ĐÈN CAO ÁP LÀ GÌ | LITEC.COM.VN

Đèn cao áp là bộ đèn sử dụng bóng đèn cao áp để làm nguồn sáng, nói một cách đầy đủ hơn thì bóng đèn cao áp là loại bóng đèn điện phóng khí áp suất cao và đèn cao áp là một sản phẩm thiết bị điện chiếu sáng (bộ đèn) thương mại hoàn chỉnh ứng dụng bóng đèn cao áp đó để chiếu sáng.

Đèn cao áp được ra đời từ những năm đầu của thế kỷ 19 và được phổ biến rộng rãi cho tới tận ngày nay, nó được dùng nhiều để chiếu sáng cho cả ngoài nhà và trong nhà, vì vậy trên thị trường có rất nhiều loại đèn cao áp khác nhau được thiết kế cho từng mục đích sử dụng cụ thể trong đời sống xã hội.

Ảnh: Đèn đường cao áp (Đèn cao áp chiếu sáng đường phố) Ảnh: Đèn đường led (Đèn led chiếu sáng đường phố; Đèn cao áp led; Đèn led cao áp)

Ở nước ta, loại đèn cao áp được sử dụng nhiều nhất phổ biến nhất và dễ bắt gặp nhất đó là đèn cao áp chiếu sáng đường phố. Vậy nên mọi người vẫn thường quen gọi đèn cao áp là đèn đường, thậm chí nó thông dụng tới mức mà ngày nay khi nguồn sáng LED đã trở nên phổ dụng thay thế cho bóng đèn cao áp thì đèn đường led (đèn chiếu sáng đường bằng nguồn sáng led) vẫn đang được nhiều người gắn thêm chữ cao áp và gọi tên nó là đèn led cao áp hoặc đèn cao áp led mặc dù nguồn sáng LED có cấu tạo hoàn toàn khác biệt so với bóng đèn cao áp.

Cách gọi tên đèn như vậy chỉ là vấn đề ngôn ngữ phổ thông, gọi như thế nào cũng được miễn sao ai cũng hiểu là OK (ý kiến của người viết). Ngay cả khi ta nói đến đèn cao áp thì hàm ý là đã có bóng đèn ở trong đó, còn khi nói bóng đèn cao áp thì cũng tương tự như nói đến bóng sợi đốt bóng compact... là diễn tả một sản phẩm bóng đèn cụ thể. Bài viết này không có ý đề cập đến cách gọi như thế nào là đúng mà chỉ nhằm cung cấp thêm thông tin để người đọc hiểu tổng quát hơn về các loại đèn cao áp thông dụng.

CẤU TẠO ĐÈN CAO ÁP

Mặc dù bóng đèn cao áp là sản phẩm thông dụng được bán rộng rãi trên thị trường, tuy nhiên bản thân nó hiếm khi được sử dụng một cách độc lập mà phải lắp vào trong bộ đèn vì các nguyên nhân chính như sau:

+ Hầu hết các loại bóng đèn cao áp đều phát ra ánh sáng có cường độ sáng gần như nhau ở tất cả mọi hướng, trong thực tế tùy vào từng mục đích ứng dụng cụ thể thì người ta phải dùng thêm một cái phản quang (chao đèn) nhằm mục đích phân bố lại cường độ sáng sao cho đạt được hiệu quả chiếu sáng tốt nhất.

+ Bóng đèn cao áp có lớp vỏ ngoài bằng thủy tinh khá mỏng mảnh dễ bị vỡ bởi tác động cơ học bên ngoài, khi được thắp sáng nhiệt độ của nó khá cao và rất dễ bị hỏng khi bị làm lạnh đột ngột bởi tia nước bắn vào... Do vậy cần phải đặt bóng đèn cao áp trong bộ đèn để bảo vệ cho nó hoạt động được bền lâu.

+ Hầu hết các bóng đèn cao áp cần một bộ điện đi kèm (bao gồm: chấn lưu; bộ kích; tụ điện) để kích hoạt khởi động và kiểm soát dòng điện cung cấp cho bóng đèn nhằm đảm cho nó hoạt động ổn định, bộ chấn lưu này có kích thước và trọng lượng đáng kể và mạch điện đấu nối của nó cũng khá phức tạp... Do vậy cần phải đặt nó vào trong một bộ đèn để đảm bảo dễ thao tác lắp đặt thay thế bóng đèn.

+ Mỗi thiết bị chiếu sáng thương mại đều có chức năng sử dụng riêng của nó đồng thời phải đáp ứng thuận tiện từ khâu phân phối cho tới lắp đặt vận hành và bảo trì bảo dưỡng, trong khi một sản phẩm bóng đèn cao áp nói riêng lại khó có thể đáp ứng được hầu hết các yêu cầu đó vậy nên nó phải được dùng kết hợp với bộ đèn.

Cấu tạo chung nhất của đèn cao áp thường là bao gồm bộ vỏ đèn được thiết kế chế tạo để đảm bảo được chức năng làm việc của nó (mục đích sử dụng; chỉ số IP; cấp bảo vệ IK; điện áp đầu vào...) và nguồn sáng bóng đèn cao áp lắp bên trong đó.

Thông thường đèn cao áp sẽ được gọi đầy đủ theo tên hoặc tính năng của loại bóng cao áp lắp trong đó và chức năng sử dụng của bộ đèn cao áp. Ví dụ như: Đèn đường cao áp; Đèn pha cao áp; Đèn cao áp ánh sáng vàng; Đèn pha metal ánh sáng trắng...

ĐÈN METAL HALIDE LÀ GÌ

Ảnh: Bộ đèn pha metal halide KENZA 1000W của Litec®.

Đèn metal halide (hay còn được gọi là đèn cao áp ánh sáng trắng) là bộ đèn sử dụng bóng đèn cao áp metal halide làm nguồn sáng, đặc trưng cơ bản nhất của nó là phát ra ánh sáng trắng gần với ánh sáng ban ngày có chất lượng ánh sáng khá tốt.

Đèn metal halide được sử dụng khá rộng rãi để chiếu sáng cả trong và ngoài nhà. Thông thường đèn metal halide được sử dụng để chiếu sáng ở những nơi yêu cầu chất lượng chiếu sáng cao như shop thời trang, chiếu sáng kiến trúc, chiếu sáng thi đấu thể thao...

Đèn metal halide được sử dụng phổ biến nhất là các loại đèn pha metal halide (hay còn gọi là đèn pha ánh sáng trắng) với các cấp công suất thông dụng 35W; 70W; 100W; 150W; 250W; 400W; 1000W và 1800W. Mặc dù ngày nay vẫn đang còn sử dụng nhiều, tuy nhiên đèn pha metal đang bị mất dần thế cạnh tranh so với đèn pha led bởi vì guồn sáng LED mới ra đời có nhiều ưu điểm hơn bóng đèn metal và trong tương lai rất gần bóng đèn metal sẽ bị thay thế hoàn toàn bởi LED.

ĐÈN CAO ÁP NATRI LÀ GÌ

Đèn cao áp natri (hoặc đèn cao áp sodium hay đèn cao áp ánh sáng vàng) là bộ đèn sử dụng bóng đèn cao áp natri làm nguồn sáng, đặc trưng cơ bản nhất của nó là phát ra ánh sáng màu vàng ở nhiệt độ màu tương quan CCT ~2000°K

Đèn cao áp natri được xem là loại đèn phổ biến nhất hành tinh, nó chủ yếu được sử dụng cho chiếu sáng ngoài nhà, phổ biến nhất là dùng để chiếu sáng đường phố. Đèn cao áp natri thông dụng có các cấp công suất 35W; 70W; 100W; 150W; 250W; 400W; 1000W và 2000W.

Mặc dù đèn cao áp natri là loại đèn vẫn đang được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, tuy nhiên trong những năm đầu của thế kỷ 21 với phổ cập của nguồn sáng LED mới ra đời có quá nhiều ưu điểm thì trong tương lai rất gần đèn cao ap natri cũng trở thành lạc hậu và sớm bị thay thế bởi đèn LED. Thực tế là hiện nay rất nhiều chính phủ của các nước trên thế giới đang khuyến khích sử dụng đèn led thay cho đèn cao áp.

ĐÈN THỦY NGÂN CAO ÁP LÀ GÌ

Đèn cao áp thủy ngân (hay còn được gọi là đèn thủy ngân cao áp hoặc đèn thủy ngân) là bộ đèn sử dụng bóng đèn cao áp thủy ngân làm nguồn sáng.

Đèn cao áp thủy ngân thông dụng có các cấp công suất: 80W; 160W; 250W; 1000W. Nó được sử dụng khá rộng rãi từ những năm đầu thế của thế kỷ 19, hay như ở ta nó vẫn được sử dụng cho tới tận những năm cuối thế kỷ 20

Ngày nay đèn cao áp thủy ngân đã lạc hậu bị hạn chế sử dụng vì bóng đèn thủy ngân cao áp không thể cạnh tranh được với các loại nguồn sáng khác hơn nữa nó cũng có chứa đáng kể hàm lượng thủy ngân gây hại....

ĐÈN XENON LÀ GÌ

Đèn xenon là bộ đèn sử dụng bóng đèn cao áp xenon, bóng đèn xenon cũng là loại bóng đèn phóng khí ánh sáng được phát ra khi khí xeon bị ion hóa ở áp suất cao trong ống hồ quang. Đặc trưng cơ bản nhất của đèn xeon là phát ra ánh sáng trắng cường độ cao gần với ánh sáng mặt trời tự nhiên

Đèn xenon chủ yếu được sử dụng nhiều làm đèn pha oto, đèn chiếu phim, đèn rọi chuyên dụng trong công nghiệp...