Di Tích Lịch Sử - Đền Đô Bắc Ninh - Việt Nam Hội Nhập

VNHN – Nếu du khách đã từng đến Bắc Ninh, đến với mảnh đất địa linh nhân kiệt, du ngoạn các điểm du lịch nổi tiếng trong tỉnh, hẳn sẽ không bỏ qua khu di tích lịch sử cấp quốc gia Đăc biệt – Đền Đô.

Thủy đình tại đền Đô

Kiến trúc độc đáo mang đậm phong cách đình làng Bắc Bộ

Cách thủ đô Hà Nội gần 15 km về phía Bắc, Đền Đô hay còn có tên gọi khác là đền Lý Bát Đế - nằm ở Khu Phố Thượng, phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Từ xa xưa, đền thuộc địa phận hương Cổ Pháp, châu Cổ Pháp – vùng đất xưa được xem là thắng địa bậc nhất Kinh Bắc, vượng khí, linh thiêng, là nơi phát tích của triều đình nhà Lý, kéo dài hơn 200 năm.

Đền được xây dựng vào ngày 3 tháng 3 năm Canh Ngọ 1030 do Vua Lý Thái Tông là người đã cho khởi công xây dựng. Theo thời gian, cùng sự phá hủy từ chiến tranh, Đền đã khởi công xây dựng lại theo lối kiến trúc cũ vào năm 1989.

Khu di tích Đền Đô là công trình kiến trúc đặc sắc, với nghệ thuật điêu khắc đá, điêu khắc gỗ, tạc tượng thờ, kỹ thuật xây dựng đều đạt ở mức tinh xảo được bảo lưu cùng với tín ngưỡng thờ cúng, lễ hội, phong tục, tập quán.... Đền được xây dựng chia thành 2 khu vực: nội thành và ngoại thành. Khu vực nội thành được xây dựng theo lối kiến trúc “nội công ngoại quốc". Cổng vào nội thành có trạm khắc hình năm con rồng nên được gọi là Ngũ Long Môn. Trung tâm của khu nội thành và cũng là trung tâm đền là chính điện.

Cổng Ngũ Long Môn - Đền Đô

Chính điện gồm trước tiên là Phương đình - là nhà vuông 8 mái 3 gian rộng. Tiếp đến nhà Tiền tế 7 gian. Tại đây có điện thờ vua Lý Thái Tổ. Phía bên trái điện thờ có treo tấm bảng ghi lại "Chiếu dời đô" của vua Lý Thái Tổ được coi là bức chiếu bằng gốm lớn nhất Việt Nam với chiều cao 3,5 mét, rộng hơn 8 mét, được ghép lại từ 214 chữ Hán làm bằng gốm Bát Tràng.

Phía trong Đền Đô

Phía bên phải có treo tấm bảng ghi bài thơ nổi tiếng "Nam quốc sơn hà Nam đế cư...". Sau cùng là Cổ Pháp điện gồm 7 gian rộng là nơi đặt ngai thờ, bài vị và tượng của 8 vị vua nhà Lý. Gian giữa là nơi thờ Lý Thái Tổ và Lý Thái Tông; ba gian bên phải lần lượt thờ Lý Thánh Tông, Lý Thần Tông và Lý Cao Tông; ba gian bên trái lần lượt thờ Lý Nhân Tông, Lý Anh Tông, và Lý Huệ Tông.

Phía trong Đền Đô

Trong nội thành còn có nhà chuyển bồng, kiến trúc theo kiểu chồng diêm 8 mái, 8 đao cong mềm mại, nhà tiền tế, nhà để kiệu thờ, nhà để ngựa thờ. Đặc biệt, phía Đông đền có nhà bia, nơi đặt "Cổ Pháp Điện Tạo Bi" (bia đền Cổ Pháp). Tấm bia đá này cao 190 cm, rộng 103 cm, dày 17 cm, được khắc dựng năm Giáp Thìn (1605), do tiến sĩ Phùng Khắc Khoan soạn văn bia, ghi công đức của các vị vua triều Lý và sự kiện lịch sử nhà Lê xây dựng lại đền.

Khu Ngoại thành: gồm các hạng mục hồ bán nguyệt, nhà thủy đình, nhà văn chỉ bên phải, nhà võ chỉ bên trái. Thủy đình là nơi để các chức sắc ngày trước ngồi xem biểu diễn rối nước. Hồ này thông với ao Cả trên và ao Cả dưới và sông Tiêu Tương xưa.Ngoài ra, cách đền Đô khoảng 800m về phía Đông Bắc, nằm ở khu Ao sen, chính là khu lăng mộ các vị vua triều Lý, nơi an nghỉ cuối cùng của 8 vị vua triều Lý.

Lễ hội Đền Đô và văn hóa tinh thần người Đình Bảng, Bắc Ninh

Hàng năm, lễ hội đền Đô được xem như lễ hội truyền thống có từ lâu đời của người dân xã Đình Bảng, trở thành đời sống văn hóa tinh thần không thiếu của người dân nơi đây.

Hát trên Thủy đình - Một nét sinh hoạt văn hóa được nhiều du khách trong và ngoài nước yêu thích

Lễ hội tổ chức vào các ngày 14, 15, 16 tháng 3 âm lịch nhằm kỷ niệm ngày vua Lý Công Uẩn lên ngôi (ngày 15/3 năm Canh Tuất 1010) và ban "Chiếu dời đô”. Vì vậy mà lễ hội hàng năm thu hút rất nhiều khách du lịch trong và ngoài nước tới thăm quan và tham dự.