Điều Trị Nang Thận Kích Thước Lớn Không Cần Phẫu Thuật - VnExpress

Đến khám tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội trong tình trạng đau tức thắt lưng bên phải nhiều tháng, bà Hồ Thị Bình (66 tuổi, Hà Nội) được chẩn đoán có một nang đường kính 73x98 mm nằm ở cực trên thận phải. Nang chèn ép lên các cơ quan lân cận, gây ra các cơn đau tức liên miên bên hông.

Theo BS.CKII Lê Văn Khánh, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, thông thường các nang thận kích thước lớn kèm theo triệu chứng như bà Bình sẽ được phẫu thuật loại bỏ. Tuy nhiên phương pháp này gây đau đớn và tiềm ẩn nhiều biến chứng hậu phẫu như nhiễm trùng, chảy máu, nhất là khi bệnh nhân đã có tuổi và có nhiều bệnh nền. "Chúng tôi quyết định dùng phương pháp chọc hút và tiêm cồn tuyệt đối để diệt nang tận gốc mà vẫn bảo tồn tối đa thận và các cơ quan lân cận, giúp người bệnh tránh được cuộc mổ", bác sĩ Khánh cho biết.

Bà Bình được gây tê tại chỗ, sau đó bác sĩ sử dụng một ống dẫn lưu đường kính 2-3 mm, xuyên qua thành nang vào trong nang để hút dịch dưới hướng dẫn siêu âm và cắt lớp vi tính. Đường dẫn lưu được đưa vào khéo léo sao cho tránh được toàn bộ các tạng trong ổ bụng như ruột, dạ dày, gan, lách với chiều dài ngắn nhất.

Sau 30 phút, toàn bộ 300 ml dịch nang được hút ra, đưa đi xét nghiệm vi sinh và giải phẫu bệnh để loại trừ khả năng nhiễm trùng hoặc ác tính. Bác sĩ tiêm cồn tuyệt đối 96% vào lòng nang, đợi khoảng 30 phút để cồn phát huy tác dụng diệt nang vĩnh viễn, sau đó rút cồn ra. Bà Bình cho biết có thể cảm nhận được triệu chứng tức nặng vùng lưng giảm nhanh chóng ngay trong lúc bác sĩ đang thực hiện thủ thuật. Bà được xuất viện ngay trong ngày và có thể đi lại, sinh hoạt bình thường vào hôm sau.

Xử trí nang thận an toàn, bảo tồn tối đa thận

Nang thận là những khối bất thường hình thành ở một hoặc cả hai bên thận, bề mặt tròn nhẵn, bên trong chứa đầy dịch. Theo PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, nang thận là tổn thương lành tính thường gặp nhất ở thận với tỉ lệ mắc gia tăng theo tuổi tác, đặc biệt là ở người già và người có bệnh lý nền.

Nguyên nhân gây ra nang thận hiện chưa được làm rõ, nhưng một số giả thuyết cho rằng có thể do tình trạng ứ tắc nước tiểu tại các đơn vị thận hoặc do di truyền.

Thông thường, nang thận diễn tiến âm thầm và ít gây ra triệu chứng lâm sàng cụ thể. Người bệnh chỉ tình cờ phát hiện thông qua khám sức khỏe hoặc các bệnh lý khác. Một số trường hợp nang phát triển lớn về kích thước có thể gây ra các biểu hiện như: tức nặng vùng hông bên có nang thận, có thể gặp tình trạng tiểu ra máu hoặc nước tiểu có màu hồng nhạt, đau đớn khi đi tiểu. Người bệnh cũng có thể bị sốt, rét run do xuất hiện nhiễm trùng hoặc xuất huyết ở nang thận. Lúc này bắt buộc phải can thiệp điều trị để tránh các di chứng nguy hiểm về sau.

Một số trường hợp bị tăng huyết áp, nguyên nhân do nang chèn ép lên động mạch thận, kích thích cơ chế điều hòa làm tăng huyết áp. Bác sĩ có thể phát hiện thận to qua khám lâm sàng.

PGS Nguyễn Xuân Hiền cho biết nang thận chưa gây triệu chứng thì chưa cần điều trị, chỉ cần theo dõi định kỳ 6 tháng/lần qua siêu âm. Khi nang lớn và xuất hiện những triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và làm việc, người bệnh nên đến bệnh viện điều trị, tránh để quá lâu khiến nang chèn ép mô thận, gây ảnh hưởng đến chức năng thận.

Đối với nang thận hiện nay có 3 phương pháp điều trị chủ yếu là mổ mở, mổ nội soi và tiêm cồn tuyệt đối. Phẫu thuật hở loại bỏ nang tuy hiệu quả và giảm tỷ lệ tái phát nhưng gây đau đớn cho người bệnh, thời gian nằm viện lâu, để lại vết sẹo lớn. Phẫu thuật nội soi ít đau đớn hơn nhưng vẫn cần gây mê, người bệnh vẫn phải chịu một cuộc mổ với một số nguy cơ biến chứng.

PGS Hiền đánh giá phương pháp dẫn lưu hút dịch nang và tiêm cồn tuyệt đối là lựa chọn an toàn và hiệu quả trong điều trị nang thận. Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nội tiết Mỹ, phương pháp này ít gây biến chứng, có hiệu quả diệt nang hoàn toàn đạt trên 80% chỉ với một đường chọc kim. Tại Việt Nam, kỹ thuật này lần đầu được áp dụng vào năm 1995, từ đó đến nay đã cho thấy hiệu quả cao trong điều trị nang thận.

"Chọc hút và tiêm cồn nang thận đặc biệt phù hợp với những trường hợp người bệnh lớn tuổi, không đảm bảo sức khỏe để tiến hành phẫu thuật, chi phí cũng thấp hơn so với mổ. Không chỉ nang thận mà các loại nang khác trên cơ thể như nang tuyến giáp, nang tuyến vú... đều có thể điều trị bằng phương pháp này", PGS Nguyễn Xuân Hiền cho biết.

Hà Thành