Đội Quân đất Nung – Wikipedia Tiếng Việt

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng cùng các tượng binh mã

Di sản thế giới UNESCO
Tiêu chuẩn	văn hóa: i, iii, iv, vi
Tham khảo	441
Công nhận	1987 (Kỳ họp 11)

Đội quân đất nung hay Tượng binh mã Tần Thủy Hoàng (tiếng Hoa phồn thể: 兵馬俑; tiếng Hoa giản thể: 兵马俑; pinyin: bīng mǎ yǒng; Hán-Việt: Binh mã dũng, có nghĩa là "Tượng đội quân và ngựa") là một quần thể tượng người, ngựa bằng đất nung gần Lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Đội quân đất nung được phát hiện ngày 29 tháng 3 năm 1974 gần thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, tây bắc Trung Quốc.

Giới thiệu

[sửa | sửa mã nguồn]

Đội quân đất nung được chôn theo Hoàng đế Tần Thủy Hoàng của nhà Tần, trong thời gian 210-209 trước Công nguyên.

Đội quân đất nung được phát hiện ngày 29 tháng 3 năm 1974 khi một người nông dân đào giếng ở phía Đông Lệ Sơn ở nơi có khoảng cách 1,6 kilômét (0,99 mi) phía đông mộ Tần Thủy Hoàng.[1][2][3]

Theo sách sử, việc xây dựng lăng mộ Tần Thủy Hoàng bắt đầu năm 246 trước Công nguyên và sử dụng đến 700.000 nhân công và thợ thủ công trong 38 năm. Hoàng đế Tần Thủy Hoàng được chôn trong quan tài cùng với nhiều ngọc ngà châu báu, nhiều tác phẩm thủ công và một mô hình vũ trụ hoàn chỉnh được khảm ngọc và đặt trong dòng thủy ngân dùng để biểu tượng cho dòng sông đang chảy hoặc có thể dùng để diệt khuẩn và gây độc chết người về sau cho người muốn phá mộ. Những viên trân châu được đặt trên nóc mộ dùng để biểu tượng cho những ngôi sao và các hành tinh. Những khai quật gần đây cho thấy có một lượng thủy ngân cao trong đất của núi Lệ Sơn xác nhận sự trùng hợp với sách cổ.

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng gần giống như một kim tự tháp bằng đất cao 76 m và rộng gần 350 m². Cho đến nay lăng mộ này vẫn chưa được khai quật. Trung Quốc đang có kế hoạch xây tường bao và mái bảo vệ khu lăng mộ tránh bị xâm thực của thiên nhiên.

Khu lăng mộ Tần Thủy Hoàng đã được thiết kế như một tổ hợp các cung điện đền đài bao quanh bởi thành quách. Để giữ bí mật thông tin về lối vào mộ và của cải trong đó nhà Tần đã giết hết lực lượng tham gia xây dựng khu lăng mộ bằng cách bít đường ra vào lăng mộ và chôn sống họ cũng như giết hết một số người liên quan đến việc chôn sống này. Đội quân đất nung được xây dựng kế bên nhằm mục đích bảo vệ cho Tần Thủy Hoàng sau khi ông qua đời.

Người ta đã phát hiện thấy mức thủy ngân cao trong đất ở gò đất mộ, đã minh chứng cho ghi chép của Tư Mã Thiên.[4]

Các ghi chép lịch sử sau này cho rằng ngôi mộ đã bị Hạng Vũ cướp phá.[5][6][7] Tuy nhiên, đã có những dấu hiệu cho thấy ngôi mộ đã không bị cướp bóc.[8]

Khảo cổ

[sửa | sửa mã nguồn]

Kể từ khi được phát hiện ra năm 1974, việc khai quật khảo cổ vẫn được tiến hành trong thời gian qua. Việc khai quật kéo dài do binh mã bằng đất nung rất dễ vỡ và việc bảo vệ những bức tượng này rất khó khăn (bị phong hóa, bị vi khuẩn phá hoại...). Những tượng binh mã được nặn từ đất sét, nung trong lò ở nhiệt độ thấp, sau khi nung xong được phết một lớp sơn lên bên ngoài để tăng độ bền. Khuôn mặt, kích cỡ, màu sơn theo các nhà khảo cổ không có tượng nào giống nhau, sống động như đội quân thật.

Cho đến nay đã có 8.099 pho tượng đã được khai quật ra khỏi lòng đất. Các bức tượng người có lính bộ binh, cung thủ, các tướng lĩnh trong tư thế đứng thẳng hoặc cúi mình cầm cung, kích, giáo, mác, gươm bọc đồng... đây là những vũ khí được sử dụng ở Trung Hoa thời đó. Ngoài tượng binh mã, tượng xe ngựa có kích cỡ và tinh xảo như thật cũng được phát hiện trong khu tượng binh mã. Quần thể tượng được đặt trong 3 hầm mộ riêng biệt, hầm mộ thứ 4 là hầm trống. Người ta cho rằng, hầm mộ thứ nhất có pho tượng 6000 binh mã, là đội quân chủ lực của Tần Thủy Hoàng. Hầm mộ thứ nhất nằm mặt Tây của Lăng mộ. Hầm mộ thứ hai chứa khoảng 1400 pho tượng kị binh và bộ binh đi cùng xe ngựa, đây được xem là đội cảnh binh, trên diện tích 19.659 m². Hầm mộ thứ ba là đội chỉ huy các cấp khác nhau và một xe tứ mã trên diện tích 1524 m² có 68 pho tượng.

Hình ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

• 
• Đầu của một cung thủ
• Khuôn mặt của mỗi người lính được tạo ra là độc nhất.[cần dẫn nguồn]
• 
• Đội hình chiến binh từ phía sau
• Các chiến binh đất nung đã từng được vẽ sơn màu nhưng ngày nay chỉ có một số ít tượng chứa một lượng nhỏ sơn.[cần dẫn nguồn] chú ý về các chi tiết được đưa vào đế giày của chiến binh.
• Cỗ xe bằng đồng dành cho vị hoàng đế.
• Ngựa đất nung và nhóm chiến binh
• Đầu của một cung thủ cho thấy các chi tiết tóc tai và phụ kiện.
• Các yếu tố được sử dụng trên các chiến binh đất nung.
• Màu nguyên gốc trên các chiến binh.
• Màu nguyên gốc trên các chiến binh.
• 
• Áo giáp bằng đá được trưng bày trong Bảo tàng National Geographic.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ O. Louis Mazzatenta. "Emperor Qin's Terracotta Army". National Geographic. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2016.
2. ^ Tọa độ chính xác là 34°23′5,71″B 109°16′23,19″Đ / 34,38333°B 109,26667°Đ / 34.38333; 109.26667)
3. ^ Agnew, Neville (ngày 3 tháng 8 năm 2010). Conservation of Ancient Sites on the Silk Road. Getty Publications. tr. 214. ISBN 9781606060131. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2012.
4. ^ Portal 2007, tr. 202.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFPortal2007 (trợ giúp)
5. ^ Shui Jing Zhu Chapter 19 《水经注·渭水》 Original text: 项羽入关，发之，以三十万人，三十日运物不能穷。关东盗贼，销椁取铜。牧人寻羊，烧之，火延九十日，不能灭。Translation: Xiang Yu entered the gate, sent forth 300,000 men, but they could not finish carrying away his loot in 30 days. Thieves from northeast melted the coffin and took its copper. A shepherd looking for his lost sheep burned the place, the fire lasted 90 days and could not be extinguished.
6. ^ Sima Qian – Shiji Volume 8 《史记·高祖本纪》 Original text: 项羽烧秦宫室，掘始皇帝冢，私收其财物 Translation: Xiang Yu burned the Qin palaces, dug up the First Emperor's tomb, and expropriated his possessions.
7. ^ Han Shu《汉书·楚元王传》：Original text: "项籍焚其宫室营宇，往者咸见发掘，其后牧儿亡羊，羊入其凿，牧者持火照球羊，失火烧其藏椁。" Translation: Xiang burned the palaces and buildings. Later observers witnessed the excavated site. Afterward a shepherd lost his sheep which went into the dug tunnel; the shepherd held a torch to look for his sheep, and accidentally set fire to the place and burned the coffin.
8. ^ "Royal Chinese treasure discovered". BBC News. ngày 20 tháng 10 năm 2005. Truy cập ngày 3 tháng 12 năm 2011.

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Tư liệu liên quan tới Terracotta Army tại Wikimedia Commons
• terra-cotta army (Chinese archaeology) tại Encyclopædia Britannica (bằng tiếng Anh)

x t s Di sản thế giới tại Trung Quốc
Đông	Vườn cây cảnh cổ điển ở Tô Châu Phúc Kiến Thổ Lâu Vườn quốc gia Lư Sơn Hoàng Sơn Tam Thanh Sơn Thái Sơn Vũ Di Sơn Khổng miếu, Khổng lâm và Khổng phủ ở Khúc Phụ Làng cổ Nam An Huy, Tây Đệ và Hoành thôn Cảnh quan văn hóa Tây Hồ, Hàng Châu Cổ Lãng Tự : Khu định cư quốc tế lịch sử Di tích khảo cổ của thành phố Lương Chử Các khu bảo tồn chim di trú dọc theo Bờ biển Hoàng Hải - Vịnh Bột Hải (Giai đoạn I) Tuyền Châu: Trung tâm thương mại Thế giới thời Tống-Nguyên
Trung Nam	Quần thể kiến trúc cổ trên núi Võ Đang Khu lịch sử Ma Cao Hồ Bắc Thần Nông Giá Điêu Lâu và các làng ở Khai Bình Hang đá Long Môn Các công trình lịch sử ở Đăng Phong, bao gồm cả Chùa Thiếu Lâm và Đài quan sát Đăng Phong Cảnh quan văn hóa Nghệ thuật đá Hoa Sơn Tả Giang Thắng cảnh Vũ Lăng Nguyên Ân Khư
Tây Nam	Di tích hóa thạch Trừng Giang Tượng khắc đá Đại Túc Quần thể Lịch sử của Cung điện Potala, bao gồm cả Chùa Đại Chiêu và La Bố Lâm Khải Cảnh quan văn hóa Ruộng bậc thang của người Hà Nhì ở Hồng Hà Hoàng Long Cửu Trại Câu Thành cổ Lệ Giang Nga Mi Sơn, cùng Lạc Sơn Đại Phật Núi Thanh Thành và công trình thủy lợi Đô Giang Yển Khu bảo tồn Gấu Trúc Lớn tại Tứ Xuyên Khu bảo tồn Tam Giang Tịnh Lưu tại Vân Nam Phạm Tịnh sơn Các đồn điền chè cổ trên dãy núi Vân Hải tại Phổ Nhĩ
Bắc	Ngũ Đài sơn Tị Thử Sơn Trang và Ngoại Bát Miếu, bao gồm các Phổ Đà Thừa Chi, Tu Minh Phúc Thọ, Phổ Nhạc, Phổ Nhân, Phổ Hựu, An Viễn, Thù Tượng và Chùa Phổ Ninh Cung điện triều Minh-Thanh tại Bắc Kinh và Thẩm Dương Di chỉ người vượn Bắc Kinh tại Chu Khẩu Điếm Thành cổ Bình Dao Di Hòa viên, một Khu vườn Hoàng gia tại Bắc Kinh Thiên Đàn, đàn tế trời Hoàng gia tại Bắc Kinh Thượng Đô Hang đá Vân Cương Bắc Kinh trung trục tuyến
Đông Bắc	Kinh thành và lăng mộ Cao Câu Ly Cung điện triều Minh-Thanh tại Bắc Kinh và Thẩm Dương
Tây Bắc	Lăng mộ Tần Thủy Hoàng cùng Đội quân đất nung Hang Mạc Cao Tân Cương Thiên Sơn Thanh Hải Hy Nhĩ
Nhiều vùng	Vạn Lý Trường Thành Trung Quốc Đan Hà Lăng tẩm hoàng gia Minh-Thanh Karst Nam Trung Quốc Đại Vận Hà Con đường tơ lụa: Mạng đường Trường An - Hành lang Thiên Sơn1 Các di chỉ Thổ ty Sa mạc Ba Đan Cát Lâm
1 Chung với Kazakhstan và Tajikistan

x t s Nghệ thuật Trung Quốc
Tổng quan	Thư pháp Đông Á Hội họa Trung Quốc Gốm sứ Trung Quốc Thanh đồng khí Trung Quốc Đồ sơn mài Kiến trúc Trung Quốc Kiến trúc Phật giáo Tây Tạng Vườn Trung Hoa Kiến trúc thời Tống Văn hóa thời Tống Nghệ thuật đương đại Trung Quốc
Văn hóa – Thời kỳ – Triều đại	Dòng thời gian lịch sử Trung Quốc Di chỉ Bán Pha Văn hóa Từ Sơn Văn hóa Long Sơn Văn hóa Mã Gia Diêu Văn hóa Bùi Lý Cương Văn hóa Ngưỡng Thiều Văn hóa Nhị Lý Đầu Nhà Thương Tây Chu Xuân Thu Chiến Quốc Nhà Tần Nhà Hán Nhà Tân Tam Quốc Nhà Tấn Ngũ Hồ thập lục quốc Nam–Bắc triều Nhà Tùy Nhà Đường Nhà Tống Nhà Liêu Nhà Kim Nhà Nguyên Nhà Minh Nhà Thanh
Di tích cổ	Lăng mộ Tần Thủy Hoàng (Đội quân đất nung) Tử Cấm Thành Bảo tàng Cố cung Quốc gia Khắc Tư Nhĩ thiên Phật động Hang Mạc Cao Hang đá Vân Cương Tượng khắc đá Đại Túc Minh Thập Tam lăng Tháp Đại Nhạn Tháp Tiểu Nhạn Càn lăng Di Hòa viên Bình Dao Vườn Viên Minh Thiên Đàn (đền) Tị Thử Sơn Trang Cung vương phủ Lăng Afaq Khoja
Kiến trúc hiện đại	Tòa nhà trụ sở CCTV Nhà hát lớn quốc gia (Trung Quốc) Bank of China Tower Trung tâm Thương mại Quốc tế, Hồng Kông Lục Gia Chủy Trung tâm Tài chính Thế giới Thượng Hải Sân bay quốc tế Thủ đô Bắc Kinh Espace 798 Nhà hát lớn Cáp Nhĩ Tân
Nghệ thuật gia	Vương Hi Chi Cố Khải Chi Diêm Lập Bổn Ngô Đạo Tử Vương Duy Hàn Cán Đổng Nguyên Lý Thành Cự Nhiên Lý Công Lân Quan Đồng Hứa Đạo Ninh Tống Huy Tông Phạm Khoan Quách Hi Lương Giai Mã Viễn Hạ Khuê Mễ Phất Mễ Hữu Nhân Mục Khê Vương Mông Nghê Toảng Ngô Trấn Hoàng Công Vọng Triệu Mạnh Phủ Văn Trưng Minh Trầm Chu Đới Tiến Đổng Kỳ Xương Uẩn Thọ Bình Lang Thế Ninh Vương Huy Chu Đạp Thạch Đào Kim Nông Tề Bạch Thạch Từ Bi Hồng Nhan Văn Lương Trương Đại Thiên Lâm Phong Miên Phương Cán Dân Ngô Quang Trung Triệu Vô Cực Vương Mỹ Phương Thái Ngọc Long Vương Thì Diễm Vương Khắc Bình Mã Đức Thăng Hoàng Duệ Vương Độ Lý Sảng Trương Hiểu Cương Nhạc Mẫn Quân Nghiêm Bồi Minh Hoàng Vĩnh Phanh Thái Quốc Cường Trần Đan Thanh Ngải Vị Vị Vương Cửu Giang Phùng Kiêu Minh Trương Đại Lực
Chủ đề	Tranh sơn thủy Rồng Trung Hoa Tranh Nam tông

x t s Đồ gốm Trung Hoa
Đồ gốm cổ	Gốm tiền men ngọc Đội quân đất nung Đồ gốm tráng men xanh lá cây
Đồ đất nung, gốm	Việt Men ngọc Diệu Châu Long Tuyền Từ Châu Định Ca Quan Kiến Cát Châu Quân Nhữ Nghi Hưng Thạch Loan Tượng gốm mộ nhà Đường
Đồ sứ	Hình Định Thanh Bạch Cảnh Đức Trấn Đức Hóa Giai đoạn chuyển tiếp xuất khẩu Kraak Chương Châu Thiên Khải Quảng Châu
Trang trí	Tam thái Hoa lam Ngũ thái Đấu thái Men tro Ám hoa

Cơ sở dữ liệu tiêu đề chuẩn
Quốc tế	ISNI VIAF GND
Quốc gia	Hoa Kỳ Pháp BnF data Cộng hòa Séc Israel
Khác	IdRef Yale LUX