Vậy cúng tất niên có ý nghĩa gì và mâm cơm cúng tất niên được chuẩn bị như thế nào, gồm những gì? Cùng Phong thuỷ nhà cửa tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

1. Ý nghĩa của mâm cúng ngày tất niên
2. Thời gian cúng tất niên của người Việt
3. Việc cúng tất niên diễn ra như thế nào?
4. Những vật phẩm cần có trong ngày tất niên
5. Mâm cúng tất niên cần chuẩn bị những gì?
6. Khám phá mâm cúng tất niên 3 miền
   1. Mâm cúng tất niên Miền Bắc
   2. Mâm cúng tất niên Miền Trung
   3. Mâm cúng tất niên Miền Nam
7. Những điều phải biết khi cúng tất niên

Ý nghĩa của mâm cúng ngày tất niên

Tất niên hay còn gọi là lễ Tất niên hoặc tiệc Tất niên là một nghi thức nhằm đánh dấu sự kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang năm mới. Đây là phong tục tập quán lâu đời, mang nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam.

Tất niên được thường được cúng vào chiều ngày 30 Tết. Vào ngày này, mọi người trong gia đình thường quây quần bên nhau, tổ chức tiệc mừng, văn nghệ. Để tổng kết và nhìn lại một năm đã qua, cùng đón giao thừa và mừng năm mới.

Cúng tất niên ngày tết là phong tục mang ý nghĩa tâm linh quan trong

Họ tận hưởng bầu không khí ấm áp và tràn ngập niềm vui bên cạnh những thành viên trong gia đình sau một năm học tập, làm việc và chạy đua với cuộc sống.

Tiệc tất niên còn thể hiện một nếp sống tâm linh của người Việt. Sau một năm làm ăn vất vả, vào các ngày cuối năm, mọi người đều dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ và tươm tất để cúng tất niên, chuẩn bị đón Tết.

Thời gian cúng tất niên của người Việt

Cúng tất niên có thể được cúng vào 30 tháng Chạp nếu là năm đủ và 29 tháng Chạp nếu là năm thiếu. Lễ cúng được diễn ra vào buổi trưa hoặc chiều tối.

Nhưng những năm gần đây nhiều gia đình có xu hướng làm tiệc tất niên sớm hơn, có nghĩa là không nhất thiết là vào ngày 30 hay 29 Tết mà có thể cúng là sớm hơn.

Về cơ bản, cúng tất niên được thực hiện vào thời gian nào thì cũng chỉ có ý nghĩa lễ cúng ông Táo, tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu. Thể hiện sự sum họp, đoàn kết và ấm cúng của gia đình.

Nhưng tốt nhất bạn nên cúng vào ngày cuối cùng trong năm để đúng với phong tục từ xưa nay của cha ông truyền lại.

Xem thêm: Phong thủy nhà bếp căn hộ và những điều cần kiêng kỵ

Việc cúng tất niên diễn ra như thế nào?

Lễ cúng tất niên là một lễ truyền thống, lễ vật cúng không nhất thiết quá cầu kỳ mà chủ yếu là “giàu làm kép hẹp làm đơn”. Miễn sao thể hiện được tấm lòng thành của gia chủ để tri ân đất, trời, phật thánh, thần linh, người khuất mặt kẻ khuất mày đã gia hộ bình an cho gia đạo trong một năm qua.

Để ghi nhận thời khắc này, người ta thường làm 2 mâm cỗ, một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ trong nhà và một mâm cúng trời, đất, âm linh, cô hồn ở khoảng sân trước nhà.  Người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà sẽ thắp hương và đọc văn khấn, rồi các thành viên khác trong nhà làm lễ vái.

Nội dung chính là mời thần linh, gia tiên về đón Tết cùng gia đình. Tuỳ theo truyền thống tín ngưỡng của từng nhà mà chọn cách trang trí và sắp đặt bàn thờ cho phù hợp. Nhưng phải luôn hiểu và tôn kính bàn thờ là nơi tưởng nhớ, là thế giới tâm linh do vậy phải thật trang nghiêm và ấm cúng.

Những vật phẩm cần có trong ngày tất niên

Trước hết là hương và đèn, hương tượng trưng cho sự tinh tú và là sự nối kết giữa âm dương, đèn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời (do đó luôn phải có 2 cây đèn ở hai bên bàn thờ).

Tùy theo văn hóa tín ngưỡng của từng gia đình, theo từng vùng miền văn hóa khác nhau mà có thêm các vật cụ khác nhau. Để tượng trưng cho tấm lòng của gia đình cầu tài, cầu lộc và cầu bình an trong gia đạo, sau đó là mâm cỗ.

Mâm cơm đạm bạc, chỉ cần có đầy đủ các vị, các món đại diện cho các món mặn, chay. Thể hiện được sự phong phú trong đời sống hàng ngày của cuộc sống, trước là để cúng thần linh, ông bà tổ tiên.

Mâm cúng tất niên cúng bái ông bà tổ tiên

Sau là cấp cho con cháu trong gia đình cùng hưởng lộc và trò chuyện vui vẻ trong một năm đã qua, cùng động viên nhau cố gắng, tạo nên một không khí gia đình đầm ấm trong gia đình.

Lễ cúng tất niên có ý nghĩa tích cực nên ngày nay, không chỉ trong gia đình tư gia mới cúng mà ở nhiều cơ quan, nhóm hội, công ty cũng tổ chức cúng tất niên cuối năm. Để tri ân và tạ ơn trời đất thần linh cùng các âm hồn cô hồn đã gia hộ độ trì cho công việc làm ăn trong một năm suôn sẻ.

Và cùng ngồi lại với nhau, chuyện trò vui, tổng kết năm cũ và chào đón năm mới với niềm hy vọng tràn đầy.

Mâm cúng tất niên cần chuẩn bị những gì?

Mâm cúng lễ tất niên không cần quá cầu kỳ, chủ yếu cần thể hiện được tấm lòng của người cúng để tri ân đất, trời, thần linh đã phù hộ gia đình trong một năm qua.

Mỗi gia đình sẽ bày trí mâm lễ cúng khác nhau, tuy vậy cỗ cúng (mặn hay chay) nên đặt ở dưới bàn con bên dưới.

Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, trái cây tươi và một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng. Cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính. Bạn không nên cắm “cành vàng lá ngọc“ (hàng mã) lên bàn thờ vì có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.

Mâm ngũ quả ngày Tết cúng tất niên

Mâm ngũ quả dành cúng tất niên nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và là hoa quả vừa đủ chín có thể ăn được. Hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa) không được dùng để cúng gia tiên.

Mâm ngũ quả không đặt trước chính giữa bát hương vì chắn mất trục khí chính, mà cần để ở hai bên. Hoa bày trên bàn thờ cũng vậy, cần phải hoa tươi chứ không dùng hoa giả hay hoa nhựa.

Khám phá mâm cúng tất niên 3 miền

Mâm cúng tất niên được chuẩn bị thịnh soạn hơn ngày thường. Tùy từng vùng miền mà có những nét đặc trưng riêng. Như miền Bắc hay có canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa hà giò xào…; Miền Trung có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc và giá chua…; Miền Nam thì có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt, nem và chả giò…

Mâm cúng tất niên Miền Bắc

Gồm các món: Bát móng giò hầm măng lưỡi lợn, bát bóng nấu thập cẩm, bát miến nấu lòng gà, bát mọc.

Đĩa gồm đĩa xôi/bánh chưng, đĩa thịt đông, đĩa thịt gà luộc đĩa giò lụa, đĩa giò xào, thêm đĩa nộm và đĩa dưa hành muối.

Mâm cúng tất niên Miền Trung

Gồm những món: bánh chưng, bánh tét và các món ăn gồm: đĩa dưa món, đĩa giò lụa Huế, đĩa gà bóp rau răm, đĩa thịt đông, đĩa chả Huế, đĩa thịt heo luộc, giá chua, bát ninh măng khô, bát miến Huế, đĩa cá chiên, hay đĩa ram.

Mâm cúng tất niên Miền Nam

Bao gồm những món: bánh tét kèm với đĩa củ cải ngâm nước mắm; canh măng nấu (dùng măng tươi thay cho măng khô).

Thêm bát canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu (thịt heo, trứng với nước dừa); đĩa thịt heo luộc, đĩa gỏi tôm thịt, đĩa nem, đĩa chả giò, đĩa dưa giá và củ kiệu.

Mâm cúng tất niên đặc trưng của miền Nam

Những điều phải biết khi cúng tất niên

Cũng như nhiều lễ cúng khác trong năm, tất niên dù không cần phải quá trang trọng nhưng bạn cũng cần lưu ý một số điều dưới đây:

• Dù tiệc tất niên không cần phải quá cầu kỳ, trang trọng nhưng cũng không phải vì thế mà chuẩn bị sơ sài. Tùy vào điều kiện kinh tế của gia đình mà gia chủ có thể chuẩn bị mâm cúng ít hay nhiều nhưng ít nhất cũng phải có các món ăn truyền thống ngày Tết và được chuẩn bị, bày biện một cách chu đáo và sạch sẽ.

• Để lễ cúng tất niên được thành kính, trang nghiêm, trước khi làm lễ cúng, các gia đình cần dọn dẹp bàn thờ, nhà cửa cho thật sạch sẽ.

• Tất niên là bữa cơm sum họp của gia đình vì vậy phải có đầy đủ những thành viên trong nhà để thể hiện được sự sum họp, ấm cúng.
• Tất niên chính là thời điểm gia đình sum vầy, đoàn tụ lại với nhau sau một năm làm việc vất vả, nhất là các gia đình có con cái đi làm ăn xa nhà. Vì vậy, không nên cãi nhau hay chửi mắng mà thay vào đó nên nói những chuyện vui và điều tốt lành.

Tất niên đánh dấu một bữa cơm sum vầy của gia đình, đón ông Táo trở về và mời gọi tổ tiên về nhà đón Tết. Đó được xem như là mỹ tục của nước Việt Nam ta và hiện nay việc cúng lễ vẫn được mọi người duy trì và chuẩn bị một cách tươm tất.

Trên đây là những thông tin thú vị và hữu ích về mâm cúng tất niên ngày Tết. Mời bạn xem thêm các bài viết khác chia sẻ kiến thức hay ho về phong thủy nhà cửa của chúng tôi.