Dân Tộc Thiểu Số ở Quảng Ninh

I. Khái quát về tình hình dân tộc tỉnh Quảng Ninh:

Việt Nam là quốc gia đa dân tộc, gồm có 54 dân tộc anh em chung sống đại đoàn kết trên dải đất hình chữ S. Theo Tổng điều tra dân số năm 2009, trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, dân tộc Kinh (Việt) có số dân 73.594.341 người, chiếm 85,7% dân số cả nước và 53 dân tộc thiểu số phần lớn sinh sống ở trung du, miền núi, một số tỉnh ven biển và đồng bằng sông Cửu Long có dân số 12.252.656 người, chiếm 14,3% dân số cả nước. Trong tiến trình dựng nước và giữ nước, cộng đồng các dân tộc Việt Nam luôn đoàn kết, sát cánh bên nhau chiến đấu chống giặc ngoại xâm, tương trợ giúp nhau xây dựng cuộc sống hòa bình, bảo vệ vững chắc an ninh và chủ quyền lãnh thổ quốc gia.

Quảng Ninh được ví như hình ảnh nước Việt Nam thu nhỏ,là tỉnh địa đầu phía Đông - Bắc nước ta, có đồng bằng, trung du miền núi, biên giới, biển đảo, với diện tích tự nhiên 611.081,3 km2,trong đó: 87% là đất liền, 13% là hải đảo.Tỉnh có 14 đơn vị hành chính gồm 04 thành phố, 01 thị xã và 09 huyện với 186 xã, phường, thị trấn. Vùng dân tộc, miền núi của tỉnh gồm 112 xã, phường (có 54 xã, phường khó khăn, trong đó có 21 xã đặc biệt khó khăn và 04 xã vùng bãi ngang, ven biển). Tỉnh có đường biên giới đất liền giáp Trung Quốc dài 118,825 km; dọc tuyến biên giới có 10 xã (gồm 34 thôn, bản) và 07 phường giáp biên.

Dân số tỉnh Quảng Ninh có 1.144.381 người với 22 thành phần dân tộc, trong đó: 21 thành phần dân tộc thiểu số cư trú trên địa bàn rộng lớn (hơn 85% diện tích của tỉnh), trong đó:

- Dân tộc đa số (dân tộc Kinh) có 1.001.103 người, chiếm 87,47% dân số toàn tỉnh;

- Dân tộc thiểu số (21 thành phần dân tộc còn lại trong tỉnh) có 143.278 người, chiếm 12.53% dân số toàn tỉnh. Trong 21 thành phần dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ninh, có 05 thành phần dân tộc sống tập trung thành cộng đồng làng bản, gồm:

+ Dân tộc Dao 68.540 người, chiếm 47,80% dân tộc thiểu số toàn tỉnh;

+ Dân tộc Tày: 29.849 người, chiếm 20,80% dân tộc thiểu số toàn tỉnh;

+ Dân tộc Sán Dìu: 20.899 người, chiếm 14.60% dân tộc thiểu số toàn tỉnh;

+ Dân tộc Sán Chay (gồm Cao Lan và Sán Chỉ): 16.107 người, chiếm 11.20% dân tộc thiểu số toàn tỉnh;

+ Dân tộc Hoa: 5.503 người, chiếm 3,80% dân tộc thiểu số toàn tỉnh;

+ Còn lại là các thành phần dân tộc thiểu số khác như: Nùng, Mường, Thái, Khơme, Hmông, Thổ, Giáy…chiếm 1,80% dân tộc thiểu số toàn tỉnh.

Các dân tộc thiểu số ở Quảng Ninh phân bố, cư trú trên địa bàn 14/14 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh. Địa phương có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao là Bình Liêu (chiếm 95,8% dân số toàn huyện), Ba Chẽ (79,8%), Tiên Yên (47,2%), tiếp đến là Hoành Bồ, Đầm Hà, Hải Hà, Cẩm Phả, Vân Đồn.

Về ngôn ngữ, các dân tộc Quảng Ninh đều có ở các ngữ hệ lớn như:

- Nhóm ngôn ngữ Việt - Mường: có các dân tộc Kinh, Mường, Thổ.

- Nhóm ngôn ngữ Môn - Khơ me: có dân tộc Khơ me.

- Nhóm ngôn ngữ Tày - Thái: có các dân tộc Tày, Thái, Nùng, Sán Chay, Giáy.

- Nhóm ngôn ngữ Hmông - Dao: có các dân tộc Hmông, Dao.

- Nhóm ngôn ngữ Hán - Tạng: có các dân tộc Hoa, Ngái, Sán Dìu.

Bản sắc văn hoá các dân tộc tỉnh Quảng Ninh thể hiện rất rõ trong các sinh hoạt cộng đồng, ngôn ngữ, lối sống, phong tục tập quán… Mỗi dân tộc đều có truyền thống và sắc thái văn hoá riêng. Văn hoá mỗi dân tộc là một bông hoa đẹp trong rừng hoa đa sắc cần được trân trọng bảo tồn và phát huy giá trị.

            (Đón đọc Phần II: Dân tộc Sán Dìu ở Quảng Ninh)