Da Sần Vỏ Cam: Làm Thế Nào để Cải Thiện?

Nội dung bài viết

• 1. Thông tin chung về da sần vỏ cam
• 2. Nguyên nhân hình thành da sần vỏ cam
• 3. Quá trình hình thành da sần vỏ cam
• 4. Mức độ da sần vỏ cam trên lâm sàng
• 5. Điều trị sần da cam như thế nào?

Da sần vỏ cam là vấn đề phụ nữ thường mắc phải (80 – 90%) sau 20 tuổi. Tên khoa học thường gặp của vấn đề này là cellulite. Tình trạng này khiến làn da bạn trở nên lồi lõm, chảy xệ. Đây là vấn đề da lành tính và không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, về mặt thẩm mỹ, những vùng da này là trở ngại rất nhiều đối với chất lượng sống. Hãy cùng YouMed tìm hiểu về tình trạng da sần vỏ cam và cách để giải quyết nhé.

1. Thông tin chung về da sần vỏ cam

Da sần vỏ cam là tình trạng da có bề ngoài lồi lõm, thường ảnh hưởng đến mông và đùi nhưng cũng có thể xảy ra ở những vùng khác. Những tên gọi khác của nó là cellulite, sần da cam, da phô mai, tổn thương đá lá và hiện tượng tấm nệm.

Khi bị vấn đề này, da lồi lõm do các mô mỡ nổi lên trong khi các mô liên kết kém đàn hồi kéo da xuống làm cho bề mặt da gập ghềnh. Lúc này, bề mặt da trông như vỏ quả cam.

Tình trạng da này có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Tuy nhiên, nó phổ biến hơn ở nữ giới. Nguyên nhân là do sự phân bố khác nhau của chất béo, cơ và mô liên kết.

2. Nguyên nhân hình thành da sần vỏ cam

Nguyên nhân chính xác gây da sần vỏ cam vẫn chưa được biết, nhưng dường như là do sự tương tác giữa các mô liên kết trong những lớp nằm dưới bề mặt da và lớp mỡ nằm bên dưới nó.

Ở phụ nữ, các tế bào mỡ và mô liên kết trong lớp này được sắp xếp theo chiều dọc. Nếu các tế bào mỡ nhô vào lớp da sẽ làm xuất hiện vấn đề sần da cam.

Ở nam giới, mô có cấu trúc đường chéo. Điều này có thể giải thích tại sao nam giới ít khả năng có da sần vỏ cam hơn phụ nữ.

Một số yếu tố khác dường như cũng có liên quan đến nguy cơ bị mắc.

2.1. Yếu tố nội tiết và tuổi

Hormone có khả năng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển da sần vỏ cam. Estrogen, insulin, noradrenaline, hormone tuyến giáp và prolactin là một phần của quá trình hình thành.

Một giả thuyết cho rằng khi gần thời kỳ mãn kinh, estrogen ở phụ nữ giảm. Khi đó, lưu lượng máu đến mô liên kết dưới da cũng giảm. Lưu thông máu thấp hơn có nghĩa là ít oxy đến da, dẫn đến sản xuất collagen thấp hơn. Các tế bào mỡ cũng phát triển lớn khi nồng độ estrogen giảm. Những yếu tố này kết hợp làm cho khối mỡ thấy rõ hơn. Mỡ dưới da nhô ra qua mô liên kết yếu, kết quả tạo các lồi lõm thường thấy.

Tỉ lệ mỡ ở từng khu vực khác nhau của cơ thể bị chi phối bởi nhu cầu của quá trình trao đổi chất hay hormone. Hông và đùi là khu vực chịu ảnh hưởng lớn của hormone estrogen (nội tiết tố nữ), vốn được chuẩn bị cho việc mang thai và sinh sản. Chính vì vậy, phụ nữ thường bị da sần vỏ cam khu vực này, còn nam giới rất hiếm gặp.

Tuổi tác cũng khiến da trở nên kém đàn hồi, mỏng hơn và dễ bị chảy xệ. Điều này làm tăng cơ hội phát triển da sần vỏ cam.

2.2. Yếu tố di truyền

Một số gen có liên quan đến sự phát triển da sần vỏ cam. Các yếu tố di truyền có thể được liên kết với tốc độ chuyển hóa, phân bố mỡ dưới da, mức độ tuần hoàn và dân tộc. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến cơ hội xuất hiện vấn đề.

2.3. Yếu tố chế độ ăn uống và lối sống

Da sần vỏ cam không hình thành bởi các độc tố, mặc dù lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ.

Tập thể dục và chế độ ăn uống có thể giúp làm giảm sự xuất hiện của da sần vỏ cam. Những người ăn quá nhiều chất béo, carbohydrate, muối và quá ít chất xơ có khả năng bị sần da cam lớn hơn.

>> Chế độ ăn cũng có thể tác động đến điều trị mụn, tìm hiểu rõ hơn tại Ăn gì để hết mụn? Những thực phẩm nên và không nên ăn

Tỉ lệ da sần vỏ cam cũng phổ biến hơn ở những người hút thuốc và những người không tập thể dục. Những người ngồi hoặc đứng ở một vị trí trong thời gian dài cũng có khả năng mắc cao.

Mặc đồ lót có độ đàn hồi chặt trên mông khiến hạn chế lưu lượng máu. Điều này có thể góp phần vào sự hình thành sần da cam.

Da sần vỏ cam phổ biến hơn ở những người có mỡ thừa. Điểm phải chú ý là những người gầy và thon thả cũng có thể mắc. Da sần vỏ cam thường xảy ra sau 25 tuổi. Tuy nhiên, nó cũng có thể ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi hơn, bao gồm cả thanh thiếu niên.

3. Quá trình hình thành da sần vỏ cam

Quá trình tạo thành sần da cam được nghiên cứu và mô tả như sau:

• Estrogen tác động lên Fibroblasts. Đây là tế bào chính của lớp bì, có nhiệm vụ tổng hợp protein cho chất nền tảng sản sinh ra collagen, elastin và chất keo. Thế nhưng, số lượng Fibroblasts lại giảm dần theo tuổi sinh học của da.
• Fibroblasts tác động tới Collagenase, enzym xúc tác sự thủy phân của collagen và gelatin.
• Collagenase phá vỡ collagen bao bọc quanh tế bào mỡ.
• Collagen đứt gãy giữa các khối mỡ.
• Các mô mỡ được giải phóng, tập trung phân bố nhiều hơn tại những vùng yếu hơn của lớp hạ bì.
• Tế bào mỡ được giải phóng, nhân rộng dưới da và tạo nên hiện tượng sần da cam.

4. Mức độ da sần vỏ cam trên lâm sàng

Da sần vỏ cam có bốn mức độ, từ 0 đến 3.

• Mức độ 0 là mức độ nhẹ nhất và bạn không thể nhìn thấy vùng da bị sần vỏ cam.
• Mức độ 1: nếu cấu vào vùng da bất kỳ và thấy nó có dấu sần sùi giống vỏ cam thì bạn đang bị tình trạng da sần vỏ cam ở mức độ 1.
• Với mức độ 2: bạn có thể nhìn thấy tình trạng này khi đang đứng.
• Mức độ 3 là khi bạn nhìn vào gương hoặc đang nằm mà vẫn thấy da bị sần vỏ cam. Đây là mức độ nặng nhất.

5. Điều trị sần da cam như thế nào?

Nếu da sần vỏ cam đang làm phiền bạn thì bạn không đơn độc. Mong muốn để thoát khỏi, hoặc ít nhất là giảm dần sần da cam đã dẫn đến nhiều lựa chọn điều trị. 

Các bác sĩ da liễu đã và đang tiến hành nghiên cứu biện pháp. Bạn sẽ rất vui khi biết rằng nghiên cứu cho thấy một số phương pháp điều trị có thể làm cho da sần vỏ cam khó thấy hơn, ít nhất là trong một thời gian.

5.1. Các phương pháp điều trị cho kết quả tốt nhất theo nghiên cứu

Liệu pháp sóng âm

Với kỹ thuật này, kỹ thuật viên sẽ bôi gel lên vùng da bị ảnh hưởng. Sau đó, họ tiến hành chạy một thiết bị cầm tay nhỏ (đầu dò) trên vùng da sần. Đầu dò gửi sóng âm vào cơ thể bạn, đánh tan vùng mô da sần.

Các nghiên cứu cho thấy phương pháp này có thể làm giảm sự xuất hiện của sần da cam. Hiệu quả sẽ thấy rõ qua nhiều lần điều trị.

Điều trị bằng laser

Một ví dụ điều trị bằng laser xâm lấn tối thiểu có tên là Cellulaze™, sử dụng tia laser Nd YAG 1440 nm. Khi tia laser được bắn ra, năng lượng laser phá vỡ các dải cứng bên dưới da đã sinh bệnh. Điều trị này cũng có thể làm dày da của bạn. Da thường mỏng ở nơi hình thành da sần vỏ cam. Làm dày da có thể giúp giảm sự xuất hiện của vấn đề này.

Nghiên cứu cho thấy kết quả kéo dài một năm hoặc lâu hơn. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để biết chắc chắn mức độ hữu ích của tia laser này.

Phẫu thuật cắt

Để thực hiện thủ thuật này, bác sĩ da liễu sẽ đưa một cây kim ngay dưới da nhằm phá vỡ các dải cứng bên dưới da sinh bệnh. Phẫu thuật cắt đã được chứng minh là làm giảm vết lõm da mà bạn có thể nhìn thấy. Kết quả có thể kéo dài 2 năm và lâu hơn.

Giải phóng mô chính xác bằng hỗ trợ chân không

Điều này cũng phá vỡ các dải mô liên kết khiến chúng ta nhìn thấy da sần vỏ cam. Trong thủ thuật này, bác sĩ da liễu sẽ sử dụng một thiết bị có chứa những lưỡi nhỏ để cắt các dải cứng. Sau khi các dải được cắt, mô di chuyển lên trên để lấp đầy và loại bỏ vùng da lõm. Tóm lại, đây có thể là một biện pháp điều trị hiệu quả để giảm vấn đề da này.

Giảm cân

Tăng cân có thể làm cho da sần vỏ cam nhìn rõ hơn. Đối với một số người, giảm cân và giữ cân nặng khỏe mạnh sẽ làm giảm mức độ của tình trạng này. Tuy nhiên, nếu da bạn trở nên không săn chắc khi giảm cân thì tình trạng sần da cam lại trở nên dễ thấy hơn.

Tập thể dục

Có nhiều cơ bắp làm cho làn da của bạn trông mịn màng và săn chắc hơn. Thay thế mô mỡ bằng cơ cũng có thể làm cho tình trạng giảm đi hơi.

5.2. Các phương pháp điều trị cho hiệu quả ít

Carboxytherapy

Đối với phương pháp điều trị này, khí carbon dioxide (CO2) được đưa vào ngay bên dưới da. CO2 khác với carbon monoxide, loại khí có thể gây tử vong. Các tác dụng phụ có thể xảy ra từ liệu pháp này là khó chịu trong quá trình điều trị và bầm tím tạm thời. Sau khi điều trị, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng da sần vỏ cam có giảm hơn một chút.

Endermologie

Endermologie bao gồm một máy massage sâu với một thiết bị giống như hút chân không để nâng da. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt nó là an toàn. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Da liễu Mỹ, có rất ít bằng chứng cho thấy Endermologie hoạt động hiệu quả.

Điều trị bằng sóng radio (RF)

Điều trị bằng sóng radio nhằm mục đích giảm tình trạng da này thông qua làm nóng nó, nhưng bất kỳ kết quả nào thu được cũng là ngắn hạn.

Hút mỡ bằng siêu âm (Ultrasonic liposculpting)

Siêu âm hút mỡ và tiêu diệt mỡ. Tuy nhiên, một lần nữa, còn thiếu nghiên cứu để cho thấy tính hiệu quả của phương pháp trên.

Thuốc và kem

Một số loại thuốc và kem đã được đề xuất vì chúng tác động lên các mô mỡ:

• Caffeine làm mất nước các tế bào, giúp giảm sần da cam. Cần phải được áp dụng hằng ngày.
• Retinol có thể làm giảm sự xuất hiện của da sần vỏ cam bằng cách làm dày da. Cần ít nhất 6 tháng sử dụng để xem kết quả. Điều quan trọng là phải thực hiện thử nghiệm bởi vì một số người đã trải qua các tác dụng phụ, chẳng hạn như tim đập nhanh.

>> Retinol là một chất trong nhóm Retinoids, hợp chất giúp làn da trẻ hóa. Bạn có thể xem thêm: Retinoids: Hoạt chất thần kì trong trẻ hóa da.

Một số nhà nghiên cứu đã đề xuất sử dụng các loại thuốc có thể cải thiện sự trao đổi chất và lưu thông tế bào. Tuy vậy, chúng chưa được thử nghiệm hoặc chứng minh hiệu quả.

5.3. Các phương pháp không hiệu quả

Các kỹ thuật mà Hiệp hội Da liễu Mỹ không khuyến nghị bao gồm áp lạnh tan mỡ (cryolipolysis), liệu pháp meso (tiêm một hỗn hợp các chất dưới da). Một số người nói rằng việc uống bổ sung các thành phần như caffeine, chiết xuất hạt nho hoặc bạch quả có thể làm giảm vấn đề này. Tuy nhiên, cũng không có bằng chứng cụ thể về hiệu quả.

Như vậy, da sần vỏ cam là một tình trạng vô hại đối với sức khỏe. Tuy nhiên, sự hiện diện của nó ảnh hưởng nhiều đến tự tin trong giao tiếp và chất lượng sống. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị đang được nghiên cứu. Vì vậy, nếu bạn đang bị da sần da cam, hãy tìm đến các chuyên gia y tế để nhận được sự tư vấn điều trị phù hợp nhất cho bản thân.