Đèo Ngang – Wikipedia Tiếng Việt

Đèo Ngang
Vị trí của Đèo Ngang tại Việt Nam
Độ cao	250 m (820 ft)
Vị trí	Việt Nam
Dãy	Hoành Sơn

Đèo Ngang là đèo trên Quốc lộ 1 cũ vượt núi Hoành Sơn tại ranh giới của 2 tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Trị.[1][2]

Đèo Ngang là một thắng cảnh của miền Trung Việt Nam, nổi tiếng qua bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan.[3]

Từ năm 2004 Hầm đường bộ Đèo Ngang được xây dựng, thay thế đoạn đường đèo vượt núi Hoành Sơn.[4] Đèo Ngang có độ cao 250 m so với mực nước biển.

Vị trí

[sửa | sửa mã nguồn]

Đèo Ngang nằm trên Quốc lộ 1 ở ranh giới phường Hoành Sơn, tỉnh Hà Tĩnh và xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị, trên dãy Hoành Sơn.[2][5]

Hoành Sơn là đoạn dãy Trường Sơn chạy ngang ra biển Đông. Đèo dài 6 km, đỉnh cao khoảng 250 m, phần đất phía Quảng Trị (tức phần phía Nam) thuộc xã Phú Trạch. Phần đất phía Hà Tĩnh (tức phần phía Bắc) thuộc phường Hoành Sơn. Đèo Ngang cách phường Ba Đồn 24 km, cách bờ sông Gianh (một giới tuyến Bắc - Nam khác trong lịch sử Việt Nam về sau này) 27 km, cách phường Đồng Hới 80 km về phía Bắc (Đồng Hới ở phía Nam đèo Ngang), cách phường Thành Sen 75 km về phía Nam (Hà Tĩnh ở phía Bắc đèo Ngang). Mới đây, Đèo Ngang được nhà nước Việt Nam lấy làm ranh giới giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Trị. Còn xưa kia, Đèo Ngang là ranh giới giữa Đại Việt (và trước đó là Đại Cồ Việt, nhà Tiền Lê đào sông Nhà Lê nối từ Hoa Lư tới Đèo Ngang) với Chiêm Thành, từ sau khi người Việt giành được độc lập (năm 939, thời nhà Ngô) và trước thời kỳ Nam tiến của người Việt (năm 1069, thời nhà Lý). Thời Pháp thuộc đèo có tên trên bản đồ là Porte d'Annam.[6]

Đèo Ngang trong văn học

[sửa | sửa mã nguồn]

Đèo Ngang là con đèo lịch sử đã đi vào ca dao, huyền thoại. Lê Thánh Tông, Nguyễn Thiếp, Vũ Tông Phan, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Du, vua Thiệu Trị, Nguyễn Hàm Ninh, Bà huyện Thanh Quan, Nguyễn Phước Miên Thẩm, Nguyễn Văn Siêu, Cao Bá Quát... đã lưu dấu tại đèo Ngang và những tuyệt phẩm thơ cổ. Đặc biệt, bài thơ "Qua Đèo Ngang" của Bà huyện Thanh Quan rất nổi tiếng, được xem như vẽ lên bức tranh thủy mặc.

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. Lom khom dưới núi, tiều vài chú, Lác đác bên sông, chợ mấy nhà. Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc, Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia. Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, Một mảnh tình riêng, ta với ta.[7][8]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Tập bản đồ hành chính Việt Nam. Nhà xuất bản Tài nguyên – Môi trường và Bản đồ Việt Nam. Hà Nội, 2013.
2. ^ a b Bản đồ tỷ lệ 1:50.000 tờ E-48-57xx. Cục Đo đạc và Bản đồ Việt Nam, 2004.
3. ^ "Cuộc đấu súng sinh tử trên đèo Ngang". Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2015.
4. ^ Đại Dương, Khánh thành hầm đường bộ qua đèo Ngang Lưu trữ ngày 9 tháng 2 năm 2008 tại Wayback Machine, Sài Gòn Giải Phóng Online, 22/8/2004, truy cập 22/8/2014.
5. ^ "Ngày Xuân, "bước tới đèo Ngang"..." Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2015.
6. ^ "Chú thích tên địa lý". Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2014.
7. ^ "Việt văn diễn giảng hậu bán thế kỷ thứ XIX, Nguyễn Tường Phượng, Phan Văn Sách, Bùi Hữu Sung, Trường Nguyễn Khuyến xuất bản, Hà Nội, 1953". {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
8. ^ "Thử bàn về vấn đề phiên Nôm, Nguyễn Ngọc San, Hội nghị Quốc tế về chữ Nôm, 11-2004". {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Đèo Ngang.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài viết tỉnh Quảng Trị, Việt Nam này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

x t s Đèo Việt Nam
Đông Bắc sông Hồng	Áng Toòng Bắc Sum Bén Bò Đái Bó Củng Bông Lau Búp Chuối Bụt (Quảng Ninh • Lạng Sơn • Tuyên Quang • Bắc Ninh) Cái Kỳ Cóc Cao Bắc Chinh Cổng trời (Quản Bạ • Hoàng Su Phì) Gà Giàng Gió (Ngân Sơn • Xín Mần • Sơn Động) Hạ My Kẻng Keng Căng Keng Mạ Kéo Đẩy Kéo Gàn Kéo Lếch Kéo Pia Khách Khau Kang Khau Khoang Khau Liêu Khau Phụ Khau Pi Khau Ra Khau Thăm Khế (Thái Nguyên) Khuôn Do Lai Lân Phi Lang Tư Lũng Điếc Lũng Luông Lùng Pa Mã Phiếu Mã Phục Mã Pí Lèng Mã Quỷnh Nàng Tiên Nậm Du Ngân Sơn Nghĩa Đô Nóc Mò Pắc Lũng Pha Long Phật Chỉ Phia Oắc Quao Sài Hồ San So Tà Sa Tài Hồ Sìn Tài Phật Tam Canh Trà Lĩnh
Tây Bắc	Ách Ban Bụt (Trấn Yên • Kỳ Sơn) Cao Pha Cáp Na Chẹn Chiềng Đông Chiềng Pấc Cò Chạy Cón Cổng trời (Yên Châu • Thanh Sơn) Cửa Nhì Dệt Giang Ma Hoa Khau Cọ Khau Phạ Keo Lôm Khế (Phú Thọ) Làng Mô Lũng Lô Ma Thì Hồ Min Nhọt Ô Quý Hồ Pha Đin Phiêng Ban Sấu Sơn La Tà Cơn Tằng Quái Tây Trang Thung Khe Tốc Tiến Xá Tổng
Bắc Trung bộ	Tam Điệp Bà Lạch Đá Đẽo Đồng Tiền Keo Nưa Khe Nét Kim Quy La Hi Làng Vây Lý Hòa Mụ Giạ Mũi Né Mường Lống Mường Xén Ngang Noọng Dẻ Pê Kê Phú Gia Phước Tượng Sa Mù Tà Lương Tân Lâm
Nam Trung bộ	Hải Vân A Năm A Yên Ba Đầu Bà Sa Ba Ví Bánh Ít Bình Đê Bình Thảo Cả Cà Đáo Cậu Cóp Cổ Mã Cổng trời (Phước Sơn) Cù Mông Đá Đen Đa Mi Eo Gió Gành Đỏ Khánh Lê Khánh Sơn Le Liêu Long Môn Long Mỹ Mục Thịnh Mũi Trâu Nại Ngoạn Mục Nhông Phường Rạnh Quán Cau Quy Hòa Ra Vách Rọ Tượng Tam Giang Tà Pao Tà Pứa Trà Nô
Tây Nguyên	An Khê Bảo Lộc Blaum Chuối Con Ó Cổng trời (M'Đrăk • Đam Rông) Đại Ninh D'Ran Gia Bắc Giang Sơn Lăk Lò Xo Mang Yang Măng Đen Măng Rơi Mimosa Ngok Wang Omega Phi Liêng Phú Hiệp Phú Mỹ Phượng Hoàng Phú Sơn Prenn Tà Nung Tô Na Vi Ô Lắc
Nam bộ	Mẹ Bồng Con Nước Ngọt
Di tích đặc biệt ● Hang động ● Thác nước ● Đèo ● Chùa ● Đình ● Đền ● Nhà thờ ● Tháp cổ ● Tháp Chăm