ĐẶC TÍNH CỦA DẦU MÁY BIẾN ÁP VÀ NHỮNG CHỈ TIÊU ĐÁNH ...

Dầu máy biến áp rất quan trọng trong quá trình sử dụng và quản lý vận hành máy biến áp. Tuổi thọ của dầu quyết định đến tuổi thọ của máy biến áp. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về dầu máy biến áp qua bài viết dưới đây.

1. Khái niệm dầu máy biến áp là gì?

Dầu máy biến áp (hay còn gọi là dầu cách điện). Dầu máy biến áp được sử dụng trong các máy biến áp dầu, máy cắt, biến trở, bộ điều chỉnh điện áp dưới tải(OLTC), cuộn kháng điện . v.v..Chức năng chính là để cách điện và làm mát cho Mba và các thiết bị khác. Nó có độ bền điện môi cao, dẫn nhiệt tốt, độ bền hóa học cao và các đặc tính này không thay đổi nhiều ở nhiệt độ cao trong thời gian dài.

2. Dầu máy biến áp có mấy loại?

Dầu máy biến áp là dầu gốc khoáng (Mineral oil), là sản phẩm thu được từ quá trình chưng cất dầu mỏ. Có 2 loại dầu gốc khoáng chính là:

- Dầu biến áp gốc Parafinic: Có chứa hợp chất parafin, công thức là: CnH2n+2

Giữa các phân tử cacbon chỉ có các liên kết đơn & phân tử có cấu trúc dạng cây, mỗi phân tử cacbon có 4 liên kết đơn xung quanh nó.

- Dầu biến áp gốc Naphthenic: Có chứa hợp chất naphthen, công thức là: CnH2n

Naphthenic là các hydrocacbon béo mạch vòng (1 hoặc nhiều cấu trúc mạch vòng) chỉ có các liên kết đơn. Do đó đây là hợp chất Hydrocacbon no, gọi là Cycloparafin.

Dầu biến áp gốc Naphthenic dễ bị oxy hóa hơn Dầu biến áp gốc Parafinic. Tuy nhiên, khi quá trình oxy hóa diễn ra, tạo nên sản phẩm của chúng là ‘bùn’ , loại bùn trong dầu naphtha dễ hòa tan hơn loại bùn trong dầu parafin. Vì vậy, cặn của dầu gốc naphtha sẽ có tính làm mát cao, hiệu ứng hòa tan cao, ổn định hóa học, tính cách điện và dập hồ quang cao, thích hợp cho việc dùng dùng cho máy cắt hoặc bộ điều chỉnh dưới tải (OLTC) và máy biến áp làm việc ở khu vực có nhiều băng giá, nhiệt độ thấp.

3. Dầu máy biến áp có tính chất như thế nào?

Dầu máy biến áp phải có tính cách điện, độ bền điện môi cao, có chỉ số nhớt và độ nhớt thấp kể cả khi khởi động ở nhiệt độ thấp, khả năng truyền nhiệt vẫn tốt. Tính ổn định oxy hóa cao, có khả năng chống lại sự suy giảm chất lượng dầu, giúp kéo dài tuổi thọ của dầu, có nghĩa là kéo dài tuổi thọ của máy biến áp tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, vận hành.

- Để cải thiện một đặc tính nào đó, người ta pha trộn vào dầu cách điện một chất thích hợp với một lượng vừa phải gọi là “Chất phụ gia”.

- Để làm giảm hoặc làm chậm sự thoái hóa của dầu do Oxy hóa gây nên, người ta hòa vào dầu một “Chất chống Oxy hóa”.

- Để cải thiện điểm chảy, người ta pha vào dầu một chất cho phép hạ thấp điểm chảy.

- Dầu không chứa chất chống Oxy hóa là “Dầu không bị ứu chế”

- Dầu có chứa chất chống Oxy hóa là “Dầu bị ức chế”

- Để đánh giá được chất lượng của dầu máy biến áp. Các tiêu chuẩn và quy trình kiểm tra được xác định bằng nhiều tổ chức quốc tế như: IEC 60296, ISO- Châu Âu, hoặc ASTM- Mỹ…Có đến khoảng 20 chỉ tiêu để đánh giá chất lượng dầu biến áp.

Sau đây là các đặc tính và thông số của dầu máy biến áp là:

3.1/ Đặc tính vậy lý:

TT	Nội dung	Đặc điểm
1	Cảm quan: Theo IEC 60296	Trong và không có cặn.
2	Tỷ trọng ở 20oC Theo ISO 12185	< 0,895 kg/dm3
3	Độ nhớt động học ở 40oC Theo ISO 3104	< 12 mm2/s
4	Độ nhớt động học ở -30oC Theo ISO 3104	< 1800 mm2/s
5	Điểm rót chảy Theo ISO 3016	> -40OC

3.2/ Đặc tính hóa học:

TT	Nội dung	Đặc điểm
1	Độ Axit Theo IEC 62021	< 0,01 mgKOH/g
2	Ăn mòn lưu huỳnh theo ASTM D 1275B	Không có
3	Hàm lượng lưu huỳnh theo ISO 14596	< 0,15%
4	Hàm lượng nước theo IEC 60814	< 30 mg/kg
5	Hàm lượng Furtural theo IEC 61198	< 0,1 mg/kg
6	Chất ức chế Oxy hóa, phenols Theo IEC 60666	< 0,08 Wt%

3.3/ Đặc tính điện:

TT	Nội dung	Đặc điểm
1	Hệ số sụt giảm điện môi ở 90oC theo IEC 60247	< 0,005 (DDF- Dielectric Dissipation Factor)
2	Lực căng bề mặt theo ISO 6295	> 40 mN/m
3	Điện áp đánh thủng theo IEC 60156 ( Breakdown Voltage)	Trước khi xử lý (lọc): > 30 kV Sau khi xử lý (lọc): > 70 kV

3.4/ Quá trình oxy hóa:

TT	Nội dung	Đặc điểm
1	Độ ổn định oxy hóa ở 120oC, 332h Theo IEC 61125 C	Axit tổng: < 0,3 mgKOH/g Cặn dầu: < 0,05 Wt%
2	Hệ số DDF ở 90 OC	< 0,05

3.5/ An toàn sức khỏe và môi trường:

TT	Nội dung	Đặc điểm
1	Điểm chớp cháy (Flash point) theo ISO 2719	> 135 OC
2	Chất độc PCB Theo IEC 61619	Không có

4. Cách kiểm tra dầu máy biến áp

4.1/ Đối với nhà sản xuất máy biến áp:

- Nhà sản xuất máy biến áp phải mua các loại dầu máy biến áp đã được cấp giấy phép cho sử dụng ở Việt Nam (EVN cấp).

- Trước khi mua (bên mua) phải yêu cầu nhà cung cấp (bên bán), cung cấp giấy chứng nhận “về các đặc tính và thông số kỹ thuật” như đã trình bày ở trên cho biên mua để bên mua xác nhận. Bên mua phải thí nghiệm kiểm tra lại.

- Khi nhà sản xuất máy biến áp bán máy biến áp thì chủng loại dầu và những thông số cơ bản phải được ghi trong lý lịch máy hoặc trên nhãn sản phảm.

- Trong dầu không có chứa chất PCB là chất độc hại gây ung thư mà Việt nam đã cấm sử dụng.

4.2/ Đối với người quản lý vận hành:

- Kiểm tra thường xuyên mức dầu, mức dầu không được thấp hơn mức trong bộ chỉ thị dầu hoặc đồng hồ báo dầu. Kiểm tra hạt Silicagen ở bình ẩm qua lỗ quan sát, nếu hạt biến màu phải thay thế ngay.

- Việc thay thế dầu phải là cùng loại. Nếu dùng dầu khác loại thay thế, phải thực hiện việc xúc rửa máy bằng dầu mới sạch và phải kiểm tra kỹ các thông số về lý, hóa, độ ổn định của dầu. Thí nghiệm phải đạt mục 3.1 – 3.5.

- Bổ sung dầu trong vận hành:

Đối với máy biến áp điện áp < 35kV, công suất < 1000kVA.Cho phép bổ xung loại gốc bất kỳ, nhưng thí nghiệm phải đạt yêu cầu. Tỷ lệ < 10% khối lượng dầu trong máy.

Đối với máy biến áp điện áp từ 35kV, công suất từ 1000kVA, yêu cầu dầu cùng gốc, thí nghiệm phải đạt yêu cầu. Tỷ lệ đến 50/50.

- Kiểm tra chất lượng dầu phải theo quy trình kiểm tra của ngành điện (EVN).

Ví dụ:

- Đối với máy biến áp mới trước khi đóng điện phải thí nghiệm đạt tất cả các hạng mục 3.1 – 3.5.

- Đối với máy biến áp đang vận hành điện áp:

* Từ 110kV trở lên: Lấy mẫu thí nghiệm 1 năm/1 lần.

* Đến 35kV: Lấy mẫu 3 năm/1 lần ( trừ máy biến áp kiểu kín).

* Mục 3.3: Thử điện áp đánh thủng kV/2,5mm

- Đối với máy biến áp từ 110kV trở lên 3 tháng/1 lần.

* Mục 3.3: Điện áp đánh thủng (kV/2,5mm), góc tổn thất điện môi (%).

* Mục 3.2: Độ Axit (mKOH/g), Hàm lượng nước (ppm).

5. Lựa chọn dầu cho máy biến áp uy tín

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại dầu máy biến áp khác nhau, đi kèm theo đó là xuất xử và giá cả. Để lựa chọn được sử dụng dầu cho vận hành máy biến áp luôn là sự quan tâm của người sử dụng. Với các sản phẩm máy biến áp chất lượng luôn được đặt lên hàng đầu cùng với việc sử dụng các loại dầu chất lượng, tiên tiến, hiện đại nhất hiện nay, Máy biến áp LE chính là một trong những sự chọn hàng đầu cho các Quý khách hàng và đối tác.

Để nhận được báo giá máy biến áp và tư vấn về dầu máy biến áp miễn phí, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua số hotline: 0964 929 256.