Cuộc đấu Súng Với Tướng Cướp Là Nguyên Mẫu Của "người Không ...

Bí mật về một băng cướp khét tiếng

Tôi đã tìm đến gặp ông, người thượng tá năm xưa từng có trận chiến giáp mặt Toọng và bắt giữ hắn. Trong ngôi nhà ở TP Vinh (Nghệ An), Thượng tá công an về hưu Nguyễn Văn Bình - Nguyên Đội phó Đội Cảnh sát Hình sự Công an TP Vinh bồi hồi kể lại cho tôi nghe giây phút đặc biệt ấy. Câu chuyện của hơn 30 năm trước “sống” lại...

Những năm giữa thập niên 70 của thế kỷ XX, băng cướp gồm 30 tên do Trương Hiền, còn có biệt danh khác là Toọng, tung hoành dọc dải đất miền Trung, từ Nghệ An đến Thừa Thiên - Huế, gây ra hàng loạt vụ trộm, cướp kinh hoàng.

Ngày đó, thị xã Vinh là điểm trung chuyển hành khách từ Bắc vào Nam và ngược lại. Tàu chở khách từ Hà Nội vào, dừng tại ga Vinh. Nếu muốn đi tiếp, khách phải chuyển sang đi xe đò. Việc đi lại rất phức tạp.

Chính trong thời gian này, ở Vinh xuất hiện một băng cướp có trang bị vũ khí nóng. Từ khi nhóm này hình thành ở đây, những vụ cướp giật diễn ra với mật độ dày hơn.

Nghe đâu, dẫn đầu băng cướp là một gã đàn ông tên Trương Hiền, giỏi võ nghệ và có tài bắn súng nhanh như chớp. Đêm đến, phố xá vắng hoe. Không mấy ai dám ra đường một mình. Băng cướp mà Trương Hiền cầm đầu, gây nhiều vụ chấn động.

Cho đến nay, vẫn chưa ai giải thích được vì sao hồi đó, đàn em của Trương Hiền lại gọi gã với cái tên nghe lạ tai: Toọng. Chỉ biết sau này, dân trong giới giang hồ lưu truyền câu: “Lỳ như Toọng”.

Chẳng hiểu sao, lại có thông tin hư hư thực thực, Toọng xuất thân trong làng biệt kích của chế độ VNCH xưa?! Hắn được đào tạo bài bản tại trung tâm huấn luyện kín ở tiểu bang San Diego, Mỹ. Sau đó, Toọng trở mặt, thành một tay anh chị khét tiếng ở vùng Đông Hà (Quảng Trị).

Thượng tá Nguyễn Văn Bình kể lại phút giây đối mặt với “Người không mang họ”.

Tuy nhiên, theo hồ sơ của công an, Toọng tên thật là Trương Hiền (SN 1957), quê xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Linh (tỉnh Quảng Trị), thường trú thị xã Đông Hà. Xuất thân trong một gia đình trung nông, hắn có bố mẹ làm nghề bán nước chè dạo.

Ngày Toọng bắt đầu bước vào giang hồ, gây ra bao phi vụ ngổ ngáo, cụ thân sinh buồn phiền, bệnh tật, rồi mất sớm. Hắn bỏ học giữa chừng, ai thuê gì làm nấy.

Sau lần ăn cắp chiếc máy ảnh của tên lính chế độ cũ bán được mấy chục đồng bạc, thấy “kiếm tiền không khó”, Toọng chính thức sa chân vào con đường tội lỗi.

Thủ đoạn của băng nhóm của Toọng là trà trộn vào hành khách trên các chuyến tàu, xe đò từ Huế ra Nghệ An và ngược lại để cướp bóc. Sau một thời gian ngắn, băng nhóm đã tự trang bị cho mình mỗi tên một khẩu K54 hoặc K59, để sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện.

Hành trình bắt giữ kẻ đầu sỏ

Trong ký ức gần như nguyên vẹn của Thượng tá Bình, lúc bấy giờ, trước hoạt động “tác oai, tác quái” của băng nhóm Trương Hiền, cả khu vực TP.Vinh dường như bị xáo trộn.

Đặc biệt là từ sau vụ trấn cướp táo tợn xảy ra đối với một giảng viên đại học Vinh, khi ông này vừa từ Huế trở về.

Vị giảng viên này vừa bước xuống tàu, ông không thể ngờ mình đã lọt vào những con mắt rình mồi của đàn em Trương Hiền, khi chúng tia thấy được chiếc cặp lớn của ông.

Bọn cướp này ngang nhiên, trắng trợn tới mức, lao đến khống chế, bịt mặt ông này ngay bến tàu, đưa đến nơi vắng, cướp sạch tài sản rồi bỏ đi. Còn các nhà xe chuyên liên tỉnh, chất đầy hàng hóa, chúng lại đóng vai hành khách.

Khi đến vị trí định sẵn, chúng trút bỏ “lốt”, ép tài xế và các hành khách phải “cống nạp” hết tài sản. Những cuộc rượt đuổi trong đêm, những tiếng súng “đinh tai nhức óc” xuất hiện nhiều hơn. Chúng sử dụng đủ chiêu trò hoạt động, tạo nên liên tiếp các vụ việc, gây hoang mang cho bà con bấy giờ.

Trước tình hình này, bộ Công an đã chỉ đạo Công an Nghệ Tĩnh nhanh chóng triệt xóa băng nhóm này. Đội phó đội Cảnh sát hình sự Nguyễn Văn Bình được giao nhiệm vụ chỉ huy anh em theo dõi, xóa sổ băng nhóm khét tiếng này.

Đội phó Bình và Nguyễn Văn Học, cán bộ trong đội, cải trang thành những kẻ bụi đời, lang thang khắp các bến xe, ga tàu để lần tìm tung tích của Toọng.

Quá trình bám địa bàn cho thấy, Toọng rất ít khi ra mặt mà thường chỉ đạo đàn em, gồm những tên vào tù ra tội như Đậu Sơn, Kháng “bệu”, Hương “ba tai”, Việt “con”... hoạt động theo hình thức “đại lý”, “chi nhánh”.

Trước khi nhận bản án kết liễu cuộc đời, Toọng đã hai lần bị bắt trong 2 năm liên tiếp: 1976 và 1977. Tuy nhiên, khi tướng cướp này được dẫn giải về nhà tạm giữ để lấy lời khai, nửa đêm, bọn đàn em dàn cảnh đến “giải cứu” thành công.

Sau những lần này, Toọng càng liều lĩnh và có số má hơn trong giới giang hồ. Đến đoạn giáp mặt với tên cướp sừng sỏ này vào năm 1979, người Thượng tá về hưu ấy chợt kể với giọng hào sảng hơn, chứa đầy khí thế.

Đó là vào một buổi trưa nắng nóng tháng Bảy, đang âm thầm mai phục ở khu vực chợ Vinh, ông và đồng nghiệp Học phát hiện Toọng chuẩn bị “ăn hàng” của một thương gia. Lập tức, hai trinh sát ập đến, hòng tóm gọn tướng cướp này, nhưng Toọng nhanh hơn.

Khi phát hiện nguy hiểm, gã rút súng nhằm hai chiến sỹ, bắn liên tiếp 3 phát, đạn sượt qua mang tai. Đến phát thứ tư, sau tiếng lẩy cò khô khốc, chỉ có tiếng “khậc” từ họng súng bị kẹt đạn. Nhận thấy thời cơ đã đến, hai chiến sỹ đồng loạt ập vào, tước súng và quật ngã đối tượng.

Trước sự chống trả “không còn gì để mất” của Toọng, cả ba cùng rớt xuống ao bùn. Lúc bấy giờ, nhân dân lao ra, giúp hai trinh sát khống chế thành công đối tượng đưa về Cơ quan điều tra. Băng cướp gây điên đảo một thời tan rã từ đó, TP. Vinh trở lại yên bình.

Năm 2011, sau nhiều năm công tác, gắn bó với Công an TP Vinh, Thượng tá Nguyễn Văn Bình nghỉ hưu. Trở về đời thường, nhiều lúc kể lại chuyện đối mặt với tên cướp Toọng khét tiếng một thời, ông vẫn không khỏi trăn trở, suy nghĩ về tội phạm và cái ác.

Năm 1983, tiểu thuyết “Người không mang họ” của nhà văn Xuân Đức ra đời. Nhân vật chính Trương Sỏi - còn có tên là Hoàng Lạng, Nguyễn Viết Lãm, Đệ nhị mãi võ - trong tiểu thuyết hình sự này có nguyên mẫu chính từ cuộc đời Toọng (Trương Hiền), và trên hết, cuốn sách ca ngợi chiến công của các chiến sỹ công an, cùng với lòng dũng cảm và mưu trí, họ đã tóm gọn, bắt chúng về quy tội, đem lại bình yên cho xóm làng...