Danh Sách Núi Cao Nhất Thế Giới – Wikipedia Tiếng Việt

Bước tới nội dung

Nội dung

chuyển sang thanh bên ẩn
  • Đầu
  • 1 Sự phân bố
  • 2 Danh sách
  • 3 Trong hệ Mặt Trời
  • 4 Chú thích
  • 5 Xem thêm
  • 6 Tham khảo
  • Bài viết
  • Thảo luận
Tiếng Việt
  • Đọc
  • Sửa đổi
  • Sửa mã nguồn
  • Xem lịch sử
Công cụ Công cụ chuyển sang thanh bên ẩn Tác vụ
  • Đọc
  • Sửa đổi
  • Sửa mã nguồn
  • Xem lịch sử
Chung
  • Các liên kết đến đây
  • Thay đổi liên quan
  • Trang đặc biệt
  • Thông tin trang
  • Trích dẫn trang này
  • Lấy URL ngắn gọn
  • Tải mã QR
In và xuất
  • Tạo một quyển sách
  • Tải dưới dạng PDF
  • Bản để in ra
Tại dự án khác
  • Khoản mục Wikidata
Giao diện chuyển sang thanh bên ẩn Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Danh sách các núi cao nhất thế giới là danh sách liệt kê 107 đỉnh núi cao nhất đã được biết tới trên thế giới, xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp, đo theo độ cao tính từ mực nước biển. Tất cả các đỉnh cao nhất này đều thuộc châu Á.

Sự phân bố

[sửa | sửa mã nguồn]

Hầu hết các đỉnh núi trong danh sách này đều thuộc dãy Himalaya và dãy Karakoram, nằm ở vùng biên giới giữa các nước Ấn Độ, Trung Quốc, Pakistan và Nêpal. Trên thực tế, các đỉnh núi cao hơn 7000 m của thế giới tập trung ở Trung Á, trong một vùng hình chữ nhật với bốn góc là các đỉnh Noshaq (7492 m) trên biên giới Afghanistan - Pakistan ở phía Tây, đỉnh Peak Jengish Chokusu, Tomur Feng (7439 m) ở biên giới Kyrgyzstan-Tân Cương ở phía Bắc, Cống Ca Sơn (Minya Konka) (7556 m) ở Tứ Xuyên phía Đông và Kabru (7412 m) ở biên giới Sikkim - Nepal phía Nam.

Danh sách

[sửa | sửa mã nguồn]
Thứ hạng Tên núi Chiều cao (m)[1] Chiều cao (ft) Dãy Quốc gia[2] Tọa độ[3] Phần lồi(m)[4] Núi chính[5] Năm chinh phục Số lần chinh phục[6] (thất bại)
1 Núi Everest 8.848,86[7] 29.032 Khumbu Himalaya Nepal / Tây Tạng 27°59′14″B 86°55′31″Đ / 27,98722°B 86,92528°Đ / 27.98722; 86.92528 8.848 1953 145 (121)
2 K2 8.600 28.259 Baltoro Karakoram Pakistan / Tân Cương 35°52′57″B 76°30′48″Đ / 35,8825°B 76,51333°Đ / 35.88250; 76.51333 4.017 Núi Everest 1954 45 (44)
3 Kanchenjunga 8.586 28.169 Kanchenjunga Himalaya Nepal / Ấn Độ 27°42′9″B 88°08′49″Đ / 27,7025°B 88,14694°Đ / 27.70250; 88.14694 3.922 Núi Everest 1955 38 (24)
4 Lhotse 8.516 27.940 Khumbu Himalaya Nepal / Tây Tạng 27°57′42″B 86°55′59″Đ / 27,96167°B 86,93306°Đ / 27.96167; 86.93306 610 Núi Everest 1956 26 (26)
5 Makalu 8.485 27.838 Khumbu Himalaya Nepal / Tây Tạng 27°53′21″B 87°05′19″Đ / 27,88917°B 87,08861°Đ / 27.88917; 87.08861 2.386 Núi Everest (Lhotse) 1955 45 (52)
6 Cho Oyu 8.188 26.864 Khumbu Himalaya Nepal / Tây Tạng 28°05′39″B 86°39′39″Đ / 28,09417°B 86,66083°Đ / 28.09417; 86.66083 2.340 Núi Everest 1954 79 (28)
7 Dhaulagiri 8.167 26.795 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°41′45″B 83°29′36″Đ / 28,69583°B 83,49333°Đ / 28.69583; 83.49333 3.357 Núi Everest 1960 51 (39)
8 Manaslu 8.163 26.781 Manaslu Himalaya Nepal 28°32′58″B 84°33′39″Đ / 28,54944°B 84,56083°Đ / 28.54944; 84.56083 3.092 Cho Oyu 1956 49 (45)
9 Nanga Parbat 8.125 26.657 Nanga Parbat Himalaya Kashmir (Pakistan) 35°14′18″B 74°35′22″Đ / 35,23833°B 74,58944°Đ / 35.23833; 74.58944 4.608 Dhaulagiri 1953 52 (67)
10 Annapurna I 8.091 26.545 Khối núi Annapurna Himalaya Nepal 28°35′43″B 83°49′11″Đ / 28,59528°B 83,81972°Đ / 28.59528; 83.81972 2.984 Cho Oyu 1950 36 (47)
11 Gasherbrum I 8.080 26.509 Baltoro Karakoram Pakistan / Tân Cương 35°43′27″B 76°41′44″Đ / 35,72417°B 76,69556°Đ / 35.72417; 76.69556 2.155 K2 1958 31 (16)
12 Broad Peak 8.051 26.414 Baltoro Karakoram Pakistan / Tân Cương 35°48′38″B 76°34′5″Đ / 35,81056°B 76,56806°Đ / 35.81056; 76.56806 1.701 Gasherbrum I 1957 39 (19)
13 Gasherbrum II 8.034 26.362 Baltoro Karakoram Pakistan / Tân Cương 35°45′27″B 76°39′11″Đ / 35,7575°B 76,65306°Đ / 35.75750; 76.65306 1.523 Gasherbrum I 1956 54 (12)
14 Shishapangma 8.027 26.335 Langtang Himalaya Tây Tạng 28°21′12″B 85°46′43″Đ / 28,35333°B 85,77861°Đ / 28.35333; 85.77861 2.897 Cho Oyu 1964 43 (19)
15 Gyachung Kang 7.952 26.089 Khumbu Himalaya Nepal / Tây Tạng 28°05′52″B 86°44′47″Đ / 28,09778°B 86,74639°Đ / 28.09778; 86.74639 700 Cho Oyu 1964 5 (3)
Gasherbrum III 7.946 26.070 Baltoro Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°45′34″B 76°38′31″Đ / 35,75944°B 76,64194°Đ / 35.75944; 76.64194 355 Gasherbrum II 1975 2 (2)
16 Annapurna II 7.937 26.040 Annapurna Himalaya Nepal 28°32′3″B 84°07′20″Đ / 28,53417°B 84,12222°Đ / 28.53417; 84.12222 2.437 Annapurna I 1960 6 (19)
17 Gasherbrum IV 7.932 26.024 Baltoro Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°45′33″B 76°36′57″Đ / 35,75917°B 76,61583°Đ / 35.75917; 76.61583 725 Gasherbrum III 1958 4 (11)
18 Himalchuli 7.893 25.896 Manaslu Himalaya Nepal 28°26′7″B 84°38′24″Đ / 28,43528°B 84,64°Đ / 28.43528; 84.64000 1.633 Manaslu 1960 6 (12)
19 Distaghil Sar 7.884 25.866 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°19′33″B 75°11′18″Đ / 36,32583°B 75,18833°Đ / 36.32583; 75.18833 2.525 K2 1960 3 (5)
20 Ngadi Chuli 7.871 25.823 Manaslu Himalaya Nepal 28°30′12″B 84°34′3″Đ / 28,50333°B 84,5675°Đ / 28.50333; 84.56750 1.020 Manaslu 1970 2 (6)
Nuptse 7.864 25.801 Khumbu Himalaya Nepal 27°58′2″B 86°53′10″Đ / 27,96722°B 86,88611°Đ / 27.96722; 86.88611 319 Lhotse 1961 5 (12)
21 Khunyang Chhish 7.823 25.666 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°12′19″B 75°12′28″Đ / 36,20528°B 75,20778°Đ / 36.20528; 75.20778 1.765 Distaghil Sar 1971 2 (6)
22 Masherbrum 7.821 25.659 Masherbrum Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°38′24″B 76°18′21″Đ / 35,64°B 76,30583°Đ / 35.64000; 76.30583 2.457 Gasherbrum I 1960 4 (9)
23 Nanda Devi 7.816 25.643 Kumaon Himalaya Ấn Độ 30°22′36″B 79°58′15″Đ / 30,37667°B 79,97083°Đ / 30.37667; 79.97083 3.139 Dhaulagiri 1936 14 (12)
24 Chomo Lonzo 7.804 25.604 Khumbu Himalaya Tây Tạng 27°55′48″B 87°06′29″Đ / 27,93°B 87,10806°Đ / 27.93000; 87.10806 590 Makalu 1954 3 (1)
25 Batura Sar 7.795 25.574 Batura Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°30′36″B 74°31′27″Đ / 36,51°B 74,52417°Đ / 36.51000; 74.52417 3.118 Distaghil Sar 1976 4 (6)
26 Kanjut Sar 7.790 25.558 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°12′18″B 75°25′4″Đ / 36,205°B 75,41778°Đ / 36.20500; 75.41778 1.690 Khunyang Chhish 1959 2 (1)
27 Rakaposhi 7.788 25.551 Rakaposhi Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°08′33″B 74°29′21″Đ / 36,1425°B 74,48917°Đ / 36.14250; 74.48917 2.818 Khunyang Chhish 1958 8 (13)
28 Namcha Barwa 7.782 25.531 Assam Himalaya Tây Tạng 29°37′50″B 95°03′19″Đ / 29,63056°B 95,05528°Đ / 29.63056; 95.05528 4.106 Kangchenjunga 1992 1 (2)
29 Kamet 7.756 25.446 Garhwal Himalaya Ấn Độ 30°55′12″B 79°35′30″Đ / 30,92°B 79,59167°Đ / 30.92000; 79.59167 2.825 Nanda Devi 1931 23 (14)
30 Dhaulagiri II 7.751 25.430 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°45′46″B 83°23′14″Đ / 28,76278°B 83,38722°Đ / 28.76278; 83.38722 2.396 Dhaulagiri 1971 4 (11)
31 Saltoro Kangri 7.742 25.400 Saltoro Karakoram Kashmir 35°23′57″B 76°50′51″Đ / 35,39917°B 76,8475°Đ / 35.39917; 76.84750 2.160 Gasherbrum I 1962 2 (1)
32 Jannu 7.711 25.299 Kangchenjunga Himalaya Nepal 27°40′54″B 88°02′36″Đ / 27,68167°B 88,04333°Đ / 27.68167; 88.04333 1.036 Kangchenjunga 1962 17 (12)
33 Tirich Mir 7.708 25.289 Hindu Kush Pakistan 36°15′19″B 71°50′30″Đ / 36,25528°B 71,84167°Đ / 36.25528; 71.84167 3.910 Batura Sar 1950 20 (11)
Molamenqing 7.703 25.272 Langtang Himalaya Tây Tạng 28°21′17″B 85°48′39″Đ / 28,35472°B 85,81083°Đ / 28.35472; 85.81083 430 Shishapangma 1981 1 (0)
34 Gurla Mandhata 7.694 25.243 Nalakankar Himalaya Tây Tạng 30°26′17″B 81°17′53″Đ / 30,43806°B 81,29806°Đ / 30.43806; 81.29806 2.788 Dhaulagiri 1985 6 (4)
35 Saser Kangri I 7.672 25.171 Saser Karakoram Kashmir (Ấn Độ) 34°52′0″B 77°45′9″Đ / 34,86667°B 77,7525°Đ / 34.86667; 77.75250 2.304 Gasherbrum I 1973 6 (4)
36 Chogolisa 7.665 25.148 Masherbrum Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°36′51″B 76°34′45″Đ / 35,61417°B 76,57917°Đ / 35.61417; 76.57917 1.624 Masherbrum 1975 4 (2)
Dhaulagiri IV 7.661 25.135 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°44′9″B 83°18′55″Đ / 28,73583°B 83,31528°Đ / 28.73583; 83.31528 469 Dhaulagiri II 1975 2 (10)
37 Kongur Tagh 7.649 25.095 Kongur Shan Kunlun Tân Cương 38°35′36″B 75°18′48″Đ / 38,59333°B 75,31333°Đ / 38.59333; 75.31333 3.585 Distaghil Sar 1981 2 (4)
Dhaulagiri V 7.618 24.993 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°44′2″B 83°21′41″Đ / 28,73389°B 83,36139°Đ / 28.73389; 83.36139 340 Dhaulagiri IV 1975 2 (3)
38 Shispare 7.611 24.970 Batura Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°26′26″B 74°40′51″Đ / 36,44056°B 74,68083°Đ / 36.44056; 74.68083 1.240 Batura Sar 1974 3 (1)
39 Kongur Tiube 7.530 24.705 Kongur Shan Kunlun Tân Cương 38°36′59″B 75°11′55″Đ / 38,61639°B 75,19861°Đ / 38.61639; 75.19861 830 Kongur Tagh 1956 2 (3)
40 Trivor 7.577 24.859 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°17′15″B 75°05′10″Đ / 36,2875°B 75,08611°Đ / 36.28750; 75.08611 1.000 Distaghil Sar 1960 2 (5)
41 Gangkhar Puensum 7.570 24.836 Kula Kangri Himalaya Bhutan / Tây Tạng 28°02′48″B 90°27′21″Đ / 28,04667°B 90,45583°Đ / 28.04667; 90.45583 2.995 Kangchenjunga chưa lên 0 (3)
42 Minya Konka 7.556 24.790 Daxue Shan Tứ Xuyên 29°35′43″B 101°52′47″Đ / 29,59528°B 101,87972°Đ / 29.59528; 101.87972 3.642 K2 (?) 1932 6 (7)
43 Annapurna III 7.555 24.787 Annapurna Himalaya Nepal 28°35′5″B 83°59′28″Đ / 28,58472°B 83,99111°Đ / 28.58472; 83.99111 703 Annapurna I 1961 10 (17)
44 Muztagh Ata 7.546 24.757 Muztagata Kunlun Tân Cương 38°16′42″B 75°06′57″Đ / 38,27833°B 75,11583°Đ / 38.27833; 75.11583 2.702 Kongur Tagh 1956 many
45 Skyang Kangri 7.545 24.754 Baltoro Karakoram Pakistan / Tân Cương 35°55′35″B 76°34′3″Đ / 35,92639°B 76,5675°Đ / 35.92639; 76.56750 1.060 K2 1976 1 (2)
46 Changtse 7.543 24.747 Khumbu Himalaya Tây Tạng 28°01′29″B 86°54′31″Đ / 28,02472°B 86,90861°Đ / 28.02472; 86.90861 520 Núi Everest 1982 9 (9)
47 Kula Kangri 7.538 24.731 Kula Kangri Himalaya Tây Tạng 28°13′34″B 90°36′54″Đ / 28,22611°B 90,615°Đ / 28.22611; 90.61500 1.650 Gangkhar Puensum 1986 3 (2)
48 Mamostong Kangri 7.516 24.659 Rimo Karakoram Kashmir (Ấn Độ) 35°08′27″B 77°34′39″Đ / 35,14083°B 77,5775°Đ / 35.14083; 77.57750 1.803 Gasherbrum I 1984 5 (0)
49 Saser Kangri II E 7.513 24.649 Saser Karakoram Kashmir (Ấn Độ) 34°48′15″B 77°48′18″Đ / 34,80417°B 77,805°Đ / 34.80417; 77.80500 1.450 Saser Kangri I chưa lên 0 (0)[8]
50 Đỉnh Ismoil Somoni 7.495 24.590 Pamir (Akademiya Nauk Range) Tajikistan 38°56′33″B 72°00′54″Đ / 38,9425°B 72,015°Đ / 38.94250; 72.01500 3.402 Muztagh Ata 1933
51 Saser Kangri III 7.495 24.590 Saser Karakoram Kashmir (Ấn Độ) 34°50′44″B 77°47′6″Đ / 34,84556°B 77,785°Đ / 34.84556; 77.78500 850 Saser Kangri I 1986 1 (0)
52 Noshaq 7.492 24.580 Hindu Kush Afghanistan / Pakistan 36°25′54″B 71°49′42″Đ / 36,43167°B 71,82833°Đ / 36.43167; 71.82833 2.024 Tirich Mir 1960 33 (3)
53 Pumari Chhish 7.492 24.580 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°12′40″B 75°15′10″Đ / 36,21111°B 75,25278°Đ / 36.21111; 75.25278 884 Khunyang Chhish 1979 1 (2)
54 Pasu Sar 7.476 24.528 Batura Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°29′16″B 74°35′16″Đ / 36,48778°B 74,58778°Đ / 36.48778; 74.58778 645 Batura Sar 1994 1 (0)
55 Yukshin Gardan Sar 7.469 24.505 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°15′0″B 75°22′30″Đ / 36,25°B 75,375°Đ / 36.25000; 75.37500 1.313 Pumari Chhish 1984 4 (1)
56 Teram Kangri I 7.462 24.482 Siachen Karakoram Kashmir 35°34′45″B 77°04′39″Đ / 35,57917°B 77,0775°Đ / 35.57917; 77.07750 1.702 Gasherbrum I 1975 2 (0)
57 Jongsong Peak 7.462 24.482 Kangchenjunga Himalaya Nepal / Tây Tạng / Ấn Độ 27°52′52″B 88°08′5″Đ / 27,88111°B 88,13472°Đ / 27.88111; 88.13472 1.298 Kangchenjunga 1930 2 (3)
58 Malubiting 7.458 24.469 Rakaposhi Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°00′6″B 74°52′33″Đ / 36,00167°B 74,87583°Đ / 36.00167; 74.87583 2.193 Rakaposhi 1971 2 (6)
59 Gangapurna 7.455 24.459 Annapurna Himalaya Nepal 28°36′17″B 83°57′51″Đ / 28,60472°B 83,96417°Đ / 28.60472; 83.96417 563 Annapurna III 1965 8 (13)
60 Peak Pobeda 7.439 24.406 Tien Shan Kyrgyzstan / Tân Cương 42°02′6″B 80°07′32″Đ / 42,035°B 80,12556°Đ / 42.03500; 80.12556 4.148 Ismail Samani Peak 1938
61 K12 7.428 24.370 Saltoro Karakoram Kashmir 35°17′42″B 77°01′18″Đ / 35,295°B 77,02167°Đ / 35.29500; 77.02167 1.978 Saltoro Kangri 1974 4 (2)
62 Yangra (Ganesh I) 7.422 24.350 Ganesh Himalaya Nepal / Tây Tạng 28°23′28″B 85°07′38″Đ / 28,39111°B 85,12722°Đ / 28.39111; 85.12722 2.352 Manaslu 1955 1 (6)
63 Sia Kangri 7.422 24.350 Siachen Karakoram Kashmir 35°39′30″B 76°45′42″Đ / 35,65833°B 76,76167°Đ / 35.65833; 76.76167 640 Gasherbrum I 1934 6 (0)
64 Momhil Sar 7.414 24.324 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°19′4″B 75°02′11″Đ / 36,31778°B 75,03639°Đ / 36.31778; 75.03639 990 Trivor 1964 2 (6)
65 Kabru N 7.412 24.318 Kangchenjunga Himalaya Nepal / Ấn Độ 27°38′2″B 88°07′0″Đ / 27,63389°B 88,11667°Đ / 27.63389; 88.11667 780 Kangchenjunga chưa lên 0 (1)[9]
66 Skil Brum 7.410 24.311 Baltoro Karakoram Pakistan / Tân Cương 35°51′3″B 76°25′45″Đ / 35,85083°B 76,42917°Đ / 35.85083; 76.42917 1.152 K2 1957 2 (1)
67 Haramosh 7.409 24.308 Rakaposhi Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°50′24″B 74°53′51″Đ / 35,84°B 74,8975°Đ / 35.84000; 74.89750 2.277 Malubiting 1958 4 (3)
68 Istor-o-Nal 7.403 24.288 Hindu Kush Pakistan 36°22′35″B 71°53′55″Đ / 36,37639°B 71,89861°Đ / 36.37639; 71.89861 1.025 Noshaq 1969 4 (5)
69 Ghent Kangri 7.401 24.281 Saltoro Karakoram Kashmir 35°31′3″B 76°48′1″Đ / 35,5175°B 76,80028°Đ / 35.51750; 76.80028 1.493 Saltoro Kangri 1961 4 (0)
70 Ultar Sar 7.388 24.239 Batura Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°23′54″B 74°42′32″Đ / 36,39833°B 74,70889°Đ / 36.39833; 74.70889 700 Shispare 1996 2 (5)
71 Rimo I 7.385 24.229 Rimo Karakoram Kashmir 35°21′21″B 77°22′9″Đ / 35,35583°B 77,36917°Đ / 35.35583; 77.36917 1.438 Teram Kangri I 1988 1 (3)
72 Churen Himal 7.385 24.229 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°44′6″B 83°12′58″Đ / 28,735°B 83,21611°Đ / 28.73500; 83.21611 600 Dhaulagiri IV 1970 3 (0)
73 Teram Kangri III 7.382 24.219 Siachen Karakoram Kashmir 35°35′49″B 77°03′11″Đ / 35,59694°B 77,05306°Đ / 35.59694; 77.05306 500+ Teram Kangri I 1979 1 (0)
74 Sherpi Kangri 7.380 24.213 Saltoro Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°27′58″B 76°46′53″Đ / 35,46611°B 76,78139°Đ / 35.46611; 76.78139 900 Ghent Kangri 1976 1 (1)
75 Labuche Kang 7.367 24.170 Labuche Himalaya Tây Tạng 28°18′15″B 86°21′3″Đ / 28,30417°B 86,35083°Đ / 28.30417; 86.35083 1.957 Cho Oyu 1987 1 (0)
76 Kirat Chuli 7.362 24.153 Kangchenjunga Himalaya Nepal / Ấn Độ 27°47′13″B 88°11′40″Đ / 27,78694°B 88,19444°Đ / 27.78694; 88.19444 1.168 Kangchenjunga 1939 1 (6)
Abi Gamin 7.355 24.131 Garhwal Himalaya Ấn Độ / Tây Tạng 30°55′57″B 79°36′9″Đ / 30,9325°B 79,6025°Đ / 30.93250; 79.60250 217 Kamet 1950 17 (2)
77 Nangpai Gosum 7.350 24.114 Khumbu Himalaya Nepal / Tây Tạng 28°04′20″B 86°36′52″Đ / 28,07222°B 86,61444°Đ / 28.07222; 86.61444 500 Cho Oyu 1996 3 (1)
Gimmigela (The Twins) 7.350 24.114 Kangchenjunga Himalaya Nepal / Ấn Độ 27°44′24″B 88°09′28″Đ / 27,74°B 88,15778°Đ / 27.74000; 88.15778 432 Kangchenjunga 1994 3 (1)
78 Saraghrar 7.349 24.111 Hindu Kush Pakistan 36°32′51″B 72°07′0″Đ / 36,5475°B 72,11667°Đ / 36.54750; 72.11667 1.979 Noshaq 1959 2 (3)
79 Chamlang 7.321 24.019 Khumbu Himalaya Nepal 27°46′30″B 86°58′47″Đ / 27,775°B 86,97972°Đ / 27.77500; 86.97972 1.240 Lhotse 1961 7 (1)
80 Chomolhari[10] 7.315 24.000 Chomolhari Himalaya Bhutan / Tây Tạng 27°49′37″B 89°16′28″Đ / 27,82694°B 89,27444°Đ / 27.82694; 89.27444 2.065 Gangkhar Puensum 1937 4 (0)
81 Chongtar 7.315 23.999 Baltoro Karakoram Kashmir (Tân Cương) 35°54′46″B 76°25′47″Đ / 35,91278°B 76,42972°Đ / 35.91278; 76.42972 1.300 Skil Brum 1994 1 (1)
82 Baltoro Kangri 7.312 23.990 Masherbrum Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°38′21″B 76°40′24″Đ / 35,63917°B 76,67333°Đ / 35.63917; 76.67333 1.040 Chogolisa 1976 1 (0)
83 Siguang Ri 7.309 23.980 Khumbu Himalaya Tây Tạng 28°08′49″B 86°41′6″Đ / 28,14694°B 86,685°Đ / 28.14694; 86.68500 650 Cho Oyu 1989 2 (1)
84 The Crown 7.295 23.934 Yengisogat Karakoram Kashmir (Tân Cương) 36°06′22″B 76°12′26″Đ / 36,10611°B 76,20722°Đ / 36.10611; 76.20722 1.919 Skil Brum (K2) 1993 1 (3)
85 Gyala Peri 7.294 23.930 Assam Himalaya Tây Tạng 29°48′47″B 94°58′3″Đ / 29,81306°B 94,9675°Đ / 29.81306; 94.96750 2.942 Núi Everest 1986 1 (0)
86 Porong Ri 7.292 23.924 Langtang Himalaya Tây Tạng 28°23′22″B 85°43′17″Đ / 28,38944°B 85,72139°Đ / 28.38944; 85.72139 520 Shisha Pangma 1982 5 (0)
87 Baintha Brakk (The Ogre) 7.285 23.901 Panmah Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°56′51″B 75°45′12″Đ / 35,9475°B 75,75333°Đ / 35.94750; 75.75333 1.891 Kanjut Sar 1977 3 (13)
88 Yutmaru Sar 7.283 23.894 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°13′40″B 75°22′5″Đ / 36,22778°B 75,36806°Đ / 36.22778; 75.36806 620 Yukshin Gardan Sar 1980 1 (1)
89 Baltistan Peak 7.282 23.891 Masherbrum Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°25′0″B 76°33′3″Đ / 35,41667°B 76,55083°Đ / 35.41667; 76.55083 1.962 Chogolisa 1970 1 (3)
90 Kangpenqing 7.281 23.888 Baiku Himalaya Tây Tạng 28°33′3″B 85°32′44″Đ / 28,55083°B 85,54556°Đ / 28.55083; 85.54556 1.340 Shisha Pangma 1982 1 (1)
91 Muztagh Tower 7.276 23.871 Baltoro Karakoram Kashmir (Pakistan) 35°49′38″B 76°21′39″Đ / 35,82722°B 76,36083°Đ / 35.82722; 76.36083 1.710 Skil Brum 1956 4 (2)
92 Mana Peak 7.272 23.858 Garhwal Himalaya Ấn Độ 30°52′51″B 79°36′56″Đ / 30,88083°B 79,61556°Đ / 30.88083; 79.61556 730 Kamet 1937 7 (3)
Dhaulagiri VI 7.268 23.845 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°42′29″B 83°16′21″Đ / 28,70806°B 83,2725°Đ / 28.70806; 83.27250 485 Dhaulagiri IV 1970 5 (0)
93 Diran 7.266 23.839 Rakaposhi Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°07′19″B 74°39′40″Đ / 36,12194°B 74,66111°Đ / 36.12194; 74.66111 1.325 Malubiting 1968 12 (8)
93a Labuche Kang III / East[11] 7.250 23.786 Labuche Himalaya Tây Tạng 28°18′1″B 86°23′3″Đ / 28,30028°B 86,38417°Đ / 28.30028; 86.38417 570 Labuche Kang chưa lên 0 (0)
94 Putha Hiunchuli 7.246 23.773 Dhaulagiri Himalaya Nepal 28°44′50″B 83°08′55″Đ / 28,74722°B 83,14861°Đ / 28.74722; 83.14861 1.151 Churen Himal 1954 11 (5)
95 Apsarasas 7.245 23.770 Siachen Karakoram Kashmir 35°32′23″B 77°09′3″Đ / 35,53972°B 77,15083°Đ / 35.53972; 77.15083 635 Teram Kangri I 1976 2 (0)
96 Mukut Parbat 7.242 23.760 Garhwal Himalaya Ấn Độ / Tây Tạng 30°57′1″B 79°34′7″Đ / 30,95028°B 79,56861°Đ / 30.95028; 79.56861 840 Kamet 1951 2 (1)
97 Rimo III 7.233 23.730 Rimo Karakoram Kashmir 35°22′32″B 77°21′38″Đ / 35,37556°B 77,36056°Đ / 35.37556; 77.36056 615 Rimo I 1985 1 (0)
98 Langtang Lirung 7.227 23.711 Langtang Himalaya Nepal 28°15′20″B 85°31′2″Đ / 28,25556°B 85,51722°Đ / 28.25556; 85.51722 1.525 Shisha Pangma 1978 14 (13)
99 Karjiang 7.221 23.691 Kula Kangri Himalaya Tây Tạng 28°15′31″B 90°38′43″Đ / 28,25861°B 90,64528°Đ / 28.25861; 90.64528 880 Kula Kangri chưa lên 0 (2)
100 Annapurna Dakshin 7.219 23.684 Annapurna Himalaya Nepal 28°31′4″B 83°48′27″Đ / 28,51778°B 83,8075°Đ / 28.51778; 83.80750 775 Annapurna 1964 10 (16)
101 Khartaphu 7.213 23.665 Khumbu Himalaya Tây Tạng 28°03′45″B 86°58′39″Đ / 28,0625°B 86,9775°Đ / 28.06250; 86.97750 712 Núi Everest 1935 1 (0)
102 Tongshanjiabu[12] 7.207 23.645 Lunana Himalaya Bhutan (/Tây Tạng) 28°11′12″B 89°57′27″Đ / 28,18667°B 89,9575°Đ / 28.18667; 89.95750 1.757 Gangkar Puensum chưa lên 0 (0)
103 Singhi Kangri 7.202 23.629 Siachen Karakoram Kashmir 35°36′0″B 76°59′0″Đ / 35,6°B 76,98333°Đ / 35.60000; 76.98333 800 Teram Kangri III 1976 2 (0)
104 Norin Kang 7.206 23.642 Nagarze Himalaya Tây Tạng 28°56′48″B 90°10′42″Đ / 28,94667°B 90,17833°Đ / 28.94667; 90.17833 2.160 Tongshanjiabu 1986 4 (1)
105 Langtang Ri 7.205 23.638 Langtang Himalaya Nepal / Tây Tạng 28°22′53″B 85°41′1″Đ / 28,38139°B 85,68361°Đ / 28.38139; 85.68361 650 Porong Ri 1981 4 (0)
106 Kangphu Kang 7.204 23.635 Lunana Himalaya Bhutan (/Tây Tạng) 28°09′18″B 90°03′45″Đ / 28,155°B 90,0625°Đ / 28.15500; 90.06250 1.200 Tongshanjiabu 2002 1 (0)
107 Lupghar Sar 7.200 23.622 Hispar Karakoram Kashmir (Pakistan) 36°20′52″B 75°00′57″Đ / 36,34778°B 75,01583°Đ / 36.34778; 75.01583 730 Momhil Sar 1979 1 (0)

(dãy Karakoram thường được xem là một phần thuộc dãy Himalaya lớn hơn, nhưng thực tế nó ở phía Bắc Himalaya)

Bài chi tiết: Karakoram

Trong hệ Mặt Trời

[sửa | sửa mã nguồn] Xem thêm: en:List of tallest mountains in the Solar System và Danh sách núi cao nhất Hệ Mặt Trời

Trên các thiên thể thuộc hệ Mặt Trời (trừ bản thân Mặt Trời), người ta quan sát được khá nhiều vùng đất đá nhô cao hơn chung quanh:

Hành tinh hoặc vệ tinh Mỏm cao nhất Chiều cao (metres) Hình ảnh
Mặt Trăng Mons Huygens 4,700
Sao Thủy Caloris Montes 3.000
Sao Kim Maxwell Montes 11,000
Sao Hỏa Olympus Mons 21,171
Io Boösaule Montes 17,000 (xấp xỉ)
Lapetus Dãy núi xích đạo 20,000 (xấp xỉ)
Hành tinh hoặc vệ tinh Mỏm cao nhất Chiều cao % bán kính[n 1] Origin Hình ảnh Notes
Sao Thủy Caloris Montes ≤ 3 km (1,9 mi)[1][2] 0.12 Hố va chạm[3] Hinh thành trên Đồng bằng Caloris
Venus Skadi Mons 6,4 km (4,0 mi) (approx.)[4] 0.11 tectonic[5] Has radar-bright slopes due to metallic Venus snow, possibly lead sulfide[6]
Maat Mons 4,9 km (3,0 mi) (approx.)[7] 0.081 volcanic[8] Highest volcano on Venus
Earth Mauna Kea và Mauna Loa 10,2 km (6,3 mi)[9] 0.16 volcanic Just 4,2 km (2,6 mi) of this is above sea level
Haleakala 9,1 km (5,7 mi)[10] 0.14 volcanic Rises 3.1 km above sea level[10]
Pico del Teide 7,5 km (4,7 mi)[11] 0.12 volcanic Rises 3.7 km above sea level[11]
Denali 5,3 đến 5,9 km (3,3 đến 3,7 mi)[12] 0.093 tectonic Tallest mountain base-to-peak on land[13][n 2]
Everest 3,6 đến 4,6 km (2,2 đến 2,9 mi)[14] 0.072 tectonic 4.6 km ở mặt bắc, 3.6 km ở mặt nam;[n 3] được liệt kê chỉ bởi đây là đỉnh cao nhất (8.8 km) so với mực nước biển
Mặt Trăng Montes Apenninus 5,5 km (3,4 mi)[15][16] 0.32 impact Formed by the Imbrium impact
Mons Hadley 4,5 km (2,8 mi)[15][16] 0.26 impact Formed by the Imbrium impact
Mons Rümker 1,1 km (0,68 mi)[17] 0.063 volcanic Largest volcanic construct on the Moon[17]
Mars Olympus Mons 21,9 km (14 mi)[18][19] 0.65 volcanic Rises 26 km above northern plains,[20] 1000 km away. Summit calderas are 60 x 80 km wide, up to 3.2 km deep;[19] scarp around margin is up to 8 km high.[21]
Ascraeus Mons 14,9 km (9,3 mi)[18] 0.44 volcanic Tallest of the three Tharsis Montes
Elysium Mons 12,6 km (7,8 mi)[18] 0.37 volcanic Highest volcano in Elysium
Arsia Mons 11,7 km (7,3 mi)[18] 0.35 volcanic Summit caldera is 108 đến 138 km (67 đến 86 mi) across[18]
Pavonis Mons 8,4 km (5,2 mi)[18] 0.25 volcanic Summit caldera is 4,8 km (3,0 mi) deep[18]
Anseris Mons 6,2 km (3,9 mi)[22] 0.18 impact Among the highest nonvolcanic peaks on Mars, formed by the Hellas impact
Aeolis Mons ("Mount Sharp") 4,5 đến 5,5 km (2,8 đến 3,4 mi)[23][n 4] 0.16 deposition và erosion[n 5] Formed from deposits in Gale crater;[27] the MSL rover has been ascending it since November 2014.[28]
Vesta Rheasilvia central peak 22 km (14 mi)[29][30] 8.4 impact Almost 200 km (120 mi) wide. See also: List of largest craters in the Solar System
Ceres Ahuna Mons 4 km (2,5 mi)[31] 0.85 cryovolcanic[32] Isolated steep-sided dome in relatively smooth area; max. height of ~ 5 km on steepest side; roughly antipodal to largest impact basin on Ceres
Io Boösaule Montes "South"[33] 17,5 đến 18,2 km (10,9 đến 11,3 mi)[34] 1.0 tectonic Has a 15 km (9 mi) high scarp on its SE margin[35]
Ionian Mons east ridge 12,7 km (7,9 mi) (approx.)[35][36] 0.70 tectonic Has the form of a curved double ridge
Euboea Montes 10,3 đến 13,4 km (6,4 đến 8,3 mi)[37] 0.74 tectonic A NW flank landslide left a 25,000 km³ debris apron[38][n 6]
unnamed (245° W, 30° S) 2,5 km (1,6 mi) (approx.)[39][40] 0.14 volcanic One of the tallest of Io's many volcanoes, with an atypical conical form[40][n 7]
Mimas Herschel central peak 7 km (4 mi) (approx.)[42] 3.5 impact See also: List of largest craters in the Solar System
Dione Janiculum Dorsa 1,5 km (0,9 mi)[43] 0.27 tectonic[n 8] Surrounding crust depressed ca. 0.3 km.
Titan Mithrim Montes ≤ 3,3 km (2,1 mi)[46] 0.13 tectonic[46] May have formed due to global contraction[47]
Doom Mons 1,45 km (0,90 mi)[48] 0.056 cryovolcanic[48] Adjacent to Sotra Patera, a 1,7 km (1,1 mi) deep collapse feature[48]
Iapetus Dãy núi xích đạo 20 km (12 mi) (approx.)[49] 2.7 uncertain[n 9] Individual peaks have not been measured
Oberon unnamed ("limb mountain") 11 km (7 mi) (approx.)[42] 1.4 impact (?) A value of 6 km was given shortly after the Voyager 2 encounter[53]
Pluto Piccard Mons[n 10][54][55] ~5,6 km (3,5 mi)[56] 0.47 cryovolcanic (?) ~220 km across[56]
Wright Mons{[n 10][54][55] ~4,0 km (2,5 mi)[54] 0.34 cryovolcanic (?) ~160 km across;[54] summit depression ~56 km across[57]
Tenzing Montes[58] ≤ 3,5 km (2,2 mi)[59] 0.30 tectonic[59] (?) Composed of water ice;[59] named after Tenzing Norgay[60]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Surface”. MESSENGER web site. Johns Hopkins University/Applied Physics Lab. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  2. ^ Oberst, J.; Preusker, F.; Phillips, R. J.; Watters, T. R.; Head, J. W.; Zuber, M. T.; Solomon, S. C. (2010). “The morphology of Mercury's Caloris basin as seen in MESSENGER stereo topographic models”. Icarus. 209 (1): 230–238. Bibcode:2010Icar..209..230O. doi:10.1016/j.icarus.2010.03.009. ISSN 0019-1035.
  3. ^ Fassett, C. I.; Head, J. W.; Blewett, D. T.; Chapman, C. R.; Dickson, J. L.; Murchie, S. L.; Solomon, S. C.; Watters, T. R. (2009). “Caloris impact basin: Exterior geomorphology, stratigraphy, morphometry, radial sculpture, and smooth plains deposits”. Earth and Planetary Science Letters. 285 (3–4): 297–308. Bibcode:2009E&PSL.285..297F. doi:10.1016/j.epsl.2009.05.022. ISSN 0012-821X.
  4. ^ Jones, Tom; Stofan, Ellen (2008). Planetology: Unlocking the secrets of the solar system. Washington, D.C.: National Geographic Society. tr. 74. ISBN 978-1-4262-0121-9.
  5. ^ Keep, M.; Hansen, V. L. (1994). “Structural history of Maxwell Montes, Venus: Implications for Venusian mountain belt formation”. Journal of Geophysical Research. 99 (E12): 26015. Bibcode:1994JGR....9926015K. doi:10.1029/94JE02636. ISSN 0148-0227.
  6. ^ Otten, Carolyn Jones (ngày 10 tháng 2 năm 2004). “'Heavy metal' snow on Venus is lead sulfide”. Newsroom. Washington University in Saint Louis. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 1 năm 2016. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2012.
  7. ^ “PIA00106: Venus - 3D Perspective View of Maat Mons”. Planetary Photojournal. Jet Propulsion Lab. ngày 1 tháng 8 năm 1996. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2012.
  8. ^ Robinson, C. A.; Thornhill, G. D.; Parfitt, E. A. (tháng 1 năm 1995). “Large-scale volcanic activity at Maat Mons: Can this explain fluctuations in atmospheric chemistry observed by Pioneer Venus?”. Journal of Geophysical Research. 100 (E6): 11755–11764. Bibcode:1995JGR...10011755R. doi:10.1029/95JE00147. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2013.
  9. ^ “Mountains: Highest Points on Earth”. National Geographic Society. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2010.
  10. ^ a b “Haleakala National Park Geology Fieldnotes”. U.S. National Park Service. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2017.
  11. ^ a b “Teide National Park”. UNESCO World Heritage Site list. UNESCO. Truy cập ngày 2 tháng 6 năm 2013.
  12. ^ “NOVA Online: Surviving Denali, The Mission”. NOVA web site. Public Broadcasting Corporation. 2000. Truy cập ngày 7 tháng 6 năm 2007.
  13. ^ Adam Helman (2005). The Finest Peaks: Prominence and Other Mountain Measures. Trafford Publishing. ISBN 978-1-4120-5995-4. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2012.
  14. ^ Mount Everest (1:50,000 scale map), prepared under the direction of Bradford Washburn for the Boston Museum of Science, the Swiss Foundation for Alpine Research, and the National Geographic Society, 1991, ISBN 3-85515-105-9
  15. ^ a b Fred W. Price (1988). The Moon observer's handbook. London: Cambridge University Press. ISBN 0-521-33500-0.
  16. ^ a b Moore, Patrick (2001). On the Moon. London: Cassell & Co.
  17. ^ a b Wöhler, C.; Lena, R.; Pau, K. C. (ngày 16 tháng 3 năm 2007), The Lunar Dome Complex Mons Rümker: Morphometry, Rheology, and Mode of Emplacement, League City, Texas: Dordrecht, D. Reidel Publishing Co, truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2007 Đã bỏ qua tham số không rõ |book-title= (trợ giúp)
  18. ^ a b c d e f g Plescia, J. B. (2004). “Morphometric properties of Martian volcanoes”. Journal of Geophysical Research. 109 (E3). Bibcode:2004JGRE..109.3003P. doi:10.1029/2002JE002031. ISSN 0148-0227.
  19. ^ a b Carr, Michael H. (ngày 11 tháng 1 năm 2007). The Surface of Mars. Cambridge University Press. tr. 51. ISBN 978-1-139-46124-5.
  20. ^ Comins, Neil F. (ngày 4 tháng 1 năm 2012). Discovering the Essential Universe. Macmillan. ISBN 978-1-4292-5519-6. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2012.
  21. ^ Lopes, R.; Guest, J. E.; Hiller, K.; Neukum, G. (tháng 1 năm 1982). “Further evidence for a mass movement origin of the Olympus Mons aureole”. Journal of Geophysical Research. 87 (B12): 9917–9928. Bibcode:1982JGR....87.9917L. doi:10.1029/JB087iB12p09917.
  22. ^ JMARS MOLA elevation dataset. Christensen, P.; Gorelick, N.; Anwar, S.; Dickenshied, S.; Edwards, C.; Engle, E. (2007) "New Insights About Mars From the Creation and Analysis of Mars Global Datasets;" American Geophysical Union, Fall Meeting, abstract #P11E-01.
  23. ^ a b “Gale Crater's History Book”. Mars Odyssey THEMIS web site. Arizona State University. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2012.
  24. ^ Anderson, R. B.; Bell III, J. F. (2010). “Geologic mapping and characterization of Gale Crater and implications for its potential as a Mars Science Laboratory landing site”. International Journal of Mars Science and Exploration. 5: 76–128. Bibcode:2010IJMSE...5...76A. doi:10.1555/mars.2010.0004.
  25. ^ Wall, M. (ngày 6 tháng 5 năm 2013). “Bizarre Mars Mountain Possibly Built by Wind, Not Water”. Space.com. Truy cập ngày 13 tháng 5 năm 2013.
  26. ^ Kite, E. S.; Lewis, K. W.; Lamb, M. P.; Newman, C. E.; Richardson, M. I. (2013). “Growth and form of the mound in Gale Crater, Mars: Slope wind enhanced erosion and transport”. Geology. 41 (5): 543–546. arXiv:1205.6840. Bibcode:2013Geo....41..543K. doi:10.1130/G33909.1. ISSN 0091-7613.
  27. ^ Agle, D. C. (ngày 28 tháng 3 năm 2012). “'Mount Sharp' On Mars Links Geology's Past and Future”. NASA. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2012.
  28. ^ Webster, Gay; Brown, Dwayne (ngày 9 tháng 11 năm 2014). “Curiosity Arrives at Mount Sharp”. NASA Jet Propulsion Laboratory. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2016.
  29. ^ Vega, P. (ngày 11 tháng 10 năm 2011). “New View of Vesta Mountain From NASA's Dawn Mission”. Jet Propulsion Lab's Dawn mission web site. NASA. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2012.
  30. ^ Schenk, P.; Marchi, S.; O'Brien, D. P.; Buczkowski, D.; Jaumann, R.; Yingst, A.; McCord, T.; Gaskell, R.; Roatsch, T.; Keller, H. E.; Raymond, C.A.; Russell, C. T. (ngày 1 tháng 3 năm 2012), Mega-Impacts into Planetary Bodies: Global Effects of the Giant Rheasilvia Impact Basin on Vesta, The Woodlands, Texas: LPI, contribution 1659, id.2757, truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2012 Đã bỏ qua tham số không rõ |book-title= (trợ giúp)
  31. ^ “Dawn's First Year at Ceres: A Mountain Emerges”. JPL Dawn website. Jet Propulsion Lab. ngày 7 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2016.
  32. ^ Ruesch, O.; Platz, T.; Schenk, P.; McFadden, L. A.; Castillo-Rogez, J. C.; Quick, L. C.; Byrne, S.; Preusker, F.; OBrien, D. P.; Schmedemann, N.; Williams, D. A.; Li, J.- Y.; Bland, M. T.; Hiesinger, H.; Kneissl, T.; Neesemann, A.; Schaefer, M.; Pasckert, J. H.; Schmidt, B. E.; Buczkowski, D. L.; Sykes, M. V.; Nathues, A.; Roatsch, T.; Hoffmann, M.; Raymond, C. A.; Russell, C. T. (ngày 2 tháng 9 năm 2016). “Cryovolcanism on Ceres”. Science. 353 (6303): aaf4286–aaf4286. Bibcode:2016Sci...353.4286R. doi:10.1126/science.aaf4286.
  33. ^ Perry, Jason (ngày 27 tháng 1 năm 2009). “Boösaule Montes”. Gish Bar Times blog. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2012.
  34. ^ Schenk, P.; Hargitai, H. “Boösaule Montes”. Io Mountain Database. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2012.
  35. ^ a b Schenk, P.; Hargitai, H.; Wilson, R.; McEwen, A.; Thomas, P. (2001). “The mountains of Io: Global and geological perspectives from Voyager and Galileo”. Journal of Geophysical Research. 106 (E12): 33201. Bibcode:2001JGR...10633201S. doi:10.1029/2000JE001408. ISSN 0148-0227.
  36. ^ Schenk, P.; Hargitai, H. “Ionian Mons”. Io Mountain Database. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2012.
  37. ^ Schenk, P.; Hargitai, H. “Euboea Montes”. Io Mountain Database. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2012.
  38. ^ a b Martel, L. M. V. (ngày 16 tháng 2 năm 2011). “Big Mountain, Big Landslide on Jupiter's Moon, Io”. NASA Solar System Exploration web site. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2012.
  39. ^ Moore, J. M.; McEwen, A. S.; Albin, E. F.; Greeley, R. (1986). “Topographic evidence for shield volcanism on Io”. Icarus. 67 (1): 181–183. Bibcode:1986Icar...67..181M. doi:10.1016/0019-1035(86)90183-1. ISSN 0019-1035.
  40. ^ a b Schenk, P.; Hargitai, H. “Unnamed volcanic mountain”. Io Mountain Database. Truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2012.
  41. ^ a b Schenk, P. M.; Wilson, R. R.; Davies, R. G. (2004). “Shield volcano topography and the rheology of lava flows on Io”. Icarus. 169 (1): 98–110. Bibcode:2004Icar..169...98S. doi:10.1016/j.icarus.2004.01.015.
  42. ^ a b Moore, Jeffrey M.; Schenk, Paul M.; Bruesch, Lindsey S.; Asphaug, Erik; McKinnon, William B. (tháng 10 năm 2004). “Large impact features on middle-sized icy satellites” (PDF). Icarus. 171 (2): 421–443. Bibcode:2004Icar..171..421M. doi:10.1016/j.icarus.2004.05.009.
  43. ^ Hammond, N. P.; Phillips, C. B.; Nimmo, F.; Kattenhorn, S. A. (tháng 3 năm 2013). “Flexure on Dione: Investigating subsurface structure and thermal history”. Icarus. 223 (1): 418–422. Bibcode:2013Icar..223..418H. doi:10.1016/j.icarus.2012.12.021.
  44. ^ Beddingfield, C. B.; Emery, J. P.; Burr, D. M. (tháng 3 năm 2013), Testing for a Contractional Origin of Janiculum Dorsa on the Northern, Leading Hemisphere of Saturn's Moon Dione, The Woodlands, Texas: Lunar and Planetary Institute, tr. 1301, truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2014 Đã bỏ qua tham số không rõ |book-title= (trợ giúp)
  45. ^ Overlooked Ocean Worlds Fill the Outer Solar System. John Wenz, Scientific American. ngày 4 tháng 10 năm 2017.
  46. ^ a b “PIA20023: Radar View of Titan's Tallest Mountains”. Photojournal.jpl.nasa.gov. Jet Propulsion Laboratory. ngày 24 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2016.
  47. ^ Mitri, G.; Bland,M. T.; Showman, A. P.; Radebaugh, J.; Stiles, B.; Lopes, R. M. C.; Lunine, J. I.; Pappalardo, R. T. (2010). “Mountains on Titan: Modeling and observations”. Journal of Geophysical Research. 115 (E10002): 1–15. Bibcode:2010JGRE..11510002M. doi:10.1029/2010JE003592. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2012.
  48. ^ a b c Lopes, R. M. C.; Kirk, R. L.; Mitchell, K. L.; LeGall, A.; Barnes, J. W.; Hayes, A.; Kargel, J.; Wye, L.; Radebaugh, J.; Stofan, E. R.; Janssen, M. A.; Neish, C. D.; Wall, S. D.; Wood, C. A.; Lunine, J. I.; Malaska, M. J. (ngày 19 tháng 3 năm 2013). “Cryovolcanism on Titan: New results from Cassini RADAR and VIMS”. Journal of Geophysical Research: Planets. 118: 1–20. Bibcode:2013JGRE..118..416L. doi:10.1002/jgre.20062. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2013.
  49. ^ Giese, B.; Denk, T.; Neukum, G.; Roatsch, T.; Helfenstein, P.; Thomas, P. C.; Turtle, E. P.; McEwen, A.; Porco, C. C. (2008). “The topography of Iapetus' leading side” (PDF). Icarus. 193 (2): 359–371. Bibcode:2008Icar..193..359G. doi:10.1016/j.icarus.2007.06.005. ISSN 0019-1035.
  50. ^ Porco, C. C.; và đồng nghiệp (2005). “Cassini Imaging Science: Initial Results on Phoebe and Iapetus”. Science. 307 (5713): 1237–1242. Bibcode:2005Sci...307.1237P. doi:10.1126/science.1107981. ISSN 0036-8075. PMID 15731440. 2005Sci...307.1237P.
  51. ^ Kerr, Richard A. (ngày 6 tháng 1 năm 2006). “How Saturn's Icy Moons Get a (Geologic) Life”. Science. 311 (5757): 29. doi:10.1126/science.311.5757.29. PMID 16400121.
  52. ^ Ip, W.-H. (2006). “On a ring origin of the equatorial ridge of Iapetus” (PDF). Geophysical Research Letters. 33 (16): L16203. Bibcode:2006GeoRL..3316203I. doi:10.1029/2005GL025386. ISSN 0094-8276. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2018.
  53. ^ Moore, P.; Henbest, N. (tháng 4 năm 1986). “Uranus - the View from Voyager”. Journal of the British Astronomical Association. 96 (3): 131–137. Bibcode:1986JBAA...96..131M. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2012.
  54. ^ a b c d “At Pluto, New Horizons Finds Geology of All Ages, Possible Ice Volcanoes, Insight into Planetary Origins”. New Horizons News Center. The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory LLC. ngày 9 tháng 11 năm 2015. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2015.
  55. ^ a b Witze, A. (ngày 9 tháng 11 năm 2015). “Icy volcanoes may dot Pluto's surface”. Nature News and Comment. Nature Publishing Group. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2015.
  56. ^ a b “Ice Volcanoes and Topography”. New Horizons Multimedia. The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory LLC. ngày 9 tháng 11 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2015.
  57. ^ “Ice Volcanoes on Pluto?”. New Horizons Multimedia. The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory LLC. ngày 9 tháng 11 năm 2015. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 9 tháng 11 năm 2015.
  58. ^ Hand, E.; Kerr, R. (ngày 17 tháng 7 năm 2015). “Potential geysers spotted on Pluto”. Science. 349. doi:10.1126/science.aac8875.
  59. ^ a b c Hand, E.; Kerr, R. (ngày 15 tháng 7 năm 2015). “Pluto is alive—but where is the heat coming from?”. Science. doi:10.1126/science.aac8860.
  60. ^ Pokhrel, Rajan (ngày 19 tháng 7 năm 2015). “Nepal's mountaineering fraternity happy over Pluto mountains named after Tenzing Norgay Sherpa - Nepal's First Landmark In The Solar System”. The Himalayan Times. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 8 năm 2015. Truy cập ngày 19 tháng 7 năm 2015.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Bảy đỉnh núi cao nhất thế giới

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ 100 x tỷ lệ độ cao đỉnh so với bán kính hành tinh
  2. ^ On p. 20 of Helman (2005): "the base to peak rise of Mount McKinley is the largest of any mountain that lies entirely above sea level, some 18.000 ft (5.500 m)"
  3. ^ Đỉnh cao 8,8 km (5,5 mi) so với mực nước biển và trên 13 km (8,1 mi) so với mực đồng bằng biển thẳm dưới đại dương.
  4. ^ About 5,25 km (3,26 mi) high from the perspective of the landing site of Curiosity.[24]
  5. ^ A crater central peak may sit below the mound of sediment. If that sediment was deposited while the crater was flooded, the crater may have once been entirely filled before erosional processes gained the upper hand.[23] However, if the deposition was due to katabatic winds, as suggested by reported 3 degree radial slopes of the mound's layers, the role of erosion would have been to place an upper limit on the mound's growth.[25][26]
  6. ^ Among the Solar System's largest[38]
  7. ^ Some of Io's paterae are surrounded by radial patterns of lava flows, indicating they are on a topographic high point, making them shield volcanoes. Most of these volcanoes exhibit relief of less than 1 km. A few have more relief; Ruwa Patera rises 2.5 to 3 km over its 300 km width. However, its slopes are only on the order of a degree.[41] A handful of Io's smaller shield volcanoes have steeper, conical profiles; the example listed is 60 km across and has slopes averaging 4° and reaching 6-7° approaching the small summit depression.[41]
  8. ^ Was apparently formed via contraction.[44][45]
  9. ^ Hypotheses of origin include crustal readjustment associated with a decrease in oblateness due to tidal locking,[50][51] and deposition of deorbiting material from a former ring around the moon.[52]
  10. ^ a b Name not yet approved by the IAU
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Danh_sách_núi_cao_nhất_thế_giới&oldid=71628188” Thể loại:
  • Núi
  • Địa lý học tự nhiên
Thể loại ẩn:
  • Lỗi CS1: tham số không rõ

Từ khóa » Dãy Núi Cao Nhất Thế Giới ở đâu