Độc đáo 'cây Thần' Và Luật Tục Bảo Vệ Rừng Của Người Thái ở Điện Biên

Có thể bạn quan tâm

0914.914.999
Email: thuky@baotintuc.vn
Rss
Fanpage
Bản mobile

Thời sự
- Chính trị
- Chính sách và cuộc sống
- Chính phủ với người dân
- Việt Nam: Kỷ nguyên mới
- Phản hồi - Phản biện
THẾ GIỚI
- Phân tích-Nhận định
- Chuyện lạ thế giới
- Người Việt 4 phương
KINH TẾ
- Thị trường - Tài chính
- Doanh nghiệp - Doanh nhân
- Bất động sản
- Tài chính – Ngân hàng
- Người tiêu dùng
XÃ HỘI
- Vấn đề quan tâm
- Phóng sự- điều tra
- Người tốt - Việc tốt
- Mạng xã hội
- Chính sách BHXH-BHYT
PHÁP LUẬT
- Văn bản mới
- An ninh trật tự
- Chống buôn lậu - hàng giả
- Đơn thư bạn đọc
VĂN HÓA
- Đời sống văn hoá
- Giải trí - Sao
- Du lịch
- Sáng tác
- Ẩm thực
GIÁO DỤC
- Tuyển sinh
- Du học
- Tư vấn
- Bàn tròn giáo dục
THỂ THAO
- Bóng đá
- Tennis
- Thể thao 24h
- Chuyện thể thao
HỒ SƠ
- Giải mật
- Thế giới bí ẩn
- Nhân vật - Sự kiện
- Vụ án nổi tiếng
QUÂN SỰ
- Hồ sơ quân sự
- Tập trận - Diễn tập
- Quốc phòng
- Vũ khí khí tài
KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ
- Ô tô xe máy
- Điện tử - Viễn thông
- Khoa học đời sống
BIỂN ĐẢO
- Bảo vệ chủ quyền
- Kinh tế biển đảo
- Hỏi đáp Luật Cảnh sát biển
Y tế
- Chính sách
- Dịch bệnh
- Bệnh viện – Bác sĩ
- Giới tính
Địa phương
- Hà Nội
- TP Hồ Chí Minh
- Đà Nẵng
- Tây Bắc - Tây Nguyên - Tây Nam bộ
VIDEO
- Talk show
- Phóng sự
- Podcast
- Góc nhìn
- ẢNH
- INFOGRAPHICS
- MEGASTORY
- BẠN ĐỌC
- Giải mã muôn mặt
- Ảnh 360
- Tin tức TV

Sự kiện

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV
Xóa nhà tạm, nhà dột nát
Diễn biến xung đột Nga - Ukraine

Tin tức Độc đáo 'cây thần' và luật tục bảo vệ rừng của người Thái ở Điện Biên Thứ Sáu, 23/06/2017 06:42 |

Dân tộc - Miền núi

Từ nhiều năm nay, người dân khu vực lòng chảo Mường Thanh (tỉnh Điện Biên) đã truyền nhau thông tin tại bản Púng Nghịu, xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên, tồn tại một cây Mạy Noọng to lớn, hiếm gặp.

Độc đáo Lễ hội Hết Chá của đồng bào dân tộc Thái ở Mộc Châu
Góp sức bảo tồn văn hóa dân tộc Thái Tây Bắc
Lưu giữ nhà sàn truyền thống dân tộc Thái
Tục “Khửn cẩu” của phụ nữ dân tộc Thái đen

Đường kính thân cây gần 2 m, phải 4 - 5 người ôm mới hết. Ảnh: Phan Tuấn Anh/TTXVN

Theo tâm niệm của đồng bào dân tộc Thái, Mạy Noọng là "cây thần" gắn liền với lễ hội Xên bản, Xên mường - một luật tục, nét đẹp trong đời sống tâm linh của bản làng. Đặc biệt, thông qua cây thần Mạy Noọng, cộng đồng người Thái đã thể hiện được thái độ sống trân trọng, gìn giữ rừng khi cụ thể hóa bằng những luật tục bất biến từ nhiều đời.Theo ông Tòng Văn Tính, 75 tuổi, bản Púng Nghịu, xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên, từ lâu, dân bản ở đây đã xem cây Mạy Noọng này là cây thần của bản, dùng làm nơi để tổ chức lễ hội Xên bản, Xên mường. Cứ ba năm một lần, người dân trong bản lại làm lễ cúng tế cây thần. Trước kia, người dân nơi đây ở bản Mé, xã Thanh Hưng, huyện Điện Biên. Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (năm 1954), ruộng vườn bị phá, họ phải di cư về đây để khai hoang, lập nên bản làng sinh sống. Khi đến đây, cây Mạy Noọng này đã có rồi. Cây thần này cao khoảng 40 m, gốc nó nhiều người ôm mới xuể, trên cây có vô số tổ ong.Nhìn từ xa, cây thần Mạy Noọng cao sừng sững, tán sum xuê, vượt trội hơn hẳn so với các cây rừng phía dưới. Tuy nhiên, để tiếp cận được với cây thần này, chúng tôi phải ngược đồi, luồn lách trong vô số cây bụi, dưới những tán rừng thâm u, xanh ngắt của đại ngàn. Điều lạ, cây thần thu hút nhiều loại ong từ khắp các cánh rừng trong lòng chảo Mường Thanh về đây kết vò làm tổ. Trên các cành, nhánh cây có gần 100 tổ ong khổng lồ đang bám cành, nặng trĩu. Khi từng bầy ong rung cánh truyền tín hiệu cho nhau, hàng chục tổ ong như chuyển động dọc cành cây, tạo nên những “làn sóng” rất bắt mắt.Sau khi ông Tòng Văn Tình thắp hương, thực hiện các nghi thức tâm linh bên chiếc am nhỏ ngay cạnh gốc cây để xin cây thần mở cửa rừng, chúng tôi được phép bước chân vào khu rừng cấm, rừng thiêng của bản và tiếp cận cây Mày Noọng. Ông Tòng Văn Tính cho biết, trong đời sống tâm linh, đồng bào dân tộc Thái ở bản Púng Nghịu đã xem cây này là cây thần từ lâu. Trong lễ hội Xên bản, dân làng dâng lễ vật gồm hai con gà, một con vịt, một con lợn khoảng 40 - 60 kg. Lễ hội được tổ chức, diễn ra ngay dưới gốc cây Mày Noọng với nhiều nghi thức đậm nét văn hóa bản địa, mang yếu tố cố kết cộng đồng và có sự tham gia của nhiều người là dân tộc Thái ở khu vực lòng chảo. Cũng duy nhất dịp này, người dân mới được phép sinh hoạt trong khu rừng cấm, rừng thiêng của bản và tiếp cận được cây thần Mày Noọng. Ngày bình thường, người dân ở đây bảo vệ nghiêm ngặt khu rừng này, không cho ai vào đây lấy củi, chặt cây. Vì vậy, khu rừng này mới phát triển xanh tươi.Theo ông Tòng Văn Tính, số lượng tổ ong trên cây này không thể đếm chính xác được, vì chưa ai leo lên cây bao giờ, còn đứng dưới đất nhìn lên để đếm sẽ hoa mắt, chóng mặt. Cũng không ai có ý định leo lên cây, vì sợ ong tấn công người dân và gia súc, gia cầm trong bản. Chỉ tay lên những dấu vết to bằng bàn tay chi chít, hằn in xung quanh gốc cây thần Mạy Noọng, ông Tính cho biết: “Dấu vết này có từ lâu rồi, hàng chục năm qua rồi. Đây là vết dấu của dao, rìu mà người Mông đã “vạc” vào cây để lấy mủ về pha trộn làm thuốc tẩm ướp mũi tên khi săn thú trong rừng bằng nỏ”.Càng đi sâu vào rừng, chúng tôi mới hiểu được những nét độc đáo trong văn hóa tâm linh của đồng bào Thái qua lễ hội Xên bản đang ẩn chứa nơi đây thông qua những vết tích, tín hiệu lạ. Án ngữ lối mòn nhỏ là cây Ta Leo được đan, kết bằng tre, nứa có hình hoa thị, ba cánh, đậu trên một cọc tre thẳng cao chưa vượt tầm người. Trên một cành của cây Ta Leo có găm một chùm lông gà óng mượt.

Gần như toàn bộ các cành cây đều được ong làm tổ. Ảnh: Phan Tuấn Anh/TTXVN

Ông Tòng Văn Tính cho hay: Cây Ta Leo được người Thái dựng lên để xin rừng thiêng và cây thần phù hộ dân bản, cho nguồn nước mát lành. Khi thực hiện lễ hội Xên bản xong, cây Ta Leo sẽ được cắm để ngăn cấm, không cho ai vào trong khu rừng này để vệ rừng thiêng và cây Mày Noọng. Dưới chân cây Ta Leo là đôi rọ và bộ quang gánh nhỏ mà theo ông Tính nói: “Trong lễ hội Xên bản, bà con dùng để cầu may, thu hoạch mùa màng được nhiều thóc lúa, nhiều nước ngọt, mát lành để tưới ruộng, sinh hoạt". Đôi rọ này nó có trấu, cát, nước và muối. Ta Leo còn có ý nghĩa trụ cột, phù hộ cho người dân trong bản được mạnh khỏe, không bệnh tật, không ốm đau.Phía trước am thờ nhỏ (được xây từ năm 2007) là một khoảng trống khá bằng phẳng được phủ xanh bằng một lớp cây bụi vượt tầm chân bước, là nơi để người dân trong bản dùng để thực hiện các nghi thức trong lễ hội Xên bản. Xung quanh khoảng trống này vẫn còn những dấu tích của một lễ hội Xên bản năm trước: các giàn nứa là nơi sắp đặt các linh vật tế lễ, bếp nấu thức ăn đào sâu vào hốc núi…Theo ông Tòng Văn Tính, Púng Nghịu là một trong 18 thôn bản của xã biên giới Thanh Chăn (huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên), hiện có 71 hộ dân là dân tộc Thái, định bản từ sau năm 1954. Qua cây thần Mạy Noọng và lễ hội Xên bản, hàng chục năm qua người dân bản Púng Nghịu đã xem cả khu rừng phía sau bản là khu rừng cấm, rừng thiêng. Rừng cấm, rừng thiêng là cánh rừng đầu nguồn bảo vệ cho bản mường luôn mát lành với những mó nước tuôn trào, cung cấp cho con người nhiều sản vật quý; là nơi để cúng tế “đông xên” và làm nghĩa địa chôn cất “đông pá heo”… Rừng thiêng đã trở thành yếu tố cốt lõi trong đời sống văn hóa, tâm linh, gắn với chu trình sống của một người trong cộng đồng bào dân tộc Thái như câu mà người Thái vẫn truyền tai nhau: “Tai Pá phăng, nhăng pá liệng”- chết rừng chôn, sống rừng nuôi. Với vai trò, ý nghĩa đó, cây thần Mạy Noọng sẽ tồn tại mãi với đồng bào Thái qua nhiều thế hệ. Rừng thiêng Púng Nghịu sẽ mãi ngát xanh, che bóng cho bản làng dân tộc Thái nơi đây.Nét độc đáo của cây thần Mạy Noọng và sự độc đáo trong đời sống văn hóa tâm linh đồng bào dân tộc Thái kết tinh trong lễ hội Xên bản, Xên mường. Mô hình gìn giữ, phát triển rừng thông qua cây thần Mạy Noọng và lễ hội Xên bản, Xên mường của đồng bào dân tộc Thái cần được bảo tồn, nhân rộng. Xuân Tiến (TTXVN)

Người giữ hồn Then trong lòng dân tộc Thái

Từ bao đời nay, hát Then đã trở thành một loại hình văn hóa nghệ thuật dân gian truyền thống của người Thái trắng ở huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La.

Chia sẻ: Từ khóa:

Điện Biên,
đồng bào dân tộc,
dân tộc Thái,
cây Mạy Noọng,
"cây thần" lễ hội Xên bản,
Xên mường,
bảo vệ rừng,
rừng cấm,
linh thiêng,

Video

Starbucks Hàn Quốc mở quán tại biên giới, có thể ngắm Triều Tiên

Mùa đông khắc nghiệt đe dọa sức khỏe người dân Dải Gaza
Tăng hiệu lực quản lý cho cục phòng chống rửa tiền

Ảnh

Gia tăng kênh tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, vùng sâu và hải đảo
Lễ diễu hành Macy's truyền thống tại Mỹ nhân dịp lễ Tạ ơn
Thêm cơ hội để người dân Thủ đô tiếp cận nông sản, sản phẩm OCOP
Tiếp tục giới thiệu bộ phim 3D mapping ‘Sử đá lưu danh’ về Văn Miếu - Quốc Tử Giám
Người dân thích thú thưởng thức ẩm thực Malaysia tại TP Hồ Chí Minh
Vi phạm trật tự đô thị quanh trụ sở cơ quan công quyền quận Cầu Giấy, Hà Nội
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Thủ hiến bang Hessen, Đức
TP Hồ Chí Minh: Thông xe cầu hơn 500 tỷ đồng nối Quận 7 và huyện Nhà Bè
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa dâng hương tại bến Tàu Không số Vũng Rô
Hạ rào dải phân cách giữa đường Giải Phóng để sửa chữa, thay thế
Phố Hàng Mã lung linh sắc màu trước thềm Giáng sinh
Phá rừng trái phép tại rừng phòng hộ Bắc Ia Grai (Gia Lai)

Megastory

MegastoryHội An - Nơi thời gian ngừng trôi

MegastoryKỳ vọng những đổi mới để ‘tiếp sức’ cho nhà giáo
MegastoryThế và lực bước vào kỷ nguyên mới
MegastoryĐảng đổi mới đưa đất nước vươn mình

Infographics

Quảng Ninh: Ưu tiên đầu tư, phát triển giáo dục - đào tạo

Phiên 29/11/2024: VN-Index tăng hơn 8 điểm
Thành viên Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 sau khi được kiện toàn
Dự báo về bệnh ung thư trên toàn cầu

tin đọc nhiều nhất

Lính người Anh khai gì khi bị quân đội Nga bắt giữ
Tình hình Trung Đông thêm khó lường sau cái chết của giáo sĩ Israel tại UEA
Thị trường vàng diễn biến bất ngờ trong chiều 26/11
Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Lý giải điều lạ đằng sau cuộc chiến tên lửa giữa Ukraine và Nga

tin mới nhất

Lính người Anh khai gì khi bị quân đội Nga bắt giữ
Tình hình Trung Đông thêm khó lường sau cái chết của giáo sĩ Israel tại UEA
Thị trường vàng diễn biến bất ngờ trong chiều 26/11
Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Lý giải điều lạ đằng sau cuộc chiến tên lửa giữa Ukraine và Nga

tin cùng chuyên mục

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV: Tạo thuận lợi cho việc phân cấp, phân quyền
Tiện ích mới từ Vietjet và Vikki: Mua ngoại tệ nhanh, nhận quà hấp dẫn!
Thẻ tín dụng HDBank - Ưu đãi đa tầng, hưởng trọn niềm vui cuối năm!
Đồng bằng sông Cửu Long có gần 800 km sạt lở
Bệnh viện Trung ương Huế lập kỷ lục rút ngắn thời gian ghép tim xuyên Việt

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Tiện ích mới từ Vietjet và Vikki: Mua ngoại tệ nhanh, nhận quà hấp dẫn!
Thẻ tín dụng HDBank - Ưu đãi đa tầng, hưởng trọn niềm vui cuối năm!
Zalopay kết hợp thanh toán số và siêu nhạc hội mua sắm tại phố đi bộ Nguyễn Huệ
VinFast VF 7 – Mẫu xe 'đỉnh' nhất, nhiều ưu đãi nhất phân khúc C-SUV
Biến ý tưởng sáng tạo thành hiện thực cùng Microsoft Imagine Cup 2025
‘Đột kích’ Vincom săn deal khủng, rinh quà đỉnh dịp Black Friday
BIDV MetLife hỗ trợ doanh nghiệp nữ và khởi nghiệp sáng tạo
Viettel mở rộng gói cước, giảm giá hơn 50% data Roaming tại Mỹ và Nhật Bản
Ngày hội trải nghiệm đặc biệt ‘Hyundai Experience Day 2024’ sắp quay trở lại
Đóng điện thành công trạm biến áp 110KV sân bay Long Thành và đường dây đấu nối
Đặt stent - Giải pháp chọn lựa cho ung thư đại trực tràng giai đoạn muộn
Ra mắt Hội đồng Doanh nhân Việt - VCC
CMC tại Techfest Vietnam 2024: Dẫn đầu xu hướng AI ‘Make in Vietnam’
Herbalife Việt Nam ra mắt sản phẩm Prolessa® Duo hỗ trợ quản lý cân nặng
Bật mí những mẫu vali nào bạn nên chọn cho mùa du lịch cuối năm 2024
Chiếc A350 đầu tiên gia nhập đội bay của Emirates
Biểu tượng âm nhạc thế kỷ 21 Imagine Dragons sẽ mang gì tới Lễ trao giải VinFuture 2024?
Giải mã lý do MV ‘Ngày Trong Xanh’ của Quang Hùng MasterD phá đảo top trending chỉ sau ba ngày phát hành
SeABank nâng cấp thành công hệ thống ngân hàng lõi T24 lên R22- - phiên bản mới nhất được triển khai tại thị trường Việt Nam
Chung kết Cuộc thi Dự án khởi nghiệp Thanh niên nông thôn năm 2024: Bệ phóng cho những giấc mơ kinh doanh
Bay khắp Việt Nam từ Đài Loan (Trung Quốc) nhận ngay 20 kg hành lý ký gửi miễn phí, Vietjet thôi!