Đền Quan Lớn Tuần Tranh (Huyện Ninh Giang, Tỉnh Hải Dương)

Đền Quan Lớn Tuần Tranh là ngôi đền cổ tại Việt Nam, theo dân gian “Quan Lớn Tuần Tranh” là danh từ dùng để gọi một cách kính cẩn vị thần cai quản khúc sông ở gần bến đò Tranh. Đền có tên gọi khác là “Đền Tranh”. Đền Quan Lớn Tuần Tranh tọa lạc tại Xã Đồng Tâm, Huyện Ninh Giang, Tỉnh Hải Dương.

Lược sử

Đền Quan Lớn Tuần Tranh được lập ra ở triều đại nhà Trần, tại vùng ngã ba sông Tranh giao với Sông Luộc. Đây là ngôi đền thờ vị thần cai quản khúc sông này. Ban đầu, ngôi đền này chỉ là ngôi miếu nhỏ nằm sát bên sông. Do ảnh hưởng của yếu tố thủy triều và nước xoáy, ngôi miếu bị tác động. Do vậy, đến năm 1935 người dân nơi đây lập đền thờ mới tại làng Tranh Xuyên.

Đến giữa thập kỷ 40 của thế kỷ XX, Đền Tranh được cải tạo với quy lớn theo kiểu Trùng thiềm điệp ốc. Vào những năm 60 của thế kỷ XX, đền được di chuyển về phía Bắc thị trấn Ninh Giang cách đền cũ 300m. Đền Quan Lớn Tuần Tranh trải qua 3 lần trùng tu đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử và những nét độc đáo trong văn hóa Việt. Căn cứ vào hệ thống bia ký tại đền cho biết, vào năm Tự Đức thứ 5 (1852) đền đã có nhiều người công đức để tu tạo.

Những cột mốc đánh dấu sự kiện trọng đại của đền Tranh như:

• Năm 1941 – 1945 đền tranh được cải tạo rộng lớn, theo kiến trúc “trùng thiềm điệp ốc”, 5 nếp nhà nối nhau.
• Năm 1946, thực hiện chủ trương “tiêu thổ kháng chiến” các nếp nhà của đền lần lượt được tháo dỡ, chỉ để lại cung cấm làm nơi thờ tự.
• Năm 1954, đền Tranh được phục dựng lại để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân nơi đây.
• Năm 1966, do cần mở rộng doanh trại của quân đội, nhân dân địa phương cùng 513 chuyển 3 gian hậu cung về dựng ở địa điểm mới cách đền cũ 300 m về phía Bắc (vị trí hiện nay).
• Năm 1996,đền  Tranh được xây dựng 7 gian tiền tế; Ngày 3 tháng 6 năm 1999, khởi công xây dựng nhà trung từ; năm 2004 hoàn thành việc xây dựng nghi môn và tòa hậu cung; năm 2006 xây dựng đông vu và nhà hóa sớ.

Đền Quan Lớn Đền Tranh thờ thần và đặt trong khám và đây đó trên xà trên khung cửa được gắn những rắn thần bằng vải nhồi bong màu sặc sỡ, ban đêm được ánh điện soi sang lấp lánh cửa đồ thờ, hương án làm tăng thêm vẻ uy nghi vốn có của nơi thờ tự.

Kiến trúc

Đền Tranh là ngôi đền cổ gồm 11 ban thờ như:

• Ban thờ Phật
• Ban thờ Thánh mẫu
• Ban thờ Ngọc hoàng Thượng đế
• Ban thờ Ngũ vị tôn ông
• Ban thờ Tứ phủ chầu bà (Thiên phủ, Địa phủ, Thuỷ phủ, Nhạc phủ)
• Ban thờ Quan lớn Tuần Tranh
• Ban thờ Sơn trang
• Ban thờ Động chúa sơn lâm
• Ban thờ Thành hoàng: Quý Minh và Vũ Đô Mạnh
• Ban thờ Mẫu địa
• Ban thờ Đức thánh Trần

Lễ hội Đền Quan Lớn Đền Tranh

Theo dân gian có câu “đền thiêng lắm, linh ứng lắm, cầu gì được lấy” nên hằng năm vào mỗi kỳ mở hội, khách thập phương từ Bắc Giang, Hải Phòng, Hà Nội, Nam Định,… về đây tham dự lễ hội đông đúc.

Lễ hội đền tranh có 3 mùa lễ hội trong 1 năm như:

• Hội tháng 2, vào ngày 10-20/2, trọng hội vào ngày 14/2- ngày sinh của Quan Lớn Tuần Tranh
• Hội tháng 5, từ ngày 20-26/5, ngày trọng hội là ngày hóa Đức Thánh

Ngày rước thần có những ông đồng bà đồng “xiên lình” qua má để tỏ phép lạ của con người khi linh ứng nhập. Thanh đồng Nguyễn Thanh Tâm (ông đồng hay xuất hiện trong các cuộc hầu đồng biểu diễn ở Kiếp Bạc, Lãnh Giang) người Kim Thành, Hải Dương là người có rất nhiều canh hầu ở đền.

Lễ hội đền Tranh có quy mô rộng lớn, thu hút khách nhiều tỉnh phía Bắc, một trong những hội lớn của Hải Dương, có sức hấp dẫn lạ thường, đặc biệt với các bà các cô ở các thành phố, bởi thế khách thập phương đến đây rất đông. Không chỉ trong những ngày hội (thường kéo dài tới 7 ngày) mà những ngày thường cũng không ít khách đến lễ và không thể thiếu tiết mục hát chầu văn.

_____________________

Các ngôn ngữ khác

Tiếng Anh (English)

The Great Quan Temple of Tranh, also known as Tranh Temple, is an ancient temple in Vietnam, located in Dong Tam Commune, Ninh Giang District, Hai Duong Province. According to folklore, “Great Quan Temple” is the term used to respectfully address a deity who oversees the section of the river near the Tranh ferry dock. The temple was established during the Tran dynasty, initially just a small shrine situated by the Tranh River. However, due to the influence of tides and whirlpools, the shrine was affected. Therefore, in 1935, the locals built a new temple in Tranh Xuyen Village.

Underwent renovations and expansions in the style of overlapping shells in the 1940s and 1950s, Tranh Temple underwent several changes in architecture and location. By 1966, due to the need to expand the military base, the temple was relocated north of Ninh Giang town, 300 meters away from the old temple. The Great Quan Temple of Tranh has witnessed many historical events and maintained unique aspects of Vietnamese culture, undergoing renovations three times.

The architecture of Tranh Temple consists of 11 altars, from altars dedicated to Buddha, Mother Goddess, and the Jade Emperor to altars honoring various deities and spirits in folklore. Every year, the Tranh Temple festival attracts numerous visitors from northern provinces, featuring cultural activities and religious rituals held during three different festival seasons. A notable aspect of the festival is the presence of mediums, showcasing miracles and spiritual possession during the deity procession. The Great Quan Temple of Tranh is not only a religious site but also a cultural tourism destination attracting many visitors to explore and experience.

Tiếng Trung (Chinese)

广泛传播的春庄大关殿，又称春庄殿，是越南的一座古代寺庙，位于海防省宁江县东潭乡。根据民间传说，“大关庙”是一种尊重地称呼一个神明的词，他管理着Tranh渡口附近的河段。该寺庙建立在陈朝时期，最初只是一个坐落在Tranh河边的小神龛。然而，由于潮汐和漩涡的影响，神龛受到了影响。因此，1935年，当地人在Tranh Xuyen村建造了一座新的寺庙。

在1940年代和1950年代以重叠贝壳风格进行翻新和扩建后，Tranh寺庙的建筑和位置发生了几次变化。到了1966年，由于需要扩大军事基地，寺庙被迁至宁江镇以北，距旧寺庙300米。春庄大关殿见证了许多历史事件，并保留了越南文化的独特之处，经历了三次翻新。

Tranh寺庙的建筑包括11个祭坛，从供奉佛祖、母亲神和玉皇上帝的祭坛到尊敬各种神明和民间传说中的灵体的祭坛。每年，Tranh寺庙节吸引了来自北部省份的众多游客，其中包括在三个不同的节日期间举行的文化活动和宗教仪式。该节日的一个显著特点是有灵媒的存在，在神明游行期间展示奇迹和灵体附体。春庄大关殿不仅是一个宗教场所，也是一个吸引许多游客探索和体验的文化旅游目的地。

Tiếng Pháp (French)

Le Grand Temple de Quan Tranh, également connu sous le nom de Temple de Tranh, est un ancien temple au Vietnam, situé dans la commune de Dong Tam, district de Ninh Giang, province de Hai Duong. Selon la tradition populaire, “Grand Temple de Quan” est le terme utilisé pour adresser respectueusement une divinité qui surveille la section de la rivière près du quai du ferry de Tranh. Le temple a été établi pendant la dynastie des Tran, initialement juste un petit sanctuaire situé près de la rivière Tranh. Cependant, en raison de l’influence des marées et des tourbillons, le sanctuaire a été affecté. Par conséquent, en 1935, les habitants ont construit un nouveau temple dans le village de Tranh Xuyen.

Après avoir subi des rénovations et des extensions dans le style des coquilles superposées dans les années 1940 et 1950, le Temple de Tranh a subi plusieurs changements d’architecture et de localisation. En 1966, en raison de la nécessité d’agrandir la base militaire, le temple a été déplacé au nord de la ville de Ninh Giang, à 300 mètres de l’ancien temple. Le Grand Temple de Quan Tranh a été le témoin de nombreux événements historiques et a conservé des aspects uniques de la culture vietnamienne, subissant trois rénovations.

L’architecture du Temple de Tranh comprend 11 autels, des autels dédiés à Bouddha, la Mère des Dieux et l’Empereur de Jade aux autels honorant diverses divinités et esprits de la folklore. Chaque année, le festival du Temple de Tranh attire de nombreux visiteurs des provinces du nord, avec des activités culturelles et des rituels religieux organisés pendant trois saisons de festival différentes. Un aspect notable du festival est la présence de médiums, présentant des miracles et des possessions spirituelles lors de la procession des divinités. Le Grand Temple de Quan Tranh n’est pas seulement un lieu de culte, mais aussi une destination touristique culturelle qui attire de nombreux visiteurs pour explorer et découvrir.

5/5 (2 bình chọn)