Dịch Bệnh – Wikipedia Tiếng Việt

Dịch bệnh (tiếng Anh: epidemic, trong tiếng Hy Lạp, từ dịch bệnh có nghĩa là ἐπί epi "upon or above" và δῆμος demos "people" ) là sự lây lan nhanh chóng của một bệnh truyền nhiễm với số lượng lớn những người bị nhiễm trong một cộng đồng hoặc một khu vực trong vòng một thời gian ngắn, thường là hai tuần hoặc ít hơn. Ví dụ, nhiễm não mô cầu, tỷ lệ mắc vượt quá 15 trường hợp trên 100.000 người trong hai tuần liên tiếp được coi là một vụ dịch.[1][2]

Dịch bệnh truyền nhiễm thường được gây ra bởi một số yếu tố trong đó có một sự thay đổi trong sinh thái của số lượng vật chủ (ví dụ như sự gia tăng hoặc tăng mật độ của một loài vector), một sự thay đổi di truyền trong các ổ mầm bệnh hoặc bắt đầu của một tác nhân gây bệnh mới nổi (do sự biến đổi các tác nhân gây bệnh hoặc vật chủ). Nói chung, dịch bệnh xảy ra khi hệ miễn dịch vật chủ hoặc là một tác nhân gây bệnh mới xuất hiện hoặc một mầm bệnh mới nổi đột nhiên giảm xuống dưới đó được tìm thấy trong trạng thái cân bằng đặc hữu và ngưỡng truyền được vượt quá.[3]

Một dịch bệnh có thể được giới hạn trong một không gian; Tuy nhiên, nếu nó lây lan sang các quốc gia hoặc châu lục khác và ảnh hưởng đến số lượng lớn người dân người dân mắ bệnh, nó có thể được gọi là một đại dịch.[1]

Các tuyên bố về một dịch bệnh thường đòi hỏi dựa trên cơ sở về số lượng hay tỷ lệ mới mắc của một bệnh; Dịch bệnh xảy ra do các bệnh nhất định, chẳng hạn như cúm, được định nghĩa là gia tăng đáng kể các trường hợp bị nhiễm, cũng được xác định dựa trên cơ sở này[2]. Vài trường hợp của một bệnh rất hiếm có thể phân loại là một dịch bệnh, còn những trường hợp của các bệnh phổ biến như cảm lạnh thông thường không được coi là dịch bệnh.

Tuy vậy, khái niệm về dịch ngày nay không chỉ giới hạn trong các bệnh truyền nhiễm nữa. Các bệnh ung thư phổi, tai nạn giao thông, tác dụng có hại của thuốc như thalidomide ma túy cũng có thể là những bệnh dịch, mà tác nhân gây bệnh không phải là vi sinh vật. Hiện nay chúng ta phải đối mặt với các bệnh truyền nhiễm, nhưng trong tương lai không xa chúng ta lại phải đương đầu với những vụ dịch của các bệnh không nhiễm trùng đang xảy ra ở các nước phát triển.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Danh sách dịch bệnh
• Đại dịch

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Principles of Epidemiology, Second Edition (PDF). Atlanta, Georgia: Centers for Disease Control and Prevention. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 29 tháng 2 năm 2016.
2. ^ a b Green MS, Swartz T, Mayshar E, Lev B, Leventhal A, Slater PE, Shemer Js (tháng 1 năm 2002). “When is an epidemic an epidemic?”. Isr. Med. Assoc. J. 4 (1): 3–6. PMID 11802306.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
3. ^ "epidemic". The Encyclopedia of Ecology and Environmental Management, Blackwell Science. Oxford: Blackwell Publishers, 1998. Credo Reference. Web. ngày 17 tháng 9 năm 2012.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Tra epidemic trong từ điển mở tiếng Việt Wiktionary

• Video Discussion of the Prostate Cancer Epidemic
• Monash Virtual Laboratory Lưu trữ 2007-11-04 tại Wayback Machine - Simulations of epidemic spread across a landscape
• Maping the Outbreaks Lưu trữ 2011-07-25 tại Wayback Machine

x t s Y tế công cộng
Chung	Can thiệp sức khỏe cộng đồng Chính sách dược phẩm Chính sách y tế Chính sách dược phẩm Hệ thống y tế Health care reform Luật y tế công cộng Euthenics Hệ gen học y tế công cộng Hiểu biết sức khỏe Khoa cải tiến điều kiện sinh sống Kinh tế học y tế Lệch lạc Nguy hiểm sinh học Nhân học y tế Phòng thí nghiệm y tế công cộng Sức khỏe tâm thần Sức khỏe bà mẹ Sức khỏe môi trường Sức khỏe sinh sản Sức khỏe tâm thần Tăng trưởng học Tâm lý học xã hội Toàn cầu hóa và bệnh tật Xã hội học sức khỏe và bệnh tật Xã hội học y học
Y tế dự phòng	An toàn bệnh nhân An toàn và sức khỏe nghề nghiệp Công thái học Điều dưỡng Phòng ngừa chấn thương Vệ sinh Y học Ăn uống lành mạnh Cai thuốc lá Cách ly Cải thiện vệ sinh Bệnh lây truyền qua đường nước Đại tiện ngoài trời Đường lây truyền phân – miệng Hệ thống thoát nước Khẩn cấp Cảnh giác dược Dinh dưỡng cho con người Kế hoạch hóa gia đình Tăng cường sức khỏe Thay đổi hành vi Tiêm chủng Tình dục an toàn Vệ sinh Tay Nhiễm trùng Răng miệng Thực phẩm
Sức khỏe dân số	Các yếu tố xã hội quyết định sức khỏe Chủng tộc và sức khỏe Công bắng y tế Dịch tễ học Đánh giá tác động sức khỏe Hệ thống y tế Sức khỏe cộng đồng Sức khỏe toàn cầu Thống kê sinh học Tin học y tế công cộng Tử vong ở trẻ em Trẻ sơ sinh
Thống kê sinh họcvà dịch tễ học	Kiểm định giả thuyết thống kê Đường cong ROC Phân tích hồi quy Phân tích phương sai Kiểm định t Kiểm định Z Nghiên cứu bệnh – chứng Phần mềm thống kê Thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên Tỷ số nguy cơ
Phòng chống bệnh dịch	Bệnh đáng chú ý Danh sách Bệnh lây truyền qua đường tình dục Bệnh nhiệt đới Cách ly xã hội Dịch bệnh Danh sách Giám sát y tế công cộng Giám sát dịch bệnh Người mang mầm bệnh không triệu chứng Phong tỏa dịch bệnh Thử nghiệm vắc-xin
Vệ sinh thực phẩmvà quản lý an toàn	Thực hành nông nghiệp tốt Thực hành sản xuất tốt HACCP ISO 22000 Thực phẩm An toàn Bê bối Chế biến Hóa thực phẩm Kỹ thuật Phụ gia Vi sinh vật học Thực phẩm biến đổi gen
Khoa họchành vi sức khỏe	Khuếch tán đổi mới Mô hình niềm tin sức khỏe Mô hình PRECEDE–PROCEED Lý thuyết hành vi có kế hoạch Lý thuyết nhận thức xã hội Tâm lý học sức khoẻ Tiếp cận chuẩn mực xã hội Truyền thông sức khỏe
Tổ chức và chi nhánh	Ấn Độ Bộ Y tế và Phúc lợi Xã hội Vùng Caribe Cơ quan Sức khỏe Cộng đồng vùng Caribe Châu Âu Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Âu Ủy ban Môi trường, Sức khỏe Cộng đồng và An toàn Thực phẩm Nghị viện châu Âu Hoa Kỳ Dịch vụ Sức khỏe Cộng đồng Hoa Kỳ Hội đồng Giáo dục Sức khỏe Cộng đồng Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Tổ chức Toilet Thế giới Tổ chức Y tế Thế giới
Giáo dục	Giáo dục sức khỏe Cử nhân Khoa học Sức khỏe Cộng đồng Thạc sĩ Sức khỏe Cộng đồng Tiến sĩ Sức khỏe Cộng đồng
Lịch sử	Sara Josephine Baker Samuel Jay Crumbine Carl Rogers Darnall Joseph Lister Margaret Sanger John Snow Mary Mallon Phong trào vệ sinh xã hội Lý thuyết mầm bệnh