Dĩn Hút Máu, Loài Côn Trùng ít được Chú ý | Báo Dân Trí

Dĩn họ Ceratopogonidae, thuộc lớp côn trùng hai cánh hút máu, kích thước rất nhỏ khoảng 1 - 2mm. Chúng có nhiều chi khác nhau nhưng chỉ có 3 chi là Culicoides, Lashiohelea và Leptoconops, trong đó chi Culicoides hoạt động phổ biến ở Việt Nam hơn cả.

Dĩn có màu nâu đen, chân dài, trên cánh có các lông lớn hoặc lông nhỏ. Vòng đời của dĩn phát triển qua 4 giai đoạn: trứng, ấu trùng, thanh trùng và dĩn trưởng thành. Dĩn thuộc nhóm côn trùng có vòng đời biến thái hoàn toàn. Dĩn đẻ trứng ở những nơi có nhiều mùn đất, rác thải, lá cây mục nát, đất ẩm, hốc cây, vũng bùn... Dĩn hoạt động phụ thuộc vào các yếu tố tự nhiên như ánh sáng, tốc độ gió, mưa, nắng...

Chi Culicoides hút máu vào ban đêm. Chi Leptoconops hút máu vào ban ngày, trời càng nắng chúng hút máu càng mạnh. Chi Lashiohelea thường hút máu vào buổi sáng hoặc lúc không có ánh nắng. Khi có cơn giông, dĩn xuất hiện nhiều và bay thành từng đám; chúng rất ham hút máu vật chủ như người, trâu, bò, dê, ngựa... Chỉ có dĩn cái trưởng thành mới có tập tính hút máu, dĩn đực không hút máu giống như loài muỗi.

Theo một số nghiên cứu của các nhà khoa học trên thế giới, dĩn có khả năng truyền mầm bệnh giun chỉ, viêm não... Tuy vậy, vai trò truyền bệnh của loài dĩn hút máu chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ tại nước ta.

Dĩn hút máu sẽ làm chỗ bị chích đốt có cảm giác ngứa, khó chịu, nổi mẩn và dị ứng... Do loài dĩn có kích thước rất nhỏ nên chúng có thể chui luồn vào kẽ tóc, chui qua màn ngủ để hút máu, gây ngứa ngáy, mất ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất lao động.

Có thể sử dụng các biện pháp như dùng hóa chất xua diệt côn trùng, dọp dẹp vệ sinh quanh nhà ở, chuồng gia súc, bến nước tắm giặt... để triệt phá, tiêu hủy các nơi sinh đẻ của loài dĩn hút máu.

TTƯT.BS. Nguyễn Võ Hinh