Đoạn Văn Tả Sông Nước Cà Mau Có Nhiều địa Danh Lạ. Những địa ...

A. Bố cục :

- Đoạn 1 : Từ đầu đến màu xanh đơn điệu : Cảm tưởng chung về thiên nhiên.- Đoạn 2 : Tiếp đến khói sóng ban mai : Miêu tả kênh, rạch, con sông Năm Căn.- Đoạn 3 : Còn lại : Vẻ đẹp chợ Năm Căn. B. Tóm tắt :Bài văn miêu tả cảnh quan thiên nhiên, sông nước vùng Cà Mau, mảnh đất tận cùng phía nam của Tổ quốc. Cảnh thiên nhiên ở đây thật rộng lớn, hoang dã và hùng vĩ, đặt biệt là những dòng sông và rừng đước. Cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh trù phú, độc đáo, tấp nập về sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy.

I. Đọc - Hiểu văn bản

Câu 1 : Bài văn miêu tả cảnh gì ? Theo trình tự như thế nào ? Dựa vào trình tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài văn.

Em hãy hình dung vị trí quan sát của người miêu tả. Vị trí ấy có thuận lợi gì trong việc quan sát và miêu tả ?

Trả lời :

- Bài văn miêu tả cảnh sông nước vùng Cà Mau ở cực nam Tổ quốc từ xa đến gần, từ khái quát đến cụ thể.

- Bố cục :

+ Đoạn 1 : Từ đầu đến màu xanh đơn điệu : Cảm tưởng chung về thiên nhiên.+ Đoạn 2 : Tiếp đến khói sóng ban mai : Miêu tả kênh, rạch, con sông Năm Căn.+ Đoạn 3 : Còn lại : Vẻ đẹp chợ Năm Căn.- Đọc bài văn, có thể hình dung vị trí của người miêu tả là ngôi thứ nhất "tôi" (ngồi trên thuyền) - tức người chứng kiến và cảm nhận quang cảnh sông nước Cà Mau. Vị trí ấy rất thuận lợi cho việc quan sát và miêu tả vì những hình ảnh và suy nghĩ được thể hiện trực tiếp bằng con mắt của "người trong cuộc". Với vị trí quan sát của người trên thuyền, các hình ảnh miêu tả được hiện ra trong bài văn như một cuốn phim thật sinh động : nhiều màu sắc, cảnh trí đan cài và giàu cảm xúc. Câu 2 : Trong đoạn văn (từ đầu đến lặng lẽ một màu xanh đơn điệu) tác giả đã diễn tả ấn tượng ban đầu bao trùm về sông nước vùng Cà Mau. Ấn tượng ấy như thế nào và được cảm nhận qua những giác quan nào ?Đoạn văn đầu là ấn tượng bao trùm về sông nước Cà Mau- Ấn tượng ấy thể hiện qua cái nhìn :+ Kênh rạch chi chít như mạng nhện+ Tất cả đều là màu xanh đơn điệu (trời, nước)- Thể hiện qua thính giác : tiếng rì rào của rừng, của sóng Biển Đông.- Cảm giác : đơn điệu, ru ngủ. Câu 3 : Qua đoạn nói về cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh ở vùng Cà Mau, em có nhận xét gì về các địa danh ấy ? Những địa danh này gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên vùng Cà Mau ?- Qua đoạn văn nói về cách đặt tên cho những dòng sông, con kênh ở Cà Mau, ta thấy các địa danh này rất giản dị, nó cứ theo đặc điểm riêng biệt mà gọi thành tên.- Những địa danh này đã nói được những đặc điểm rất riêng biệt của thiên nhiên Cà Mau so với những vùng đất khác (những cây mái giầm; những đám mây bo mắt; ...)

Câu 4 : Em hãy đọc kĩ lại đoạn văn từ Thuyền chúng tôi chèo thoát qua đến sương mù và khói sóng ban mai và trả lời các câu hỏi sau :

a) Tìm những chi tiết thể hiện sự rộng lớn, hùng vĩ của dòng sông và rừng đước.

b) Trong câu "Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ, Mắt, đổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn" có những động từ nào chỉ cùng một hoạt động của con thuyền ? Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hưởng gì đến nội dung được diễn đạt hay không ? Nhận xét về sự chính xác và tinh tế trong cách dùng từ của tác giả ở câu này.

c) Tìm trong đoạn văn những từ miêu tả màu sắc của rừng đước và nhận xét về cách miêu tả màu sắc của tác giả.

Trả lời :

a) Những chi tiết thể hiện sự hùng vĩ của Cà Mau

- Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác.

- Con sông rộng hơn ngàn thước.

- Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.

b) Câu văn có 3 động từ chỉ cùng một hoạt động của con thuyền theo trình tự không thể thay đổi được.

+ Chèo thoát qua kênh

+ Đổ ra con sông

+ Xuôi về Năm Căn

- Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì sẽ không thể hiện được các trạng thái hoạt động rất phong phú của con thuyền trong các hoàn cảnh khác nhau.

- Trong câu này, tác giả sử dụng từ ngữ rất chính xác và tinh tế bởi vì :

+ thoát qua : diễn đạt sự khó khăn mà con thuyền vừa phải vượt

+ đổ ra : chỉ trạng thái con thuyền từ sông nhỏ đến với dòng sông lớn

+ xuôi về : diễn tả trạng thái nhẹ nhàng của con thuyền xuôi theo dòng nước.

c) Màu sắc của rừng được thể hiện qua những từ :

- màu xanh lá mạ : màu xanh còn non, xanh ngọc

- màu xanh rêu : xanh đậm hơn, đây là những cây đước nhiều tuổi hơn

- màu xanh chai lọ : màu xanh lòa nhòa ở trong khói của rừng đước xa hơn

Những màu xanh này đã tạo được những bậc màu xanh của lớp rừng đước non gần nhất và những lớp rừng đước già hơn, xa hơn.

Qua những từ đó, vừa thaazys được khả năng quan sát và phân biệt các sắc độ của tác giả rất tinh tế, đồng thời cũng thấy được sự phát triển mạnh mẽ không ngừng của loài đước.

Câu 5 : Những chi tiết, hình ảnh nào về chợ Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau ?

Trong bài văn, sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau được thể hiện qua những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của cảnh chợ Năm Căn :- Sự tấp nập, đông vui, trù phú : túp lều lá thô sơ, những ngôi nhà gạch hai tầng, những đống gỗ cao như núi, những cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, những bến vận hà nhộn nhịp, những lò than hầm gỗ đước, những ngôi nhà bé ban đêm ánh đèn măng-sông chiếu rực, ...- Sự độc đáo của chợ Năm Căn : chợ họp ngay trên sông, chỉ cần cập thuyền lại với nhau là có thể mua bán đủ thứ tiêu dùng và ẩm thực. Đây còn là nơi hội tụ đông vui của những người bán vải, bán rượu đến từ nhiều vùng, có nhiều giọng nói, trang phục khác nhau, ...