ĐỀ THI VÀO LỚP 10 VỀ BÀI THƠ ĐỒNG CHÍ - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.pptx) (22 trang)

Trang chủ

Giáo án - Bài giảng

Ngữ văn

ĐỀ THI VÀO LỚP 10 VỀ BÀI THƠ ĐỒNG CHÍ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (244.31 KB, 22 trang )

ÔN THI VÀO THPTNGỮ VĂN 9ĐỀ LUYỆNVỀ BÀI THƠ “ĐỒNG CHÍ”Giáo viên: Nguyễn Thị LoanTrường THCS Trần Mai Ninh, Thành phố Thanh Hoá Đề số 1:I. ĐỌC- HIỂU (3,0 điểm)Đọc khổ thơ sau và trả lời các câu hỏi:“Trăng cứ tròn vành vạnhKể chi người vơ tìnhÁnh trăng im phăng phắcĐủ cho ta giật mình”(Trích ”Ánh trăng” – Nguyễn Duy, Ngữ văn 9 - Tập một - NXBGD năm 2014)Câu 1 (0,5 điểm). Xác định các phương thức biểu đạt trong khổ thơ trên.Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra các từ láy có trong khổ thơ và nêu ý nghĩa của các từ láy đó.Câu 3 (1,0 điểm). Nêu nội dung chính của khổ thơ.Câu 4 (1,0 điểm). Qua nội dung của khổ thơ trên, em rút ra cho mình thái độ sống như thế nào?II. TẠO LẬP VĂN BẢN (7,0 điểm)Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung khổ thơ phần đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trìnhbày suy nghĩ của em về lịng vị tha.Câu 2 (5,0 điểm). Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu đã thể hiện một cách chân thực và cảm động tình đồng chí củanhững người lính trong thời kì đầu của kháng chiến chống Pháp.Bằng hiểu bết của em về bài thơ “Đồng chí” hãy làm sáng tỏ nhận xét trên. Đề số 1:GỢI Ý GIẢI ĐỀ.I. ĐỌC- HIỂU (3,0 điểm)Câu 1: Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, tự sự, miêu tả.Câu 2: Các từ láy: vành vạnh, phăng phắc+ Vành vạnh: sự tròn đầy, vẹn nguyên -> trăng (con người năm xưa) vẫnnghĩa tình, thủy chung trọn vẹn.+ phăng phắc: chỉ sự im lặng -> trăng (con người năm xưa) khơng một lờitrách cứ, gợi tấm lịng bao dung mà vẫn nghiêm khắc.Câu 3:Nội dung của đoạn thơ: Hình ảnh “ánh trăng im phăng phắc” mang ý nghĩanghiêm khắc nhắc nhở, là sự trách móc trong lặng im. Chính cái im phăngphắc của vầng trăng đã đánh thức con người, làm xáo động tâm hồn ngườilính năm xưa. Con người “giật mình” trước ánh trăng là sự bừng tỉnh củanhân cách, là sự trở về với lương tâm trong sạch, tốt đẹp. Đó là lời ân hận,ăn năn day dứt, làm đẹp con người. Đề số 1:I.GỢI Ý GIẢI ĐỀ.ĐỌC- HIỂU (3,0 điểm)Câu 4:Bài thơ từ sự nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đờingười lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước rất bình dị, hiền hậu, qua đónhắc nhở em cũng như bạn đọc chúng ta phải có một thái độ sống “ Uốngnước nhớ nguồn”, thủy chung ân tình với q khứ. Đó là đạo lí truyền thốngtốt đẹp của dân tộc mà chúng ta cần gìn giữ, trân trọng. Nhớ quên là lẽthường tình, quan trọng là biết thức tỉnh lương tâm để hoàn thiện chínhmình. II. TẠO LẬP VĂN BẢN (7,0 điểm)Câu 1 (2,0 điểm): Đảm bảo kết cấu đoạn văn NLXH với dung lượng 200 chữ như sau:Dàn ý tham khảo1. Dẫn dắt nêu vấn đề.2. Giải thích:- Vị tha là gì ? Vị tha có nghĩa là sống vì người khác, khơng ích kỷ, khơng vì riêngmình, khơng mưu lợi cá nhân, xuất phát từ trái tim biết yêu thương đồng loại.- Biểu hiện:+ Trong cơng việc, một con người có được đức tính này ln đặt lợi ích tập thể lêntrên tư lợi cá nhân, không lười biếng, ỷ lại hay tránh né, đùn đẩy trách nhiệm.+ Trong quan hệ với mọi người, họ ln vui vẻ, hịa nhã, biết đồng cảm sẻ chia vàsẵn lòng thứ tha cho lỗi lầm của kẻ khác. II. TẠO LẬP VĂN BẢN (7,0 điểm)Câu 1 (2,0 điểm):Dàn ý tham khảo3. Bàn luận:- Lòng vị tha giữ một vai trị vơ cùng quan trọng trong đời sống con người:+ Nó giúp ta tìm được sự bình an, thanh thản trong tâm hồn, giữ được cảm tình, sựtơn trọng từ những người xung quanh.+ Lòng vị tha cũng kéo người gần lại với nhau hơn, góp phần kiến tạo một xã hộilành mạnh và bác ái, nơi độc ác mưu toan khơng cịn chỗ đứng.4. Mở rộng:- Sống vị tha không đồng nghĩa với việc nuông chiều, dung túng những thói hư tậtxấu ...- Phê phán những người thiếu lịng vị tha, ích kỉ, hẹp hịi, toan tính nhỏ mọn…5. Bài học nhận thức hành động (liên hệ bản thân)- Mỗi chúng ta hãy học cách lắng nghe, chia sẻ và tha thứ cho người khác cũng nhưchính bản thân mình, để lịng vị tha có thể lan tỏa mạnh mẽ và giúp cho cuộc đờiđẹp đẽ, hạnh phúc hơn. Đề số 1:GỢI Ý:II. TẠO LẬP VĂN BẢN (7,0 điểm)Câu 2 (5,0 điểm):Dàn ý tham khảo:I. Mở bàiCách 1: Giới thiệu đơi nét về tác giả Chính Hữu và bài thơ “Đồng chí”.+ “Đồng chí” là sáng tác của nhà thơ Chính Hữu viết vào năm 1948, thời kì đầu của cuộckháng chiến chống Pháp.+ Bài thơ đã thể hiện một cách chân thực và cảm động tình đồng chí của những người línhtrong thời kì đầu của kháng chiến chống Pháp.Cách 2: - Trong suốt những năm tháng chiến đấu khốc liệt, giữa những người lính chiến đã hìnhthành một thứ tình cảm hết sức đặc biệt và thiêng liêng ấy là tình đồng chí.- Và thứ tình cảm ấy đã được Chính Hữu xây dựng một cách rất giản dị, hồn nhiên và cũngđầy xúc cảm qua bài thơ “Đồng chí”. II. Thân bài* Tác giả:- Chính Hữu (1926-2007), tên khai sinh là Trần Đình Đắc, quê ở huyện Can Lộc, tỉnhHà Tĩnh, gia nhập vào Trung đồn Thủ đơ năm 1946, cuộc đời của ông trải dọc suốtchiều dài của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.- Các sáng tác của ông chủ yếu viết về đề tài chiến tranh và người lính, thơ củaChính Hữu bộc lộ được những cảm xúc chân thành mãnh liệt, ngôn ngữ giàu hìnhảnh và giọng điệu phong phú.* Tác phẩm:- “Đồng chí” (1948), in trong tập “Đầu súng trăng treo” là tác phẩm đã đánh dấu têntuổi của Chính Hữu trong thi đàn Việt Nam.- Nhan đề "Đồng chí" xét về nghĩa đen là những người có cùng chí hướng lý tưởng,ngồi ra cịn là sự khám phá ngợi ca một tình cảm thiêng liêng sâu nặng của mộtngười lính Cách mạng. II. Thân bài* Phân tích:- Cơ sở của tình đồng chí (7 câu thơ đầu):+ Cùng xuất thân là nơng dân, đến từ những làng quê nghèo khó đất đai khơ cằn.+ Có chung lý tưởng cách mạng, lịng u nước, tinh thần tự tơn dân tộc hịa trongkhơng khí cách mạng thời đại, người nông dân đứng lên làm chủ đất nước.+ Chung một nhiệm vụ chiến đấu, chung nhau một cuộc đời quân ngũ, chung mộthoàn cảnh sinh hoạt, từ đó dẫn đến sự sẻ chia ấm áp.- Biểu hiện của tình đồng chí, đồng đội (10 câu thơ tiếp):+ Thấu hiểu lẫn nhau, cả về những mối bận lòng, cả về nỗi nhớ quê hương và cả ýchí kiên cường mãnh liệt.+ Sự đồng cam cộng khổ, trong những năm tháng chiến đấu, dẫu có khó khănnhưng vẫn kề vai sát cánh, lạc quan trước chiến tranh khắc nghiệt.+ Tình yêu thương, khao khát được gắn kết, chiến đấu cùng nhau, lấy tinh thần đểbù đắp cho những thiếu thốn vật chất => Tình đồng chí vững bền. II. Thân bài* Phân tích:- Ca ngợi sức mạnh và vẻ đẹp của tình đồng chí (3 câu thơ cuối):+ Giữa không gian, thời gian khắc nghiệt, đối diện với trận chiến khốc liệt sắp bắtđầu nhưng người lính chiến vẫn ung dung, điềm tĩnh, luôn ở thế chủ động.+ Hình ảnh "đầu súng trăng treo" mang nhiều sức gợi: Súng là biểu tượng của chiếntranh, của người lính, trăng lại là biểu tượng của hịa bình, của sự lãng mạn thi vị.+ Vầng trăng còn đại diện cho vẻ đẹp sáng trong của tình đồng chí, cũng là vẻ đẹptâm hồn của những người lính chiến, của nhân dân Việt Nam.3. Kết bài:- “Đồng chí” của Chính Hữu đã khám phá và ngợi ca một tình cảm đẹp giữa nhữngngười lính chiến ấy là tình đồng chí, đồng đội, qua đó xây dựng thành cơng hìnhtượng người lính thời kỳ đầu kháng chiến chống Pháp.- Nghệ thuật nổi bật là lối miêu tả chân thực, tự nhiên giàu sức gợi, từ ngữ hình ảnhcũng rất dung dị nhưng giàu ý nghĩa biểu tượng, giọng thơ tự nhiên cảm xúc dồnnén chân thành. Đề bổ sung 1 (NLVH): Cảm nhận của em về hình ảnh người lính trong bài thơ “Đồng chí”của Chính Hữu.Dàn ý tham khảo:I. Mở bài- Tác giả: Chính Hữu là nhà thơ quân đội, tham gia cả hai cuộc k/c chống Pháp vàchống Mĩ. Thơ ông thường viết về người lính và chiến tranh với cảm xúc dồn nén,ngơn ngữ và hình ảnh chọn lọc, hàm súc.- Tác phẩm: “Đồng chí” là sáng tác của nhà thơ Chính Hữu viết vào năm 1948, thời kì đầu củacuộc kháng chiến chống Pháp.- Nội dung vấn đề: Chân dung người lính hiện lên chân thực, giản dị với tình đồng chí caođẹp. II. Thân bài- Những người lính xuất thân từ nơng dân, ở những miền quê nghèo khó “nước mặnđồng chua”,”đất cày lên sỏi đá”. Họ “chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung”.- Họ đến với cuộc kháng chiến với tinh thần yêu nước thật giản dị: nghe theo tiếnggọi cứu nước mà tự nguyện lên đường. Phía sau họ là bao cảnh ngộ: xa nhà, xaquê hương, phó mặc nhà cửa, ruộng vườn cho vợ con để sống cuộc đời người lính.-Trải qua những ngày gian lao kháng chiến đã ngời lên phẩm chất anh hùng ởnhững người nông dân mặc áo lính hiền hậu ấy. Hình ảnh họ lam lũ với “áo ráchvai”, “quần có vài mảnh vá”, với "chân khơng giày". Đói, rét, gian khổ khắc nghiệt đãkhiến người lính phải chịu đựng những cơn sốt rét: “miệng cười buốt giá”, ”sốt runngười”, ”vừng trán ướt mồ hôi”. II. Thân bài- Họ có một đời sống tình cảm đẹp đẽ, sâu sắc+ Lòng yêu quê hương và gia đình thể hiện qua nỗi nhớ “Giếng nước gốc đa nhớngười ra lính”, niềm thương “gian nhà khơng”, qua ý thức về cảnh ngộ“quê hươnganh nước mặn đồng chua” và “làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá”+ Từ hiện thực cuộc sống gian lao thiếu thốn, họ vun đắp được tình đồng chí keosơn, gắn bó với lịng u thương giữa những con người cùng cảnh ngộ,cùng chunglí tưởng, chung mục đích và ước mơ. Gian lao thử thách khiến tình đồng chí, đồngđội thêm keo sơn, sâu sắc. Ngược lại, tình đồng chí ấy lại giúp người lính có sứcmạnh để vượt qua gian lao thử thách.III. Kết bài:- Hình ảnh người lính Cụ Hồ trong những ngày kháng chiến chống Pháp đượcChính Hữu khắc họa trong tình đồng chí cao đẹp, tình cảm mới của thời đại cáchmạng.- Họ được khắc họa và ngợi ca bằng cảm hứng hiện thực, bằng những chất thơtrong đời thường, được nâng lên thành những hình ảnh biểu tượng nên vừa chânthực, mộc mạc, vừa gợi cảm lung linh. Đề bổ sung 2 (NLVH):Cảm nhận của em về khổ thơ sau:Ruộng nương anh gửi bạn thân càyGian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra lính.Anh với tơi biết từng cơn ớn lạnhSốt run người vừng trán ướt mồ hôiÁo anh rách vaiQuần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giáChân khơng giàyThương nhau tay nắm lấy bàn tay.(“Đồng chí” – Chính Hữu) Dàn ý tham khảo:I. Mở bài- Chính Hữu là nhà thơ quân đội trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp.- Phần lớn thơ ông hướng về đề tài người lính với lời thơ đặc sắc, cảm xúc dồn nén, ngơnngữ hàm súc, cơ đọng, giàu hình ảnh.- “Đồng chí” là một trong những tác phẩm thành cơng của Chính Hữu. Bài thơ diễn tả thậtsâu sắc tình đồng chí gắn bó thiêng liêng của anh bộ đội thời kháng chiến, được biểu hiện rõnét nhất ở đoạn thơ:“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày…Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.II. Thân bài:1. Nêu khái quát về cơ sở nảy sinh tình đồng chí của những người lính (ở 7 câu thơ đầu) II. Thân bài: Phân tích:2. Phân tch đoạn thơ:2.1. Tình đồng chí là sự thấu hiểu, chia sẻ những tâm tư, nỗi niềm của nhau:- Những người lính gắn bó với nhau, họ hiểu những nỗi niềm sâu xa, thầm kín của đồng độimình:Ruộng nương anh gửi bạn thân càyCăn nhà khơng mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra lính- Người lính đi chiến đấu để lại sau lưng những gì yêu quý nhất của quê hương: ruộngnương, gian nhà, giếng nước gốc đa…Từ “mặc kệ” cho thấy tư thế ra đi dứt khốt của ngườilính.- Tuy nhiên, sâu xa trong lòng, họ vẫn da diết nhớ quê hương. Ở ngồi mặt trận, họ vẫn hìnhdung thấy gian nhà khơng đang lung lay trong gió nơi q nhà xa xơi. Nói “Giếng nước gốc đanhớ người ra lính” nhưng thực ra chính là nói nỗi nhớ của tiền tuyến gửi về hậu phương. II. Thân bài: Phân tích:2.2. Tình đồng chí cịn là sự đồng cam cộng khổ, cùng nhau chia sẻ những gian lao, thiếu thốncủa cuộc đời người lính:Anh với tơi biết từng cơn ớn lạnh.....................................................Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.- Những gian lao, thiếu thốn trong cuộc sống của người lính những năm kháng chiến chống Pháp hiệnlên rất cụ thể, chân thực: áo rách, quần vá, chân không giày…- Sự từng trải của đời lính đã cho Chính Hữu biết được sự khổ sở của những cơn sốt rét rừng hành hạ:người nóng sốt hầm hập đến ướt cả mồ hơi mà vẫn cứ ớn lạnh đến run người, biết được cảmgiác “miệng cười buốt giá”: trời lạnh, môi miệng khô và nứt nẻ, nói cười rất khó khăn.- Thế nhưng, những người lính vẫn cười trong gian lao bởi họ có hơi ấm và niềm vui của tình đồngđội “Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”. Hơi ấm ở bàn tay, ở tấm lịng đã chiến thắng cái lạnh ở “chânkhơng giày” và thời tiết “buốt giá”. Sức mạnh của tình đồng đội đã truyền cho họ niềm tin, động lực đểgiúp họ vượt qua tất cả, đẩy lùi khó khăn, gian khổ.- Trong đoạn thơ, “anh” và “tơi” ln đi với nhau, có khi đứng chung trong một câu thơ. Có khi đi sóngđơi trong từng cặp câu liền nhau. Cấu trúc ấy đã diễn tả sự gắn bó, chia sẻ của những người đồng đội. II. Thân bài: Phân tích:III. Kết bài: Đánh giá- Đoạn thơ được viết bằng thể thơ tự do, bút pháp tả thực, lời thơ giản dị, mộc mạc, cơđọng; hình ảnh thơ gợi cảm, giàu ý nghĩa…- Qua đây khắc họa chân thực mà sinh động tình đồng chí gắn bó keo sơn của những lính vệquốc trong những ngày đầu kháng chiến, đồng thời thể hiện tài năng của tác giả. Đề bổ sung 3 (NLVH)Cảm nhận của em về đoạn thơ sau:“Quê hương anh nước mặn đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đáAnh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhauSúng bên súng đầu sát bên đầuĐêm rét chung chăn thành đôi tri kỉĐồng chí!''( Đồng chí – Chính Hữu)Từ đó, liên hệ với một khổ thơ khác để thấy được vẻ đẹp của người lính cách mạngViệt Nam trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Đề bổ sung 1 (NLVH)DÀN Ý (tham khảo)I. Mở bài.- Giới thiệu đôi nét về đề tài chiến tranh, người lính trong thơ ca: Đây là đề tài quenthuộc đã đi vào thơ ca của rất nhiều các tác giả tiêu biểu.- Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Hoàn cảnh lịch sử. chủ đề, ý chính 7 dịng thơ-Trích thơ:II. Thân bài: Phân tích cảm nhận.1. Ý khái quát: 7 câu thơ mở đầu là cơ sở hình thành tình đồng chí.- Cùng chung cảnh ngộ xuất thân:+ Hình ảnh “quê hương anh” và “làng tôi” hiện lên với biết bao nỗi gian lao vất vả.Nhưng nghe tiếng gọi thiêng liêng của Tổ Quốc, họ sẵn sàng ra đi và nhanh chóng cómặt trong đồn qn chiến đấu bảo vệ Tổ Quốc.+ Chính sự tương đồng về cảnh ngộ ấy đã trở thành niềm đồng cảm giai cấp, là cơ sởcho tình đồng chí, đồng đội của người lính. Đề bổ sung 1 (NLVH)DÀN Ý (tham khảo)II. Thân bài: Phân tích cảm nhận.- Chung lí tưởng, nhiệm vụ chiến đấu:+ “Tự phương trời” họ về đây đứng trong cùng đội ngũ vì có một lí tưởng chung, cùngmột mục đích cao cả: chiến đấu bảo vệ Tổ Quốc.+ Hình ảnh: “Súng bên súng đầu sát bên đầu”. “Súng” và “đầu” là hình ảnh đẹp, mangý nghĩa tượng trưng cho nhiệm vụ chiến đấu và lý tưởng cao đẹp.- Chung khó khăn thiếu thốn: Chính trong những ngày thiếu thốn, khó khăn ấy từ “xalạ” họ đã trở thành tri kỉ của nhau. Vất vả nguy nan đã gắn kết những người đồng chíkhiến họ trở thành người bạn tâm giao gắn bó “đơi tri kỉ”.- “Đồng chí” được đặt thành cả một dòng thơ ngắn gọn mà ngân vang, giản dị màthiêng liêng. Khơng cịn anh, cũng chẳng cịn tơi, họ đã trở thành một khối đồn kết,thống nhất gắn bó... Dịng thơ vẻn vẹn có 2 chữ như chất chứa, dồn nén bao cảm xúcsâu xa từ sáu câu thơ trước và khởi đầu cho những suy nghĩ tiếp theo. Đề bổ sung 1 (NLVH)DÀN Ý (tham khảo)2. Đánh giá tổng hợp: Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.- ND: Tình đồng chí của những người lính cách mạng dựa trên cơ sở cùng chung cảnhngộ và lí tưởng chiến đấu à góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và phẩm chất củanhững người lính trong thời kỳ đầu chống Pháp.-NT: Thể thơ tự do linh hoạt, các chi tiết, hình ảnh được sử dụng mang tính tiêu biểu,chân thực, ngơn ngữ cơ đọng, giản dị và giàu sức biểu cảm...3. Liên hệ: với một khổ thơ (Có thể lấy 1 khổ trong bài “BTVTĐXKK”: “những chiếc xetừ trong bom rơi...nghĩa là gia đình đấy” hoặc ngoài SGK (bài “Nhớ” của HồngNguyên, “Cá nước” của Tố Hữu) -> khẳng định vẻ đẹp tình đồng chí của những ngườilính cách mạng, hình tượng đẹp trong thơ ca kháng chiến...III. Kết bài:- Vẻ đẹp của người lính cách mạng Việt Nam trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp vàMỹ...- Tuổi trẻ hôm nay...

Tài liệu liên quan

Tài liệu Cảm nhận về bài thơ :Đồng Chí
- 4
- 3
- 28
Tài liệu Mối quan hệ giữa Đọc hiểu và Cảm thụ văn học doc
- 16
- 3
- 57
cảm nhận về bài thơ “Đồng Chí” của Chính Hữu – bài mẫu 2
- 4
- 16
- 93
cảm nhận về bài thơ “Đồng Chí” của Chính Hữu – bài mẫu 1
- 3
- 3
- 6
de thi vao lop 10 mon toan lam dong 2012
- 4
- 768
- 3
Chuyên đề sinh viên sư phạm mối quan hệ giữa đọc hiểu và cảm thụ văn học
- 23
- 953
- 1
đề thi vào lớp 10 THPT chuyên TP. Hồ Chí Minh
- 3
- 360
- 0
RÈN KỸ NĂNG ĐỌC – HIỂU VÀ TẠO LẬP TỐT KIỂU VĂN BẢN THUYẾT MINH CHO HỌC SINH KHỐI 8, 9 THÔNG QUA GIỜ DẠY CHÍNH KHÓA VỚI DẠY CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN
- 14
- 845
- 0
ĐỀ THI TOÁN VÀO LỚP 10 TP CẦN THƠ 2012-2013
- 1
- 592
- 1
Cảm nhận về bài thơ Đồng chí của Chính Hữu.
- 4
- 1
- 1